Eiste Jaargang
MAANDAG 7 NOVEMBER 193z
No. 7348
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE DUITSCHE RIJKSDAG
VERKIEZINGEN.
LAND- EN TUINBOUW
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ton hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Winst voor Duitsch-nationalen en Communisten,
verlies van Hitlerianen.
INCIDENTEN IN VERSCHILLENDE PLAATSEN.
OVERZICHT VAN DEN TOESTAND.
Het Duitsche volk heeft gisteren voor
de tweede me' een nieuwen Rijksdag ge
kozen.
De uitslag daarvan beantwoordt in het
algemeen aan de verwachtingen en brengt
weinig ingrijpende wijzigingen. Het belang-
ste gevolg van de verkiezing van gisteren
is, dat de Hitlerianen een verlies van circa
15 pet. hebben moeten incaaseeren. Men
had gerekend op een verlies van 30 pet.,
zoodat de nederlaag van Hitier niet be
paald verpletterend is te noemen. Maar
toch is het verlies van 15 pet. al voldoende,
om hun de mogelijkheid te ontnemen, te
zamen met het Centrum in de Beiersc'ne
Volkspartij een meerderheid te vormen in
den nieuwen Rijksdag, zooals in den ouden
Riiksdag mogelijk was.
Zooals gezegd, hebben de Nationaal
Socialisten bij deze verkiezing be
langrijk in macht ingeboet. Niet. minder
dan 35 zetels zijn verloren gegaan, terwijl
het percentage der kiezers, die aan de
stemming hebben deelgenomen en zich voor
de parti] van Hitier hebben uitgesproken,
is gedaald van 37.3 tot 33,2 pet. Ongeveer
15 pet. van hen, die op 31 Juli hun stem
aan Hitier gaven, hebben zich thans van
hem afgewend of voor een deel niet aan de
verkiezing deelgenomen. Ongetwijfeld heb
ben duizenden evenals vroeger hun stem
weer op de Dpitsoh-nationalen uitge
bracht.
Niet in een bepaalde streek, doch over-
het geheele Duitsche Rijk is de invloed
van Hitier verminderd. Zonder uitzonde
ring is het aantal op de nationaal-socialis.-
ten uitgebrachte stemmen in alle' 35 kies
kringen achteruitgegaan. De verliezen zijn
soms zeer groot; in Oost Pruisen onge
veer 114 000 stemmen, in Potsdam bijna
70.000 in Pommeren 37.000. in Maagden
burg 50 000, in Merseburg 70.000, in Thu-
ringen 105.000, in Sleeswijk Holstein 74.000,
in Zuid-Hannover-Brunswyk 87.000, in Dres
denBautzen 78.000, in Wurtemberg S2.000
en in Mecklenburg 52.000 stemmen.
De Duitsche Nationale Volks-
p a r t ij heeft niet minder dan 13 zetels
gewonnen cn bij bestudeering der cijfers
blijkt, dat de vercrooting van het aantal
aanhangers van deze partij in vergelijking
met de vorige verkiezing van niet minder
dan 35.5 pet. eveneens over het geheele
land verdeeld is. Bijna zonder uitzondering
zijn in alle kieskringen cenige tienduizen
den stemmen meer -verkregen dan op 31
Juli. Al zullen ongetwijfeld sterflmen der
nationaal socialisten ook naar andere pai-
tijen zelfs naar de communisten, zijn ge
gaan, de Duitseh Nationalen hebben veel
van hun verlies aan Hitier teruggewonnen.
De eenige dagen voor de verkiezing in Ber
lijn uitgebroken verkeerssfcaking, bij welke
nationaal socialisten en communisten hand
in hand zijn gegaan, zal mede een der oor
zaken van dezen gang van zaken zijn ge-
De Sociaal Democraten hebben
bij een verlies van 12 zetels hun aanhang in
vergelijking met de vorige verkiezingen
zien verminderen met 8.6 pet. Dit verlies
is te belangrijker, omdat de sociaal demo
cratische partij sinds het gedwongen af
treden van dr. Bruning openlijk in de op
positie kon gaan. Desniettemin is de ach
teruitgang, die voor het eerst bij de rijks-
dagverkiezingen van September 1930 tot
uiting kwam, voortgegaan. Nog belangrij
ker van algemeen politiek standpunt wordt
deze verzwakking van de Duitsche sociaal-
democratie, wanneer men bedenkt, dat de
ze partij, tezamen met het Centrum de
steunpilaar vormde van de grondwet van
Weimar, waarop de jonge Duitsche repu
bliek steunde. Want ook het Centrum
is verzwakt uit den strijd gekomen. Vijf
zetels gingen voor deze partij verloren. Het
verlies aan stemmen, vergeleken bij de ver
kiezingen van 31 Juli, bedraagt juist het
zelfde als. bij de sociaaldemocraten, n.l. 8.6
pet.
