Het Begrootingsdebat in de Tweede Kamer 24ste Jaargang DONDERDAG 10 NOVEMBER 1932 No. 7351 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij roornitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 oent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, ko.op en verkoop f 0.50. V Een les uit cijfers. De uitslag der Rijksdag verkiezingen in Duitschland mag ons niet als een nieuwtje van-den-dag voorbijgegaan zijn. De cijfers hebben ons wat kunnen leeren ze hebben ons wat gezegd, dat de over weging verdient. De communisten hebben 11 zetels gewon nen; hot Centrum plus Beiersche Volks partij (de twee katholieke partijen) hebben 9 zetels verloren. 't Zou een ongemotiveerde bewering zijn, dat de katholieke partijen hun verlies ook stilstand zou al verlies hebben be- teekend aan de Communisten hebben moeten afstaan. Wij gelooven veeleer, dat vele Katholieken, neergeslagen onder den druk van den kommervollen tijd, niet tot het vervullen van hun stemrecht zijn op getrokken, in een zekere moedelooze on verschilligheid thuis zijn gebleven. Terwijl ook vele stemmen van Katholieken, in deze omstandigheden, naar andere partijen zullen zijn afgedwaald. In Duitschland zijn j.l. Zondag ongeveer zes millioen stemmen uitgebracht op de Communisten. Ruim een halt millioen meer dan op de twee katholieke partijen te zamen. De „Tribune" schrijft reeds over Sovjet- Duitschlaaid Zoover is 't, God zij dank, nog niet. Maar.... Wij willen volstrekt niet vreesachtig maken. Doch een open oog voor de realiteit, voor wat de w e r k e 1 ij k- heid is, moet toch een ieder hebben; en struisvogel-politek is in alle gevallen onge- wenscht. Uit cijfers, als waarnaar wij hier de aan dacht nog 'n3 even willen spannen, moeten wij besluiten, dat voor de politiek toch ze ker in onze dagen geen Katholiek onver schillig mag zijn dat, om het communis tisch gevaar te weren, vereischt wordt aller Katholieken, zoo veel mogelijk daadwerke lijke, eendrachtige samenwerking, om krachtdadig te voeren: een politiek, die waarachtig christelijk is, die aan de katho lieke volksgemeenschap voldoening schenkt. Wat zullen de V.S. doen? Na de Rijksd&gverk'iezingen in Duitsch land heeft de presidentsverkiezing in de Ver. Staten van Amerika de belangstelling der wereld op zich getrokken. Als 32ste president van Amerika is, zoo als men weet, gekozen de democratische candidaat Roosevelt. De verkiezingsstrijd liep tussclien de „democratische" 'en de „republikeinsche politiek (de politiek van Hoover). Het wezenlijke verschil tusschen beide politieke stroomingen kan niet gemakkelijk met nauwkeurigheid worden omschreven; men kan niet gemakkelijk een preciese af bakening tusschen beide politieke partijen vaststellen. Maar er is tusschen beide, on getwijfeld, een groot verschil in geestes gesteldheid. Dat verschil zal zich in de binneuland- sche politiek openbaren. En we denken hierbij niet allereerst aan de kwestie van de prohibitie, van de droog legging, aan de drankwet. We denken al lereerst aan de werkloozen-zorg. Tot nu toe bestaat er in de Yer. Staten geen werk- loozen-steun van overheidswege; de werk- ioozen moeten hun toevlucht zoeken bij de weldadigheid van instellingen of particu- lieden. Als deze weldadigheid te kort schiet, dan lijden ze gebrek en honger. Van den uu gekozen „deniocratischen" president wordt ten deze een andere politiek verwacht. Wat de buitenlandsohe politiek betreft de punten, welke internationaal de meeste belangstelling inboezemen, zijn: de toltarieven en de oorlogsschulden, en ook de ontwapening. In deze belangrijke vraag stukken wordt ook een koersverandering m de politiek verwacht van den „democrati schen" president. Maar wat precies ver wacht mag worden, is uit de min of meer diplomatieke verklaringen, welke namens beide partijen in den verkiezingstijd zijn gegeven, niet met zekerheid op te maken. Wij moeben afwachtenmet groote be langstelling, omdat van