BERICHT.
24ste Jaargang
ZATERDAG 1 OCTOBER 1932
No. 7319
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEPHOONTJES, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Einde van den Zomertijd.
Wij herinneren er aan, uat de
zomertijd zal eindigen den 2den
October te drie uur 's nachts, zoo
dat HEDENAVOND de klokken
één uur moeten worden achteruit
gezet
Maandag 3 October, herdenkings
dag van Leiden's Ontzet, zal „DE
LEIDSCHE COURANT" niet ver
schijnen en zullen onze bureaux dien
dag gesloten zijn.
DE- DIRECTIE.
VOOR DE
R.K.UNIVERSITEIT
Met de Bede de Daad
25 September was de bededag voor de
Katholieke Universiteit.
Zooals alle groote zaken beginnen wij
ook de opwekkingen en rondgangen voor
dit giroofcsche werk ter meerdere eere Gods,
met gebed.
Maar ditmaal wordt door de gansche No-
derlandsche Kerk, van Noord tot Zuid, van
Oost tot West, éénzelfde bede geslaakt,
't Geldt toch God's zegen te vragen over
„het apostolaat des geeste s",
zooals onze H. Vader het kernachtig uit
drukte.
Christus zelf was in den hoogoten zin
Apostel. Hij werd door Zijn Vader tot ons
heil naar de wereld gezonden.
Zijn bede: „Kome Uw Rijk, en „Geschie
de Uw Wil", zijn de schoonste uitingen van
het heilig Apostolaat.
Welnu, niet het geringste gedeelte van
het Godsrijk is het Rijk des Geestes.
En dat Rijk des Geestes, waarin God's
wil maatstaf van reoht en plicht is, open
baart zich in de Katholieke Universiteit.
Haar doel toch is: in en door de weten
schap God's opperheerschappij te doen
kennen en te doen eerbiedigen.
Maar is het dan niet voor ons allen
geestelijken en leeken, geletterden en onge-
letterden 'n eereplicht, voor de zaak der
Katholieke Universiteit propaganda te
maken?
Propaganda is zoo oud als het Christen
dom zelf, ja, 't is er een bestanddeel van.
Petrus was propagandist, toen hij, op
het bevel de Christusprediking na te la
ten, antwoordde: „Wat wij gezien en ge
hoord hebben kunnen wij niet verzwijgen".
Paulus maakt van de omstandigheid,
dat hij te Athene een altaar vindt met het
opschrift: „Voor den onbekenden God",
propaganda, en doet de wijsgeeren van
Athene God, die hemel en aarde schiep,
kennen.
Wij onderschatten de moeilijkheden niet,
die de praktische propaganda meebrengt.
Maar waar zweet, liefde en opoffering aan
'n goede zaak gegeten worden, wordt ze
on6 dierbaar en dan valt de arbeid lioht.
Het werk der Katholieke Universiteit
bewijst en staalt onze Katholieke kracht.
Het offer veronderstelt bezieling, maar
zooals prof. Hoogveld tereoht zegt, 't
brengt ook bezieling.
De drie Rijksuniversiteiten samen koe-
V Eenheid op politiek terrein.
De „Standaard" (A.R.) en de „Nederlan
der" (Chr. H.) hebben wéér 'ns het denk
beeld naar voren gebracht van een vereeni-
ging dezer beide Protestantsch-Christelijke
partijen, van een samengaan op- politiek
terrein van Alle Protestantsch-Christelijke
groepen.
Maar beide bladen komen met leedwezen
tot de conclusie, die om redenen van „men
taliteit" en „sentiment" daarop voorloopig
wel niet iüag worden gerekend.
De „Nederlander" slaakt de verzuchting:
Eén fractie van 28 leden inplaats
van 4 fracties met 13-|-lI+3+l leden
leden zou waarlijk voor de goederen,
die him allen en hun gezamenlijk dier
baar zijn, in ons volk iets kunnen be
duiden
Meer dan dat.
Het gaat niet enkel om invloed
oefenen. Het gaat er mede, ja aller
eerst om, dat belijders elkaar niet be
strijden en dus den Naam smaden, die
hen vereenigen moest.
