Echte Leidsche
Wollen Dekens
Prima Leidsche Fantasie Dekens
VRIJDAG 28 OCTOBER 1932
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
UIT DE OMGEVING
KATWIJK.
Gids voor Katwijk. Op initiatief van
Jiet gemeentebestuur is uitgegeven in keu-
rigen omslag een Gids voor Katwijk. Reeds
eerder, enkele jaren geleden was er ook een
Gid9 voor Katwijk versohenen waarvan
toen velen het gemak zullen hebben on
dervonden. Thans is de Gids meer uitge
breid en behalve in aantrekkelijken en
mooien omslag, keurig van binnen, op
prachtig glanzend papier, verlucht met tal
rijke scnitterende foto's. Wie deze „Gids"
heeft doorgelezen weet wat er te Katwijk
te zien is, aan natuurschoon, aan weten
schappelijks, welke bedrijven Katwijk heelt,
kortom alles wat iemand die in Katwijk
eenig belang stelt, wil weten. Van gemeen
tewege wordt de Gids in honderden exem
plaren door het land verspreid. Begrijpelijk
dat dit voor velen een aanleiding was om
in de Gids z'n bedrijf of zaak bekend te
maken, om afnemers te zoeken enz. Als
nieuwste nieuws zien we in den Gids ook
eenige foto's, in- en exterieur van het nieu
we gemeentehuis. Bij deze foto's is een
duidelijke beschrijving. De Gids is een mooi
stuk werk en een mooie en practische re
clame voor Katwijk als badplaats terwijl
de tuinbouw, bloembollenteelt en vissohe-
rij niet vergeten zijn.
Personalia. In de plaats van den heer
C. v. d. Kamp is tot vertegenwoordiger van
„Concordia" een Spaarinstelling van den
K. Volksbond, benoemd de heer Ger. de
Langen.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Onveilig duin. Het duinterrein achter
de Rijksschietbanen zal de volgende weex
onveilig zijn wegens het schieten niet
scherp: op Maandag van 9 uur v.m. tot 3
uur n.m., Dinsdag van 9 uur v.m. tot 2 uur
n.m., Woensdag van 9 uur v.m. tot 2 uur
n.m., Donderdag van 9 uur v.m. tot 2 uur
n.m., Vrijdag van 9 uur v.m. tot 2 uur a.m.
en Zaterdag van 2 uur tot 4 uur n.m.
NOORDWIJKERHOUT.
GROOTE PR OPAG AND A-A VOND.
Uiteenzetting over „Quadragesimo
Anno".
In de groote zaal van het hotel van mej.
dé Wed. J. L. Brama, alhier, had een
groote propaganda-avond plaats van den
R. K. Volksbond.
De heer A. H. van Noort, Voorzitter
van de Afdeeling Noordwijkerhout opende
de vergadering met den Ohr. groet, heette
alle aanwezigen hartelijk welkom in het
bijzonder de aanwezige heeren geestelijken
en den spreker van den avond den heer
Angenent, Districtsbestuurder van den
Volksbond.
Spr. zeide dat de avond bedoeld wordt
als opening van het winterseizoen.
De geestelijk-adviseur, de weleerw. heer
kapelaan Minnebo had gemeend, zei spr.,
dezen avond voor verdere belangstellen
den eveneens open te stellen, gezien het
belangrijke onderwerp, dat behandeld
wordt. Spreker hoopte dat deze propagan-
davergadering moge wezen een waardig
begin van het winterseizoen.
De voorzitter zeide vervolgens, dat in
het komende seizoen elke maand een ver
gadering zal gehouden worden en vraagt
ten slotte aller medewerking voor het sla
gen van het St. Nicolaasfeest voor de kin
deren.
Vervolgens deelde hij mede, dat de re-
traiten, welke" voor de gehuwden gehou
den wordt van 1317 Januari a.s. en voor
de ongehuwden op het einde van de
maand Januari, nog niet volteekend zijn.
Nadere inlichtingen hieromtrent zijn te
verkrijgen bij het bestuur van de Retrai-
tenclub, den heer J. van der Voet en P.
Opdam.
