WAAROM HOUDT ENGELAND ZICH AFZIJDIG? ZATERDAG 4 UUR HET BOSCH IN HERFSTTOOI VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1932 DE LEIDSCHE COURANT VIERDE BLAD PAG. 15 WAT MEN TE PARIJS EN TE BERLIJN DIENT TE WETEN. NIET ZONDAG MAAR Meer dan 1.000.000 plaatsen op de scholen onbezet. LONDEN", 12 September 1932. Terwijl de meeningen omtrent de mérites van Duitschlands eisch tot gelijkheid vaa bewaponing hier zeer uiteenloopen, bestaat er meer eenstemmigheid ten aanzien van de houding, welke de Britsche regeering tot nu toe aangenomen heeft. Zij houdt zich afzijdig, waarschijnlijk omdat zij meent dat Engeland zijn in het laatste jaar sterk toegenomen internationalen invloed nutti ger zal kunnen aanwenden in een wat ver der gevorderd stadium. Dit standpunt vindt hier weinig instemming, en naar wij mee- nen terecht. Het is reeds zeer vaak voorge komen dat de Britsche regeering een af wachtende houding aannam in internatio nale disputen, waarbij Frankrijk en Duitschland betrokken waren, en welke Engeland evenzeer aangingen. De onzekerheid, welke heerschte ten aanzien van hetgeen men te Londen doen zou, heeft zoowel te Berlijn als te Parijs herhaaldelijk de noodlottrgste verwarring gesticht. Het meest tragische voorbeeld hiervan bieden de dagen, welke onmiddel lijk aan den wereldoorlog voorafgingen. Zelfs indien men alle verantwoordelijkheid voor het uitbreken van dien oorlog op Duitschlands rekening schrijft, en Enge land van alle schuld vrijpleit, kan men toch onmogelijk ontkennen dat de volmaakte on zekerheid, waarin de Britsche regeering Berlijn tot het laatste oogenblik toe liet met betrekking tot de consequenties van een aanval op de Fransche kusten en erger dan dat van een schending der Belgische neutraliteit, in Duitschland illu sies verwekten, welke in een tijd van zoo intense politieke spanning gevaarlijk moes ten worden en het dan ook geworden zijn. Duitschland en Frankrijk mogen steeds opnieuw scherp tegenover elkaar staan; zij weten in elk geval wat zjj aan elkaar heb ben. Geen hunner weet op het oogenblilr, wat hij aan Engeland heeft. Dit land be waart, zij het slechts tijdelijk, een kunstma tige neutraliteit in zaken, waarin het re delijkerwijs niet neutraal kan zijn, aange zien het er direct bij betrokken is. Het heeft evenveel uit te staan met de ontwa peningsclausules van het verdrag van Ver sailles en haar eventueele wijziging als Frankrijk. Het heeft bovendien evenveel uit te staan met den Volkenbond en de ont wapeningsconferentie als laatstgenoemd land en Duitschland. Stemt de Britsche re geering met de Duitsohe eisohen in, dan is het goed en nuttig dat men dit te Parijs wete, opdat men er rekening mede kan hou den. Is die instemming eenigszins gereser veerd, doordat Londen wel het principieele standpunt van de Duitsche regeering deelt, doch geen sympathie voelt voor haar wijze van optreden, dan is het niet minder goed en nuttig dat men dit te Berlijn wete. Sir Austen Chamberlain en Mr. Ramsay MacDonald, hoezeer overigens ook van elkaar verschillend, komen toch hierin overeen, dat zij beiden gaarne optreden als arbiter in Europa; vandaar dat sinds 1925 Engeland zich in weinig internationale ge schillen openlijk mengde alvorens zij reeds in een meer gevorderd stadium getreden waren. Uit de commentaren van bladen van uiteenloopende richtingen blijkt, dat de meening veld wint, dat de regeering deze taktiek te ver doordrijft. Zelfs omtrent Engelands officieele juridi sche opvatting van