23ste Jaargang
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1932»
No. 7317
S)e£cid4elie6oiy*a/rit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franoo per pott f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
rooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
BINNENLAND
CONGRES VAN HET
R. K. WERKLIEDENVERBOND.
OVER HET RAPPORT-WELTER EN DE
REGEERINGSVOORSTELLEN.
Een resolutie.
Hedenmorgen werd in de groote zaal van
het Jaarbeursrestaurant te Utrecht een
buitengewone Verbondsvergadering gehou
den, welke speciaal gewijd is aan de behan
deling van het rapport-Weiter en de Mil-
lioenennota.
Als inleiders traden op pater mr. dr. D.
Beaufort O.F.M., mr. G. C. J. Kropman,
wethouder van Amsterdam, de heer EL A.
Bekker, wethouder van Utrecht eiï dr. J.
H. van Maarseveen, juridisch adviseur van
het Verbond. Op deze inleidingen komen
wij uitvoerig terug. Aan het slot ervan
werd de volgende resolutie aangenomen:
Het R. K. Werkliedenverbond in buiten
gewone vergadering te Utrecht bijeen op
Donderdag 29 September 1932;
gehoord de inleidingen over de beschouwin
gen en bezuinigingsvoorstellen der Com-
missie-Welter en over de voor het dienst
jaar J933 ingediende Regeeringsvoorstellen
om in het geraamde tekort op de Rijksbe-
grooting te voorzien;
spreekt als zijn meening uit:
dat het Rapoprt-Welter in het midden
latend in hoeverre dit uit technisch finan
cieel oogpunt geslaagd mag heeten be
halve economische zwakke en aanvecht
bare gedeelten met name te geringe waar
deering van het binnenlandsché ruilverkeer,
tal van uitspraken en voorstellen bevat, die
een betreurenswaardig gemis aan ethisch
juist inzicht verraden, zoo ten aanzien van
de voorgestelde verlaging van den werkloo-
zensteun, de waarde van de arbeidskracht
en de beteekenis van uitgaven door pu
bliekrechtelijke lichamen;
dat voor zoover de regeeringsvoorstellen
een uiting zijn van het streven om de lasten
van dezen tijd zooveel mogelijk naar even
redigheid door alle leden der volksgemeen
schap dragen, zij waardeering verdienen;
dat echter wegens de groote heerschende
werkloosheid en de moeilijkheid om werk
verschaffingsobjecten te vinden en niet het
minst ook met het oog op de economische
toekomst van ons land stopzetting en ver
traagde uitvoering van productieve Water
staatswerken met name het verder droog
leggen der Zuiderzee economisch onjuist
moet worden geacht;
dat de financieele hulp aan werkloozen,
die slechts voorziening in het noodzake
lijkst levensonderhoud en meermalen zelfs
dat niet waarborgt, stellig' niet voor verla
ging in aanmerking mag komen en in ver
schillende plaatsen veeleer zal moeten wor
den verhoogd, terwijl voorts gewaakt dient
te worden, dat de financieele hulp niet het
karakter van armenzorg aanneme;
dat verzet geboden is tegen die voorstel
len der Commissie-Weiter, welke het peil
van het lager- en vakonderwijs verlagen,
de gelegenheid tot het 'genieten van vak
onderwijs beperken en de financieele lasten,
welke ter zake van het onderwijs op de
ouders gelegd worden, verzwaren;
dat door de geforceerde afvloeiing van
Rijkspersoneel te werkloosheid nog belang
rijk toeneemt en daarom vervangen dient
te worden door het onvervuld laten, voor
zoover mogelijk, van vacatures;
dat ook, gezien de vroegere belangrijke
salarisverlagingen van het Rijkspersoneel
en semi-RSjkspersoneel de ten aanzien van
dit punt door de regeering voorgestelde
maatregelen, zoolang nog op andere wijze
in het financieele tekort kan worden voor
zien, niet kunnen worden aanvaard;
dat voor zoover door de afwijzing van
sommige voorgestelde maatregelen het ge
raamde tekort nieuwe voorzieningen eischt,
