WOENSDAG 12 OCTOBER 1932 No. 7327 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND ste Jaargang 3)e £eidóelie Cou/torit ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week t2.50 per kwartaal onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal per post if2.95 per kwartaal t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij orui'betaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 ,11 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Adverteritiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele vao het tanei berekend. TELEFOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, betrekkingen worden aangeboden ot gevraagd, h verhuur, koop en verkoop f 0.50. regeL t nummer bestaat uit drie bladen 1 „Waaraan ons belastinggeld weggaat" De Staten-Centrale Leiden van de Libe- le Staatspartij De Vrijheidsbond geeft blad „De liberale gedachte", waar- ,n dezer dagen het eerste nummer is ver henen. Daarin treffen wij natuurlijk eenige be- houwingen aan over de voortreffelijkheid n het liberale beginsel en de liberale po- ;iek, doch ook een politieke plaat: „Waar- n ons belastinggeld weggaat". Men ziet de ministers De Geer en Buys in plat- ;eestige" caricatuur. De Geer grabbelt et beide handen het geld uit de schat- st, Buys strooit het met kwistig gebaar t, en het komt in een school, bij het ge- leentepersoneel en.... bij de werkloozen. Wee werkloozen hebben de guldens maar oor het grijpen.... Hoe durft men op eze wijze als 't wa-re spotten met de rmoede, den nood, het leed van duizen- in! 't Is grof Wij willen er niet meer van zeggen; 't is iet noodig. De teekenaar: Ton van Tast zou zijn iaam als „phantast" meer eer aandoen, als iij anders phantaseerde, als hij zijn phanta- iën in dienst stelde van een beter idéé, n wat hier in beeld is gebracht In hetzelfde nummer wordt geschreven ver „Liberalisme en Christendom". Na- urlijk is Liberalisme en Christendom met lkaar vereenigbaar volgens den schrijver an dit artikel als men het Christen- om maar.... ruim opvat. En er wordt dan erwezen naar een redevoering door een ekeren heer G. de Bidder te Deventer ge- ouden „De heer de Bidder ziet het Chris tendom niet als een statische, con creet aanwijsbare grootheid, die zich aan ons zou doen kennen in een be paalde leer, een kerk, een gezag, een gegeven, in zichzelf onveranderlijk. Veeleer is het in den geest van den evangelischen Christus, wanneer wij het Christendom zien als een dyna mische kracht, die voortdurend mensch- en menschheidvernieuwend werkt. Denk aan uitspraken als van het zout der aarde, het licht dat niet onder de koremaat gezet mag worden, den zuur- deesem enz. enz. Het eenige, waaraan de wereld de discipelen van Jezus zal herkennen, is de broederlijke liefde en de liefde is naar het woord van Paulus de meeste''. Wij kennen zulk een „Christendom boven geloofsverdeeldheid", dat zich verliest in mooie woorden over de liefde en dergelijke, uit de practijk.... „WEG MET DEN MOKER". Onder dezen titel zijn in boekvorm ver schenen de inleiding inzake het Bapport- Welter en de Millioenen-nota gehouden ter buitengewone Verbondsvergadering van het R. K. Werkliedenverbond op Donderdag 29 September 1932 te Utrecht. 't Zijn redevoeringen van de heeren Pa ter mr. Beaufort O.F.M., mr. Kropman, mr. van Maarseveen en wethouder Bekker. De brochure is een uitgave van het R. K. Werkliedenverbond, Drift 1012, Utrecht. Aan hen, die kennis willen nemen van leerrijke beschouwingen over het rapport- Welter, met veel cijfer-materiaal, zij deze brochure warm aanbevolen. UIT HET BOUWBEDRIJF. De steenhouwers aanvaarden het compromis. De moderne arbeiders hebben thans ook het compromis in het Steenhouwersbedrijf met groote meerderheid van stemmen aan vaard. Wanneer in dit bedrijf de loonsver laging van 10 pet. zal worden ingevoerd, is nog niet met zekerheid bekend. STUDIEDAGEN VAN DEN NED. R. K. VOLKSBOND. TOESPRAAK VAN HAARLEMS BISSCHOP. Door den Ned. B. K. Volksbond van het diocees Haarlem zijn in het retraitenhuis „Petrus Canisius" te