DONDERDAG 20 OCTOBER 1932 No. 7334 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN PROF. KEESOM OVER HET KOUDE-CONGRES BINNENLAND Z4ste Jaargang DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 een per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geillustreerd Zondagsblad 9 oent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen Het Bedrijfsraden-ontwerp in de Tweede Kamer. Dat de Tweede Kamer de Redrijfsraden- wet zal aannemen, staat nu wel vast. Minister Verschuur krijgt den steun van de Katholieken zeker de groote meer derheid anti-rev., chr.-hist. en vrijz.- democr. Of de soc.-democr. hun steun aan het wetsontwerp zullen geven, moet nog worden betwijfeld. Hun amendementen, welke den Bedrijfsraden verordenende be voegdheid willen verleenen, maken geen groote kans. Wél heeft de voorzitter der K.-K. Tweede Kamerfractie onomwonden verklaard, dat hij het principieel met deze amendementen eens isdat de sociaal-oeconomische ont wikkeling de richting van verordenende bevoegdheid aan de Bedrijfsraden uitgaat, dat een verordenende bevoegdheid voor de Bedrijfsraden eerlang onmisbaar zal zijn. Maar, zoo merkte mr. Aalberse op, het betere kan de vijand zijn van het goede en het is voor hem de vraag, of bedoelde uitbreiding thans in de wet moet wor den opgenomen. „In beginsel zijn de roode en roomsche heeren het goeddeels eens", schreef de Kameroverzichtsohrijver van de „N. R. C." vanmorgen bits. En hij heeft gelijk ten deze is er principieele eenstemmigheid tusschen S. D. A. P. en vele R.-K. Het optreden van de S. D. A. P. tegen over dit wetsontwerp van Minister Ver schuur heeft echter over haar de vervloe king van den communist Wijnkoop doen nederdalen. De communist acht het wetsontwerp ver nietigend voor de klassenstrijd-oefeningen, waarin naar zijn meening het proletariaat moet worden geschoold. Wijnkoop's opmerking was niet zoo dwaas. De Bedrijfsradenwet, beleefd, kan zeker het einde van den klassenstrijd be- teekenen en in dien zin betoogde prof. Aalberse dan ook, dat de communist het ontwerp goed had verdedigd, en de werk gevers van zijn woorden konden leeren. Het regeeringsvoorstel zal door de Ka mermeerderheid worden aanvaard als een wetsontwerp, dat, naar het woord van prof. Aalberse, uit het oogpunt van direct-prac- tisch belang van betrekkelijk geringe be- teekenis is, maar welks beteekenis uit principieel oogpunt daarentegen zeer groot is. Mr. Aalberse aarzelde niet te verklaren, dat hij deze Bedrijfsradenwet in beginsel de gewichtigste wet achtte, welke in Ne derland na de oorspronkelijke Badenwet- Talma van 1910, werd ingediend. Hij acht te haar zoowel met de groeiende solidaris tische idee als met de pauselijke richtlijnen van „Quadragesimo Anno" in overeenstem ming en ook geschikt voor ons land. HET HUIS OP HET EILAND. EEN ROMAN VAN GEHEIMZINNIGHEDEN. Aldus luidt de titel van het geheimzin nige verhaal, waarmee wij heden als feuil leton aanvangen. Men heeft natuurlijk wel eens gelezen van die groote, oude, Engelsche landhui zen, kasteelen bijna, gebouwd ver weg in het land, te midden van hooge boomen en wijde landen. In zulk een huis speelt deze boeiende en geheimzinnige roman van den Engel- schen schrijver Archibald Marshall. Een jongeman, die gaat studeeren en die gedrild wordt door een geheimzinnigen on bekende. Mét een studievriend en zijn pleegzuster logeert hij in dat huis. Een doode. Een lijk, dat verdwijnt. Een doode, die onvindbaar is. Maar die ten slotte gevonden wordt. Erfenisjagers. Dat alles en nog veel meer zult u vin den in dit knap geschreven spannende verhaal, dat zeker vanaf het eerste hoofd stuk tot het laatste uw aller interesse zal hebben. Theoretische resultaten en practische toepassingen Resolutie van het Congres te Buenos Aires over de ex perimenten