De slechte economische toestand, welke
op het oogenblik in Duit-schland heerscht.
is wel zeer duidelijk aan den dag getre
den in de groote winst, die de C o m m u-
n i s t e n hebben verkreeen. Ondanks het
feit, dat bijna twee millioen kiezers min
der naar den stembus zijn gegaan, is het
aantal op de communisten uitgebrachte
stemmen met niet minder dan 13.1 pet. ge
stegen, betgeen voor ben een vermeerde
ring van 11 zetels beteekent. Met hun 100
mandaten zijn zij nog slechts 21 stemmen
zwakker in den Rijksdag dan de sociaal
democraten, die sinds de stichting van de
republiek tot en met de .verkiezingen van
14 September 1930 de sterkste politieke
partij in Duit-schland vormden.
De Beiersche Volkspart ij, die
nauw verwant is aan het Centrum, heeft
in den achteruitgang gedeeld. Haar stem-
menaantal is met 9,4 pet. gedaald. Dit valt
te meer op in verband met de scherpe te
genstellingen welke gedurende den kaat
sten tijd tusschen de partij van den Beier-
schen minister-president dr. Held en de
Rijksregeering aan den dag zijn getreden
Procentsgewijze heeft de Duitsche
V o 1 k s p a r t ij de groots-te winst geboekt,
n.l. 51,5 pet. Met 11 zetels keert deze partij
weer in den Rijks-dag terug. Dit is welis
waar 4 meer dan in den laatsten Rijksdag,
dooh in het eerste parlement van de Duit
sche republiek, dat op 6 Juni 1920 werd
gekozen, had deze partij niet minder dan
65 mandaten, een aantal, dat in den loop
der jaren steeds minder is geworden.
De Staatspar tij, welker aantal ze
tels van 4 tot 2 verminderde, verloor 11,9
pet. van haar aanhang. De Economi-
sehe Partij, die in September 1930 nog
23 zetels verwierf, verloor 27,2 pet. van
haar kiezers en bezit thans nog slechts 2
zetels in den Rijksdag.
WIJZIGING IN DE RIJKS
REGEERING?
In goed'ingelichte kringen te Berlijn acht
men het vrij zeker, dat er een wijziging
in de rijksregeering zal komen. De Natio-
naal-socialisten kunnen met het Centrum
alleen geen coalitie vormen, zooals dit bij
de samenstelling van den vorigen Rijksdag
mogelijk was.
Rijkspresident von Hindenburg zal thans
minder dan ooit geneigd zijn aan Hitler of
een van zijn medewerkers de leiding van de
'regeering in handen te geven. Het wordt
waarschijnlijk geacht, dat getracht zal
worden de basis van de huidige rijksregee
ring te versterken door vertegenwoordigers
van de Nationaal socialisten en het Cen
trum uit te noodiigen in de regeering zit
ting te nemen. Von Papen zou in dit geval
de leiding aan een ander moeten overdra
gen, vooral ook omdat zijn positie ten 6e_
volge van de contingenteeringspolitiek zeer
verzwakt is. Wanneet geen samenwerking
met eenige partijen mogelijk blijkt, dan zal
de rijksregeering, ook na een motie van
wantrouwen, waarschijnlijk met den steun
van den rijkspresident blijven regeeren.
Vast staat echter, dat, wanneer de nieuwe
Rijksdag zou trachten de noodverordenin
gen van den rijkspresident op te heffen,
het nieuwe parlement, dat gisteren geko
zen is, even vlug zal worden ontbonden als
de Rijksdag van 31 Juli.
VON PAPEN.
ADOLF HITLER.
HET STANDPUNT DER RIJKS
REGEERING.
In kringen der Rijksregeering is men
zeer tevreden over den uitslag der Rijks
dagverkiezing. Wat de verschuiving iu de
verhoudingen betreft, wordt allereerst vast
gesteld dat de nat.-soc. beweging niet ai-
leen tot staan is gekomen, maar verliezen
heeft geleden, die grooter zijn dan door de
geringere deelneming aan de verkiezingen
kan worden verklaard. Het belangrijkste
gedeelte van de verliezen der Nat. Hoc. is
volgens de meening van toonaangevende
kringen bij de burgerlijke partijen opgeno
men. Men meent deze stemmen zoowel als
die der thuisblijvers op rekening te kunnen
zetten van de regeering-Von Papen. Bin
nen het z.g. marxist che front heeft een
ruil van stemmen plaats gevonden, zoodat
van een overgaan van nat.-soc. tot dit
froirt niet kan worden gesproken. De
winst der communisten is iets grooter dan
de verliezen der soc.-democraten, de ver
liezen van het Centrum worden geweien
aan de onderhandelingen' dezer partij met
de nat.-socialisten.
