BERICHT.
23ste Jaargang
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1932
No. 7306
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per" post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
BINNENLAND
DE MOEILIJKHEDEN IN HET
BOUWBEDRIJF.
De Algem. Nederl. Bouwarbeidersbond
verwerpt de overeenkomst met de
regeering.
In het N, V. Huis te Utrecht heeft Don
derdag de Algemeene Nederlandsche
Bouwarbeidersbond in congres beraad
slaagd over de overeenkomst, die de mi
nister aan de bouwvakarbeiders heeft
voorgesteld.
Na de inleiding van den bondsvoorzit
ter, den heer L. van de ÏWal, die den voor
middag in beslag nam, gaven zich meer
dan 70 aanwezigen voor het debat op.
Nadrukkelijk werd van meer dan één
zijde betoogt, dat voor het platteland waar
de loonen, in contracten vastgelegd, door
de groote werkloosheid niet meer te hand
haven zijn, de nieuwe overeenkomst van
groot belang zal zijn; anderzijds werd aan
genomen, dat de steunmaatregelen, die
van deze overeenkomst het gevolg zouden
zijn, van minder beteekenis zijn "dan het
bondsbestuur meende.
Nadat de bondsvoorzitter" kort de ge
opperde bezwaren had beantwoord en nog
maals had gewezen op de voordeelen, die
deze overeenkomst voor bouwvakarbeiders
geeft, werd tegen 7 uur tot stemming over
gegaan. Met 311 stemmen vóór en 432 stem
men tegen werd de aanvaarding van de
overeenkomst verworpen.
Ten slotte werd besloten, dat een refe
rendum uiteindelijk over deze aangelegen
heid zal beslissen.
„Het Volk" voegt aan de ze beslissing
toe:
Tenzij het referendum nog anders be
slist, wil het ons voorkomen, dat het bui
tengewoon congres den modernen bouw
arbeiders door deze beslising geen dienst
bewezen heeft.
TOENEMING AANTAL BRANDEN.
Is dikwijls kwaadwilligheid in het spel?
In het „Algemeen. Politieblad" is opge
nomen de volgende circulaire van den
minister van Justitie en gericht aan de
procureurs-generaal bij de gerechtshoven.
„Verschillende malen is in den laatsten
tijd mijn aandacht gevestigd op de groote
toeneming van het aantal branden. Daar
bij wordt de onderstelling geopperd, dat
dikwijls kwaadwilligheid in het spel is.
„Deze onderstelling ligt trouwens voor
de hand, als men de slechte economische
omstandigheden in aanmerking neemt, die
veroorzaken, dat in menig geval door
brandstichting min of meer aanzienlijk
voordeel behaald kan worden.
„Met het oog op het bovenstaande ver
zoek ik u de aandacht van de onder u res-
sorteerende officieren van justitie en van
de politie in uw ressort op het boven
staande te willen vestigen en verder te
bevorderen, dat daaraan de volle aan-
daoht gegeven wordt. Het betreft hier zeer
ernstige strafbare feiten: op het opzette
lijk brandstichten met gemeen gevaar
voor goederen staat een maximum gevan
genisstraf van 12 jarenop een der gekwa
lificeerde vormen van dit delict zelfs le
venslange gevangenisstraf; op brandstich
ting ten nadeele van den verzekeraad op
zichzelf staat een gevangenisstraf van ten
hoogste vier jaren.
„De justitie en politie zullen derhalve
bij iederen brand een nauwkeurig onder
zoek in te stellen hebben en indien vér-
moeden van. strafbare feiten rijst, dit on
derzoek met de meeste diligentie en nauw
keurigheid hebben voort te zetten, waar
bij uiteraard, indien noodig, overeenkom
stig de voorschriften en bevoegdheden van
het W. v. S., een deskundige kan worden
geraadpleegd, zoo aannemelijk is, dat deze
meer licht in een verdacht geval kan ge-
ven.
„Gaarne zal ik zien, dat aan deze aan
schrijving door u het noodige gevolg wordt
gegeven."
Steeds minder steenkolen naar België.
Onze Limburgsdhe mijnen hebben thans
officieel bericht ontvangen uit Brussel, dat
met ingang van 1 Oct. a.s. voorloopig voor
den tijd van vier maanden, dus tot '1 Febr.
a.s., het steenkolencontingent voor ons land
met 10.7 pet. verlaagd en derhalve gebracht
zal worden van 55.7 pet. op 45 pet. van den
gemiddelden maandelijkschen invoer over
•het eerste halfjaar van 1930.
