24ste Jaargang
WOENSDAG 2 NOVEMBER 1932
No. 7344
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oen per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geillustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
hpt dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be
trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Opbouwende critiek.
Er zijn menschen, die meenen, dat be
sprekingen, onderhandelingen, acties ver
keerd loopen, als er meeningsverschillen
tegenover elkander botsen....
En er zijn óók menschen, die meenen,
dat 't beslist niet goed gaat, als alles zoo
in pais en vree verloopt, als er niet 'ns
een hartig woordje valt.
Beiden zijn uitersten.
In de B. K. Staatspartij, of in een on
derdeel daarvan in een plaatselijke kies-
vereeniging, kan de toestand kerngezond
zijn, kan alles, natuurlijk, perfect
functioneeren, ook indien de stemming
egaal is en er nooit een wrijving van ge
dachten is, waarbij er vonken spatten.
Maar 't kan ook heel goed gaan als
en 't zal zelfs dikwijls voor den goeden
gang van zaken noodig zijn dat er
meeningsverschil-botsingen zijn, zelfs zoo
hevig, dat een déraillement wordt ge
vreesd
In de „Volkskrant" maakt het kamerlid
Kuiper enkele opmerkingen over de hui
dige actie in de R. K. Staatspartij, waar
in hij heel veel waars zegt:
Het is daarom, dat tegen het drin
gen en stuwen der jongeren en oude
ren, in wat men den democratischen
vleugel pleegt te noemen, niet alleen
geen bezwaar is te maken, maar inte
gendeel een hoop- en moedgevend ver-
sohijnsel mag worden gezien.
Dat daarbij in den regel zoo hoog
en zoo ver mogelijk wordt gemikt en
het soms over het mogelijke heen
gaat, is ook al niet nieuw, want in de
politiek hield men altijd, dient men
ook niet alleen het heden, maar ook
de toekomst voor oogen te houden.
Een wezenlijk element in de poli
tiek is: vóóruit te zien, en een greep
naar de toekomst gaat dus volstrekt
niet buiten de lijn.
Het is op deze gronden, dat wij de
levende beweging in de R. K. Staats
partij beschouwen als een goed, dat
niet kan worden gemist.
De partij heeft daaraan een zekere
bekoefte en het kan haar tegen ver
schrompeling en achteraan komen be
hoeden.
Critiek heeft een gezond-makenden in
vloed, als zij redelijk is.
En daarom willen wij hier gaarne alsnog
onder de aandacht brengen de vermanin
gen, welke de Aartsbisschop van Utrecht
te Deventer op de jaarvergadering van
den Aartsdiocesanen Boeren- en Tuinders-
bond heeft doen hooren:
Daarom mogen eenige pen- en
woordvoerders vooraf zich wel beter
beraden, vóór zij hunne artikelen en
hunne redevoeringen opstellen en wèl
mogen zij zich omgorden niet slechts
met de kardinale deugd van sterkte,
maar ook met die van voorzichtigheid
en matigheid, en zich te voren afvra
gen, of zij wel berekend en genoeg ge
schoold zijn voor hun taak, of zij geen
valsche opvattingen verkondigen, of zij
geen verwachtingen wekken, die nooit
of althans in de naaste toekomst nog
niet kunnen verwezenlijkt worden, of
zij er niet op uit zijn vooral het oor
van hunne luisteraars te streelen en
een al te gemakkelijk hoera, bravo en
applaus inoogsten van menschen, die,
geprikkeld door een al te conservatie
ven geest van sommigen, maar al te
gaarne het oor leenen aan te ver voor
uitstrevende phrasen; of zij niet de
hoofden verhitten en de gemoederen
opwinden en het zoo hoog noodig even
wicht verbreken in deze ure, waarop
het noodig is heilzame en uitvoerbare
beslissingen ter verbetering der maat
schappij voor te bereiden, aan te ne
men en uit te voeren.
Welke indrukken zij gemaakt hebben
BINNENLAND
LIDMAATSCHAP TWEEDE KAMER.
Mr. Truijen heeft zijn benoeming
aangenomen.
Bij het Centraal Stembureau voor de ver
kiezing van de leden der Tweede Kamer is
bericht ingekomen, dat de heer mr. P. W. H.
Truijen, hoofdinspecteur van het lager on
derwijs te Roermond, zijn benoeming tot lid
der Tweede Kamer, in de vacature-Ament,
heeft aangenomen.
PROV. STATEN VAN ZUTD-HOLLAND.