deze buitenlano- sche politiek der Ver. Staten zoo hèèl veel afhangt voor het wereldherstel. DE LEIDERS VAN VRIJHEIDSBOND, S.D.A.P., EN CHR. HIST. AAN HET WOORD Was het begrijpelijk, dat de meeste der Dinsdag gehouden redevoeringen elk tee- ken van grootheid misten, ook bij de giste ren geleverde staaltjes van parlementaire weisprekendheid was de groote lijn maar zelden te bespeuren, al stonden uiteraard de meeste der gehouden redevoeringen heel wat hooger dan hetgeen de heeren Braat en Peereboom te genieten gaven. Van de redevoering van den heer Knot tenbelt (V.B.) kan men zelfs zeggen iat zij het beginsel zijner partij onvervaard voorop stelde en geheel op dat beginsel was gebouwd. In zooverre moet worden erkend, dat de heer Knottenbelt een rede gaf waaraan de groote lijn niet geaeei vreemd was. De liberale partijleider schoot echter schromelijk te kort in het openen van eenig perspectief op de toekomst. IIij bleek dermate bevangen iii de would De Dogmata der Liberale economie, dat hij het aandurlde al de ellende van dezen tijd toe te schrijven aan de afwijkingen van her liberale vrijheidsbeginsel op sociaal en eco nomisch terrein. Hij zag den heer Korten- horst en boer Braat reeds bekeerd tot den vrijhandel en de reden, waarom de cruris niet tot een oplossing komt, is, volgens hem, hierin gelegen, dat in vorige perioden de staat zich met te veel zaken heeft be moeid en dientengevolge veel te hooge be lastingen moest heffen en aan het bedrijfs leven veel te zware sociale lasten moest oplegigen. Ook werd daardoor het ambte narencorps veel te groot zoodat- de regee ring nu op de salarissen moet gaan bezuini gen, terwijl daarentegen een krachtige in perking van het ambtenarencorps de aan gewezen weg is. De Kegeering is ook veel te zwak. Toen zij moest gaan bezuinigen op een oogenblik dat het reeds te laat was, droeg zij het werk, dat zij zelf had moeten doen, op aan de bekende commissie-Welter, die zij als stootkussen tussohen het volk en zichzelf noodig achtte. Zij is ook zwak in de handhaving van het gezag, zooals b.\. het terugtrekken van het voornemen tot steunverlaging in de groote steden en voor al het antwoord van den Minister op de vragen van den heer Amelink inzake de staking te Nijverdaal afdoende heeft bewe zen. Het vertrouwen van de liberale frac tie in deze Regeering, welke zij wegens de moeilijke omstandigneden gesteund heeft waar zij kon, is dan ook geheel verdwenen. In de toekomst acht de spreker een par lementaire Regeering noodzakelijk ofwel een Regeering beslaande uit mannen die een vaste lijn uit eigen overtuiging zullen volgen ten voordeele van het Vaderland. Van ietwat kleinere allure was de rede voering van den Christelijk Historischen leider, den heer Snoeck Heukemaas, die daarna volgde, en die zich vooral be perkte tot de verzekering dat de Ghr. Hist, fractie met de meeste bezuinigingen weike de Regeering voorstelt aecoord kan gaan en dat zij bereid is na de verkiezingen sa men te werken met iedere partij, die zich schaart achter Koningin en Vaderland. Met dit laatste is men zeker niet veel ver der in de politieke wijsheid; want, afge zien van de Sociaal-Democraten en Com munisten, beantwoorden alle partijen in de Kamer aan den eisch die door den heer Snoeck Henkemans werd gesteld. Na den Ckr Hist, leider kwam de heer Al bar da (S.D.A.P.) aan het woord. Ook diens rede mistte ten slotte de grootheid van stijl die aan het tijdperk, dat wij bele ven, zou beantwoorden. Spreker's critiek tegen den Regeering begon met vast te stellen, dat deze Regeering eigenlijk half demissionair is, omdat er in de Kamer ze ker geen meerderheid is te vinden voor do 30 opcenten op het tarief van invoerrech ten, welke na deze Algemeene Beschouwin gen zullen worden behandeld. Daarom dóet het Kabinet denken aan een stoel met drie pooten. Wij hebben reeds gezegd dat naar onze meening spoedig zal blijken, dat de heer Al bar da hier