24ste Jaargang
DINSDAG 22 NOVEMBER 1932
No. 73G1
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
RECHTZAKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
•/Afgevaardigden uit eigen kring
In het „Vaderland" komt de politieke
hoofdredacteur, de heer A. Roodhuyzen, op
tegen het afvaardigen van „zoogenaamde
specialiteiten" als zoodanig naar de Twee
de Kamer.
En hij prijs in dit opzicht den ouden tijd:
In vroeger jaren vond men het dan
ook terecht volkomen in orde, dat de
Bakkerswet van Talma, om een voor
beeld te noemen, gemaakt werd door een
ex-dominé, en onderworpen aan het oor
deel van 100 mannen, die met elkaar nog
niet in staat waren ook maar één be
schuit te produceeren; tegenwoordig zou
het ideaal wezen deze wet te laten ma
ken door een bakkersknecht, en er dan
door de bakkersknechts over te laten
stemmen. Terwijl het toch zoo makkelijk
te begrijpen is, dat dit de verkeerde weg
is, al zal dan ook een Kamerlid, die zijn
plicht begrijpt, bij zulk eene wet, ook
op de voorlichting van de gezellen in
het bedrijf grooten prijs stellen.
Wij zouden bij dit citaat allereerst wil
len opmerken, dat het niet waar is, dat
men „in vroeger jaren" het „volkomen ïh
orde'' vond, dat een Tweede Kamer over
een Bakkerswet besliste en ten slotte den
inhoud daarvan bepaalde. Katholieke so
ciale en politieke leiders als mgr. Aenge-
nent en prof. Aalberse hebben al 'n vijf en
twintig jaar geleden betoogd en bepleit,
dat er naast een politieke Kamer eigenlijk
moest zijn een sociale Kamer, in welke
laatste de afgevaardigden uit de bedrijven
onder hoogere controle de voor die
bedrijven geidende wetten zouden samen
stellen. Dit denkbeeld wordt den laatsten
tijd hier en daar weer met nieuw elan
naar voren gebracht.... vaak ook alsof
het werkelijk iets héél nieuws is.
En wat de afvaardiging van „zoogenaam
de specialiteiten" zelf betreft, willen wij
een tweeledige opmerking maken.
Eerstens, dat zeker verkeerd z.ou zijn
een ver doorgevoerde specialiseering! Deze
is noodig noch nuttig en zou ten slotte als
gevolg kunnen hebben, dat een Kamerfrac
tie als geheel niet voor haar taak
zou berekend zijn....
En, op de tweede plaats, dat men in het
verlangen naar een afvaardiging van „zoo
genaamde specialiteiten" niet zóó mag
vastloopen, dat men het heil van zijn stand
of vak of beroep alleen en uitsluitend vei
lig meent bij afgevaardigden, die uit eigen
stand of vak of beroep zijn voorgekomen
en er zich nóg in bewegen, terwijl men
blind is voor het feit, dat ook anderen
zich wel zoodanig op de hoogte kunnen
stellen, dat zij een gezond, op de werke
lijkheid gebaseerd, oordeel kunnen vormen.
Men begrijpe ons niet verkeerd. Wij ach
ten het heel gewenscht, als onze partij in
haar afvaardiging naar de Tweede Kamer
mannen heeft, die zelf land- of tuinbou
wer zijn, die zelf middenstander zijn
en die door hun capaciteiten waarborg ge
ven, dat zij in het Parlement op hun plaats
zijn. Maar: men mag niet zoo ver gaan en
het voorstellen, alsof dezen alléén in de be
langen van de betrokken volksgroepen een
helder inzicht en verstandig oordeel zouden
kunnen vormen. Door overdrijving kan men
ook het alleszins gemotiveerd streven naar
afgevaardigden uit eigen kring, uit eigen
milieu schaden.
V Geen goed voorbeeld.
Zoeterwoude is een gemeente, die in vele
opzichten ten voorbeeld kan worden ge
steld.
Maar, wat men zelfs van uitstekende
menschen zal moeten verklaren, moet ook
gezegd worden van Zoeterwoude: niet in
alles ten voorbeeld!
En op één zaak, waarin genoemde ge
meente zeker geen voorbeeld mag zijn
voor andere gemeenten, willen wij nu even
wijzen. Niet omdat wij van Zoeterwoude
kwaad willen spreken. Maar omdat 't, naar
ons inzicht, erg jammer zou zijn, wanneer
andere gemeenten zich ten deze aan Zoe
terwoude zouden spiegelen en zouden zeg
gen of denken en dienovereenkomstig zou
den handelen: in Zoeterwoude doet men 't
zóó, laten wij 't maar op dezelfde wijze
doen!