gewezen mag worden op de mogelijkheid
van vrijwillige en desnoods gedwongen con
versie van staatsleeningen; op het denk
beeld eener couponbelasting; op de moge
lijkheid om de progressie der voorgestelde
heffing van opcenten op de gemeentefonds
belasting bij een lager inkomen, zoo noo-
dig reeds bij een inkomen van tienduizend
gulden te doen aanvangen en voorts op de
mogelijkheid de invoerrechten, ook met be
houd van hun fiscaal karakter, nog verder
te verhoogen dan bereids is voorgesteld,
terwijl door het voeren eener krachtige
handelspolitiek opbloei van het bedrijfsle
ven en daardoor tevens ruimer vloeien van
's Rijks middelen mag worden verhoopt;
dat voorts, met een beroep op de Ency
cliek Quadragesimo Anno geconstateerd
moet worden, dat als „uiterste consequentie
van den individualistischen geest in de eco
nomie" „heel het economisch leven op af
schuwelijke wijze hardvochtig is geworden,
onmeedoogend wreed" en dat de verwaar-
loozing der Christelijke beginselen van ge
rechtigheid en liefde geleid heeft tot den
sociaal-economischen chaos, waardoor de
wereld thans wordt geteisterd en dat der
halve slechts „door de openlijke en oprech
te terugkeer tot de leer des Evangelies"
duurzaam herstel en een herschepping der
maatschappij in Ohristelijken geest mag
worden verhoopt;
dat een krachtig middel daartoe gelegen
is in de publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie, die algemeen voltooid, door sterke
sociale gebondenheid en door scherpe om
schrijving van rechten en plichten de anar
chie in het economisch leven zal beëindi
gen en een rechtvaardiger verdeeling van
het geproduceerde zal bevorderen;
doet een dringend beroep op de Regee-
ring, Volksvertegenwoordiging en bona fide
politieke partijen;
roept alle welmeenende Katholieke werk
nemers op om met en door de Katho
lieke Arbeidersbeweging levendige acti
viteit te ontwikkelen om o.m. het in deze
resolutie gestelde doel te bereiken en
besluit deze resolutie te publiceeren en
met de inleidingen ter kennis te brengen
van bevoegde autoriteiten, college en or
ganen.
DU ITSCHE CONTINGENTEERING
EN ONZE LAND- EN TUINBOUW.
De door den Duitschen minister von
Braun in den Beierschen landbouwraad
aangekondigde nieuwe invoercontingen-
teering heeft natuurlijk de belangstelling
\an allen die in ons land in rechtstreeks
of zijdelings verband met den export van
land- en tuinbouwproducten staan.
Reeds geruimen tijd wachten wij met be
grijpelijke spanning op wat on9 nu weer
boven het hoofd hing. De export naar on
zen vroeger zoo gretigen afnemer was m
den laatsten tijd toch al zeer afgenomen,
geremd als hij werd door invoerrechten,
contingenteering en deviezenregeling.
Hoewel wij een. beste klant van Duitsch-
land zijn en dit land nog steeds, ook al is
zijn expert volgens von Braun van 14
milliard in 1929 tot 6 milliard in 1932 ge
daald, voor een belangrijk grooter waarde
naar ons land verkoopt, dan wij van
Duitschland betrekken, was het toch met
vreeze, dat we de komende regeling af
wachten. De historie der laatste jaren had
ons geleerd, dat Duitschland zelfs tegen
over heel goede klanten drastische maat
regelen durft te nemen.
Toch verbaast het ons, dat de Duitsche
regeering doof en blind schijnt te zijn
voor alles wat door haa-r optreden in het
buitenland tegen haar gesproken en ge
dreigd wordt.
De Duitsche maatregelen zouden nog als
laatste redmiddel voor een totaal wegzin
kenden agrarisohen stand in dit land te
begrijpen zijn, indien niet door de Duitsche
regeering aan Hongarije en Roemenië ver
laging van rechten toegekend werd op....
graan, dat notabene een hoofdproduct
van den Duitschen landbouw is.