Hierna gaf de voorzitter het woord aan
den heer Angenent van wiens lezing wij
hieronder een kort resumé geven.
Veertig jaren zijn voorbijgegaan, sinds
Rerum Novarum, de magistrale encycliek
van Paus Leo XIII z.g. is verschenen en
zoo zegt Pius XI de geheele katholieke we
reld was vervuld van vreugde en daar was
reden toe.
De meerdere erkenning der menschelij-
ke waardigheid, ook van de minst bedeel
den, de democratiseering van het volk, de
sociale wetgeving alles aanvaardt men, als
voldongen feiten, als vanzelfsprekend.
Veertig jaar Rerum Novarum bracht het.
Door een groot deel der menschheid wordt
de overtuigin0 gedeeld, dat de maatschap
pij, zooals zij nu is, niet kan blijven. Bui
ten het Christendom streefden reeds meer
dere stelsels naar een nieuwe ordening der
maatschappij. De bevrijding konden en
kunnen zij niet brengen, omdat zij geba
seerd zijn op dictatuur of geweld.
De kardinale oorzaak van de wereldcri
sis moet vooral hierin gezocht worden, dat
men bij economische of sociale vraagstuk
ken de zedenwet heeft willen uitschake
len. Bij een economie met negatie der ze
denwetten moet het uitloopen op een mis
lukking.
Onder de Katholieken waren ernstige
verschillen van meeningen ontstaan over
maatschappelijke vragen, ontleend uit Re
rum Novarum. Het is Quadragesimo An
no welke over deze strijdvragen thans een
duidelijk oordeel geeft.
Spreker ging na, wat in de encycliek
van Pius XI gezegd wordt over eigendoms
recht, het kapitaal, besprak het looncon-
tract, bepleitte het opheffen der arbei-
'ders uit de proletarierstoestand wat ten
goede zal komen aan alle standen der
maatsoha-ppij en wees er bij dit alles op,
dat de belangen van werkgevers en werk
nemers voortdurend raken.
Quadragesimo Anno dringt aan op orde
ning en daar ligt de oplossing der crisis.
Wanorde heerscht. Ordening van het be
drijfsleven belichaamd in de bedrijfschap
pen door Pius XI als een voorwaarde ge
steld om de onbestendige en wankele
maatschappij te vervormen tot een samen
leving, waarin aan een ieder een passend
levensonderhoud volgens zijn stand ge
waarborgd is.
Nadat de heer Angenent onder applaus
zijn zeer mooie lezing beëindigd had dank
te de Voorzitter hem namens de vergade
ring.
Na een korte pauze nam de weleerw.
heer kapelaan Minnebo het woord tot het
houden van zijn lezing: „De vernieuwing
van den Chr. geest, als voorwaarde voor
het herstel der sociale orde.
Na in forsche trekken geschetst te heb
ben, hoe heel de wereld in haar voegen
kraakt, zeide spr. dat Pius XI in den zend
brief „Quadragesimo Anno", de vuurtoren
heeft gebouwd, die lichtend wenkt aan de
millioenen schipbreukelingen van dezen
tijd. Hij heeft het begrepen, de Vader der
armen, dat het Thomistische woord nog
van volle waarde is. Godsdienstig leven is
onmogelijk zonder een menschwaardig be
staan," en scherp signaleert hij de beteeke-
nis van kapitaal en arbeid in het produc
tiestelsel, den omvang en den zin van het
eigendomsrecht, den strikten eisch van
rechtvaardig loon, het herstel der goede
sociale orde. Katholiek en niet-Katholiek
erkennen dan 'ook, dat in de laatste veer
tig jaren er op staathuishoudkundig en
maatschappelijk terrein .geen stuk is ver
schenen belangrijker dan de zendbrief
„Quadragesimo Anno".