Wat wij bedoelen, is een besluit door
den' Gemeenteraad van Zoeterwoude ver
leden week genomen, om voor iederen leer
ling, die de R.K. H# B. S. te Leiden be
zoekt, de genoemde school een jaarlijksche
bijdrage- te verleenen van niet meer dan
dertig gulden per jaar, terwijl was aange
vraagd een bedrag van tachtig gulden.
Ziet dat is in een op zich lofwaardig
streven, om zoo zuinig mogelijk te zijn in
de huishouding der gemeente, ons inziens,
een zwarte vlek.
En waarom? Omdat, indien er geen B.K.
H. B. S. te Leiden was en de leerlingen,
die nu deze school bezoeken, op de ge
meentelijke H. B. S. te Leiden het onder
wijs zouden volgen, voor deze leerlingen
(evenals voor anderen, die misschien op de
Leidsche gemeentelijke B. S. onderwijs
ontvangen) krachtens wettelijke bepaling
een bedrag van ongeveer 200 gld. per leer
ling en per jaar zou moeten worden be
taald. En nu de Katholieke II. B. S. 80 gid.
aanvraagt wordt een bedrag van slecfits
30 gld^ toegestaan.
Wij kunnen 't niet anders inzien: Zoe
terwoude heeft in deze geen voorbeeld ge
geven, dat nagevolgd mag worden! En wij
vertrouwen er op, dat men ook in Zoeter
woude zelf op het genomen besluit zal
terugkomen. In dézen tijd vooral is net
gevaar groot, dat zelfs bij den beste de
zuinigheid de wijsheid bedriegt wat her
haaldelijk blijkt.
R. K. STAATSPARTIJ.
Candidaatstelling alléén in de Kies-
vereenigingen
Door het bestuur van de R. K. Kames-
Centrale te Leiden is aan het bestuur van
de R. K. Kiesvereeniging te Bodegraven het
volgend schrijven gezonden.
Het is ons bekend dat de partijleiding in
den persoon van den heer Mr. Goseling,
Voorzitter 'van het Partijbestuur, onlangs
persoonlijk contact heeft gehad met het
Comité van Actie, dal zich richt tot alle
R'. K. Boeren en Tuinders en Plattelands
bewoners in Nederland. Bij die gelegenheid
is van de zijde van het Comité toegezegd,
openlijke actie verder te staken.
De reglementaire weg om op volkomen
ordelijke en geoorloofde wijze z.g. practi-
sche plattelandscandidaten in de kiesver-
eenigingen te stellen, is de heer-en gewezen.
Daartegen bestaat op zichzelf geen be
zwaar, doch de vorming van een verkapt
Kiescomité in dit stadium van de proce
dure is bedenkelijk en ontoelaatbaar. Voor
de plattelanders zoo goed als voor alle an
dere partijleden bestaat het recht, i n de
Kiesvereenigingen candidaten te stellen.
Om dat recht geldend te maken zijn geen
afzonderlijke comité's van 'actie noodig.
deze wekken onnoodige gedachten aan
splitsing en standsactie, waarmede het par
tijbelang niet gebaat is. Uw bestuur zou
deze wetenschap ter kennis kunnen brengen
van de belegde boerenvergadering.
PENSIOENEN VAN INDISCHE
MILITAIREN.
Het dagelijksch bestuur van de Vereeni-
ging van Oud- en Actiefdienende Onderof
ficieren van het Nederl.-Indische Leger
„Madjoe" heeft een dezer dagn een onder
houd gehad met den minister van Koloniën
en dezen verzocht de korting op de pen
sioenen niet toe te passen op de gepension-
neerde onderofficieren.
Z Exc. kon geen toezegging daaromtrent
doen. Wel deelde de minister mede, dat
met de lage pensioenen der Indische mili
tairen zou worden rekening gehouden en
dat, mocht in het voorjaar de financieels
toestand van Ned.-Indië gunstiger zijn dan
thans, de korting dan niet zou plaats heb-
be.n.
EEN LIJST VAN GEMEENTEN.
De gemeenten, die geen korting
krijgen op de uitkeeringen uit
het gemeentefonds.
Zooals bekend, is bij de wet van 18 Maart
1932 bepaald, dat in elk der jaren 1932/33,
1933/34 en 1934/35 de uitkeering uit het ge
meentefonds aan iedere gemeente te doen,
verminderd wordt met 3% van het bedrag
der door of vanwege het gemeentebestuur
vastgestelde wedden en loonen over 1931
van het in vasten dienst der gemeente zijn
de personeel.