Het Centraal stembureau heeft benoemd
tot lid der Prov. Staten van Zuid-Holland
in plaats van den heer 0. v. Muiswinkel, die
heeft bedankt, mr. J. A. de Wilde te 's-Gra-
NEDERLANDSCHE VARKENS
CENTRALE.
Huisslachtingen.
De Nederlandsche Varkens-Centrale ves
tigt de aandacht van belanghebbenden er
op, dat aanvragen voor het verkrijgen van
een vrijstelling van het betalen der hef
fing bij huisslachtingen gericht moeten
worden tot de Gewestelijke Varkenscentra
les. Aanvraag-formulieren zijn verkrijgbaar
bij de secretarissen der plaatselijke com
missies.
In geval vrijstelling wordt of is aange
vraagd behoeven de groene formulieren
„kennisgeving huisslachting" niet aan de
Nederlandsche Varkens-Centrale te wor
den toegezonden. Geschiedt dit toch dan
kan dit vertraging bij het verkrijgen der
vrijstelling tengevolge hebben. Evenmin
behoeven de groene formulieren „Kennis
geving huisslachting" toegezonden te wor
den voor de huisslaohting, waarbij keuring
plaats vindt.
SLACHTEN VAN VARKENS VOOR
EXPORT.
BevoordeeÜng van enkele export
slachterijen.
De heer Keestra heeft aan den minister
van Economische Zaken en Arbeid ge
vraagd, of het den minister bekend is, dat
de Nederlandsche Varkenscentrale, krach
tens de Crisis-Varkenswet, beschikkend
over een uitvoermonopolie van varkens-
vleesch, de slachtingen met bestemming
voor export, in bepaalde exportslachterijen
cumuleert, en waarvan het gevolg is, dat in
deze een buitengewone bedrijvigheid
heerscht, terwijl andere met werkloosheid
althans met belangrijke vermindering van
werkgelegenheid te kampen hebben en dat
als gevolg dezer maatregelen, de export-af-
deelingen van eenige openbare slachthui
zen, o.a. te Bergen op Zoom en Breda, waar,
vóór de inwerkingtreding der Crisis-Var
kenswet, voortdurend ten behoeve van ex
port geslacht werd, thans volkomen zijn
stilgelegd?
Verder vraagt de heer Keestra of de mi
nister bereid is te bevorderen, dat de Var-
kenscentrale aan deze gemeenten alsnog
een aandeel in de daarvoor in aanmerking
komende slachtingen verleenen zal, c.q. dat
den betrokken gemeenten door de Varkens-
centrale éen billijke schadevergoeding zal
worden verleend.
REGEERING EN BOUWBEDRIJF.
Het eerste regeeringscrediet na de
stagnatie verleend.
De Regeering heeft een crediet verleend
voor den bouw van 84 volkswoningen te
Den Helder. Deze gemeente is de eerste
aan welke, na het met de arbeidersorgani
saties tot stand gekomen compromis, re-
geeringssteun wordt verleend.
op hun gehoor, kunnen zij o.a. afleiden
uit het gebruik, dat er gemaakt wordt
van sommige van hunne zinsneden in
bladen en op vergaderingen van geheel
uiteenloopende richting, als die, welke
zij verklaren aan te hangen.
Zulke menschen stichten onheil in
onze gelederen, hoe gevierd zij ook als
redenaar mogen zijn en fijn hun
pen ook zij toegesneden.
Deze vermaningen zouden ongetwijfeld
zeer velen ter harte kunnen nemen, i
BEZUINIGING OP RECHTBANKEN.
Op het platteland.
De besturen van den Christ. Boeren- en
Tuindersbond in Nederland, den Kath.
Ned. Boeren- en Tuindersbond en het Kon.
Ned. Landbouw-Comité hebben aan den
minister van Justitie een schrijven gezon
den, waarin zij zeggen het wetontwerp tot
nieuwe vaststelling van rechtsgebieden en
de zetels der rechtbanken en kantonge
rechten met gemengde gevoelens te heb
ben ontvangen. Eenerzijds beseffen zij ten
volle, dat de uit dit wetsontwerp voort
vloeiende bezuiniging op de Rijksuitgaven
niet kan worden gemist, anderzijds zijn zij
echter gee.nszins blind voor de bezwaren,
welke vooral voor zooveel het betreft de
opheffing der kantongerechten daaraan zijn
verbonden.