In 1891 ontketende de verschijning van
„Rerum Novarum" een storm van beroe
ring eenerijds, van verontwaardiging an
derzijds; nu, in onze dagen is de inhoud er
van heel gewoon. Dat beteekent: dat er
sedert 1891 veel veranderd is. Leo XIII
kon niet verder gaan dan Hij ging, maar
met „Rerum Novarum" waren de sociale
gedachten van het Christendom niet uit
geput, er moest nog een breedere uitwer
king komen van de beteekenis dier - ver
schillende sociale vraagstukken. En geloo-
vig of ongeloovig, vriend of vijand, geheel
de wereld beluisterde weer de stem van
onzen tegenwoordigen Paus Pius XI toen
hij die breedere uitwerking aan de we
reld gaf. In 1891 liet Wilhelm II „Rerum
Novarum" in het Staatsblad opnemen,
thans werd „Q. A." een officieel stuk van
den Amerikaanschen regeerenden Senaat.
Zooals in 1891 „Rerum Novarum" zoo is
„Quadragesimo Anno" in 1931 een nieuw
sociaal program, zooals toen zoo zal ook
de uitwerking ervan een nieuwe orde van
zaken brengen, liet is een scherpe uiteen
zetting van de sociologie op katholieken
grondslag.
De heer Angenent heeft geteekend in
groote lijnen wat onzen tijd op stoffelijk
gebied ontbreekt, welke de reddende en de
behoudende krachten zijn om het econo
misch herstel in christelijken geest te be
werken.
Erger echter dan de uiterlijke verschij
ningsvormen van een sociale decadentie,
een socialen achteruitgang in dezen tijd
zijn de innerlijke verwordingen die de ge
heime krachten vormen, waard»or onze
maatschappij tot ontreddering is gekomen.
De vermoording van de christelijke ze-
dewet in dezen tijd, is de diepste oorzaak
van het hedendaagsche droevig economisch
leven.
Letterlijk haalt Pius XI dan ook de
woorden aan uit den zendbrief ..Rerum
Novarum": „wil dus de menschelijke sa
menleving genezing vinden, dan zal die
alleen gebracht kunnen worden door terug
te keeren naar een leven volgens de chris
telijke beginselen." En wie zal durven ont
kennen dat de menschelijke samenleving
in onze dagen aan dit geneesmiddel een
bijzondere behoefte heeft.
Nog kort achter ons liggen, ge hebt het
in de dagbladen kunnen lezen, de studie
dagen te Bergen met als thema van be
handeling deze encycliek: „Quadragesimo
Anno". Door Z. H. Exc. den Bisschop van
Haarlem is daar de slotrede gehouden, en
Mgr. had zijn redevoering getiteld met de
kernachtige woorden: „Betere menschen',
waaruit spr. een passage citeerde.
De droevige maatschappelijke toestan
den hebben enorme schade gebracht aan
de onsterfelijke zielen.
Daar is ten eerste naar 's Pausen woord
als oorzaak aan te geven van geestelij
ke ontreddering „de miskenning van de
ongeregelde passie in. het menschenhart".
Wij leven in een tijd, waarin de mensche
lijke geest zijn hoogtij viert, wat de mensch
doet is goed en de fouten van de menschen
mogen individueel slechts gezien worden
als ziekelijke afwijkingen. De mensch heeft
zich verheven in trotschen waan, als met
Lucifers hoogmoed, boven God. Hem be-
booren de rijkdommen en de schatten der
aarde: Hij is de souvereine meester van
het leven op deze wereld, niemand is ver
plicht rekenschap van zijn daden af te leg
gen, dan aan zichzelf. Begrijpt ge, ge
achte vergadering, hoe met deze stelre
gels het dierlijk instinct den mensch ge
worpen heeft in den krankzinnigen jacht
naar het goud en het geldbegrijpt ge hoe
in den zucht om op te stijgen op den maat-
schappelijken ladder, er geslagen en ge
trapt wordt alleen om het geld; begrijpt
ge hoe door het verzwakt verantwoorde
lijkheidsgevoel men spelen gaat met de
levens van millioenen, met de zuchten van
de weduwen en de spannende angst van
den straks werkloozen arbeider? De goud
koorts wordt in de aderen en voor o zoo-
velen is het een judaskus' waard om een
judasloon te verwerven. Als tweede oor
zaak van de geestelijke crisis, waaruit de
economische is gevolgd, signaleert de Paus
Nog verreweg het
grootste deel van het publiek
weet niet hoeveel de prijs der
is6EDAALD, vandaar dat thans
zoovelen TE DUUR KOOPEN.