de zaak wordt de we reld geheel in het duister gelaten. Frank rijk had zich op art. 164 van het Verdrag van Versailles beroepen als voornaamsten grond, waarop het weigerde met Duitsch land alleen te onderhandelen over de we- der-bewapening van het land. Een zoo be voegd beoordeelaar als Wickham Steed noemt dit argument geldig, maar hoe wei nig onze meening ook mogë waard zijn te genover de zijne, wij gelooven toch dat hij en Frankrijk zich vergissen. In art. 164 ver klaart Duitschland dat het, na tot den Vol kenbond toegetreden te zijn, zich aan de in de aangehechte Tabel II vastgestelde bewapening houden zal, tot de Volken- bondsraad wijziging er in zal hebben aan gebracht. Tabel II stelt het oorlogsmate riaal vast voor een maximum van 7 infan- erie-divisies, 3 cavalerie-divisies en 2 gene rale staven, maar de sterkten der divisies worden vastgesteld in Tabel I en de maxi mum-munitie voor elk der categorieën van bewapening in Tabel III. Art. 164 dekt dus den Duitschen eisch tot „gelijkheid van be wapening" slechts zeer gedeeltelijk. Heeft de Britsche regeering, door haar weigering om zich te mengen in de Franseh-Duitsche gedachtenwisseling, te vens te kennen gegeven dat Duitschlands eisch niet onder art. 164 valt, dan kennen wij ten minste in zooverre Engelands juri disch standpunt. Maar zelfs dit is hoogst onzeker. En wij weten in het geheel niets omtrent de Britsche interpretatie van de befaamde preambule van deel V van het vredesverdrag, welke deel de militaire, ma ritieme en aeronautische clausules bevat. Deze preambule luidt: „Ten einde een begin van algemeene be perking van de bewapening aller naties mo gelijk te maken, verbindt Duitschland zich de volgende militaire, maritieme en aero nautische bepalingen strikt na te leven". Men behoeft geen jurist te zijn om te erkennen dat hier heel iets anders staat, dan wat veelal verondersteld wordt, n.l. dat Duitschland de militaire enz. clausules zou hebben aangenomen tegen de belofte dat ook de andere partij tot een overeen komstige beperking van bewapening zou overgaan. Er wordt zelfs niet van „geal lieerde en geassocieerde mogendheden" ge sproken, doch van „alle naties", ofschoon het verdrag van Versailles in het geheel geen zeggingschap heeft over volken, dio, gelijk het onze, niet aan den oorlog deel genomen hebben of, gelijk Amerika, het verdrag niet geratificeerd hebben. Ook zal Duitschland (volgens de preambule) door strikte naleving der bepalingen, geen „al- beperking van bewapening" mo- ijk maken, doch uitsluitend een „begin van algemeene beperking". De preambule is een schiterend geslaag de poging van de opstellers van het vredes verdrag geweest om zioh op eenigszins hoogdravende wijze tot niets te binden. In haar vaagheid en dubbelzinnigheid zou men haar bijna misleidend kunnen noemen. Wat is een „begin van algemeene ontwapening? Zulk een „begin" is sinds 1919, toen de overwinnende mogendheden haar oorlogs bewapening nog grootendeels intact had den, ongetwijfeld gemaakt. De vloot- en andere ontwapeningsconferenties kunnen eveneens als een „begin" of als een „ver dere schrede" beschouwd worden. Hierte genover zou Duitschland kunnen stellen dat dit juist is volgens de letter, maar niet volgens den geest der preambule. Waarop Frankrijk zou kunnen antwoorden: „Zeker, maar gij hebt de bepalingen dan ook op z'n best strikt nageleefd volgens de letter, maar niet volgens den geest". Noch Frankrijk, noch Duitschland zouden zioh zonder meer hebben te