De plattelandsbevolking toch komt voor
allerlei zaken, met uitzondering van die
van strafrechtelijken aard, min of meer
geregeld in aanraking met den kantonrech
ter. In allerlei juridische kwesties dient
vooral in kleine plaatsen deze rechterlijke
ambtenaar als een ware ,.juge de paix"
den boerenstand van voorlichting en ad
vies. Na de tot standkoming van dit wets
ontwerp zullen de justisiabelen vrij alge
meen een aanmerkelijk grooteren afstand
moeten afleggen om het kantongerecht te
kunnen bereiken. Het behoeft geen nadere
toelichting, dat in dezen tijd van zware
economische depressie elke nieuwe finan-
cieele last onze landbouwende bevolking
uitermate onwelkom is.
Naar het adressanten voorkomt zou aan
dit bezwaar kunnen worden tegemoet ge
komen door voor te schrijven, dat in de op
te heffen kantons geregeld op bepaalde da
gen en gedurende vooraf vastgestelde uren
een kantonrechter zal zitting houden. Op
deze wijze zou met betrekkelijk weinig
kosten de bestaande rechtsbedeeling der
plattelandsbevolking zoo ruim mogelijk
kunnen gehandhr. -blijven. Daarnaast
zou het van groot gewicht zijn, als ter
standplaats van den kantonrechter der op
te heffen kantons een klerk of ambtenaar
zou blijven gestationeerd, die het loopende
werk zou kunnen afdoen en tot wien de
plattelandsbevolking zich met zaken, niet
op rechtspraak betrekking hebbend, zou
kunnen wenden.
DE PLANNEN VOOR
INTERNATIONALEN GOEDERENRUIL.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Kampsohöer
1. Heeft de minister kennis genomen van
de actie welke door particulieren en Ka-
mers van Koophandel wordt gevoerd om
door middel van een georganiseerden in
ternationalen goederenruil o.m. den uitvoer
van tuinbouwproducten te bevorderen?
2. Is de minister van oordeel, dat deze
actie krachtig gesteund dient te worden?
3. Is de minister niet van meening, dat
het beter ware dat deze actie gecentrali
seerd geschiede en onder toezicht van de
overheid?
heeft de minister van oeconomische za
ken en arbeid geantwoord:
1. Het antwoord hierop luidt bevesti
gend.
2. Het antwoord hierop luidt bevestigend,
mits bij deze actie aan verschillende
eischen wordt voldaan, met name, dat de te
verkrijgen grootere uitvoer niet ten koste
van andere ondernemingen hier te lande
geschiedt, dus zuiver het karakter van ad-
ditioneelenexport draagt.
3. Mede omdat dit laatste slechts van
een centraal punt uit beoordeeld kan wor
den, luidt het antwoord op deze vraag in
beginsel bevestigend.
Of een practische uitwerking mogelijk zal
zijn, hangt met name af van de plannen,
welke van particuliere zijde worden uitge
werkt. Öndergeteekende meent te weten,
dat deze plannen zich reeds in de richting
van centralisatie bewegen.
STEUN AAN TARWEVERBOUWERS.
Op de vragen van den heer van den Heu
vel betreffende het verleenen van steun aan
de tarweverbouwers, heeft minister Ver
schuur geantwoord, dat hij voornemens is
om den steun aan de tarweverbouwers
in zijn tegenwoordigen omvang slechts te
handhaven indien waarborg bestaat, dat
geen tarweverbouwer meer tarwe voor de
bereiding van tarwemeel of tarwebloem zal
leveren dan afkomstig is van ten hoogste
1/3 van zijn bouwland.
Het niet van toepassing verklaren van de
hierbedoelde voprwaarde op landbouwers,
die kunnen aantoonen normaal een grooter
getal H.A. tarwe te hebben verbouwd, zou
zijn het scheppen van een onbillijkheid
tegenover andere landbouwers. Ook zou de
noodzakelijkheid ontstaan van een controle,
welke practisch zeer moeilijk is uit te voe
ren.
TEGEN DE RADIO-UITZENDINutN
DER VRIJDENKERS.
Een protest der Kath. Radiobonden.
Namens de diocesane Kath. Radiobonden
werd tot den Minister van Waterstaat
het volgend verzoek gericht:
Roermond. 23 October 1932.
Aan Zijne Excellentie den Minister
van Waterstaat 's-Gravenhage.
Namens de leden van de vijf diocesane
Kath. Radiobonden der Bisdommen Utrecht,
Haarlem, Breda, Den Bosch en Roermond
protesteeren ondergeteekenden bij Uwe Ex
cellentie tegen de uitzendingen van den
Vrijdenkers-Radio-Omroep waardoor Ka
tholieken zich beleedigd achten in hun diep
ste gevoelens.