evenzeer heeft misge tast als de heer Marcl^ant, zoodat wij geen reden vinden om op dit gedeelte zijner rede dieper, m te gaan. Een uitvoerige beschouwing wijdde de sociaal-democratische leider aan de moge lijkheid eener totaal andere belastingpoli- tiek dan die der Regeering. "Wat hij ver dedigde was niets anders dan het plau- Oudegeest hetwelk in de pers reeds uit voerig is besproken. Het omvat, zooals men weet, een heffing ineens van 1 pet. der ver mogens, een belasting op de doode hand belangrijke bezuinigingen op leger en vloot enz. Het is niet noodig alles op te sommen omdat in alle bladen reeds uitvoerige aan dacht aan dit plan is gewijd. Eveneens uit voerig sprak de heer Albarda over het ge brek aan medewerking dat dc Soc.-D.em. van de zijde der overheid hebben onder vonden bij het houden hunner demonstra tie. Deze weigering tot actieve medewer king, zeide hij, was in werkelijkheid een zeer actieve medewerking. Men weigerde verlof te geven aan ambtenaren en werke- loozen om de demonsratie bij te wonen; de Minister van Ecohóuiisclie Zaken en Ar beid weigerde het Malieveld af te staan voor de ontbinding der demonstratie en de Minister van Waterstaat verbood de uit zending per radio en weigerde zelfs de be schikbaarstelling van de telephoon voor het ten gehoore brengen van gramophoon- platen welke de demonstratie hadden op gevangen .door de VARA. Spreker achtte dit in strijd met iedere democratische op vatting. liet motief door den Minister van Waterstaat aangevoerd in diens antwoord op sprekers vragen: dat de Regeering niet kon medewerken aan een tegen haar ge richte demonstratie, wijst uit welke de ware reden is van de handelwijze der Re- geëring. Voor de Regeering demonstreeren mag wel; maar dat mag in Rusland ook, maar tegen haar demonstreeren dat mag niet, of ontmoet althans een zoodanige te genwerking als maar mogelijk is. StraKs, zoo zei -de spreker, zal men nog de tele phoon gaan weigeren en de telegraaf voor het overbrengen van berichten aan de Soc.- Dem. pers. Sprekend over den economischen toe stand beleed de heer Albarda nog eens zijn geloof in de toekomst van het socialisme. Hij is een eenigszins geestdriftige spreker bij wien de heer Rutgers van Rozen burg (C.-II.) wel sterk afsteekt. Diens rede moet. de Sociaal-Democraten hebben doen denken aan den miezerigen motregen, welke hunne demonstratie bedierf. Dat wil niet zeggen, dat de heer Rutgers van Rozenburg geen zeer goede dingen heeft gezegd. Hij is iemand die ernstig werk maakt van de zaken welke hij behandelt en die dan ook stuk voor stuk al de door den heer Albarda aangegeven middelen tot dekking van het tekort op de Staatsbe- grooting met de grootste zorgvuldigheid en even groote dorheid van toon uit elkaar rafelde. Heden komen de heeren Colijn en Aal- berse aan het woord. BINNENLAND H. M. DE KONINGIN. Do Finsche zaakgelastigde, de heer U. M. Helström heeft zich, naar wij verne- mén, Dinsdag naar het paleis Het Loo be geven om aan H. M. de Koningin de hoog ste onderscheiding te overhandigen, waa-i- over zijn land beschikt: het Grootkruis met keten in de orde van' de Witte Roos van Finland. Voorloopig contract aanvaard. Thans heeft ook de R.-K. Bond van brood-, koek- en banketbakkerepatroons zich bij stemming uitgesproken over de sa- neering van het bakkersbedrijf. In een gistermiddag te Utrecht gehou den vergadering van den R.-K. Bond, wel ke werd geleid door den voorzitter den heer P. C. J. v. d. Post, heeft de vergade ring na langdurige besprekingen met (59 tegen 7 stemmen het contract in zake de saneering van het bakkersbedrijf aan vaard. De voorzitter wenschte clc vergadering met dit besluit gelük en de afgevaardigden van den R.