Dit beteekent' een verminderden maan
delijkschen afzet van meer dan 20.000 ton
steenkolen.
Onvermengde margarine voor
minvermogenden.
Men deelt ons van bevoegde zijde mede:
De commissie van advies ter beharti
ging van consumentenbelang, welke com
missie ressorteert onder de Crisis-zuivel-
centrale kwam deze week bijeen onder
presidium van het lid der Tweede Kamer,
den heer A. C. de Bruyn. In deze commis
sie hebben zitting de vertegenwoordigers
der groote sociale organisaties en van de
Ver. v. Armenzorg en Weldadigheid en St.
Vincentiusvereeniging.
De commissie besprak de verdeeling van
de ruim 2 millioen K.G. goedkoope onver
mengde margarine, welke volgens de wet
beschikbaar zal worden gesteld voor de
onvermogenden.
Besloten werd aan den Minister te ad-
viseeren deze margarine te verdeelen aan
de hoofden van gezinnen met 6 of meer
kinderen, die 3 maanden ondersteuning
Ook zal den Minister geadviseerd wor
den deze margarine in het eerstvolgend
halfjaar te verstrekken, omdat de nood
in de wintermaanden het grootst is.
De gemeenteraad van Bloemendaal
heeft besloten voor verbetering en inrich
ting van het landgoed „De Nachtegaal"
tot t ij d e 1 ij k raadhuis met inrichting
van een raadzaal aldaar 30.000 beschik
baar te stellen.
Zaterdagmiddag kwart voor drie zal
de Yereenigde Vergadering van de beide
Kamers der State n-G e n e r a a 1 tot
sluiting van de zitting worden gehouden
in het gebouw van de Tweede Kamer.
De gemeenteraad van Botterdam heeft
met 22 tegen 17 stemmen een voorstel aan
genomen tot het aangaan van twee lee
ningen van resp. 10 en 24 millioen gld.
tegen 5 pet.
Wetenschappelijke Berichten
HOWARD CARTER.
.„feuwe opgravingen in Egypte.
Dr. Howard Carter, de Britsche Egty-
loog, vertoeft thans te Kopenhagen voor
een voordracht. Hij heeft aan een. verte
genwoordiger van „Berlingske Tidende"
medegedeeld, met het onderzoek van het
materiaal uit het graf van Toetenchamon
geheel klaar te zijn. Carter schrijft daar
over thans een verslag en daarna hoopt hij
weer aan het graven te gaan. Men zal in
het dal der koningin wel is waar geen
koningsgraven meer vinden, maar dan toch
wel graven van hoogwaardigheidsbeklee-
ders. Van één was hij al zeker.
Het onderzoek van het stoffelijk over
schot van Toetenchamon zal nog moeten
aantoonen of de koning 't geen waar
schijnlijk is door vergif om het leven is
gekomen. De aanwezigheid van een mi
neraal vergif, zal zeker nog aantoonbaar
zijn.
HET POOLJAAR.
De „Malygin" heeft haar taak volbracht.
De sovjetregeering heeft van boord van
den Russisch en ijsbreker „Malygin" een
radio-telegram ontvangen, waarin wordt
medegedeeld -dat het schip de hem ver
strekte opdracht voor het tweede interna
tionale pooljaar heeft volbracht.
De ijsbreker heeft op het Kroonprins-
Rudolfland, ten Noorden van het Franz
Josefland en wel op 81 gr. 47 min. N.B.
het Noordelijkste meteorolgisohe station
ter wereld ingericht.
Er werd een woonhuis gebouwd voor
vier personen, die op het Kroonprins-Ru-
dolf-land zullen overwinteren.
Aan boord van de „Malygin" werd ter
eere van de vier waarnemers, die zullen
.blijven overwinteren, een afscheidsavond
gegeven, waarbij het woord werd gevoerd
door den secretaris-generaal van het Aero-
Arctic-genootschap „Walter Bruns", die
woorden van groote waardeering sprak
voor het werk, dat Rusland op het gebied
der wetenschappelijke Pool-waarneming
heeft verricht.
WIE ADVERTEERT
VERGROOT ZIJN OMZET
WIE ZIJN OMZET VERGROOT
KAN GOEDKOOP
VERKOOPEN.