WIJ noteeren IEDERE DEKEN voor
den LAAGSTER MARKTPRIJS. B.v.
TWEE PERSOONS, alle kleuren 5.95
EXTRA GROOTE MAAT 7.85 6.95
ONZE EXTRA AANBIEDING 7 CC
maat 170 x 220 voor I.Ou
ALLE Dekens, VEEL LAGER
DAN U DENKT, en G0ED-
K00PER DAN WAAR 00KU!
HaarUtr. hoek Donkersteeg 2-4-6
„het gebrek aan verantwoordelijkheidsge
voel van de bestuurders der volkeren en
der staten". De Fransche revolutie heeft
God uit de maatschappij gebannen en den
duivel erin gehaakb De stsat kan het wel
af zonder God, zijn wet is niet meer de
maatstaf van gerechtigheid e.i waarheid.
Huwelijk en huisgezin acht de moderne
staat zich niet meer verplicht te bescher
men. Waar men de kindertjes opvoedt en
de levens verlengt, vergiftigt men de zie
len; waar men huizen bouwt, ontvolkt
men de wieg; waar men sanatoria opricht
voor de lichamen, daar laat men de pest-
holen voor de zedelijkheid; waar men de
schunnigste tooneelstukken en filmen sub
sidieert, ontvolkt men de kerken. En de
staat, die zijn gezag alleen ontleent aan
den drager van alle gezag, God, is zich
zelf genoeg geworden en meent het staats-
bestek te kunnen richten naar menschelijk
weten.
Als derde oorzaak van den droevigen
maatschappelijken toestand teekent de
Paus aan „het gebrek aan waardeering
voor den arbeid".
Wij leven in een tijd, waarin de mensch
voor duizenden beteekent een verlengstuk
van een machine, moderne koopwaar ver
handelbaar op de slavenmarkt der onge
bonden economische krachten. De tikken
de machine heeft meer waarde dan de den
kende mensch en de denderende motor be
teekent op de kapitaalsmarkt meer dan de
arbeidende geest.
De mensch en waarde is verlaagd bene
den de waarde van de kolenschacht. Oh,
het is zoo te verklaren, dat Paus Pius XI
siddert bij de gedachte, wat er in deze
stemming en in dezen geest terecht moet
komen van het geloof en de liefde, van de
reinheid en den eerbied van het mcnschen-
leven. Met bloedend hart spreekt dan ook
Pius XI zijn angst uit in dezen tijd, nu de
liefde voor den arbeid van duizenden ar
beiders vermorzeld wordt tusschen de ra
deren der machine, nu de eerbaarheid van
de meisjes en de vrouwen aan flarden
wordt gerukt tusschen de vliegwielen van
onze moerde fabrieken, nu het jachtende
bedrijfsleven het gezinsverband in het hui
selijk verkeer bedreigt, nu de heiliging van
den Zondag in den modernen staat is op
geofferd aan de heiliging van den Mam
mon. Het is de verdraaiing en de omkee
ring van alle waarden en Pius XI zegt het
dan ook zoo juist: „Veredeld verlaat de
doode stof het fabrieksgebouw, maar de
menschen worden daar bedorven en ver
liezen er aan waarde."
Tegenover deze ontwrichting van de
christelijke zedewet stelt Pius XI in „Qua
dragesimo Anno" zijn geneesmiddelen. In
de eerste plaats eischt Hij: „dat het eco
nomische leven bezielt worde door den
christelijken geest."
„Zoolang deze beklagenswaardige toe
stand, waarin de zielen verkeeren, voort
duurt", zegt de Paus, „zullen alle pogin
gen om de maatschappij te hervormen
vruchteloos zijn en geen geneesmiddel zal
hier baten, tenzij de menschen weer open
lijk en oprecht terugkeeren tot de leer van
het Evangelie, met andere woorden tot
de geboden van Hem, die alleen de woor
den heeft van eeuwig leven, woorden die,
al gaan ook hemel en aarde voorbij, nooit
zullen voorbijgaan.