En Nederlandsche producten als kool, to
maten, fruit, slaohtvee, vetten, boter en
erwten, die ze voor het meerendeel zelf
nog niet in voldoende hoeveelheid kunnen
telen, zullen gecontingenteerd worden.
Wel zijn de contingenteeringspercenta-
ges nog niet bekend gemaakt, doch de ba
sis is al vastgesteld en daarover wordt,
om alles maar spoediger in werking te doen
treden, met de verschillende buitenland-
sohe regeeringen telegrafisch onderhan
deld.
Wij kennen dus de cijfers nog niet en
kunnen daarom nog geen oordeel vormen
over den omvang van deze maatregelen
voor ons. Maar het feit alleen dat ook met
Nederland onderhandeld wordt en de wijze
waarop de Duitsche agrarische bladen dur
ven schrijven en wat ze durven eischen
geeft ons weinig hoop dat het nog mee zal
vallen.
Duitschland speelt hoog spel met ons,
een van zijn beste afnemers. De boycotac
tie, die in West-Friesland zoo krachtig in
geluid werd zal er ongetwijfeld door ver
sterkt worden. En evenals indertijd met do
actie van de F. N. Z. zal onzen Uosterburen
toch wellicht eens duidelijk worden, dat
men niet altijd door kan gaan met zijn
goede afnemers steeds weer het economi
sche leven lastig te maken. Onze land- en
tuinbouw gebruiken veel Duitsche indu
strie- en mijnproducten (steenkolen, mest
stoffen, werktuigen enz.), die we min of
meer gemakkelijk ook elders kunnen be
trekken.
Dat vergeet de Duitsche regeering naar
het ons voorkomt. „Rotterdammer
VERHOOGING INVOERRECHT OP
BOTER IN FRANKRIJK.
De Directie van den Landbouw deelt
mede, dat volgens telefonisch bericht van
den Rijkslandbouwconsulent te Parijs het
invoerrecht op boter met ingang van heden
voor den tijd van één jaar is verhoogd van
200 tot 700 francs per 100 K.G. netto.
Afzetmogelijkheden en wereldmarkt.
Gisteren kwam de Algemeene Nederl.
Zuivelbond, meer bekend met den naam
F. N. Z. in jaarvergadering te Utrecht bij
een.
De voorzitter, dr. F. E. Posthuma, open
de te ongeveer 11 uur de vergadering met
een openingswoord, waarin spr. wees op
den ernstigen toestand waarin vooral de
zuivel-industrie verkeert, terwijl nog ner
gens eenige lichtpunten zijn op te mer
ken.
Uit het Jaarverslag van den secretaris
deelen we het volgende mede:
Aangesloten waren 438 fabrieken (gelijk
aan het vorig jaar), verdeeld over 8 bon
den, welke in 1930-'31 tezamen 2.217.197.742
K.G. melk verwerkten, ongeveer evenveel
als in het vorig boekjaar.
Wat de Centrale Aankoop aangaat valt
eoaige verlaging van den omzet waar te
nemen van ruim 233.000 gld. tengevolge
van de sterke daling der prijzen van de
meeste artikelen.
Het Technisch Bureau had een slecht
jaar, daar het aantal opdrachten terugliep
tot 36(3.209, terwijl dit in 1929 nog meer
dan één millioen gld. bedroeg. Gevolg hier
van is geweest dat het personeel zooveel
mogelijk ingekrompen is.
Voor do examens gaven zich 355 per
sonen op, waarvan 146 het diploma be
haalden.
Het aantal deelnemers aan de radio-
marktberichten bedraagt 98.
Alle bij de F. N. Z. -an gesloten vereeni-
gingen traden toe tot net 15 Maart 1931
in werking getreden controlestation voor
melkproducten.
Verschillende moeilijkheden, die zich bij
den export voordeden werden door de be
treffende coinmisie besproken, o.a. de cre-
dietmoeilijkheden, de prijzenverschillen in
binnen- en buitenland enz.