DUS WIE ADVERTEERT
VERKOOPT GOEDKOOP 1
HET WEER OP ZONDAG.
De kans op een mooien Zondag heel groot.
Sedert het stormweer van j.l. Zondag
heeft zoowel de plaatselijke als de alge
meene weerstoestand een zeer groote ver
andering ondergaan. De verwachting, dat
een toestrooming van koude lucht uit een
hoogere breedte verloopig wel niet meer
zou plaats hebben, is door die verandering
in vervulling gegaan.
Deze groote verandering in den alge-
meenen weerstoestand is het gevolg van
de uitbreiding van het gebied van hoogen
druk, dat aldoor nog boven Zuid-Europa
lag, naar Midden- en Noordoost-Europa en
het zich terugtrekken van het storende de-
pressie-gebied naar het verre Noordwesten.
In dezen tijd van het jaar is de ontwikke
ling van zoo'n gebied van hoogen druk
aver Midden-Europa een normaal en dus
meer voorkomend verschijnsel, dat ons den
prachtigen, stillen, zonnigen nazomer-
weerstoestand met warmte over dag, koele
nachten en morgennevel brengt. Meestal
duurt deze toestand eenige dagen. Daar
voor is echter een ontwikkelings-stadium
van dit gebied van hoogen druk noodig,
hetwelk nu (Donderdag) nog niet bereikt
is. Misschien wordt dit stadium ook niet
bereikt daar het depressie-gebied in het
verre Noordwesten nog een bedreiging van
het gebied van hoogen druk vormt.
Bij dalenden barometer zou een spoedig
einde van het mooie weer zijn te verwach
ten met toenemenden Westenwind en be
wolking, doch geringe regenkans.
Bij stationairen of stijgenden barometer
kan men tegen en op Zondag nog mooi, stil
weer verwachten, overdag vrij warm, des
nachts koel, des morgens nevelig en over
het algemeen zonnig.
KERKNIEUWS
164.
„Reeds eenig'e malen viel mijn aandacht
op de ingezonden stukjes, die u regelma
tig in onze kranten laat verschijnen en
waarin u steun verzoekt voor uw Missie
huis.
„Daar ik niet in staat ben u in één keer
loo.te doen toekomen, heb ik mij voor
gesteld u gedurende 40 maanden maande
lijks 2.50 te zenden.
„Ik weet, Jt is weinig; maar met een
kleine variant op 'n bekend spreekwoord
zou ik willen zeggen: elke maand een
draadje is een klein lapje in 40 maanden
„Voor zoover het van mij afhangt, zal
ik deze vrijwillig op mij genomen verplich
ting stipt nakomen, enz.
Deze brief ontving ik vanmorgen uit
Amsterdam. En die brief deed mij goed.
Nu zal een of andere nurks zeggen: „Als
u bij allemaal zoo lang moest wachten tot
dat de honderd vol waren, dan zoudt u
gauw in de knel zitten".
Ik zou hierop willen antwoorden: „Als
al degenen, die geen honderd ineens kun
nen geven, eens dit voorbeeld volgden, dan
was ik aardig geholpen, want dan ontving
ik honderden guldens per maand.
Ja, stelt eens dat nog bijv. 99 anderen
het zelfde deden, dan beteekende dat toch
250.per maand. En als enkele honder
den dat dedenlieve hemelals dat
eens waar was
't Is natuurlijk een kwestie van liefde
voor ons H. Geloof, van medelijden met de
arme heidenzielen envan durf.
Ja, ook van durf. Ik kan sommige men-
schen hooren zeggen: „Ik zou Pater Lief
hebber graag honderd gulden geven, als
ik het ineens kon doen (en dat meenen zij
oprecht), maar om daar iedere week of
iedere maand wat te moeten sturen, d&t is
me te omslachtig".
Zoo u ziet: een beetje durf en moed: Ex
celsior! Alleluja! Vooruit!
Father LEFEBER.
St. Bonifacius-Missiehuis
Hoorn, postrek. 120937.
Men wordt Stichter van dit Missiehuis
door ineens of bij gedeelte honderd gul
den te schenken.
STADSNIEUWS
Het Montessori-onderwijs.
Opvoeding tot innerlijke vrijheid.
DE OPVOEDKUNDIGE WAARDE.