De uitwerking van dit resultaat op den
binnenland-sch-politiekcn toestand is vol
gens toonaangevende politieke kringen af
hankelijk van de vraag, of in den nieuwen
Rijksdag een tot werken in staat zijnde
meerderheid tot stand komt en tevens van
de kwestie, hoe de nieuwe Rijksdag, staat
tegenover het probleem der grondwetsher
vorming.
INCIDENTEN IN VERSCHILLENDE
PLAATSEN.
Vrij groot aantal gewonden.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
het in verschillende deelen des rijks tot po
litieke botsingen gekomen, waarbij een vrij
groot aantal personen werd gewond.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
het in verschillende deelen des rijks tot
politieke botsingen gekomen, waarbij een
groot aantal personen werd gewond.
Zaterdagavond is het te Schönewalde
(district Schweinitz) tot 'n vechtpartij ge
komen tusschen sociaal-democraten, die een
vergadering hadden bezocht en nationaal-
socialisten. Een 22-jarige jongeman werd
door mes-steken ernstig gewond. De dader
werd als het ware gelyncht. Dc politie i?
er evenwel in geslaagd de orde vrij spoe
dig te herstellen.
Te Crefeld is uit een tapperij geschoten
VREESELIJK FAMILIEDRAMA
TE WASSENAAR.
MOEDER DOODT HAAR DRIE
KINDEREN EN ZICH ZELF.
In de woning van Ir. W., Burchtplein 22,
alhier, heeft zich in den afgeloopen nacht
een vreeselijk drama afgespeeld.
De echtgenoote van Ir. W. was gerui-
men tijd in ccn zenuwlijdersgesticht ver
pleegd geworden en Vrijdag 1.1. als zeer
verbeterd ontslagen.
Hedennacht nu heeft zij in een vlaag van
waanzin zonder dat haar echtgenoot dit
bemerkte, haar drie kinderen uit hun bed
gehaald en naar de keuken gebracht, waar
zij dc kinderen op stoelen neerzette
Zelf ging zij daar ook zitten, maar niet,
dan nadat zij vijf gaskranen in de keuken
had opengezet.
Toen de echtgenoot hedenmorgen ont
waakte, miste hij zijn vrouw. Hij ging haar
zoeken en vond in de keuken haar lijk met
de lijken van zijn drie kinderen, een twee
ling van 4. jaar en een kindje van 1 jaar.
De verslagenheid in het dorp is, zooals
men begrijpt, zeer groot.
op een troep voorbijtrekkende in uniform
gekloede nat.-socialisten. Verscheiden nat.-
socialisten werden gewond. De nat.-so
cialisten gingen tot den aanval over, waar
bij het in het lokaal tot een bloedige
vechtpartij kwam. In totaal werden zes
nationaal-socialisten vrij ernstig gewond.
Twee hunner moesten naar het ziekenhuis
worden overgebracht. Toen de politie in
greep, kwam het opnieuw tot een botsing,
waarbij drie politie-beambten werden ge
wond.
Te Fraustein bij Wiesbaden werd volgens
de politie uit een auto bezet met nat.-so
cialisten, geschoten. Een communist werd
door een schot in het been gewond.
Ook te Burgsta-dt (Saksen) is hot in den
nacht van Zaterdag op Zondag tot een
schietpartij gekomen tusschen nationaal-
socialisten en communistenvijf nationaal-
socialisten werden gewond.
Te Breslau werd getracht met ongeveer
150 kinderen een optocht te formeeren ten
gunste van de communisten. De kinderen
jouwden hierop de beambten uit en riepen:
weg met de politie.
Te Wuppertal is het eveneens tot enkele
incidenten gekomen. Twee personen, van
wie een vrouw, werden door schoten, welke
uit een auto werden gelost, gewond.
Te Stassfurt is het Zondagochtend tot
een kloppartij gekomen tusschen ongeveer
50 nat.-socialisten en een even groot aantal
communisten. Daarbij werd een nat.-socia-
list ernstig en veie communisten cn nat.-
socialisten licht gewond.
Zondagochtend werd in het Zuidelijk ge
deelte van Berlijn opnieuw de zender ge
hoord, welke door de communisten naar
het schijnt in het geheim wordt geëxploi
teerd. Er werden gramofoonplaten en ver
kiezingstoespraken uitgezonden. Na een
redevoering over „God en de religie" en
„Wat willen de godloozcnï" kondigde de
omroeper de „Internationale" aan. Een vol
gende spreker richtte scherpe woorden aan
•het adres der sociaal-democraten cn viel
ook eenige malen den rijkspresident aan.