Terug naar de Evangelische waarde van
den arbeid, terug naar de Evangelische
kennis van het menschenhart, terug voor
de staten naar het Evangelische woord:
„Geef den keizer wat den keizer toekomt,
maar geef Gode wat Gode toekomt.
De Christelijke geest terug in het econo
mische leven!
Oh, ware het eens waarheid! Dan zou
de rechtvaardigheid niet alleen symbool,
niet alleen zinnebeeld maar ook werkelijk
heid zijn in de verhoudingen van de men
schen onderling, van de klassen en van de
staten. Dan zou de menschenziel vrijge
kocht met het kostbaar Bloed van Jezus
Christus, de ziel ook van den jongen die
ploeterend zich heerpvorstelt door de ko
kende branding van zijn jonge passie, de
ziel ook van het eenvoudige meisje, dat
onafgebroken staat in het brandpunt van
listige verleiding, dan zou de menschen
ziel meer waarde gaan krijgen op de we
reldmarkt dan de aandeelen van Konink
lijke Olie of Bethlehem Steels. Dan zouden
de beursnoteeringen niet meer zijn de
maatstaf van menschelijk geluk of men
schelijke ruine. Dan zou het volk, wetende,
dat men in den mensch zijn broeder er
kent, niet de gebalde vuist opsteken tegen
den machthebber en den bezitter van deze
wereld. Dan zou bovenal de maatstaf in
deze wereld worden: „de zedelijkheids-
waarde".
Als tweede middel in dezen ontwrichten
tijd noemt de Paus, de Christelijke naas
tenliefde*. „De liefde", zegt de Apostel
Paulus, „is de band der volmaaktheid". De
Fransche sociale werker Albert de Man,
heeft het eens scherp gezegd: „de maat
schappij kan zelfs sterven aan strikte
rechtvaardigheid". De menschheid heeft
aan haar ziekbed niet alleen noodig de
rechtvaardige diagnose van den genees
heer, maar ook de zachte zorgende hand
van de liefdezuster.
Het is de onteerende ontboezeming, dat
de H. Vader in zijn zendbrief vraagt de
naastenliefde een plaats te geven aan de
tafel der menschheid. Slechts als men den
broeder erkent in den ander is wereld
vrede en wereldgeluk mogelijk.
Dan zal groeien het bewustzijn: Wanneer
één lid lijdt, lijden ale leden mee.
Dan zal broederliefde werkdadig en zorg
zaam rondgaan in de sloppen der maat
schappelijke elle-nde.
Dan zullen gerechtvaardigde eischen
aangehoord en mogelijke fouten en mis
slagen gaarne verzwegen worden.
Dan zal tegen de vlammen der gloeiende
haat en afgunst de witte glans der heilige
liefde afsteken.
Dan zal komen berusting in eigen lot.
Dan zal het zijn een broedermaatschap
pij, die is de werkplaats aan den opbouw
der zielen voor welke allen een woonplaats
is bereid in het huis van den éénen Vader
in den Hemel.
Werkt mede: Werkgevers en werkne
mers, ouderen en jongeren.
Gij vooral jongeren! Gij zijt de dragers
van onze toekomst. Zooals de jongeren
van 1891 beleefd en meegewerkt hebben
aan de uitvoering van „Rerum Novarum",
zoo zult gij beleven de uitwerking van het
woord van onzen tegenwoordigen Paus
enmede- óf tegenwerken." Want wie
niet met Mij, is tegen Mij
O, 't moet mij van het hart. 't Is toch
zoo'n droevig stemmingsbeeld van wat er
omgaat in dat jonge hart, wanneer des
Zondags achter in onze bedehuizen, staan
de of leunende tegen den muur, de jonge
man den schijn aanneemt zijn godsdienst
plicht te vervullen, doch door geheel zijn
verschijning getuigt, niet in het minst zich
bewust te zijn wat daar gebeurt, terwijl
hij toch daar op diezelfde plaats, daar op
datzelfde oogenblik den moed en de
kracht, de energie en de bezieling zich
moest verwerven om naar buiten uit to
dragen een eigen diepe godsdienstovertui
ging, om aan anderen mede te deelen een
eigen tintelenden christelijken geest.