Volgens een van de bepalingen dezer wet
geldt genoemde korting niet- voor gemeen
ten met 5000 of meer inwoners, ten aanzien
waarvan door de Kroon na het inzenden
van de noodige gegevens door die gemeen
ten welke daarop aanspraak wenschen te
maken is verklaard, dat het gemiddeld
peil der wedden en loonen, inbegrepen het
verhaal der pensioenbijdragen, niet voor
verlaging in aanmerking komt, voor zoo
ver de gemeente overigens aan de voor
waarde voldoet, dat zij, hoewel bij de hef
fing van opcenten op de gemeentefonds
belasting geen gebruik is gemaakt van de
bevoegdheid, verleend in art. 283 der ge
meentewet, en de overige belasting tot re
delijke bedragen zijn opgevoerd, het niet in
slaagt de begrooting sluitend te maken zon
der het heffen van meer dan 40 opcenten op
de gemeentefondsbelasting.
Van de gemeenten, welke hiervoren be
doelde gegevens hebben ingezonden, heeft
de Kroon de in deze bepaling vermelde ver
klaring afgegeven voor de volgende gemeen
ten waarna op grond van de desbetreffen
de beoalingen de ministers van Binnenland-
sche Zaken en van Financiën hebben be-
paaM, dat de in de Kortingswet opgeno
men vermindering der uitkeering voor die
gemeenten achterweg blijft.
Deze gemeenten zijn:
in de provincie Noord-Brabant:
Bergen op Zoom. O••hot ert Ouden
bosch
in de provincie Gelderland: Doetinchem,
Eibergen, Harderwijk. Huissen, Putten,
Valburg en Wisch;
in rlp. oi'ovincie Noord-Holland: Aalsmeer
en Edam;
In.de nrovincie Friesland: Ferwerdera-
deel en Wijnbritseradeel
in de provincie OverüsselHaaksbergen,
den Ham. Ambt-Hardenberg, Tubbergen en
Vriezen veen;
in de nronvincie Groningen: Leek, Ma-
rum en Oostwedde;
in de pronvicie Drenthe: Beilen en Bor
ger; en
in de provincie Limburg: Horst, Maas
tree, Nederweert, Sittard en Tegelen.
OOK TUINBOUW ONnF.R DE CRISIS
PACHTWET.
Wijziging in voorbereiding.
Op de vragen van de Tweede Kamerle
den Loerakker en Ch. L. van de Bilt be
treffende wijziging van de Crisispachtwet
in dien zin, dat deze van toepassing is op
den tuinbouw, antwoordden de minsters
Donner en Verschuur, dat het wetsontwerp
tot wijziging van de Crisispachtwet, waarin
de kwestie in dezen zin wordt geregeld,
dat de wet ook den tuinbouw zal betref
fen, hun departementen reeds verlaten
heeft.
VERBINDING DEN HAAG—HAARLEM.
Veiligheidsmaatregelen.
De A. N. W. B. en de K. N. A. C. heb
ben verzocht aan den betrokken Water
staatsdienst om langs de weggedeelten in
den weg Oegstgeest—Hillegom, waar de
rails ten behoeve van de electrificatie van
de Noord-Zuid-Holl. Tramweg Maatschappij
zijn opgebroken in het belang van de vei
ligheid van het verkeer tijdelijk witte paal
tjes te doen plaatsen, waardoor de weg
kant beter zal zijn gemarkeerd, In ant
woord hierop ontvingen zij bericht, dat
reeds voor enkele weggedeelten de bedoel
de maatregelen werden genomen. Voorts
deelde de betrokken hoofdingenieur van
den Renkswaterstaat nog mede, dat langs
den geheelen weg hard wordt gewerkt om
den door de werkzaamheden voor de elec
trificatie van den tramweg veroorzaakte
hinder welke uiteraard niet geheel is te
vermijden zoo spoedig mogelijk weg te
nemen,
In verband met de electrificeering van
de stoomtram OegstgeestHaarlem zijn
op verschillende plaatsen bij Sassenheim,
Lisse en Hillegom voor het verkeer gevaar
lijke tramkruisingen ontstaan, ter plaatse
waar de rails van den zijkant naar het
midden van den rijweg zijn gebracht. De
A. N. W. B. en de K. N. A C. hebben nu
aan de directie der Noord-Zuid-Holland-
sche Tramweg Maatschappij verzocht te
willen bevorderen, dat bij deze tramkrui
singen electrische lichtsignalen zullen wor
den aangebracht, waardoor het drukke weg
verkeer tijdig zal worden gewaarschuwd
voor de naderende tramtreinen, welke den
rijweg zullen kruisen.