aan het Cryogeen Labora torium te Leiden Trapjes op de trappen naar den Par nassus van prof. Keesom, het koudste plek je van de wereld. Boven op het bordesje m de Nieuwsteeg heb je een inkijk in de lo- caliteit, waar de instrumentmakers den geheelen dag de meest geheimzinnige werk tuigen in elkaar timmeren en aan elkaar lasschen, een arbeid waarnaar de Leide- naar met ontzag opziet, omdat er de sfeer hangt van ondenkbare dingen als vloeibare luoht temperaturen van 200 graden on der nul. Maar de entree is alledaagsch; een bree- de deur, met een portaaltje en nog een deur en dan perspectief van lange hoiie hooge gangen, waar het licht koel en mee- doogenloos binnenvalt en waar jassen en hoeden hangen van studenten, die hier col lege loopen of zich practisoh bekwamen. Het stereotype gedrukte bordje hangt er bij, dat het Rijk zich niet verantwoordelijk gevoelt, wanneer er een jas of hoed op on verklaarbare wijze van eigenaar verwisselt. Een trap, die zich kronkelt rond om een stalen lift, nuchter en sober als de expe- ditie^afdeeling van een fabriek. Dan weer gangen, hooge ramen, gesloten deuren en stilte. Dat is het rijk van prof. Keesom, het rijk waar het koele verstand rekent en op bouwt, waar nuchtere wetenschap haar resultaten vastlegt in fantasie-looze formu les en waar men zich alleen warm schijnt te maken om het zoo koud mogelijk te krij gen. Zoo pas uit het land van de pampas, uit Argentinië teruggekeerd, troffen wij dezer dagen prof. dr. H. W. Keesom aan in zijn werkkamer in het Cryogeen Laboratorium te midden van het werk, dat hem sinds d'rie maanden heeft gewacht. „En, professor, u weet zeker wel heel wat te vertellen van het Koude Congres in Buenos Aires?" „Ja, ik kan er veel van vertellen en ik kan er weinig van vertellen", merkt onze gedelegeerde naar dit Congres kalmpjes op. Het lijkt een orakel-spreuk, maar t is inderdaad niets anders dan de meest nuch tere waarheid. Er is veel besproken, er zijn rapporten uitgebracht, er zijn voordrachten gehouden, er is gedemonstreerd en voor een geleerde als prof. Keesom, voor den expert op het gebied van koeltechniek, is er over stelpend veel te vertellen. Maar wat te vertellen voor de krant? Voor technische details kan zich de niet ter zake kundige lezer onmogelijk interesseeren en het zwaarte-punt van het Congres lag juist in die details. „Waren de besprekingen vooral theore tisch, of werd ook aandacht geschonken aan de practische toepassing?" „Ja zeker, ik kan zelfs zeggen, dat het Congres uitgesproken in het teeken stond van de praktijk". „Met het oog op het Argentijnsche be vroren vleesch?" „Ja, dat kunt u begrijpen". Argentinië is, zooals bekend is, een staat, waar de vleesohindustrie een groote vlucht genomen heeft. Er zijn uitgestrekte weide gronden, waar op uitgebreide schaal vee teelt beoefend kan worden, zoodat Argenti nië een der rijkste landen is op dit gebied. Een dergelijke overvloed eisckt export en reeds jarenlang heeft men zich dan ook daarop toegelegd. Aanvankelijk werd het vleesch in lappen gesneden en in een sterk pekelbad gelegd, waarna het buiten in de zon gedroogd werd. Dit vleesch werd voor namelijk uitgevoerd naar Brazilië en Cuba. Toen men evenwel in het bevriezen een middel vond om het vleesch lang goed te houden, was de weg geopend voor export naar Europa, voornamelijk naar Engeland. Thans wordt alleen gekoeld vleesch uit gevoerd, z.g. chilled beef, waarbij het vleesch niet tot onder het vriespunt wordt afgekoeld, een methode waardoor de sap pigheid van het vleesch beter bewaard blijft. Naar prof. Keesom ons mededeelde is op het jongste Congres te Buenos Aires e- n nieuwe methode gedemonstreerd, het z.g. Birdseye-proces waarbij het vleesch snel bevroren wordt. Het vleesch wordt in plak ken gesneden van een pond en