Over de verhooging van de wintermeik-
productie verscheen van de betreffende
commissie een rapport.
Voor het gebruik van zuivelproducten
werd meer propaganda gemaakt en hierbij
werd de huip van den Minister ingeroepen
en verkregen in moreel opzicht. Tot het
s'ichten van een propagandafonds was de
Minister niet te bewegen.
In gemeenschap met andere organisaties
werd bij den Minister aangedrongen op re
organisatie van de Directie van den Land
bouw.
Nadat op de vergadering verschillende
mededeelingen werden gedaan, werd gepau
zeerd. Na afloop hiervan kwam aan de
orde het zoo belangrijk onderwerp: De
positie van het Nederlandsche melkvee
houders- en zuivelbedrijf in verband met
de huidige wereldcrisis en de vooruitzich
ten, welke de wereldzuivelmarkt voor den
afzet onzer producten in de toekomst
biedt.
Dit onderwerp werd ingeleid door den
secretaris, en de heeren Ir. B. Gerritzen,
Ir. H. Joustra en de heer Ir. A. Sevenster,
Rijkslandbouwconsulente*» *esp. te Lon
den, Berlijn en Parijs.
Hierbij werd onder meer opgemerkt, dat
van de handelspolitiek der regeering moet
worden verwacht, dat voor onzen boter-
export wederom de voorwaarden worden
geschapen voor een vrije concurrentie, doch
ook dan zal slechts een belangrijke verla
ging van onze productiekosten uitkomst
kunnen geven.
Wat den kaas-export betreft, is het
hoofdbestuur van meening, dat een mas
sale propaganda voor Nederlandsche kaas
in het buitenland noodzakelijk is.
Tussohen den vroegeren normalen tijd
vam de voorziening met zuivelproducten cn
de toekomst ligt de crisistijd van thans,
waarin de importlanden naarstig bezig zijn
zooveel mogelijk tot zelfvoorzienig te ko
men en waarbij de leverancierslanden moe
ten toekijken en ondergaan.
Er bestaat echter een typisch verschil
in de middelen, waarmee b.v. ons land en
Denemarken dezen overgangstijd trachten
door te komen. Denemarken stelt zich daar
bij klaarblijkelijk tot doel in de markt te
blijven, te allen tijde en of dit de reden
was, waarom het de gouden standaard ver
liet of niet, feit is, dat het zich daardoor
met één slag in staat stelde deze uitgespro
ken exportpolitiek te volgen.
In ons land keert bij alle maatregelen,
welke men in het belang van de zuivelin
dustrie heeft doorgevoerd, de gedachte te
rug om nog 'den hoogst mogelijken prijs te
behalen.
Ook bij do crisis-zuivelwet. De crisi3-
zuivelwet is een noodmaatregel, een steun
aan de boeren, niet aan ons zuivelbedrijf
als zoodanig. Dit laatste acht de overheid
hier te lande uit den booze, onvereenig-
baar met het beginsel van economische
vrijheid. Doch daarvoor koos de regeering
niet den vorm van directen steun, doch een
ingrijpen in het bedrijf zelf.
Tenslotte, en dit achten wij een nog groo
ter bezwaar, inhaerent aan den steunmaat
regel in zijn tegen woord iigen vorm, liggen
daarin verstarrende elementen, welke met
betrekking tot het bedrijf de aanpassing
aan een lager kostenniveau sterk zullen be
moeilijken.
Al moge de crisis-zuivelwet dan voor het
heden onmisbaar zijn voor het bestaan der
zuivelbereiders, het zal absoluut noodzake
lijk zijn, dat degenen, die op de hanteering
van dit apparaat invloed kunnen uitoefe
nen, juist met het oog op de toekomst van
het zuivelbedrijf, dat door beweeglijkheid
en vrijheid alleen tot aanpassing kan ko
men met deze punten rekening houden.