REGELING INVOER SCHOEISEL.
Importeurs van schoeisel wordt er op
gewezen, dat de termijn gesteld voor het
indienen der aanvragen om vergunning
met 1 1 December a.s. zal zijn verstreken.
Aanvragen na dien datum ingediend, kun
nen niet meer in behandeling worden ge
nomen, daar dan de contingenten geen
ruimte voor invoervergunning meer zullen
laten.
DE A.S. FEESTDAGEN.
Afwijkingen rustdagbesluit.
De Minister van Economsche Zaken en
Arbeid heeft goedgevonden toe te staan,
dat, in afwijking van het bepaalde in arti
kel 2 van het Rustdagsbeluit voor Trans
portarbeiders te land 1929, door mannen of
vrouwen op de Zondagen 4 en 25 December
1932 en 1 Januari 1923, tusschen 9 uur des
voormiddags en 5 uur des namiddags, ar
beid wordt verricht, bestaande in het ver
voeren van banketbakkerswaren.
FASCISTISCHE RUZIE.
Gelijknamige partijen en bladen.
Er verschijnen thans twee organen „De
„Fascist" het eene onder Baars, het ande
re onder Knotsenborg, het een Woensdags,
het andere Zaterdags, het eene uit Den
Haag, het andere uit Rotterdam geredi
geerd. Beide voeren den bezem onder den
titel en beide noemen zich „Orgaan van
den Alg. Ned. Fascistenbond". Maar elkaar
gaan zij fel te lijf en zij ontkennen van el
kaar, dat zij de echte „Fascist" en de
echte Fascistenbond zijn.
Of het stichtelijk schouwspel erg bevor
derlijk zal zijn aan den bloei van het fas
cisme, valt te betwijfelen.
Adres van den Ned. Suikerbond aan den
Minister van Financiën.
Door den Ned. Suikerbond is aan den Mi
nister van Financiën een adres gericht,
waarin o.m. onder zijn aandacht wordt ge
bracht, dat in de Memorie van Toelichting
van het wetsontwerp „betreffende uitkee
ringen ten behoeve van verbouwers van
suixei bieten" als bedoeling der regeering
werd aangegeven, dat het invoerrecht bij
de productie van suiker uit garantiebieten,
zoo veel mogelijk zou worden uitge in.
a. w, als steun voor den buietsuikerbouw
en suikerindustrie moest worden be
schouwd.
Het feit evenwel, dat genoemd invoer
recht alleen verschuldigd is op geraffineer
de suiker, echter niet op suiker met een
gehalte geringer dan 98 pet., dus niet op
ruwe suiker, heeft tengevolge geliad, de
import van aanmerkelijke hoeveelheden
buitenlandsche ruwe suiker, teneinde deze
hier te lande te raffineeren en in den han
del te brengen.
Hieruit resulteert een geringe opbrengst
van genoemd invoerrecht voor 't lands kas,
terwijl anderzijds een der voornaamste oog
merken van dat recht, te weten: steun aan
de biétenverbouwers, niet werd bereikt,
daar buitenlandsche ruwe suiker in de
plaats trad van binnenlandsche en het hier
door ontstane surplus der laatste tegen
wereldmarktprijs moest worden geëxpor
teerd. Dit kan toch allerminst worden ge
acht te strooken met de oorspronkelijke be
doeling van den wetgever, daar immers
hierbij de door het invoerrecht verleende
steun geheel te niet gaat. Bij. een én ander
zijn verschillende tegenstrijdige belangen
in het spel.
Door inplaats van een invoerrecht, een
accijns te heffen, waarvan de opbrengst
gelijk is aan die van het invoerrecht, ech
ter van alle suiker, dan zal door den om
slag van deze bate voor de schatkist over
een aanzienlijk grootere hoeveelheid sui
ker, de prijs ver hoogende werking van den
accijns uiteraard geringer zijn dan thans
van het invoerrecht het geval is.
Tenslotte werd ook op de specifieke gros-
siersbelangen gewezen. Door instelling van
het compenseerend invoerrecht op geraffi
neerde suiker werd een andere compensa
tie onmogelijk gemaakt, n.l. die, welke ge
legen is in import van geraffineerde suiker
door grossiers, ingeval de door de binnen
landsche producenten gevraagde prijzen
daartoe speling lieten. De bestaande toe
stand beteekent vrijwel een alleenheer
schappij der binnenlandsche producenten
op de Nederlandsche suikermarkt. De po
sitie van den zuiveren tusschenhandel in
suiker, is door het invoerrecht danig in
gevaar gebracht. Er doen zich in de groote
steden, reeds symptomen voor van direct
contact van de suikerproducenten met de
winkeliers. Volgens adressant behoeft het
geen betoog, dat dit rechtstreeks in-
druischt tegen de belangen van den in den
Ned. Suikerbond georganiseerden tusschen
handel.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Mandsjoerijsche kwestie voor (ren
Volkenbondsraad. (2de blad.)