in een spe ciaal apparaat snel afgekoeld tot circa 10 graden Celsius onder nul. Het voordeel hiervan is, dat het water slechts in geringe hoeveelheid uitvriest, zoodat ook bij groo- tere afkoeling dan bij chilled beef de sap pigheid niet verloren gaat. „Zou dat nog iets voor Nederland kunnen zijn?" „Dat zou niet onmogelijk zijn" Pof. Keesom dacht daarbij aan de mogelijkheid van visch-export op langen afstand. Na tuurlijk is dat toekomstmuziek, vooral in dezen tijd, nu de reederijen er eerder toe over gaan om hun schepen „op te leg gen" dan om nieuwe wegen voor hun stin kenden export te zoeken. Maar is eigenlijk het heele wetenschap pelijke werk, dat verricht wordt in het Leidsche Cryogeen Laboratorium geen toe- komst-muziek? Het zoo dicht mogelijk be naderen van het absolute nulpunt heeft in derdaad nog geen enkel practisch nut. De industrie heeft er niets aan, althans nu nog niet. Dat neemt evenwel niet weg, dat de gedelegeerden op het Congres te Buenos Aires het wetenschappelijk onderzoek te Leiden belangrijk genoeg vonden om er een resolutie aan te wijden. Het Congres deed dat, na met belangstelling een voordracht van prof. Keesom te hebben aanhoord over „Temperaturen beneden 1 gr. Ivelvin". Prof. Keesom, die zooals gezegd mede ver tegenwoordiger der Nederlandsche regee ring te Buenos Aires was, maar daar op de eerste plaats aanwez-g was als gedelegeer de van het Institut International du Froid, deed in deze voordracht, welke in het Fransch werd gehouden, interessante me dedeelingen over de door hem toegepaste methode en de bereikte resultaten. Zooals men zich herinneren zal, is het prof. Keesom gelukt een temperatuur te bereiken van 0.71 Ivelvin d.w.z. 0.71 graad boven de laagst mogelijke temperatuur, welke ter wereld bereikt kan worden (273 gr. onder nul). Deze temperatuur is na tuurlijk niet op een thermometer af te le zen, maar wordt vrij nauwkeurig theore tisch berekend uit den druk van het ver dampte helium, dat zich in de vacuum- ruimte bevindt. Na de uiteenzetting van prof. Keesom nam het Congres de volgende resolutie aan: Het zesde Internationale Koude-Congres, gehoord de voordracht van prof. W. H. Keesom over temperaturen beneden 1 gr. K., overtuigd van de belangrijkheid Jer onderzoekingen omtrent de natuur der ver schijnselen en van het onderzoek naar de eigenschappen der stof op lagere tempera turen dan men ooit kon bereiken, met het oog op de vermeerdering van onze kennis der physieke en chemische wetten, welke de basis vormt voor de huidige industrie in 't algemeen en van de koeltechniek in het bijzonder, eveneens overtuigd, dat dit onderzoek, hoewel het gebied der practische toepassing momenteel verre te boven gaan de, toch niet zal nalaten inlichtingen to verschaffen, welke in de toekomst zuilen leiden tot nog onvoorziene toepassingen uit den wensch, dat het Cryogeen Labora torium te Leiden in staat gesteld zal wor den om zijn onderzoekingen voort te zet ten, tot het bereiken van de laagst moge lijke temperaturen en om na te gaan de eigenschappen der materie en de natuur der verschijnselen in dit temperatuurgebied door deze materie aan den dag gelegd. In verband met deze resolutie, vroegen wij prof. Keesom of de regeering hem de noodige gelden beschikbaar stelde om zijn proefnemingen voort te zetten. Prof. Keesom nam zijn bril af en keek ons aan alsof hij zeggen wilde: tja, daar vraag je me nou wat! Dan een glimlach en een lioht schouder op halen. „Ik ben aangewezen op de particuliere liefdadigheid, waarop ik binnenkort een beroep zal doen. 