Zóó wordt in Protestantsche kringen te
recht bejammerd de scheiding en tegenstel
ling op politiek terrein en zóó verlangt men
naar het groote goed van de éénheid
In Protestantsche kringen, waar men niet
is vereenigd in eenzelfde kerkelijk verband.
Moet dit niet tot nadenken stemmen die
genen onder ons, die, helaas, zoo los en
luchtig denken over het verbreken van de
politieke eenheid van de Katholieken
in Nederland?
De „Standaard'' schrijft nog o.m.:
Ook de verschillen die zich in de
praktijk van het staatsleven tusschen
beide openbaarden, zijn over het alge
meen niet grooter dan, bij een gezond
partijleven, in elke partij toelaatbaar
geacht mogen worden.
Kan ditzelfde niet met nog meer recht
worden gezegd van de werkelijke ver
schillen, die zich in de politiek openbaren
tusschen de Katholieken onderling? Deze
kunnen ongetwijfeld in de R. K. Staatspar
tij „toelaatbaar" worden geacht.
ten, ofschoon alle gebouwen aanwezig zijn,
jaarlijks acht millioen gulden, mede ons
belastinggeld.
En wij kunnen ontvangen? Vier duizend
gulden per jaajr, 'n fooi, 'n niets.
't Aantal Katholieke hoogleeraren aan
Rijksuniversiteiten en Teohnisohe Hooge-
sohool samen was voor 'n 25-tal jaren 4 op
de 250.
Maar ook daar geldt voor ons: „Wij
groeien vast in tal". Meer: Wij bezitten
reeds drie faculteiten aan eigen Universi
teit] wij willen, wij moeten de bestaande
vervolledigen, de rest aanvullen. Paus en
Bisschoppen vermanen, ja pressen ons er
toe. Het belang van het katholieke volk
eischt het.
Middelen worden beraamd om tot dit
hooge doel te geraken.
Zeven geslachten werkten aan de Bos
sche St. Jan. Telkens gaf de vader ster
vend de troffel aan zijn zoon en deze weer
aan den zijnen; geslachten achtereen. Maar
zoo rijst dan ook een monument voor ons
oog op, dat de eeuwen trotseert, 'n apologie
in steen van het geloof der vaderen.
Wij hebben het woord onzer Herders ge
hoord; wij zullen er naar handelen, en
ieder in zijn kring, naar best vermogen,
medewerken aan den afbouw van deze
groote geestelijke Kathedraal.
De Kruisvaarders trokken uit, twee
eeuwen lang, om 't graf van Christus, ont
wijd, ontheiligd, gesohonden, uit de han
den der ongeloovigen te verlossen. One
wacht een hooger, heiliger doel: den leven
den-Christus aan de ontkerstende maat
schappij terug te geven.
Derhalve: In Dei nomine feliciter.
BINNENLAND
Roermond.
Dr. VAN GILS.
INVOER BOTER IN FRANKRIJK.
Contingenteering gedeeltelijk
opgeheven.
Reuter seint uit Parijs d.d. 29 dezer:
De minister van handel heeft een com
muniqué gepubliceerd waarin hij ver
klaart, dat het jongste decreet, hetwelk
de invoerrechten op boter verhoogt niet-
gerechtvaardigde opmerkingen heeft uit
gelokt. De verhooging der invoerrechten
brengt inderdaad een gedeeltelijke ver
dwijning van de contingenteering mee.
Met ingang van 1 October zal buitenland-
sche versche en gezouten boter vrij in
Frankrijk kunnen binnenkomen, terwijl bij
contingenteering de grens gedurende de
laatste drie maanden gesloten bleef.
CRISIS-BOTER MERK.
De prijs van het crisis-botermerk en de
vervoervergunning voor boter bedraagt
voor de week van 2 tot en met 8 October
weder 65 ct. per K.G.
DE CONSUMPTIEMELK ONDER DE
CR IS ISZUIVELWET.