-K, bond hebben het 'resultaat van de stemming over dit belangrijk be sluit met applaus ontvangen. Zooals men weet, gaat het in liet bak kersbedrijf om een contract, eventueel te sluiten tusschen de meelfabrieken en de voornaamste werkgeversorganisaties in dit bedrijf. Door de bepalingen in het con tract vervat, hoopt men te komen tot sa neering van het bedrijf, in dien zin, dat er R. K. STUDENTEN. Het dagelijksch bestuur der Unie van R. K. .Studenten-Ve.eenigingen in Nederland heeft zich voor het jaar 1932'33 als volgt samengesteld: H. Ruhe, praeses; A. Bou- inams, ab-actis; W. Vroom, quaestor. een einde zal komen aan den „brood-prijs oorlog" in de verschillende steden van het land. De overeenkomst beoogt de bakkerij „een redelijke broodprijs" te waarborgen en de bakkers te behoeden voor een alge- heele inzinking in dit plaatsen, waar de concurrentiezucht het bedrijfsleven onmo gelijk maakt. Het voorloopig contract is thans derhal ve aanvaard door de meelfabrikanten en de Ned. Vereenigiixg van Werkgevers in het bakkersbedrijf, den Nederlandschen Bakkersbond, den Ohr. Bakkerspatroons bond en ten slotte ook door den R.-K. Bond van brood-, koek- en banketbakkers- patroons. „Tel." Een Nederlandsche belangengroep zal door de A.V.R.O. „behartigd" worden Naar men zich herinneren zal is in Luxemburg in het plaatsje Junglister een zender verrezen, welke is opgericht door de Compagnie Luxemibourgeoise de Radiodif fusion, ofwel de C. L. R. ge naamd, een zender, die, gelegen op een hoogte van 1362Meter beven den zee spiegel en met antenne-masten, die 185 Meter hoog zijn, den veelzeggenden naam van Vredcszender heeft gekregen. De oprichting is tot stand gekomen dank zij de samenwerking van bekende figu ren uit Frankrijk, België, Duitschland en Engeland, waarbij de bedoeling heeft voorgezeten, een radiozender te stichten, welke de internationale gedachte zal pro- pageeren. En het mag in dit verband een verheugend feit genoemd worden, dat als gevolg van besprekingen, welke dezer dagen te Amsterdam hebben plaats gehad, ook Nederland in deze zaak een aandeel zal hefbben. Het is n.l. de N'.V. Internationale Radio Dienst, die Dins dag 1.1. in onze hoofdstad is gesticht, die zich tot taak heeft gesteld om ten deze de Nederlandsche belangen te ver zorgen. Het bestuur van deze organisatie bestaat uit de heeren W. M. van Haaf- fen (van de firma Willemier. Van Tijen en Van Laer), W. P. do Vries, lid der ta/baksfirma van dien naam en J. Fris, voorzitter van den Bond van Exploitan ten van Radiooentrales; de directie wordt gevormd door de heeren G. H. Knap en.D. de Vries. Met betrekking tot. deze zaak is gis termiddag in het Ainstel Hotel een pers conferentie gehouden, waarin de heer Marcel Savern, een der directeuren van de C. L. K., omtrent dezen zender ver schillende mededeelingen heeft gedaan. Dat. deze zender op het grondgebied van Luxemburg is opgetrokken des kundigen uit Frankrijk, België, Duitsch land, Engeland en Nederland (Philips- lampen) zijn bij den bouw betrokken ge weest vindt zijn oorzaak in het feit, dat in dit land geen „radiotegenstël'in- gen", om ons tot dit woord te bepalen, bestaanhet is dus bij uitstek „neu traal" gebied, dat ook geografisch zeer geschikt is. In 'het genoemde plaatsje Junglister is dan zooals de heer Sa vern het uitdrukte dit „technisch meesterwerk" verrezen; de zender heeft een antenne-energie van 200 kilowatt en is geheel om de Duitsche term te ge bruiken op kristal „gelagert". Van groot belang is, dat deze zender geheel gereed is om met de uitzendingen een begin te maken; doch dit is om bij zondere redenen nog niet geschied. Zelfs heeft neg geen proefuitzending plaats gehad. De C. L. R. wil n.l. gaan uitzenden op een golflengte van 1260 Meter, doch zoo lang de Internationale Radioconferentie de golflengten tusschen 1050 en 2000 Me ter niet heeft prijsgegeven, wil zij niet beginnen. Zij zou dit, waar 47 andere zenders zich niet aan verboden ten deze storen, toch kunnen doen, doch waar haar doel, het dienen van den vrede is, zal zij wachten totdat de internationale conferentie van de „Union", die reeds sinds enkele maanden te Madrid