Nu er binnen enkele weken aan de Ma
ria-school aan de Haarlemmerstraat, als
voorbereidende school, een Montessori
school geopend wordt, is de wensch geuit,
't een en ander nopens de Montessori-me-
thode te weten.
De laatste jaren is de vooruitgang dier
methode merkbaar groot. Enkele jaren
geleden werd t© Amsterdam zelfs een
Montessori-Lyceum geopend. Ook in Ka-
thplieke kringen is men, vooral in 't Zui
den, druk bezig met het openen van Mon-
taessori-scholen.
Vanwaar die groote bloei. Omdat men
hoe langer hoe meer het wezen en het
doel der methode gaan begrijpen. Dat de
methode wetenschappelijk is naar wezen,
komt, omdat het niet gaat om de w ij z e
waarop 't mogelijk is het kind kennis bij
te brengen, maar 'om in de ziel van het
kind op te zoeken, wat daar sluimert, om
dat dan te leiden en van daaruit op te
bouwen. Ze is wetenschappelijk naar doel,
omdat ze een poging is, om een vereer
stadium van ontwikkeling te bereiken in
de geestelijke groei van het kind. In het
kort kan men dus zeggen: het doel van de
Montessori-methode is, de innerlijke
krachten in het kind te wekken, te voeden
en in hun ontwikkeling te leiden in goe
de banen.
Daar de techniek der methode zich richt
naar de natuurlijke physiologische en
psychische ontwikkeling va-n het kind,
kan zij in drie deelen worden gesplitst ni.
de motorische opvoeding, de zintuigelijke
opvoeding en de taal. De motorische op
voeding is zeer samengesteld, van zich
zelf zijn de bewegingen bij het jonge kind
ongeordend. De taak van de Leider(ster) is
nu om waar te nemen, waar bij het kind de
belangstelling naar uitgaat, dit is de beste
voorwaarde, om orde in de bewegingen te
brengen. Dat is het doel va-n spieropvoe-
ding op dezen leeftijd.
Is hier eenmaal richting aan gegeven,
dan krijgen de bewegingen van het kind
een bepaald doel, zoodat de kleine rustig
en voldaan wordt.
Deze opvoeding der bewegingen is een
der voornaamste factoren tot het scheppen
van die schijnbare „tucht" in de Montes
sorischolen.
Voor de spieropvoeding staan ons ten
dienste, de elementaire handelingen van
het dagelijksch leven, als: loopen, op
staan, gaan zitten, het hanteeren van
voorwerpen, de zorg voor eigen persoon,
de zorg voor het huishouden, tuinieren,
handenarbeid, gymnastiek, rhythmische
Ontslagen aan het Acad. Ziekenhuis.
Aan 90 verpleegsters bij het Acad. Zie
kenhuis alhier, is gisteren door den direc
teur ontslag aangezegd bij het beëindigen
van het contract per 1 Jan. a.s.
De verpleegsters zijn meest allen gedi-
Door de Montessori-leermiddelen wordt
gezorgd voor de zintuigelijke opvoeding
en de ontwikkeling van het taalgevoel. De
leermiddelen heeft Dr. Maria Montessori
gevonden, langs de weg der proefneming
als ze iets had bedacht,gaf ze het aan
de kinderen en noteerde dan de reacties,
namelijk of er werkelijk belangstelling
voor was.
't Leermiddel mócht het kind nie4- ver
moeien, 't moest meer spel dan werk zijn,
want dan immers komt het kind tot her
haling en zoo tot volharding in het werk.
Door de herhaling nu wordt het zintuig
geoefend en komt ook de intellectueele
verrijking. De Montessori-leermiddelen zijn
een middel tot zelfopvoeding, want het
gaat hier niet om een uiterlijk doel bijv.
dat een kind een oefening goed leert uit
voeren de opvoedkundige waarde zit
juist in deze vergissingen. Het doel is in
nerlijk, het kind oefent zich in waarne
men, daardoor tot vergelijken van voor
werpen, vervolgens tot oordeelen en be
sluiten en uit de onbeperkte herhaling
dezer oefeningen van aandaoht en intelli
gentie komt de ware ontwikkeling voort.
Dat het Montessori-materiaal een groote
rol speelt en de Leider(ster) een kleine is
een groot voordeel. Waarom verkiest men
nu het Montes8ori-stelsel voor het jonge
kind?