Gisteren is verschenen het Staatsblad,
houdende het besluit waarbij de consump-
tiemelk onder de werking van de crisis-
zuivelwet is gebracht Krachtens dit be
sluit wordt onder consumptiemelk verstaan
melk welke kennelijk bestemd is om, zonder
tot een ander product te worden verwerkt,
al dan niet rechtstreeks aan verbruikers te
worden afgeleverd. Verder valt onder het
begrip consumptiemelk de waar welke door
den minister als zoodanig zal worden aan
gewezen. Het besluit treedt in werking op
den tweeden dag ns. de plaatsing in het
Slnr.tsb'ad. vfl
Verhooging van het melkgeld.
Gisteren heeft het bestuur van de crisis-
zuivelcentraie vergaderd om de voorstellen
te formuleeren, welke het aan den minister
zal doen, ten einde te komen tot een hoo-
gere uitkeering aan de boeren voor de
melk. Naar de „Tel." verneemt, zal de ac
cijns niet verhoogd worden en heeft de mi
nister zich daarmede- accoord verklaard.
Over verhooging van de uitkeering zijn
voorstellen naar den minister gezonden.
Deze voorstellen wijken af van het oor
spronkelijk plan om te komen tot een prijs
van 51/» cent per K G. melk bij een vetge
halte van 3.4%. Over de voorstellen zal
thans eerst de minister moeten beslissen.
UITVOERING TARWEWET.
De steun in 1933.
Naar wij vernemen, heeft minister Ver
schuur via de directie der Tarwecentrale
aan de belanghebbenden doen weten, dat
de steun voor den tarwe-oogst over 1933
voor iederen landbouwer zal worden be
perkt tot hoogstens 1/3 van het bouwland
voor 1932.
De minister gaat voorts accoord met de
uitbetaling van 10 voor den ooget van
1932.
De bedoeling van den eersten maatregel
is, eenige zekerheid te scheppen over den
omvang van den oogst, ofschoon wegens
wisseling der gewassen de beperking tot
1/3 normaal wordt geacht, mede in verband
met het feit, dat rekening dient te wor
den gehouden met langer voortduren van
de wet.
Wat de uitkeering van 10 betreft over
1932, deze is voorloopig, later volgt de de
finitieve afrekening, die waarschijnlijk iets
hooger zal zijn dan genoemd voorloopig be
drag.
DE VERKORTING VAN DEN ARBEIDS
TIJD.
Het vraagstuk van den arbeidsduur
heeft aldus merkte Verbondsvoorzitter
De Bruijn gisteren in de buitengewone .Vor-
bondsvergadering van het R. K. Werklie
denverbond op thans meer dan buiten
gewone belangstelling, zoowel in als bui
ten de kringen der arbeiders. Vooral ook
in Genève is het vraagstuk actueel.
Reeds eerder werd dit vraagstuk in een
Verbondsvergadering aangesneden; in een
op 12 October a.s. te Utrecht te houden
buitengewone Verbondsvergadering zal het
Tweede Kamerlid, de heer C. J. Kuiper,
het vraagstuk inleiden.
Vice-Admiraal I. v. d. Bosch overleden.
In den leeftijd van 80 jaar is overleden de
vice-admiraal b. d. I. van den Bosch, kan
selier der Nederlandsche Orden.
De ter.iardbestelling is bepaald op Dins
dag a.s. op Oud Elk en Duinen; de stoet
vertrekt om 2 uur van het sterfhuis Prinse-
vinkenpark.
GASV0 0RZIENING
IN DE HAARLEMMERMEER.
De Raad der gemeente Haarlemmermeer
heeft besloten een gemeentelijk gas-distri-
butie-bedrijf te stichten. Het gas zal wor
den betrokken van de gemeente Haarlem
en zal worden gedistribueerd naar de
'buurtschappen Zwanenburg, Badhoeve-
buurt en Schiphol.
Voor dit doel zal een geldleening worden
aangegaan, voorloopig groot 125.000.
De bedoeling is, dat nog dit jaar de aan
besteding van het buizennet zal plaats
hebben en dat Zwanenburg het eerst van
gas zal worden voorzien. De prijs van het
gas zal waarsohijnlijk 11 cent per M3. be
dragen, terwijl gratis een leiding tot in de
woningen wordt aangelegd en een drie-
pits-gastoestel gratis in elke woning zal
worden geplaatst.
Als gevolg van dit besluit is het zeer
waarschijnlijk te achten, dat ook Halfweg
zeer binnenkort van gas zal worden voor
zien.