DE WEDERZIJDSCHE STEENKOLEN-
UITVOER VAN NEDERLAND
EN BELG IE.
Aandrang tot verhooging van het Neder
landsche contingent.
De Belgische steenkoolproducenten,
vooral uit Henegouwen, blijken zich onge
rust te ma? 3n over den, door de Neder
landsche regeering overwogen, maatregel
tot beperking van den invoer van Duit
sche, Engelsch en Belgische steenkolen in
Nederland. Verwacht wordt, dat de belang
hebbende mijnbestufen bij minister-presi
dent Renkin zullen aandringen op een ver-
hoe ging van het Nederlandsche invoercon
tingent in België, teneinde Nederland te
bewegen van zijn beperkingsmaatregelen
ten aanzien van de Belgische steenkolen
af te zien.
STEUN AAN DE VEEHOUDERS.
Gegarandeerde melkprijs in October 5.5 ct.
voor melk van 34 pet. vet.
Naar het „Hbld." verneemt, zal mot in
gang van Maandag aa. de accijns op boter
er largarine dusdanig worden verb 0d,
dat de boeren inderdaad den indertijd in
uitzicht gesto'den prijs van 5.5 cent per kg.
melk zullen ontvangen.
De 5.5 cent zullen echter bereikt wor
den bij 3.4 pet. vet, hetgeen «lus overeen
komt met 4.85 cent voor melk van 3 pet
vetgehalte; dus met andere woorden rond
een cent meer dan op het oogenblik.
Het gevoU van deze accijnsverhooging
zal zijn, dat de winkelprijs van „gcr.:e.ig-
de" margarin zal stijgen tot 52 k 60 cent
per pond en de boter tot een winkelprijs
van ongeveer 95 cent.
TIJDELIJKt rfIFFING VAN
OPCENTEN.
Navorderingsbepalingen ingevoegd.
Op het wetsontwerp tot tijdelijke hef
fing van opcenten op alle invoerrechten en
op den accij" -> op bier is een :-
ziging ingediend, welke de strekking heeft,
te voorkomen, dat alsnog abnormaal groo
te hoeveelheden goederen vóór de inwer
kingtreding der wet zullen worden inge
voerd. Daartoe wordt in de wet aJsnog
een eenvoudig stelsel van navordering op
genomen.
NED. INGENIEURS IN RUSSISCHEN
STAATSDIENST.
Het vervu....i van het Nederlanderschap.
De Minis' jr van Justitie deelt naar aan
leiding van herr gestelde vragen mede,
dat, verzoeken van Nederlanders om hetzij
in Russischen, hetzij in anderen vreemden
Staatsdienst te mogen treden, worden ge
toetst aan do omstandigheden en op gelij
ke wijze beoordeeld naar het algemeen Ne
derlandsch -lang.
Aan een Ned. ingenieur, die een functie
in Russischen Staatsdienst wensclte te
aanvaarden en in verband daarmede tot
behoud van zijn Nederlanderschap het in
art. 7 onder 4o., van de Wet op het Neder
landerschap en het ingezetenschap be
doelde verlof verzocht, is dit verlof niet
verleend. Vo de bijzondere omstandig
heden, wel'-f in dit ge.-l bijzondere over
weging vroegen, verwijst de Minister naar
het slot van de rede, welke hij ter gele
genheid van de door den afgevaardigden
L. de Visser op 8 Juni 1932 gehouden in-
t -""tie 1 't gehouden.
Minister Donner heeft bij die gelegen
heid o.m. t ogd da: als vct.oi vo..oo~J
wordt tot het treden in Russischen Staats
dienst, men cenige verantwoordelijkheia
op zioh neer t en liet is zeer moeilijk even-
Itueel besche:ng te verleenen, daar sov-
jet-Rusla 1 v.jor Nederland niet is erkend.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Crisis in het Britsche Kabinet. (2do
blad).
Electrische Centrale te Brussel door
brand verwoest. (Buitenl. Berichten 2e bl.).