't Is zoo pijnigend, zoo martelend wan
neer wij bij het passeeren van een groep
jongelui, waaronder ook onze Roomsche
jonge kerels, een woord opvangen dat ge
tuigt van een ontkenning een miskenning
van oprechte, ware deugdzaamheid, terwijl
zij daar in elkanders gezelschap een voor
beeld en een aansporing moesten zijn voor
elkanders deugd.
Mijn God. wat gaat er toch, jonge kerel,
in die oogenblikken om in uw onsterfelijke
ziel
O, 't is zoo angstig, wanneer uit het
meisjesoog ons niet meer tegenstraalt een
kinderonschuld, terwijl het haar roeping
toch eenmaal zijn zal de reinheid aan an
deren te leeren en mee te deelen.
Gij jongeren, de oproep van dpn Paus
geldt ook U
Beseft uw tijd, begrijpt uw verantwoor
delijkheid voor onze toekomst. Maakt u
door studie en beluistering de beteekenis
eigen van de Encycliek „Quadragesimo
Anno", en past de lessen daaruit getrok
ken toe op uw eigen omgeving. Werkt
mede allen van welken rang, van wel
ken stand, van welken leeftijd ook, werk
gever en werknemer, ouderen en jongeren,
werkt mede, door reinheid en door gods
dienst. door rechtvaardigheid en door naas
tenliefde aan het deu-f/lelijke herstel van
de ontwrichte sociale orde.
Een luid applaus getuigde aan het einde
van de lezing dat de vergadering hiervoor
zeer dankbaar was.
De voorzitter bedankte, namens de ge
heele vergadering kapelaan Minnebo voor
zijn keurige lezing. Spreker vroeg ten slot
te van ieder die wat misen kon, een offer
voor het fonds „Hulp in Nood" voor de
zieke leden, waarvoor aan de uitgang van.
de zaal werd gecollecteerd, waarna de
avond werd gesloten met den chr. groet,
nadat uit volle borst het „Aan U, o Koning
der Eeuwen" waa gezongen.
VOORSCHOTEN.
Sluiting winkelweek. Gisterenavond
is de alhier gehouden winkelweek, uitgaan
de van de Tosea's en Hanzewinkeliersver-
eeniging gesloten. De St. Laurensharmonie
stelde zich gisterenavond in het Burgemees
ter Vernèdepark op en hield een muzikale
rondwandeling door het dorp tot sluiting
der winkelweek. Woensdagavond is in het
R. K. Voreenigingsgebouw door de winke
liers een filmavond gehouden, die luitste-
kend bezocht was. De groote zaal was dicht
bezet. Ook de filmavonden gehouden tijdens
de gastentoonstelling zijn uitstekend ge
slaagd en beide avonden was het gymna?-
tiekgebouw overvol en de kookdemonstra
ties werden met groote belangstelling ge
volgd.
BUITENGEWONE REGENVAL IN
OCTOBER
Langzamerhand is'de regenval in Octo
ber zoo overvloedig geworden dat de totale
hoeveelheid neerslag, die tot nu toe is
gevallen, gelijk komt te staan niet de
grootste hoeveelheden, die ooit in ons land
zijn waargenomen. De cTontsfp hoeveelhe
den zijn een drietal, nl. ?>?4 m.M. in Ren-
temher aan het stoomve-m.*"! ("Vonnis
in dp Haarlpmm',rnieer. 950 m W. in Fterv-
temhpr mis te Uithuizen en 268 m.M. in
September 1918 te (Torinchem.
Tot n<i too is in October on <>3 '•«trends-
gen bii Den Haag oneeveer 210 m.\f. ree-en
eevallen hetgeen overeenkomt met dp re-
c-enïnfensiteit van de drie bovengenoemd©
gevallen.