Door dit besluit is een kwestie opgelost,
welke reeds meer dan twintig jaar in deze
omgeving een onderwerp van bespreking
heeft uitgemaakt.
LANDBOUWHUISH0UDSCH0 0L
TE BERGEN.
Z.H. Exc. Mgr. J. D. J.. Aengenent heeft
de nieuwe lanclbouwhuishoudschool der
Zusters Ursulinen te Bergen (N.-H.) plech
tig ingewijd.
Na de pontificale H. Mis in de kapel van
het moederhuis verzamelden alle genoodig-
den en tevens alle bewoonsters van de
verschillende huizen der Congregatie in
Bergen zich in het nieuwe gebouw, waar
Mgr. Aengenent, geassisteerd o.m. door
Deken E. P. Rcngs en verschillende pas
toors u'L het dekenaat Alkmaar de litur
gische wijdingen verrichtte.
Tegenwoordig waren daarbij o.a. Mgr.
H. J. M. Vaskin, president van het groot
seminarie Warmond, de H.E. heer M. W.
A. Wijtenburg, kanunnik, de Z.E. heer C.
Wijnker, pastoor te Zand voort en bis
schoppelijk Inspecteur van het Nijver
heidsonderwijs, Rector A. M. Kok, advi
seur L. T. B. verschillende Paters Re
demptoristen van het reiraitenhuis St. Pe
trus Canisins. liet Tweede Kamerlid Ch.
v. d. Bilt, do heer N.. Dekker, voorzitter L.
T. B. en lid van de Prov. Staten van Noord
Holland; het dagelijksch bestuur der ge
meente Bergen en vooits de leeraren en
leeraressen van de nieuwe school.
Na de Murgisch6 plechtigheden kwam
men in de .gioote hal bijeen, waar de Z.E.
heer C. P. J. d. Burg, directeur van de
Congregatie der Zusters Ursulinen Mon
seigneur hartelijk aank bracht voor d© in
wijding. Spi herinnerde aan den wensch
van wijlen Mgr. Callier, om in het bisdom
Haarlem een landbouw huishoudschool te
zien verrijzen. Thans na zes jaar (de ver
wachting *as tien) is het gebouw eizos
jaar gei<4ei) werd met 6 leerlingen begon
nen, d'e cm verschillende redenen al
weer hee' spoedig verdwenen waren en dit
7de leerjaar begint met 70 internen en 30
externen.
Spr. eindigde me'; den wensch, dat Mon
seigneur, ovenals zijn voorganger zal kunr
nen zeggen: ik heb van de Congregatie
van Bergen nroit anders dan pleizier be
leefd
Mgr. Aengenent dankte directeur van
den Burg en zeide, dat het hem een groote
vreugde was. dat het onderwijs in dit ge
bouw doortrokken zal worden van diepen
en waren godsdienstzindat hier Katholie
ken worden gevormd op een wijze, waarop
we het niet beter kunnen denken, daar
voor, aldus mgr. ken ik de Congregatie van
Bergen. Op de katholieke vrouw van de
toekomst is mijn vertrouwen gebouwdals
die goed is, dan wordt er een heilig ge
slacht gekweekt, want wat de moeder in
het kind uitwerkt, blijft.
Naast de kweekschool, die R.-K. onder
wijzeressen opleidt, en naast 't pensionaat,
waarin ook toekomstige huismoeders ge
vormd worden, is nu een derde instituut
der Congregatie verrezen, vooral voor de
kinderen uit den landbouwden standik
feliciteer de Congregatie, aldus Mgr.,
met de totstandkoming van dit instituut.
Moge, aldus besloot Mgr., Gods zegen rus
ten op de zusters van de diocesane Con
gregatie van Bergen (applaus).
De Z.E. heer v. d. Burg sprak vervolgens
een dankwoord.
Burgemeester mr. H. van Reenen
wenschte ten slotte de congreatie namens
het gemeentebestuur van harte geluk.
„Msbd."
NED. R.-K. KOSTERSDAG.
Op initiatief van het Eucharistisch Se
cretariaat op Brakkenstein bij Nijmegen
werd deze week de eerste Ned. R.-K. Kos
j tersdag gehouden, waaraan kosters uit
alle deelcn des lands deelnamen.