onderwerpen aan e»en officieele Engelsche interpretatie der preambule, maar beiden hebben toch, bij den huidigen stand van het vraagstuk, het recht deze te kennen. Meer dan dat: het is in het algemeen belang dat Engeland, dat onpartijdig staat tegenover Frankrijk en Duitschland, zich officieel over de ju ridische mérites van het vraagstuk, dat nog gecompliceerd wordt door de bemoeiingen van Mussolini, die niet lang geleden schreef „Alleen oorlog voert alle menschelijke krachten tot haar hoogste spanning op, en stempelt de eereteekenen van adeldom op de volken die de verdienste hebben hem (den oorlog) onder de oogen te zien". Het onderwijs-schandaal. De Anglicaansohe bisschop van Birming ham, dr. Barnes, heeft op een conferentie van „moderne theologen" te Bristol een (verontschuldig het woord) imbécilen aan val gedaan op Katholieke „bijgeloovighe- den", een aanval die culmineerde in een, van de ergste onkunde getuigende, philip- pica tegen Lourdes. De pers heeft aan zijn vaak beleedigende ontboezemingen veel plaats ingeruimd, doch ze niet van com mentaar voorzien. Dat zij er niet nadrukke lijk mee instemde, valt minder te loven da»n dat het te laken valt, dat zij er niet na drukkelijk tegen protesteerde. Diezelfde pers heeft, voor zoover wij heb ben kunnen nagaan, met geen woord gewag gemaakt van een rede te Bootle (een noor delijke voorstad van Liverpool), bij de ope ning eener nieuwe katholieke school, ge houden door Mgr. Downey, aartsbisschop van "Liverpool. Zooals men weet dragen de Engelsche katholieken hun deel bij in de reusachtige kosten van' het openbaar onderwijs, zon der dat hun eigen scholen hiervan ook maar een farthing ten goede komt. „Vele jaren lang", zeide de aartsbisschop, „wordt waanzinnig veel geld uitgegeven, niet voor het onderwijs, maar voor de oij- komstigheden van het onderwijs. Met het openbare geld is gesmeten geworden, en het land is als het ware besprenkeld met paleisachtige gemeentescholen (waar het onderwijs voor alle standen kosteloos is. Corr.). Op het oogenblik zijn er meer dan 1.000.000 plaatsen vacant op die scholen, ofschoon men berekent, dat door de daling van het geboortecijfer het aantal school gaande kinderen binnen twee jaren mot 300.000 verminderd zal zijn. Ondertusschen zijn onze eigen katholieke scholen overvol en onze pogingen om hierin verbetering te brengen worden gedwarsboomd door ver ordeningen, die weinig of niets met onder wijs hebben uit te staan". Mgr. Downey beriep zich op een artikel in de „Times", waarin gezegd werd, dat io zeker district de niet-gesubsidieerde scho len 25 p.st. per leejting kosten, de gemeen tescholen 45 p.st. tot 60 p.st. Die 25 p.st. worden moeizaam bijeengebracht door de ouders der leerlingen en door middel van collectes en inschrijvingen. Die 45 p.st. tot 60 p.st. worden uitsluitend bekostigd uit de plaatselijke belastingen, die in vele gemeenten ondraaglijk hoog opgevoerd zijn, doordat om politieke redenen dc scho len zoo verkwistend mogelijk ingericht en bestuurd worden. Dit heet „sociale poli tiek". Maar de katholieken betalen mede, terwijl zij de volle kosten moeten dragen van het onderwijs hunner eigen kinderen op scholen, waar plaatsgebrek is. Zij be talen zelfs voor die meer dan 1 millioen ledige plaatsen op de gemeentescholen. Er is thans aan het departement van onderwijs sprake van „bezuiniging". Maar hoe lang zal het nog duren eer er sprake is van gelijkstelling der katholieke scho len? Alsof Edgar Wallace niet reeds genoeg geschreven heeft! Het was te verwachten geweest, dat de spiritisten Edgar Wallace niet met rust op het A.S.C. terrein te Oegstgeest Deelnemers de beste Hollandsche en Brabantsche koppels. 