Bergen drie studie dagen gehouden, waarop verschillende spre kers actueele sociale vraagstukken hebben behandeld. in de slotvergadering heeft Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent Bisschop van Haarlem een toespraak gehouden, getiteld „Betere menschen". Twee redenen zijn er, waarom ik gaarne hier kom spreken, aldus Mgr. Vooreerst, sociale cursussen vormen een stuk van mijn leven; en mijn sympathie is nog even groot ais vroeger. En vervolgens het onderwerp lokt mij bijzonder aan; want juist de Bis schoppen zijn door God geroepen om aan de vorming van betere menschen zoo krach tig mogelijk mede te werken. De behandeling van het onderwerp werd gesplitst in twee deelen. Vooreerst, er moeten komen betere menschen: ten twee de, om dat te bereiken zijn er noodig lee- kenapostelen. I. Er moeten komen betere menschen. Dat is de grondgedachte, de centrale gedachte, de eigenlijke gedachte van de geneele Encycliek. Alle andere ge dachten, in de Encycliek geuit, worden na melijk gedragen door deze gedachte: be stond de wereld uit betere menschen, dan zou van. een ontreddering der maatschap pij geen sprake zijn. Wanneer b.v. in de Encycliek zoowel het economisch liberalis me als het socialisme en communisme ver oordeeld worden, dan is het, omdat die steeds de menschen bedorven hebben, door dat zij hen hebben afgetrokken van hun laatste doel. Wanneer de Encycliek betreurt de afwe zigheid van maatschappelijke groepsver banden, dan is het wederom, omdat die afwezigheid vrij sped heeft aan het botvie ren van egoïstische strevingen op het ter rein van het economische leven en er dus toe bijdraagt om de menschen te bederven. Die gedachte loopt als een gouden draad door de geheele Encycliek Het is, als hoorden wij de stem van den prefeet Eze- chiël, die klaagde, dat de harten der Jo den versteend waren en predikte, dat God hun zou geven een nieuw hart Daar gaan in oude tijden heel wat kreten door de we reld, die aankondigen, wat noodig is. Nieu we wetten, roept de een; nieuwe regeerin gen en nieuwe bestuurders, roept de ander; nieuwe welvaartsbronnen, roept een der de; daar is noodig een wereldrevolutie, klinkt weer elders. Maar de profeet Eze- chiël en thans de plaatsbekleeder van Jezus Christus maken het ons duidelijk, dat voor alles noodig is, dat de harten der menschen zich weer richten tot God, en dat zij ver vuld worden van de gevoelens, reeds 19 eeuwen gepredikt door de leer van Chris tus. Nagegaan werden de verschillende plaat sen uit de Encycliek, waarin die gedach te tot uiting komt en die culmineeren in den volgenden passus: „Alle pogingen om de maatschappij te hervormen zullen vruchteloos zijn en geen geneesmiddel zal baten, tenzij de menschen weer openlijk en oprecht terugkeeren tot de leer van het Evangelie". De vraag kan gesteld worden, of het dan wel goed is om nu reeds te streven naar het herstel der beroepsstanden of, zooals men het tegenwoordig noemt de bedrijf schappen. Indien de andere middelen toch niet baten, als er geen betere menschen komen, moeten dan niet al anze krachten louter en alleen hierop gericht zijn? Neen, onze actie moet nu reeds ook op het her stel van bedrijfsschappen gericht zijn, wij moeten er een begin mee maken. Wel zul len zij, zoolang de mentaliteit der men schen niet verbeterd is, niet volledig kun nen worden ingevoerd. Maar wij moeten reeds nu beginnen met er de kiem vtor te leggen in onze staatsinstellingen. Van die beginnende bedrijfsschappen gaat dan ge makkelijk een prediking uit, waardoor de geesten zoowel van werkgevers als van werknemers geleidelijk rijp zullen worden om verdere stappen in die richting moge lijk te maken. II. Er moeten komen betere menschen, maar om zulks te bereiken zijn er noodig leeke na p o s t e 1 e n. De Paus eischt afzonderlijke leeken- apostolen uit de rijen der werkgevers en uit die der werknemers. De plaatsen uit de Encycliek, waarin die gedachte tot uiting komt, werden nagegaan. Hun aposto laat moet er op gericht zijn om in beide kringen aan te kweeken