Bedoeling lezer samenkomst was, om
een vasten band te vormen tusschen de
kosters in Nederland, teneinde hun gees-
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het lot der paria's in Br.-lndië. (2e
blad).
Pauselijke encycliek inzake Mexico. (2e
blad).
Neg steeds aardschokken in Griekenland.
(Buibenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
Twee menschen door de Drachtster
stoomtram overreden en gedood. (Gem.
Ber. 3de blad).
DE KINDERPAGINA NEMEN WIJ
A.S. DINSDAG OP.
telijke maar ook stoffelijke belangen beter
te kunnen behartigen en om vooral ook
hen liturgisch te ontwikkelen tot inniger
inleving in hun ambt.
De eerste dag werd begonnen met een
plechtige H. Mis opgedragen door den
Zeereerw. pater Schelstraëte S.S.S., Over
ste van het klooster Brakkenstein, waar
onder het Eucharistische Secretariaat res
sorteert.
Bij de eerste samenkomst wees pater
R. Engelen er op, dat thans voor het
eerst in Nederland een R.-K. Kostersdag
georganiseerd was onder reeds groote be
langstelling, die, naar spr. vertrouwde, een
stap in de goed richting zal zijn.
Pater Schelstraëte ging daarna de taak
der koster na, en schetste vooral het voor
beeld, hoe dit moet zijn een levende les
van wat en hoe onze geloovigea moeten
doen bij het H. Offer der Mis.
Spr. wees op het ideaal, een kosters-
school, die ten doel heeft de kosters op
te leiden in de deug4 en in de kennis van
hun plichten, evenzoo noodig als een mu
ziekschool voor zang-directeuren.
Vervolgens was 't woord aan den heer Rc-
mie Schelstraëte, koster-organist te Wins-
sen, die in een enthousiast woord behan
delde „Op naar het ideaal".
Dan was het woord aan den zeereerw.
Pater Verwlist O.P., die vertrouwde, dat
deze dag in de toekomst veel zal bijdragen
voor het welzijn van het kosterambt op
velerlei gebied.
Pater Engelen S.S.S. besprak nog in het
kort het doel van dezen eersten kosters
dag. Spr. vroeg aller steun en sympathie
om de kostersbeweging in Nederland te
maken zooals in België, zoo mogelijk nog
mooier.
Vanuit de vergadering ging het verzoek
uit, om deze kostersbeweging diocesaan in
te richten, om alle kosters meer van nabij
in de gelegenheid te stellen mede te kun
nen leven. Pater Engelen hoopte in do
toekomst op meerdere plaatsen in de gele
genheid gesteld te worden een z.g. kring
te vormen.
ZELDZAAM JUBILEUM OP KOMST!
Indien wij op do mededeelingen van een
der sprekers dezer dagen op do door do
Haagsche Fascisten in den Dierentuin to
's-Gravenhage uitgeschreven protestverga
dering mogen afgaan, aldus de „Residentie
bode", zal het volgend jaar het bekende so
cialistische Kamerlid, Mr. Duijs, zijn 25-
jarig wachtgelder-jubileum als ambtenaar
der Rijksverzekeringsbank herdenken.
Of het feest officieel zal worden gevierd,
werd er niet bij medegedeeld.
Wel vermeldde het orgaan de „Fascist''
dat Mr. Duijs als oud-wethouder van Zaan
dam 1000 pensioen geniet, terwijl het non-
actief bovengenoemd 2.358 bedraagt.
Als Kamerlid geniet de heer Duijs van
zelf 5000; bovendien is het van algemee-
ne bekendheid, dat deze arbeidersafgevaar
digde een zeer drukke advocatenpractijk
heeft.
Intusschen moge het den aanstaanden ju
bilaris tot troost strekken, dat hij niet de
eenige is in de S.D.-Arbeiderspartij, die op
dergelijke wijze van aardig wat winstge
vende functies de gelden opstrijkt. Ir. Cra
mer, de beide ter Laans, Vliegen, Schaper
en v. d. Sluis zijn waardige paladijnen voor
dit komend zilveren jubileum.