Zij geven Uwe excellentie beleefd in
overweging maatregelen te willen nemen,
waardoor dergelijke uitzendingen in de toe
komst. worden voorkomen.
't Welk doende, in opdracht- van de Be
sturen der vijf Diocesane Bonden
De Katholieke Radiohond
in het Bisdom Roermond,
De voorzitter, H. SCHMIDT.
De Secretaris, H. STEEGMANS.
DE ZIEKTE VAN WEIL.
Het staatstoezicht op de Volksgezondheid
vraagt inlichtingen aan de gemeente
besturen.
Het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid, heeft naar wij vernemen, den volgen
den brief gericht tot de gemeentebesturen.
In verband met het waarnemen van tal
rijke gevallen van de ziekte van Weil bij
personen, die in een zweminrichting, dau
wel in een zwemgelegenheid gezwommen
hebben, verzoek ik u mij de volgende vra
gen betreffende uwe gemeenten te willen
beantwoorden. Onder zwemgelegenheden
worden verstaan bepaalde plaatsen, buiten
de zweminrichtingen, waar een belangrijk
aantal personen gewoon zijn des zomers
te baden of te zwemmen. Derhalve niet elke
rivier, vaart of sloot, waar wel eens door
enkele personen wordt gebaad of gezwom
men. 1. Zijn er in uwe gemeenten: a. een
of meer zweminrichtingen? b. een of meer
zwemgelegenheden als bovenbedoeld? 2.
Zoo ja, waar zijn deze gelegen: azwemin
richtingen? b. zwemgelegenheden? 3. Is
het bekend dat in of nabij deze inrichtin
gen of gelegenheden ratten worden aan
getroffen, dan wel ratten zich kunnen nos-
telen? 4. Is het water in de inrichtingen of
gelegenheden zwak of sterk stroomend, of
wordt wat de inrichtingen betreft gebruik
gemaakt van water wat eenige behamle-
j ling heeft ondergaan dan wel niet van op-
I pervlaktewater is verkregen. 5. Worden er
l maatregelen genomen om de ratten te we-
j ren of nestelen der ratten in of nabij de
I inrichtingen of gelegenheden te beletten?
i Zoo ja, welke zijn deze maatregelen? 6.
Worden er maatregelen genomen om te
j voorkomen dat etenresten en afval in of
nabij de irtrichtingen of gelegenheden ach-
I terblijven waardoor ratten worden aange-
I lokt? Zoo ja, welke zijn deze maatregelen?
Crisisuitvoerwet 1931.
De minister van economische zaken en
arbeid heeft bepaald, dat met ingang van
1 November geen certificaten van oorsprong
meer zullen noodig zijn voor den uitvoer
naar België en Luxemburg van: boter,
rundvleesch en levende runderen, varkens-
vleesch en levende varkens.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
De loonsverlaging te Nijverdal.
Door de besturen van het N. V. V. en
door het R.-K- Werklieden Verbond is den
Minister van Binnenlandsche Zaken ge
vraagd op korten termijn een audiëntie
aan eenige vertegenwoordigers dezer cen-
tralcn te willen toestaan ter zake het in
grijpen van de regeering ten aanzien van
de loonsverlaging bij de Koninklijke Stoom
weverij te Nijverdal.
Het vermogen der Zeeuwsche landbouwers.
Op de. hoofdbestuursvergadering der
Zeeuwsche Landbouw Mij. deed de nieuwe
secretaris, de heer Dorst, eenige mededee
lingen over het vermogen der Zeeuwsche
landbouwers.
Op 1 Mei 1930 waren bij het boekhoud
kundig bureau der Z. L. M. aangesloten 92
landbouwers, van wie er 13, dus 14% waren
met een negatief vermogen. Het gemiddeld
vermogen bedroeg toen 35.400.
Op 1 Mei 1931 waren er 124 aangiften.
Het aantal negatieve vermogens 31. dus
25%. Het gemiddeld vermogen 20.500.
Op 1 Mei 1932 waren er 141 aangiften,
bedroeg het percentage negatieve aangif
ten 20% en het bedrag aan gemiddeld ver
mogen 15.500
Uit deze cijfers aldus de heer Dorst
blijkt de ernst van den toestand en de
noodzakelijkheid van steunverleening.
BUITENLAND.
Naast Het Fransche ook een Engelsch
ontwapeningsplan? (2e blad).