Ook in andere deelen der stad is de uit
zending gehoord.
van officieelo Duitsche zijde de volgende berekening
verkiezingen verstrekt:
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Hedennacht te 3 uur
van het resultaat der
stemmen
NATIONAAL SOCIALISTEN 11.705.256
SOCIAAL DEMOCRATEN 7.237.404
COMMUNISTEN 5.970.833
CENTRUM 4.228.322
3.061.626
1.081.595
659.703
337.871
412.523
63.999
110.117
148.982
46.486
46.068
45.036
105.188
34.510
60.064
8.498
DUITSCH NATIONALEN
BEIERSCHE VOLKSPARTIJ
DUITSCHE VOLKSPARTIJ
STAATSPARTIJ
OHR. SOC. VOLKSDIENST
DUITSCH HANN
ECONOMISCHE PARTIJ
DUITSCHE BOERENBOND
LANDVOLK
VOLKSRECHTPARTIJ
SOCIALISTISCHE ARBEIDERSPARTIJ
WURTEMBERGSCHE BOERENPARTIJ
NATIONALE BOERENPARTIJ
THURINGER LAXDBOND
SOCIAAL- REPUBL. PARTIJ
In totaal werden 35.379.011 geldige stemmen uitgebracht, terwijl het aantal zetels
in den nieuwen Rijksdag 582 bedraagt tegen 607 in den vorigen Rijksdag.
vrije rijksdag
(230)
(133)
(89)
(75)
(37)
(22)
(7)
(4)
(3)
(-)
(2)
(2)
O)
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De uitslag der Duitsche Rijksdagverkie-
zirgen. Winst voor de communisten, ver
lies van de Hitlerianen. (1ste blad).
De Berlijnsche verkeersstaking nog niet
Opgeheven. (3de blad).
De achturige arbeidsdag in Brazilië in
gevoerd. (3de blad).
BINNENLAND.
De agenda van de a.s. Partijraadsverga
dering der R. K. Staatspartij (1ste blad).
Overleden is prof. mr. tlr. J. v. d. Grin
ten te Nijmegen. (1ste blad).
De voortvluchtige Amsterdamsche No
taris te Wassenaar opgespccrd. (Gem. Bcr.
3de blad).
Drie dood en bij verkeers-ongelukken.
(Laatste Berichten).
Vernietiging van hyacinthen-bollen in de
bollenstreek. (L. en T., 1ste blad).
OMGEVING.
Een vreeselijk familiedrama te Wasse
naar. Mooder en drie kinderen door gas
gestikt, (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Teegelaar (Leiden) wint het 3de klasse
biljartkampioenschap van Nederland.
De nachttocht van de K. N. A. C.
De voetbalcompetities brengen steeds
meer verrassingen.
VERNIETIGING VAN HYACINTHEN-
BOLLEN
Contract tot beperking van de cultuur
Na de koffie, katoen, koeien, bloemkool,
enz. thans de hyacinthenbollenl In de bollen
streek is men thans begonnen om voor elke
100 Rijnlandsche roeden, die een kweeker met
hyacinthen zal beplanten, 4 mud bollen te ver
nietigen door ze in een kuil te werpen en met
ongebluschte kalk te bedekken.
iVer mud per 100 R. R. staat gelijk met
28 mud per hectare. Bovendien is de bepaling
gemaakt, dat de hedft der ingeleverde bollen
een omvang moet hebben tusschen 12 en 18
cM! En tenslotte verbinden de onderteeke
naars van het desbetreffende contract zich, om
op straffe eener maximale boete van f 5000
tol volgend jaar 1 November géén zaken te
doen met kweekers, die het contract niet heb
ben onderteekend. Men rekent* er op, dat tus
schen de 15.000 cn 20.000 mud bollen aldus
vernietigd zullen worden. Het contract is op
gesteld en wordt door de kweekers aangegaan
met de vereeniging „De Hyacinht"., groep
hvacinthenkweekers van de Alt». Ver. voor
Bloembollencultuur. Op 1 December moet de
vernietiging haar beslag hebben gekregen. De
waarde van de te vernietigen 15 a 20.000 mud
wordt geschat op 200 090 a 300.000, doch
de productiekosten er van zijn hooger geweest.
Indien de helft, zooals in minimum is voor
geschreven. aanstonds leverbaar goed is, zullen
er volgen djaar 16 a 20 millioen leverbare bol
len minder ijn. waardoor dan de te verkoonen
voorraad 8 a 10 pet. zal ziin verminderd. De
invloed van de andere helft, het kleine, nog
niet leverbare goed, wordt later merkbaar
V^or den kweeker en lie'hebber heeft deze
vernietiging oo groote schaal het mo<»e dan
wel geen geen voedingsmiddel betreffen
weinig aantrekkelijks, doch het is dan ook een
noodsprong.
„Hbld."