7005 SPORT VOETBAL W. EYMERS OVERLEDEN. De bekende voetbal-scheidsrechter W. Eymers, die onlangs bij Zevenaar een auto- ongeluk neeft gehad en opgenomen moest worden in het Ziekenhuis te Arnhem, is gistermiddag omstreeks vijf uur aldaar, aan de gevolgen hiervan overleden. De overledene behoorde tot de Liberale Staatspartij, was lid van den Haagschen Gemeenteraad en referendaris aan het Departement van Financiën. LEIDSCHE VOETBALBOND. De Zaterdagmiddag-Competitie. Wedstrijdprogramma voor morgen: Eerste klasse: Terleede 1Fides Pacta 1, 4.30 uur; L. R. C. 1Rijnsb. Boys 1, 3.30 uur; S. C. O. 1—A. R. C. 1, 3.30 uur; S. L. F. 1Quick Boys 1 4 uur. Tweede klasse A.: Rijnsb. Boys 2 L. R. C. 8, 3.30 uur; Fides Pacta 2Quick Boys 2, 4.30 uur. Tweede klasse B.: Woubrugge Ons Olubje 1, 3.30 uur; SleutelsTerleede 2, 3.30 uur; Katwijk 1Quick Boys 3, 3.30 uur. Derde klasse A: A. R. C. 3Ter leede 3, 3.30 uur; Quick Boys 4L. R. C. 3 3.30 uur; Fides Pacta 3Ons Clubje 2, 3 uur. Derde klasse B.: Quick Boys 5S. L. F. 3, 3.30 uur (bijterrein); Ons Clubje 3 Pegasus, 3.30 uur. Juniores TerleedenFides Pacta, 3 uur; L. R. C. (a)Rijnsb. Boys, 3.30 uur (Lisserdijk)RouwkoopKatwijk, 3.30 uur HOCKEY OOSTENRIJK—BRITSCH INDIE 1—6. Gisteren speelde Brits oh-Indië op het veld van W. A. C. te Weenen een hockey wedstrijd tegen Oostenrijk. Ruststand 30 voor Britsch-Indië, eindstand 61. D'hyan Chand maakte vier van de zes doelpunten. Er waren 3500 toeschouwers. ATHLETTEK R. K. Athletiek en Sportvereeniging „Rood-Wit". Hedenavond clubavond in de Burchtzaal van Hotel „Den Burcht". Tevens worden op dezen avond de prijzen der onderlinge wedstrijden uitgereikt, aanvang half ne gen. Vele attracties zijn aanwezig, zoodat wij verwachten, dat alle junioren en senio ren aanwezig zullen zijn. DAMMEN Damclub „Gezellig Samenzijn." De uitslagen der voortgezette borden wedstrijden luiden: Eerste ronde: de JeuRumpt 20 VeelenturfPhilipse 20, PhilipseWeg man 20, GeerlingsGoddijn 11, Speel Geerlings 02; A. ter HaarBrandt 20; BekkerGoddijn 02; PhilipseKlein 02; v. DaalenKlein 11. Tweede ronde: SpeelBrandt 20 VeelenturfBrandt 11; v. d. VeerW. ter Haar 1—1; v. BakkumKlein 02; VeelenturfPhilipse 02; v. d. Veer Bekker 02; Jansenv. Bakkum 20; de JeuRumpt afgebroken; v. Bakelv. d. Veer 20. Niemand, die gevoel voor de natuur iheeft, kan zich in de eerste weken van een nieuwe lente, wanneer het teere groen en de barstende knoppen symptomen zijn van ontwakend leven, onttrekken aan hoopvolle verwachtingen voor het tijd perk, dat gaat aanbreken. Later, midden in den zomer, zijn de bosschen op hun mooist, zoo wordt vaak beweerd. Maar juist thans, nu de zon het verdorde en vergeelde loof in een gouden gloed schijnt te zetten, is een eenzame tocht van een bij zonder groote, zij het ook ietwat weemoe dige bekoring. Hebt gij het bosoh nooit mooier gezien, dan in den vroegen herfst ochtend, ais de zonnestralen scherpe con touren krijgen door den nevel, die tusschen de boeman hangt? Wajineer de geheimzin nige herfstdraden als zilveren snaren glan zen? Weder is een stuk van het leven voor bij gegaan straks zullen stormen de bla ren bij honderdduizenden van de dan dorre takken doen fladderen straks, o, heel gauw reeds, is het winter. Wie nog genieten wil van bosch en hei, moet er thans op uit. Nu