Werkloozenbetoogingen in Engeland en
Amerika. (2e blad).
BINNENLAND.
De komende watersnood dreigt op vele
plaatsen ernstige gevolgen te zullen krij
gen. (Gem. Ber. 3de blad).
Een knaap te Doesburg schiet zijn zusje
met een revolverschot dood. (Gem. Ber. 3de
blad).
Het tweede slachtoffer van de benzine
ontploffing te Hansweert overleden. (Gem.
Ber. 3de blad).
De smokkelarij aan de grenzen duurt on
verminderd voort. (Gem. Ber. 3de blad).
Dienstbode te Rotterdam door indrin
ger overvaren en gekneveld. De inbraak
mislukte. (Gem. Ber. 3de blad).
DE WEG HAARLEM—DEN HAAG.
Een verwarde chaos.
Yan verscheidene kanten bereiken ons
jammerklachten van wanhopige automobi
listen, die werkelijk geen raad weten op
den, in een soort oorlogsfront vol loopgra
ven, granaatkuilen en draadversperringen,
herschapen weg tusschen Hillegom en
Oegstgeest.
Inderdaad, het is daar op het oogenblik
een hopelooze bende. De oorzaak kent men:
de stoomtram wordt „gcëlectrificecrd" en
de rails komen wonderlijk denkbeeld
midden op den niet al te breeden weg
te liggen. Om deze reorganisatie te bewerk
stelligen, is de weg vrijwel over het ge-
heele, hierboven genoemde, traject onpge-
broken en zóó opgebroken, dat men er
zich af en toe zelf over verbaast, als mon
er per auto nog ongeschonden weet door
te komen. „Hier en daar", schrijft een le
zer terecht, „is de toestand levensgevaar-»
lijk. Hier liggen de rails op zij van den
weg, daar weer in het midden; hier is er
bestrating tusschen, ginds zakken de wie
len plotseling oentimeters diep in de mod
der weg. En dit is nu de hoofdverbinding
tusschen do twee grootste steden van het
land
Gevaarlijk is deze toestand zeer zeker,
vooral bij donker, te meer, daar tal van
verraderlijke plekken niet of zeer onvol
doende van waarschuwings-lichten zijn
voorzien. Op enkele plaatsen heeft het rij-
verkeor slechts een twee meter breede
strook om te passeeren, een strook, die
sterk naar den buitenkant van den weg
helt en door de jongste plasregens boven
dien nog in een moeras is herschapen.
Het is te hopen, dat dit „gemodder" in
niet al te langen tijd tenminste een eenigs-
zins bruikbaren weg tot resultaat zal heb
ben. Een voortreffelijke verkeersweg zal de
route over Hillegom, Lisse, Sassenheun
voor het drukke verkeer AmsterdamDen
Haag nochtans nooit worden: de vele
dorpen, die hier al vrijwel aan elkaar zijn
gegroeid, de nauwe straatjes met tallooze
bochten en hoeken en de tram, dat gevaar
lijke verkeers-obstakel, zijn hier borg voor.
Eerst een nieuwe verbinding door de Haar
lemmermeer zal in de behoefte van het snel
verkeer kunnen voorzien.
Tot zoolang moeten we onze ziel maar
in lijdzaamheid bezitten. En hopen, dat
niet te veel vreemdelingen dezen weg-in-be-
werking onder hun wielen krijgen: na de
blijde verrassing van het prachtige asfalt-
traject Den HaagWassenaar is de schrik
over wat volgt des te grooter en een buiten
lander zou op het oogenblik een zonder
lingen indruk krijgen van een primairen
hoofdverkeersweg in Nederland!....
„Over Amsterdam—Den Haag heb ik
deze week twee en een half uur gereden",
schrijft een lezer, „en a-ls ik aankom, ben
ik moe en nerveus".
Wij raden hun en anderen ten sterkste
aan, in plaats van zich te ergeren voorloo-
pig over Noordwijkerhout te rijden. Het is
een aardige, landelijke asfaltweg, wel smal,
kronkelig en een eindje om maar, ook voor
snel verkeer, op het oogenblik verre boven
den „hoofdweg" te verkiezen. Bruikbaar is
ook, vooral voor toeristen, de, grootendeels
geasfalteerde en eveneens zeer schilder
achtige, route over Amstelveen. Aalsmeer,
richting Leiden, maar men moet haar ken
nen of een kaart bij zich hebben, om niet
te" verdwalen en per ongeluk op den hob-
beligen weg door de meer naar Lisse uit
te komen. „Hbld."