bijeen is, een beslissing heeft genomen. Ge hoopt wordt, dat deze nog aan het einde van deze maand zal vallen en dat de golven tusschen 1050 en 2000 Meter dan vrijgegeven zullen zijn- Daar de C. L. R. na Oostenrijk en Roemenië „aan bod" is, hoopt zij omstreeks Kerstmis haar uitzendingen te kunnen aanvangen. Begrijpelijk is aldus de heer Sa vern dat de vraag gesteld zal wor den: wat denkt de C. L. R. uit te zen den? Het antwoord op deze vraag is, dat zij, in do beste betcekenis van deze begrippen, de kunst en dc cultuur wil dienen. Want zou men alleen figuren van were'dnaam voor de microfoon brengen (Dr. Mengelberg. Tauber enz.), dan zou daarmede het doel voorbijge streefd worden. De bedoeling is dan ook, ook kunstenaars, die aan het begin van Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Hoover zal zich uit het politieke leven terugtrekken. (2e blad). Het kabinet-von Papen denkt niet aan heengaan. (2de blad). Ernstige botsingen ir. de straten van Genève. (Buitenl. Ber., 2de blad). BINNENLAND. De roofoverval te Ressen. De naam van den dader bij de politie bekend. (Gem. Ber. 3de blad en Laatste Ber.). Moord op een caféhouder te Oss. (Gom. Ber. 3de blad). Hoe het smokkelbedrijf welig tiert. (Gem. Ber. 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Het Ned. elftal verloor den wedstrijd tegen Northampton Town met 4—0. (2de blad). Het Ned. elftal voor den wedstrijd om den Onafhankelij'.cheidsbeker vastgesteld (2Je blad). De Zesdaagsche te Berlijn. (2de blad). hun loopbaan staan en door hun presta ties ook al zijn deze door allerlei om standigheden in het eigen land nog niet erkend bewezen hebben, dat zij iets hebben te bieden, door middel van dezen zender op het „podium van Europa" te plaatsen en hun zóó de bekendheid of roem deelachtig te doen worden, waar op zij door hun kunnen aanspraak mogen maken. Wat overigens de exploitatie van de zen Luxemburgschen zender betreft, kan worden medegedeeld, dat daarbij voor oogen heeft gestaan, het Amerikaansohe systeem, d.w.z. dal naast dc zenduren, waarvoor de C. L. R. liet prograTuma zelf verzorgt, financiert dus, een deel der zenduren van andere zijde zal worden ge financierd en wel zoodanig dat om bij wijze van voorbeeld in Nederland Ie blijven de N.V. Internationale Radio Dienst, of een andere Nederlandsche instelling of onderneming de kosten daar van draagt. In dit verband deelde de lieer Sa vern mede, dat hij in dezen besprekin gen heeft gevoerd met den directeur van het omroepbedrijf der A. V. R. O.. den heer W. Vogt, die de volle medewer king van deze organisatie heeft toege zegd; echter onder liet uitdrukkelijk be ding, dat in Madrid het door de C'. L. R. verwachte resultaat wordt bereikt. In afwachting van deze beslissing is ook de directie van het Arnstcl Hol el ertoe overgegaan om een regeling te treffen, welke het mogelijk maakt, dat zij door de kunstzinnige uitingen van den Luxemburgschen zender rege'matig een groet zal kunnen zenden naar hun vrienden en clientele in het buitenland. Want waar de zender in vier talen: Fransch, Duitsch, Engelsch en Ncdcr- landsch zal uitzenden, bestaat hiervoor volop gelegenheid. Van dc gelegenheid tot het stellen van vragen werd door enkele der aan wezige journalisten gebruik gemaakt. Hierbij verklaarde de heer Savern o.m. en de heer Knap sloot zich len deze ge heel aan, dat bij do besprekingen, welke bijv. met de A. V. R. O. en het Arnstcl Hotel zijn gehouden, de kwestie van exclusieve contracten niet in het geding is geweest, alhoewel dc genoemde hee ren het afsluiten van dergelijke contrac ten geenszins wilden buitensluiten, daar dit 'h.i. zal afhangen van de voorwaarden, welk© kunnen worden bedongen. Katholiek ziekenhuis in Weesp. Woensdagmorgen heeft dc plechtige in zegening en officieelc opening plaats ge had van de afdeeling ziekenverpleging in het St. Bernardus-Gesticht te Weesp.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1