De voorwaarden van Hindenburg aan
Adolf Hitler en Hitler's antwoord. (2de
blad).
BINNENLAND.
Een wetsontwerp op handen tot wij
ziging van de Crisispachtwet in dien
zin, dat deze ook den tuinbouw zal be
treffen. (1ste blad).
Nadere mededeelingen betreffende de
aardbeving? «n ons land. (2de blad).
Een inval in een speelhol te Scheve-
ningen. (Gem. Ber., 3de blad).
PROVINCIALE STATFN VAN ZUID
HOLLAND.
De Provinciale Staten van Zuid-Hollapd
kwamen heden onder voorzitterschap van
Jhr. Mr. Von Fisenne, wd. commissaris der
Koningin in tweede gewone zitting bijeen.
Nadat de geloofsbrieven over de beide
nieuwe leden, de heeren Joh. Reijers (C.
H.) uit Zwijndrecht en mr. J. A. de Wilde
(A.-R.) uit Den Haag, gekozen in de vaca-
tures-mr. dr. van Bruggen en C. van
Muiswinkel Mzn., in orde zijn bevonden,
installeert de voorzitter beide genoemde
leden die den vereischten eed afleggen.
Spreker brengt dank aan de afgetreden
heeren van Bruggen en Muiswinkel.
Ingekomen is een voorstel van den beer
Van B-aren en enkele andere leden om
heb presentiegeld voor de Statenleden te
verlagen van 10.tot 8.
Het voorstel wordt naar de afdeelingen
verzonden.
De op de agenda geplaatste voorstel
len en missives worden hetzij in handen
van oommissies gesteld, dan wel naar de
afdeelingen verzonden om voor kennis
geving aangenomen.
Omtrent enkele ingekomen adressen
zullen Ged. Staten prae-advies uitbrengen.
De vergadering wordt gesloten tot
Dinsdag 13 Dec. te 11 uur.
DE HOOGE DU ITSCHE INVOER
RECHTEN OP HARING.
Protest van Hamburgsche importeurs.
De Vereeniging vaii Haringimporteurs te
Hamburg publiceert een protest tegen do
in September verdrievoudigde invoer
rechten op zoute haring. Het bevat eenigc
belangwekkende cijfers. Sedert 1928 werden
Duitschland jaarlijks ingelegd, achtereenv.
255.000, 242.000, 426.000 en 318.000 vaten.
Ondanks het feit, dat alle eeningen en cre-
dieten alsmede de rentebetaling, bijna in
vollen omvang zijn uitgesteld, heeft de
Duitsche haringvisscherij zich niet kunnen
stabiliseeren. Op het oogenblik bestaan er
nog slechts 5 maatschappijen met in totaal
129 schepen. Het gemeenschappelijke kapi
taal bedraagt M. 4.8 millioen. Zij hebben
echter slechts 20 a 25 pet. van het Duit
sche verbruik kunnen dekken. Het vroege
re plan, de opbrengst van het invoerrecht
te gebruiken voor subsidieverleening aan
de haringvisscherij, is niet uitgevoerd.
Thans worden evenwel met financieclo
hulp der rijksregeering dertig haringlog-
gers gebouwd, waarvan men verwacht, dat
de hiervoor beschikbaar gestelde M. 4 mil
lioen door de verhoogde invoerrechten zul
len worden opgebracht. In verband met
deze hulp door het rijk worden verschil
lende pogiijgen aangewend ob nieuwe on
dernemingen in het leven te roepen, die
eveneens op subsidie hopen.
VERDUISTERING BOERENLEEN
BANK TE OEGSTGEEST.
De Rechtbank deed heden uitspraak in
de zaak tegen den 46-jarigen veehouder
C. H. van der H. te Oegstgeest, te
gen wien door het O. M. drie jaar gevan-
genisstr f is geëischt terzake, dat hij ge
durende een 12-tal jaren als kassier der
Boerenleenbank, daar ter plaatse gelds
bedragen tot een totaal bedrag van
104.000 heeft verduisterd.
De Rechtbank verwierp de door den
verdediger Mr. de Melly opgeworpen nie
tigheid der dagvaarding en veroordeelde
verdachte tot 1 jaar en zes maanden
vangenisstraf.