een fietstocht door de eenzame bosschen, waar geen kampeer ders of dagjesmenschen moer zijn, waar men alleen is, alleen met de natuur.... Voor hen, die in de gelegenheid zijn, nog een korte herfstvacantie te nemen, alvo rens donkere dagen aanbreken, geven wij thans enkele Iraaie fietstochten, ons toe gezonden door den A. N. W. B., Toeristen bond voor Nederland. De eerste route gaat van Amsterdam Langs de kronkelende Am- stel allereerst naar Ouderkerk. In deze j streken zijn nog enkele patriciërshuizen over, die getuigenis arleggen van de wel- i vaart in een gouden eeuw. Door een zeer schoon, echt-Hollandsch water- en polder- landschap via Abcoude, \ervolgens langs j het Gein en tenslotte de Vecht volgend naar Nederhorst den Berg. In de verte ziet men reeds de bosschen van 's Grave- Land; iets verder Ligt het bekende land goed Bantaam (te bezichtigen). Na het villadorp, Bussum doorkruist te hebben door het schoone Bosch van Bredius, langs den Sijsjesberg (fraai uitzicht) naar Laren en daarna de prachtige rijwielpaden van de Vuursche volgend naar het Vliegkamp Soesterberg. Aardige binnenwegen en fiets paden voeren naar de Maarnsche poort, Maarsbergen, Veenendaal, door het dorp en Langs het station Ede, om vandaar ten slotte afwisselend door bosch en heide, evenwijdig aan den spoorweg langs Heel- sum Arnhem te bereiken. Deze tocht, die voor het grootste deel over rijwielpaden loopt, is bijzonder ge schikt voor bewoners van de westelijke deelen des Lands. Men kan natuurlijk ook uit Den Haag of Rotterdam komende, per trein naar Utrecht gaan, om via B.unnik (of De Bilt) en Zeist nabij de Pyramide van Austerlitz dezen tocht te beginnen. De Veluwe, de Achterhoek en Overijsel. zijn de gebieden, welke door onzen twee den tocht doorkruist worden. Deze rit be gint in Zwolle en voert door het woeste gebied nabij de Dellen en den Woldberg. De rit van Nunspeet door de Leuvenumsche bosschen, langs het fraaie kasteel Staver- den en via Garderen en Stroe naar Apel doorn, behoort tot een der mooiste toch ten, die men per fiets in ons land maken kan. Van Barneveld tot Apeldoorn neemt men niet ,den grooten weg (die óók zeer interessant is), maar men volgt den grint weg over Stroe tot kort voor Harskamp en slaat dan linksaf over de thans verlaten rijwielpaden, langs het Radiostation en Assel naar Apeldoorn. Vervolgens over Beekbergen, Loenen en Hall, langs het fraaie kasteel Voorstonden naar Zutphen. zouden laten. Bijzonderpopulaire overle denen moeten er steeds aan gelooven, om dat zij zoo goed voor de propaganda zijn. Een zekere Mr. Myers beweert „de macht in zich ontwikkeld te hebben tot het fo tografeeren van geestverschijningen", en heeft een nevelig gezicht geproduceerd, dat al dan niet Edgar Wallace kan voorstellen. Tevens verschijnt als feuilleton in een spiri tistisch weekblad een artikel „Mijn leven na den dood", naar een manuscript dat Edgar Wallace door e>en medium geschre ven zou hebben. Maar helaas voorde spiritisten! Mr. Bob Curtis heeft het fraais gelezen. Hij was de vertrouwde vriend en secretaris van Mr. Wallace, en kende al diens eigenaardighe den. Hij heeft op ondubbelzinnige wijze ver klaard, dat het artikel een aaneenschake ling van nonsens is. Het kan noch door Ed gar Wallace, noch door diens „geest" ge schreven zijn. De „beschrijving", welke deze geeft van de sterfkamer te Los An geles, is geheel verkeerd. Bovendien wor den hem zinnen in de „pen" gelegd, die Wallace nooit geschreven zou hebben om dat