Ten eerste omdat dit systeem zich beter
aanpast bij de geestestoestand van het
kind, een klein kind is namelijk langzaam
van geest, wil dus een kind langer met
iets bezig blijven dan mag het dit gerust;
ten tweede, omdat het berust op zelfop
voeding en ten derde, omdat men het
Montessori-kind niet alleen als een hande
lend maar ook als natuurlijk wezen be
schouwt.
Immers de eisohen welke gesteld zijn
aan een goed opvoedkundig systeem zijn:
dat het is natuurlijk psychologisch en
Zij die zich vanaf heden abonneeren op
„De Leidsche Courant", ontvangen de nog
verschijnende nummers tot 1 October a.s.
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Duitsche eisch en de Ontwapenings
conferentie. (2e blad).
Mandsjoekwo door Japan erkend. (2©
blad).
De lotgevallen van de vliegende fami
lie. (Buitenl. Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
De moderne Bouwvakarbeidersbond heeft
de voorgestelde loonregeling verworpen.
(Binnenl., 1ste blad).
Vermindering van onze steenkolenuit-
voer naar België. (Binnenl., 1ste blad).
Dysenterie-epidemie te Staphorst. (Ge
mengde Berichten, 4de blad).
LEIDEN.
De beteekenis van het Montessori-onder-
wijs. (1ste blad).
De opening van het nieuwe C. en A.-
mode-paleis. (1ste blad).
DE SAGE VAN DEN HEI
LIGEN GRAAL Pag. 13
DE TOESTAND IN DUITSCH-
LAND Pag. 5
WAAROM HOUDT ENGE
LAND ZICH AFZIJDIG? Pag. 15
HET BOSCH IN HERFST
TOOI Pag. 15
sociaal en aan deze eischen, voldoet, dit
systeem ten volle.
Nog willen wij een woordje zoggen
over de vrijheid die heerscht in de M. S.
Daaromtrent zijn velen een verkeerde
meening toegedaan. Men hoort soms niet
vleiend zeggen: „De kindern mogen daar
maar doen, wat ze willen". Neen, dat is do
vrijheid niet, die Maria Montessori be
doelt. Wat is eigenlijk vrijheid?
Dat men in zijn richting naar het goede
niet gestoord wordt, door de lagere ver
mogens.
De opleiding nu tot de innerlijke vrij
heid is 't hoogste doel der opvoeding, maar
het leeren gebruiken der uiterlijke vrijheid
is één der hoofdmiddelen, om te komen
tot de innerlijke vrijheid.
Natuurlijk moet de uiterlijke vrijheid
beperkt worden, zoover als dit geëiacht
wordt, door 't belang van het kind zelf,
door 't belang van anderen of van 't al
gemeen. Wordt echter geen enkel belang
geschaadt, dan wordt in de Montessori
school zooveel mogelijk uiterlijke vrijheid
gegeven, als: bewegingsvrijheid met een
intelligent doel, vrijheid in de wijze van
werken en in de werkoyclus en vrijheid in
de keuze van de daad.
Toch vraagt vrijheid een heel groote
zorg. Er zijn condities, waarin alleen vrij
heid mogelijk is. De kinderen moeten we
ten, de vorm van vrijheid, waarin zij zich
bewegen mogen en die vorm geeft de Lei-
der(ster) aan in de zoogenaamde lesjes of
wenkjes, welke zij, of individueel of groeps
gewijze geeft, zoodat het kind werkelijk
een maatstaf krijgt van goed en kwaad,
want op helderheid van inzicht berust de
ware vrijheid.
Veel zouden wij nog kunnen schrijven
over de vrijheid door de D'okteresse be
doeld, maar we hopen toöh, al cenigszins
begrepen te zijn, inzake dit critieke punt.
Eindigen we dan, dit artikeltje met
dezelfde woorden, waarin Maria Montes
sori, deze eerste proefneming op blz. 255
in haar boek Zelfopvoeding noemt
„een geheel nieuwe, een indirecte disci
pline, waar de critiseerende en verma
nende onderwijzer is vervangen door ratio
neel geregelden arbeid, die in volle vrij
heid door den leerling wordt verricht. Deze
discipline houdt verband met een levens
opvatting, die meer op het gebied van den
godsdienst, dan op dat der school-paedago-
gie wordt gehuldigd: deze tucht richt zich
tot de eigen inwendige krachten van den.
mensch, en is gegrondvest op arbeid en
vrijheid, wegen, waarlangs de menschheid
zich steeds heeft ontwikkeld.