de begrippen en de gevoelens van rechtvaardigheid en naastenliefde, waarbij valt op te merken, dat het vooral op de naastenliefde aan komt. Deze mag, zooals de Paus uitdruk kelijk verklaart, wel niet de plaats inne men van de rechtvaardigheid, maar de rechtvaardigheid zal nooit alleen de oor zaken der maatschappelijke conflicten kun nen verwijderen. Zij heeft noodzakelijk aan vulling noodig door de naastenliefde, die er naar streeft de menschen samen te binden in hartelijke eensgezindheid. Hartelijke eensgezindheid, dat is het, waarop van beide zijden moet worden aan gestuurd, m.a.w. vooral de idee van harmo nische samenwerking en onderlinge liefde moet worden gepropageerd. Vragen wij, of wij dit algemeene princiep in concrete details nader kunnen aange ven dan wijst de Encycliek ons opnieuw den weg. Zoowel voor werkgever» als voor werk nemers geldt, dat zij moeten propageeren de idee der publiekrechtelijke beroepsstan den. Bij de werkgevers moet namelijk wor den uitgebannen de idee, /lat zij alleen te regelen zouden hebben de arbeidsvoorwaar den en andere toestanden in het bedrijt; bij de arbeiders moet worden uitgebannen de idee van klassenstrijd. Beide groepen moeten worden rijp gemaakt voor harmoni sche samenwerking in de bedrijfsschappen. Voor de werkgevers gelden in het bij zonder de volgende punten: Vooreerst moet het apostolaat er op ge richt zijn, dat zij overtuigd worden, dat de arbeidersklasse moet worden gebracht op een hooger niveau, dat noodzakelijk moet worden gestreefd naar verheffing van het proletariaat. Ten tweede moet hun wor den bijgebracht, dat het arbeidsloon zoo danig moet zijn, dat het voldoende is om den arbeider en zijn gezin te onderhouden. Vervolgens moeten zij bezield worden met het streven om het arbeids- of loon- contract eenigszins aan te vullen en te ver beteren door het maatschapscontract. Door de werknemers moeten in het bizon der de volgende punten worden in het oog gehouden: Allereerst moet in hun kringen worden tegengegaan een overdreven en daardoor onrechtvaardige bestrijding van het tegen woordige productiestelsel. Op zich zelf is dit stelsel, zooals do Paus verklaart, nice verkeerd. Alleen de verwording van dat stelsel moeten wij met kracht tegengaan en die verwording is volgens Pius XI dan aan wezig, wanneer het kapitaal alleen zijn eigen belangen op het oog heeft en geen rekening houdt met de mensc-helijke belan gen van den arbeider. Ten tweede moet in arbeiderskringen ge propageerd worden de gedachte, dat men ook op andere wijze dan door arbeid recht vaardig bezit kan verwerven De tegenover gestelde meening noemt de Paus mislei dend. Ten slotte dient onder hen de idee te worden gevestigd dat arbeiders bij hun looneiscben rekening hebben te houden met den toestand van het bedrijf en met het algemeen welzijn. Het apostolaat zal van beide zijden krachtig moeten zijn, want wij staan voor een moeilijke taak. Maar, evenals de kerk meermalen zegevierend uit den strijd is teruggekeerd, zoo mogen wij ook thans op de overwinning hopen. Weest daarom man nen van een krachtig geloof, dat in staat is bergen te verzetten, mannen van een onwankelbare hoop en blijmoedig Gods vertrouwen, mannen uitblinkend door een bewonderenswaardige liefde. Dan zullen de kerk en de maatschappij een tijdvak van nieuwen bloei tegemoet gaan. RAUWE REUZEL EN RUNDVET. Geen reden tot prijsverhooging. De regeeriogscommissaris voor de hulp verleening aan de melkveehouderij brengt het volgende ter algemeene kennis: Van onderscheidene zijden bereiken mij klachten, dat slagers de prijzen van rauwe reuzel en van rauw rundvet belangrijk heb ben opgeslagen. Voor deze prijsverhooging bestaat echter geen enkele redelijke grond. De heffing van 35 ct. per kg., die voor gesmolten vetten geldt, is niet van toepassing op rauwe reu zel en rauw rundvet; ook heeft de heffing op gesmolten vet geenerlei prijsverhoogen- den invloed op de prijzen der varkens of van het rundvee. SPIJSVETTEN. Aangiften van groote voorraden. De Minister van Economische