't Is crisis-tijd. Wat doe je d'r aan". Spreken wij met het Congres den wensch uit, dat de reeks onderzoekingen en proef nemingen, welke zulke belangrijke resul taten hebben opgeleverd en de oogen 'icr geheele wetenschappelijke wereld op Lei den en in 't bijzonder op het Cryogeen La boratorium hebben gevestigd, niet ontijdig moet worden stop gezet uit gebrek aan de I noodige financieele steun. Moge prof. Keesom op het volgende Koude Cong:os II nieuwe resultaten kunnen melden. Mr. H. G. KONINKLIJKE BESLUITEN. Burgemeesters. Bij Kon. besluit is op zijn verzoek met 1 November met dank eervol ontslagen A. Zonneveld ale burgemeester van Zuid- Beierland is benoemd met 1 November tot burge meester van Retranchement A. L Leen- houts. UITVOER VAN VERSCHE GROENTEN NAAR FRANKRIJK. Binnenkort de gelegenheid tot uitvoer in beperkte mate opengesteld. De directie van den landbouw maakt be kend, dat binnenkort de gelegenheid om versche groenten uit Nederland in Frank rijk in te voeren, in beperkte mate zal wor den opengesteld. Die groenten zullen dan vergezeld moe ten zijn van certificaten van herkomst, door of namens de Nederlandsche regee ring verstrekt. In afwachting van de totstandkoming van een definitieve regeling hieromtrent wordt aan hen, die meenen, op grond van hun export van versche groenten naar Frankrijk in 1931, aanspraak te kunnen maken op het bekomen van certificaten van herkomst, in overweging gegeven, zich ten spoedigste te wenden tot mr. L. Nie- möller, Javastraat S0 te 's-Gravenhage, on der opgave van de bruto hoeveelheden ver sche groenten, door hen in dat jaar voor eigen rekening naar Frankrijk uitgevoerd. DE TOEPASSING VAN DE CRISIS PACHTWET. Op tuinbouwgrond. Men schrijft aan de „N. R. Crt.": In Juli van dit jaar oordeelde een kan- tonrechter-plaatsvervanger, dat pachlcon- tracten betreffende tuinbouwgrond niet cuider de crisis-pachtwet vallen. De rechtbank te Haarlem vernietigde deze beslissing en oordeelde, dat pacht overeenkomsten betreffende tuinbouw grond onder de gelding van de crisis pachtwet staan. Een Haagsche kantonrechter besliste in Augustus j.l., dat huur-overeenkomsten be treffende kassen (voor druiven en perzi ken enz.) niet onder bedoelde wet vallen. Op een door den rechtskundig adviseur van den R.-K. Land. en Tuinbouwbond te Haarlem daartegen ingesteld hooger be roep, heeft de rechtbank te 's-Gravenhage, bij vonnis van 7 October beslist, dat de kantonrechter in het geheel niet heeft te onderzoeken, of de verzoeker terecht zich op de crisis-pachtwet beroept, doch indien hij partijen niet heeft kunnen vereenigen, zich moet beplanen tot een verwijzing van partijen naar de Kamer voor Crisispaoht- zaken. De bedoeling van deze beslissing is dus, dat de Kamer voor Crisis-pachtzaken en niet de kantonrechter een beslissing neemt over de vraag of de pachter terecht een beroep op de wet doet. NIEUWE VERBONDSFILM. Wij kunnen thans meedeelen, dat gereed is gekomen van het R.-K. Werkliedenver bond een Hin-film, welke de Rerum-Nova rumreis naar Rome in beeld brengt, alsook het demonstratief Verbondscongres van September 1931. Binnenkort zullen ook an dere documententaire films van ons Ver bond gereed zijn De tournee met „Kentering" en boven genoemde film vangt 1 November a.s. aan. De besturen der diocesane Volks, en Werkliedenbonden hebben zich met bet vertoonen der films belast. Overleg overheidspersoneel. Gisteren heeft te Den Haag nader over leg plaats gehad tusschen de centrales van overheidspersoneel, naar aanleiding van de regeeringsmededeelingen in de centrale commissie voor georganiseerd overleg. Het „moderne" comité van overheids personeel had schriftelijk bericht, aan dat nader overleg niet deel te nemen De centrales kwamen tot volledige over eenstemming ten aanzien van -een te for muleeren tegenvoorstel. Vanochtend zijn deze besprekingen voortgezet ter omschrijving van het stand punt. Er-n uiteenzetting namens de centrales is dien zei fieri dag aan den voorzitter van de centrale commissie verzonden, met ver zoek een en anfler ter kennis van de re geering te brengen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De internationale conferenties. (2do bl.) De crisis in België. 