zij indruischten tegen heel zijn wezen. Erger nog is het, dat zekere woorden, welke Wallace zijn leven lang met de groot ste hardnekkigheid verkeerd spelde, in dit posthume artikel orthodox gespeld zijn. „Het is natuurlijk mogelijk", spot Mr. Cur tis, „dat hij in de zes maanden na zijn over- of anderen dooden woordenboekschrijver lijden nog les gekregen heeft van den oen Fraaie rijwieltochten Van Warnsveld Langs de Hackfort en het kasteel Vorden naar Onstein, waar een nieuwe fraaie grintweg naar Lochem be gint. Daarna over Deventer en door het eminent mooie heuvelgebied van Overijsel (Luttenberg, Hellendoomsche berg en Le- melorberg) via Ommen naar Zwolle terug. Door de Venne en Zuid- Limburg gaat onze derde en Laatste route, welke in Brabant's hoofdstad Den Bosoh be gint. Over Oisterwijk en Oirschot, gedeel telijk over fietspaden naar Eindhoven. Eenzaam, doch zeer mooi is de rit langs het rijwielpad over de heide naar Leende; verder door mooie bosschen naar Weert, waar wij een minder bekenden weg kiezen, om in het Zuiden van Limburg te koonen. Deze route over Wesseni, Bom, Obliclit en Beeik naar Maastricht biedt prachtige vergezichten o>er den breeden stroom der Maas, het eikenhout is nu echter meer goudgeel, dan „bronsgroen". Maastricht, de oude stad, bethoeft wel geen nadere aanprijzing. Wie over veel tijd beschikt, moet niet verzuimen bij avond oen kijkje te gaan nemen op den Rijks weg tusschen Beek en Geleen, waar men een proefvak heeft ingericht met do Phi- lora (Philips Natrium)-lampen. De rondrit door „Nederlands bergen" gaat vrijwel vlak langs de grens, door sterk geacciden teerd terrein over Epen naar Vaals en vervolgens naar het welbekende Valken burg, waar het in dezen tijd van het jaar misschien nog wel zoo aangenaam is als midden in den zomer. Vervolgens door het kolengebied, over Heerlen en Sittard naar Roermond. Wederom wijken wij van de hoofdroute af en volgen vrijwel geheel den linker Maasoever tot even voorbij Box meer, om in Gennep den Rijksweg weder te bereiken. Na enkele prachtige omwegen over Groesbeek, de Heiligelandstichting en Berg en Dal eindigt deze rit in Novio- magum: Nijmegen. l Kilometerafstanden. AmsterdamOuderkerk (10,7)Abcoude (17,9)Nederhorst den Berg (21,6) 's-Graveland (30,6)Bussum (36,Val keveen (41,4)Het Bluk (52,3)Lage Vuur sche (59,3)Soesterberg (70,3)Pyramide van Austerlitz (77,1)Maarsbergen (83,4) Veenendaal (97,1)Station Ede (106,3) Wolfhezo (114,9)Oosterbeek (119,3) Arnhem (123,9). ZwolleHattem (6)De Dellen (20,5) Tongeren (28,7)Het Soerel (32,2) Nunspeet (39,8)—Staverden (54,7)Gar deren (62.9)Barneveld (78,9)—Radio-sta- tion-Assel (102)Hoog SoorenApel doorn (113,2)Beekbergen (119,7)Loe nen (126)Eerbeek (130,4)Zutphen (142,3)Warnsveld (145,2)Hackfort (162) Kasteel VordenOnstein (162,6) Loohem (172,6)Deventer (203,7)Pog- gebelt (219,1)Haarle (226,2)Luttenberg Lemele (242,8)Ommen (250,6)Wyfch- men (208,6)—Zwolle (275,7). 'e-HertogenboschVughtOisterwijk (16,4)Oirschot (29,2)Eindhoven (43, Maarheeze (61,5)Weert (71,3)Gra- hem (85,3)—Wessem (89,3)Stevensweert (95,7)—Roosteren (105,4)—Bom (11,8)— Stein (121,2)Beek (125,7)WeertMaas tricht (147,3)SlenakenEpen (171,3) Vaals (183,4)Valkenburg (202,4)Heer len (213)Sittard (250,9)Susteren (261,2) 'Roermond (279,2)Beesel (290,2) Ba-ar] o (299,1)Venlo (306,4)Maashees (336,1)Boxmeer (346,6)Gennep (354) Groesbeek (365,8)—Berg en Dal (373,9) Beek (375)Nijmegen (379,9).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 15