Zaken en Arbeid heeft bepaald, dat ieder, die op 8 October 1932 voor zich zelf of voor een ander meer dan 500 kg. andere spijsvetten in zijn bezit had, verplicht is daarvoor vóór 14 October 1932 aangifte te doen bij de Crisis-Zuiivel-Oentrale, Laan van Meer- dervoort 84, 's-Gravenhage. De aangifte moet onderteekend zijn en opgave bevatten van: a. naam en woonplaats van den aange ver; b. de soort en de hoeveelheid van den voorraad (zonder aftrek van 500 kg.); c. nauwkeurige aanwijzing van de plaats, waar de voorraad is opgeslagen. VERHOOGING INVOERRECHTEN. Ernstige critiek in het afdeelingsverslag der Tweede Kamer. Het wetsontwerp tot tijdelijke verhoo ging van de invoerrechten en den accijns op het bier heeft in het afdeeüngsonder- zoek van de Tweede Kamer zeer ernstige critiek .te weeg gebracht. Heffing van een algemeen waardcrecht werd voorgesteld. Ook de Kamer van Koophandel te Rotter dam heeft hoar leedwezen over het wets ontwerp uitgesproken. STEENKOLEN-CONTINGENTEER ING. Verzet van de K. v. K. voor Amsterdam. In de K. v. K. voor Amsterdam zijn woorden, van krachtig verzet geuit tegen de voorgestelde contingenteering van steen kolen. VEILIGHEID BIJ LIFTEN. Rijksregeling in ontwerp gereed. De Hinderwetvereeniging hield dezer da gen te Delft een algemeene ledenvergade ring onder voorzitterschap van den heer ir. M. E. H. Tjaden, te Amsterdam. Na afdoening van eenige huishoudelijke zaken hield de heer ir. F. E. iSamson, hoofdingenieur bij het Bouw- en Woning toezicht te Amsterdam, een voordracht over maatregelen in het belang van de veilig heid bij liften. Het huidige overheidstoezicht omvat sleohts liften in fabrieken en werkplaat sen; de Arbeidsinspectie controleert hier. Op liften in hotels, woningen, winkels, zie kenhuizen is echter geen overheidstoezicht» Dit is uit veiliglieidsoogpunt zeer onge- wenscht en bovendien hebben de bona-fide liftconstructeurs te lijden van de concur rentie van firma's, die minderwaardige in stallaties aanbieden. Den Rijkscommissie, de Liftencommissie, heeft thans een nieuwe regeling ontwor pen, waarbij alle liften, zoowel wat con structie als staat van onderhoud betreft, aan bepaalde eischen zullen hebben te vol doen. In afwachting van deze Rijksregeling heeft Amsterdam reeds een gemeentever ordening vastgesteld, die het toezicht op liften in hotels, woningen, enz. regelt. In den namiddag werden eerst eenige onderwerpen, de Hinderwet betreffende, door verschillende leden ingeleid en bespro ken, waarna ir. E. J. van Thiel, hoofdinge nieur bij de Brandweer te Amsterdam, een voordracht hield over: „Het vervoer van benzine te land en te water". Op deze belangwekkende voordracht volgde als slot van den dag een bezoek aan de Koninklijke Fabrieken F. W. Braat N.V., waar werd getoond hoe metalen ramen met behulp van moderne machines werden ge maakt. Vooral ook trok de moderne in richting van de kantoren van dit bedrijf de aandacht. DE ELECTRISCHE SPOORWEG VAN DEN HAAG VIA PIJNACKER NAAR ROTTERDAM. Tijdelijke verlegging van de baan bij Noot dorp in verband met werkzaamheden voor den rijksweg Den Haag—Utrecht. Al geruimen tijd heeft het de aandacht getrokken van reizigers van de Electrische spoor van Den Haag naar Rotterdam, dat ter hoogte van Nootdorp over een gedeel te van den weg een parallel loópende baan werd aangelegd. Menigeen heeft zich afge vraagd, wat dit werk te beteekenen had. Het nieuwe gedeelte loopt niet, zooals het oude spoor over een dijk, maar op het peil van het grasland. En daar de oude baan over den spoorweg GoudaDen Haag is heengevoerd met een viaduct, kruist het nieuwe gedeelte dien spoorweg k niveau. Sommigen meenden, dat de oude spoor dijk dringend hersteld behoefde. Doch er worden wel meer spoordijken in ons land hersteld, zonder dat het verkeer er over wordt afgeleid. In de la-atste dagen rijden nu alle trei nen over het nieuwe baanvak en angstige menschen hebben zich al afgevraagd, of die kruising met de lijn GoudaDen Haag geen groot gevaar oplevert. Dit laatste is, naar men ons te bevoeg- der plaatse meedeelt, niet het geval. Er is voor een behoorlijk signaalstelsel ge zorgd. Maar wat nu de aanleiding tot de weg- verlegging aangaat, is er geen sprake van verzakking van de oudé baan. Er moet een tunnel onder den dijk door gemaakt worden ten behoeve van den nieuwen rijks weg Den HaagUtrecht en dat werk moet te?en 1 Mei 1933 gereed zijn. Tot zoolang rijden de electrische treinen langzaam over het laag gelegen baanvak. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Zinowjef en Kamenef uit de Russische communistische partij gezet wegens oppo- sitie tegen Stalin. (2de blad). Kloostervervolging in Bolivia. (2de blad). De mijnenlegger „Krakatau" bij Soera- baja omgeslagen. (Nêd. O.-Indië, 2de blad). BINNENLAND. Opheffing van rechtbanken en kanton gerechten. (iste blad). SALARISSEN DER RIJKSAMBTENAREN. MINISTER DE GEER BEREID TOT VERMINDERING BEZUINIGING. Men bericht uit Arnhem aan de „Nieuwe Dag" Dinsdag was in Den Haag een conferen tie gehouden tusschen de Regeering en de Centrale Commissie voor Georganiseerd Overleg in ambtenarenzaken. Bij de algemeene beschouwingen, welke in de morgenzitting werden gehouden, had de Minister van Financiën, Jhr. mr. D. de Geer, zijn waarnemer gezonden, doch in do namiddagbijeenkomst, welke van drie uur tot half zes duurde, was de Minister per soonlijk aanwezig. Na uitvoerige besprekingen heeft de Mi nister zich ten slotte in princiepe bereid verklaard het bedrag van ruim veertien millioen gulden, dat op do ambtenarensa larissen zou worden bezuinigd, te vermin deren. Tot een definitief resultaat ia het echter nog niet gekomen. BEDRIJFSRADENWET. Amendementen van mr. Kortenhorst. Mr. L. G. Kortenhorst heeft een serie amendementen ingediend op het ontwerp- Bedrijfsradenwet van minister Verschuur. De kardinale gedachte van de amendo- menten-Kortenhorst is, dat één of meer vakveroenigingen, opgericht door werkge vers of werknemers, zelf een bedrijfsachap kunnen vormen, dat wordt erkend door den Staat; en dat in de wet wordt vast gelegd, dat bij latere wet zal worden uit gewerkt, dat alle verzekeringswetten vol ledig zullen worden uitgevoerd door de bedrijfsschappen. Lagere spoorvrachten. Naar de ,,N. R. Crt." verneemt is in het speciale tarief 2 voor het vervoer van eeni ge met name genoemde artikelen per spoor van de havensteden Rotterdam en Am sterdam af naar een 50-tal eveneens met name genoemde stations in Nederland eenige wijziging gebracht. De lagere tarieven gelden in het vervolg ook voor de overige stations in Nederland. Tot nu toe, golden zo slechts voor die plaatsen, waarheen het vervoer concurren tie ondervond van het vervoer te water. De directie der spoorwegen heeft aan de bestaande tarieven, zooals dat in spoor wegtaai heet, eenige barêmes toegevoegd, d.w.z. voor de artikelen als aardappelpuip, beendermeel, cacaodoppen, graan, haver- mouth, maismcel, melasse, peulvruchten enz. zijn de bestaande in verschillende ko lommen ingedeelde tariefstaten met eenige nieuwe kolommen aangevuld. De grensstations, die ook al van een spe ciaal laag tarief genoten, dat nog lager was dan dat voor het vervoer naar de 50 in de regeling opgesomde stations, zijn even eens nog in gunstiger condities gebracht. Dientengevolge zijn de vrachttarieven gedaald met een bedrag, dat varieert van 8 tot 12 pet. van de oude tarieven. Graan, dat van Rotterdam en van Amsterdam dus per spoor vervoerd wordt naar het buiten land profiteert mede van deze verlaging. Het nieuwe Tweede Kamerlid W. Steinmetz. De heer W. Steinmetz te Amsterdam, die benoemd is verklaard tot lid van de Twee de Kamer ter voorziening in de vacature- Guit, is 41 jaar oud, voorzitter van de af- deeling Amsterdam van den Ned. R. K. Volksbond, lid van den gemeenteraad van Amsterdam, van de gezondheidscommissie en van de oentrale commissie voor georga niseerd overlag in ambtenaarszaken en in werklicdenzaken. In de katholieke raads fractie van Amsterdam staat hij aan de Lin kerzijde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1