2de blad). KLOOSTERHAAT. In de Protestatit, orgaan der Evan gelische Maatschappij, kwam dezer dagen een artikel voor met het volgende onder schrift: N.B. Dit stuk is geweigerd door Het Vaderland, Nieuwe Boterdanische- Crt., Te legraaf, Utrechtsch Dagblad, Nederlander en Haagsche Post. Wij begrijpen niet waarom, maar vra gen onszelf af of hier wellicht politieke en cominercieele redenen een rol hebben gespeeld. Een der'hier genoemde bladen, de Ne derlander (Chr.-Hist.) schreef naar aanleiding daarvan: „Reeds het feit, dat zoo onderscheiden bladen natuurlijk zonder eenig onderling overleg, tot hetzelfde resultaat, zijn geko men, had voor de Redactie voldoende re den moeten zijn om haar insinueerend on derschrift vóór zich te houden. Het is niet absoluut noodzakelijk om altijd alleen bij anderen minderwaardige motieven te on derstellen Wij hebben geen enkel bezwaar om to zeggen, wadrom wij voor ons het artikel niet hebben geplaatst: het heeft geen be staansreden. Want het stelt de kwestie aan de orde, of in Nederland kloosters verboden moeten worden. Aangezien geen verstandig mensch daarover denkt, kan het opwerpen van de vraag alleen maar tot een zekere Hetze, leiden. Enddt vinden wij voor een artikel géén bestaansreden." MIDDENSTANDERS IN DE R. K. STAATSPARTIJ. Men meldt aan de ,.Msb.": Een aantal R. K. georganiseerde mid denstanders uit verschillende streken van ons land kwam op 18 October in café-res taurant Suisse te Rotterdam bijeen ter be spreking van den deplorabelen toestand waarin de middenstand zich bevindt om dat naar de meening van de aanwezigen onvoldoende aandaöht wordt geschonken aan do belangen van den industrieelen en handeldrijvenden middenstand en wijl de R. K. middenstand in politiek opzicht, vorre wordt achtergesteld bij andere groepen der R. K. Staatspartij. Na ampele besprekingen werd met alge- meene stemmen besloten te komen tot het vormen van politieke middenstandsclubs, die zich tot taak zullen stellen, door inten sieve actie binnen het raam der R. K. Staatspartij invloed uit te oefenen op po- litiek-economisoh terrein. Voorts zal op 7 November a.s. te Utrecht een algemeene vergadering plaats hebben. GOEDERENRUIL MET DU ITSCHLAND. De interview met burgemeester Geesink en dr. Knibbe. Naar aanleiding van het in de Pers ver schenen artikel over Goederenruil met Duitschland, verzoekt de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland te Lei den het navolgende te willen opnemen „Onze Kamer kan niet nalaten te verkla ren, dat zij met groote verwondering ken nis heeft genomen van de uiteenzetting van den Burgemeester van Nieuwvcen over deze aangelegenheid, omdat de Kamer niet begrijpt welke motieven dezen heer bewogen hebben tot uitweiding over onze actie. Weliswaar heeft genoemde heer on ze eerste pogingen krachtdadig onder steund, maar verder niet in het minst eenig direct aandeel daarin gehad en staat deze heer geheel buiten den arbeid van de af zonderlijk, voor dit doel ingestelde, nieuwe afdeeling. Dergelijke verklaringen, van bui tenstaanders kunnen slechts verwarrend werken. Onze Kamer betreurt het ten zeerste, dat dit artikel gevolgd werd door een uiteen zetting van onzen Secretaris, terwijl er tus schen beide interviews niet het, minste ver band bestond. Indien onze secretaris ook maar eenigermate bekend was geweest met het eerste interview, dan was zulks beslist niet geschied. De verklaring van den Burgemeester van Nieuwveen kan de Kamer dan ook niet in het minst voor hare rekening nemen en sommige passages worden door haar zelfs zeer sterk betreurd".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1