Voor dezen boitengewonen regenval moet
wel een biizondere oorzaak 7"'n. die echter
moeiliik is aan te wiizen. Octeber is de
meest reizenriike maand van het ephoclp
jaar in ons land. vooral in de Westelijk©
gedeelten waar normaal 93 mM. rcffen on
1-8 dagen valt. Niet alleen de hoeveelheid
maar ook hpf aantal regendagen is nti ab
normaal groot.
Tn de eerste plaats moet men voor de
verklaring van de buitentrotvonen regen
val denken aan de omstandigheid, dat en
kele malen diepe stormdenressies een zwa-
ren regenval brachten (9. 14. 20 en 23 Oct,)
Overigens was October rijk aan regenbren-
gende denressies, waardoor het groot aan
tal regendagen kan worden verklaard.
Verder zou de groote regen-intensiteit
verklaard kunnen worden uit een grootere
activiteit der depressies. Het is daar na
melijk zoo mede gesteld, dat een depressie
een stelsel van luchtstroomen is. waarin
de warm-vochtige, uit Zuidelijke breedten
komende luchtstroom door den invloed van
een kouden, uit het hooge Noorden komen
den luchtstroom tot opstijging naar hoo-
gere luchtlagen wordt gedwongen. Als ge
volg van deze onstijging en afkoeling wordt
epn groot gedeelte van den waterdamp,
dien de Zuidelijken luchtstroom aanvoert,
als regen neergeslagen. Hoe krachtiger nu
de Zuideliike luchtstroom is, hoe meer re
gen er vallen zal. De buitengewone regen
val in October zou dus kunnen worden
verklaard uit een ongewoon krachtigen
aanvoer van warm-vochtige lucht uit het
Zuiden en wij zien dan ook, dat in den
laatsten tijd telkens de zwaarste regens
voorafgegaan worden en vergezeld waren
van hooge temperatuur.
Het verschijnsel van den buitengewone»
regenriikdom wordt daarmede eigenlijk
teruggebracht tot een versterkte algemee-
ne luchl-circulatie tusschen den Equator
en de Noordpool, want de beide boven
genoemde tegengestelde luchtstroomen mak
ken deel uit van het systeem der algemee-
ne lucht circulatie op het Noordelijk Half
rond. Hiermede is de beantwoording van
de vraag naar de oorzaak van de groote
nattigheid veel lastiger geworden. Wij krij
gen daarbij dan namelijk te maken met de
waarschijnlijkheid, dat de meteorologische
omstandigheden, die deze algemeene lucht-
cireulatie beheerschen, op dit oogenblik
eenigszins abnormaal- krachtig aan het
werk zijn. Het is echter nu nog niet mo
gelijk precies te zeggen hoe het met die
omstandigheden gesteld is.
Zop het mogelijk zijn, dat buiten deze
factoren een andere omstandigheid een rol
speelt? Ik denk daarbij aan het feit, dat
na de uitbarsting van Krakatau in 1883,
waarbij enorme massa's vulkaanasch in de
dampkring werden geslingerd, die door de
algemeene lucht-circulatie ook in Europa
terecht kwamen, een tijdperk van buiten
gewonen regenval aanbrak. In April 1932
werden eveneens enorme hoeveelheden vul
kaanasch bij de uitbarsting van de vulkaan
Descabazado in Zuid-Amerika in den damp
kring geslingerd. Deze kunnen doof de al
gemeene lueht-circulatic op het Noordelijk
Halfrond gekomen zijn. In Mei werd bij
Den Haag in het regenwater een neerslag
gevonden, dat zeer veel geleek op die vul
kaanasch. Weliswaar volgde eerst een dro
ge zomer in bijna geheel Europa maar wij
moeten aanemen, dat een meer algemeen©
verspreiding van die asoh noodig moest
zijn om invloed op den neerslag te kunnen
uitoefenen. Om dit uit te maken is natuur
lijk een uitgebreid onderzoek noodig. Een
verklaring voor den buitengewonen regen
val, die in September en October de halve
normale jaarsom opleverde, is dan wellicht
in verband' te brengen met de versprei
ding van vulkaanasc;h in den dampkring.
(Nadruk verboden.)
IHY HEEFT NOOIT AANTSUCCES
VAN AtVERTEEREN GELOOFh