Ontstellende cijfers over de ramp te
Porto Rico. (Buitenl. Berichten 2de blad).
LEIDEN.
Overleden is dr. J. Bruining. (1ste blad).
STEUN AAN HET AARDAPPELMEEL.
Regeering overwoegt overneming van
6C9.000 balen aardappelmeel.
Naar het „Hbld." verneemt is bij do re
geering in een vergevorderd stadium van
voorbereiding een plan, om 600.000 balen
aardappelmeel 'over te nemen (uit de
markt te nemen), benevens de kwestie van
den steun aan de fabrieksaardappelen van
oogst 1932.
In den loop van October zal de regee-
ringscommissaris baron de Vos van Steen-
ijk een vergadering houden met de orga
nisaties teneinde tot oen ingrijpende teelt
beperking in 1933 te komen.
Aanbesteding Zuiderzeewerken.
De directeu-generaal der Zuiderzeewer
ken heeft gister aanbesteed het afwerken
van oever» en het maken van boordvoor-
zieningen in de vierde afdeeling. (Het Lage
Land van dc Wieringermeer) en het uit
voeren van bijkomende werken. De raming
bedraagt 55.000. Laagste insohrijfstor de
firma Gebr. Dikkerboom en Sybrandi te
Oude Hasko voor 39.425.
Een staking te Rotterdam opgeheven.
Dezer dagen zijn tussohen de directie
van Piet Smit to Rotterdam, den Alg. Nod.
Metaalbond en de confessioneele werkne
mers-organisaties, onderhandelingen ge
voerd, waarbij eon accoord is bereikt over
de voorwaarden, welke tot een oplossing
van het conflict bij Piet &mit, 8 Februari
jj. uitgebroken, zouden kunnen leiden.
Naar wij vernemen hebben zoowel do
Alg. Ned. Metaalbewerkersbond als do
R.K. en de Christelijke Bonden, na een ge
houden bespreking met de leden, de ge
stelde voorwaarden aangenomen.
De voorwaarden, die zijn gesteld en goed
gekeurd, komen op het navolgende neer.
Vooreerst zal een loonsverlaging worden
toegepast van 5 pet. Zooals men weet is
het conflict destijds ontstaan, omdat do
firma P. Smit een loonsverlaging van 10
pCt. had aangekondigd. Tijdens do staking
is de directie nog gekomen met een tus-
aahenvoorstel, dat hier op neer kwam, dat
eerst een loonsverlaging van 5 pCt. zou
worden toegepast en dan over enkele
maanden nog een verlaging van 5 pet. Op
dit tussohenvoorstel is men echter destijds
niet ingegaan.
Do tweede voorwaarde voor dc oplossing
luidt, dat alle stakers weer zullen worden
te werk gesteld, terwijl tenslotte als derde
voorwaarde werk- en wandelweken zullen
worden ingesteld.
Alle werklieden bij Piet Smit blijven dus
in dienstverband, terwijl reeds Maandag
3 October as. met do tewerkstelling zal
worden begonnen. Voor zoover de werk
zaamheden bij de firma Piet Smit toene
men zal met de tewerkstelling successieve
lijk worden doorgegaan. Momenteel zijn do
werkzaamheden eohter van dien aard, dat
zullen worden ingesteld één werkweek en
twee wandelweken,
R. K. Handelsreizigers.
Op 14 October zal tusschen vertegen
woordigers van de R. K. Vereeniging van
Handelsreizigers en het R. K. Werklieden
verbond een besprekirig plaats vinden over
de vraag of aansluiting van genoemde ver
eeniging bij het Verbond mogelijk ea
wenschelijk kan worden geacht.
BEKENDMAKING.
Binnenkort zullen wij de gelegenheid
openstellen om door één telephoontje UI
in verbinding te stellen met al onze abon
né's. De prijs daarvan is ongeveer gelijk
aan die welke U betaalt voor een ge
sprek met één nummer aan de Rijkstele
foondienst.
Een dezer dagen zullen wij nadere me
dedeelingen hieromtrent doen.