OP DEN WEG NAAR ONTWAPENING
23ste Jaargang
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1932
No. 7298
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Het verschil tusschen
Washington en Parijs
Het ontwapeningsvraagstuk kan niet
eenvoudig behandeld worden als een natio
nale kwestie. Immers wanneer men van een
staat ontwapening eischt zonder garanties
voor zijn veiligheid, zullen al zijn verant
woordelijke leiders hetzelfde verklaren als
president Hoover, die den llen Augustus
namens het Amerikaansche volk zeide: „Ik
ben een voorstander van een leger en een
vloot, welke sterk genoeg zijn om te ver
hinderen, dat een vreemde soldaat zich op
Amerikaanschen bodem zal ontschepen".
Het ontwapeningsvraagstuk is ook niet
uitsluitend een continentale kwestie, want,
wanneer men b.v. zou eischen, dat Europa
vóór Azië of vóór Amerika ontwapent, kan
men er zeker van zijn, dat het uit vrees
voor een aanval van die zijden zal weigeren
aan dien eisch gevolg te geven.
Het ontwapeningsvraagstuk is derhalve
een inter-continentale kwestie en moet ook
als zoodanig worden behandeld. Het draagt
een universeel karakter. Zoolang één volk
gewapend blijft, zal het gevaar oplevgren
voor de andere, vooral als deze andere hun
wapenrustingen hebben afgelegd.- De ont
wapening moet algemeen zijn, of men moet
er van afzien. Een ander alternatief is er
niet. Alle volkeren moeten samenwerken
om den oorlog overal op dezelfde wijze on
mogelijk te maken en geen volk kan op dit
gebied maar de geringste oneerlijkheid van
een der andere dulden.
Vandaar dat de laatste besprekingen op
de conferentie te Genève een zoo bewogen
verloop hadden en de pacifistische gezind
heid van gansch het menschdom er geen
vasten grond onder de voeten heeft gekre
gen. De conferentie moest verdaagd wor
den, zonder haar taak te hebben beëindigd
en zonder een volledig bevredigende over
eenkomst te hebben gesloten. Niettemin
heeft de intercontinentale opvatting van
het ontwapeningsvraagstuk er veld gewon
nen, zoodat de mogelijkheid van een over
eenkomst in zicht is gekomen en alle ver
antwoordelijke persoonlijkheden van goe
den wille met nut kunnen samenwerken in
de daar ingeslagen richting.
Vóór de ontwapeningsconferentie uiteen
ging, nam zij het door den Tsjechischen
minister Benesj opgestelde rapport aan, dat
blijk geeft van een het ontwapeningsvoor
stel van Hoover goedgezinde stemming. De
Amerikaansche gedelegeerde Gibson ver
klaarde zich dan ook voldaan. Bij de beoor
deeling van dit resultaat moet men wel in
het oog houden, dat niet alleen alle Volken-
bondsstaten, maar ook Amerika en Sovjet-
Rusland, die niet bij den Volkenbond zijn
aangesloten, zich ermee accoord hebben
verklaard. Wel hebben Duitsohland en Ita
lië geweigerd de conclusies van Benesj's
rapport te aanvaardden, maar deze weige
ring heeft een helder licht geworpen op de
dubbelzinnigheid van hun houding en aan
getoond, hoe noodzakelijk het is de motie
ven, welke deze mogendheden hebben ge
leid, tot op den bodem te peilen. De confe
rentie zal gelegenheid krijgen de leerstel
lingen van Mussolini, namens Italië ver
kondigd, over de moreele waarde van den
oorlog, en de verklaringen van generaal von
Schleicher, namens Duitschland afgelegd,
aan een ernstig onderzoek te onderwerpen.
Zij zal ook gelegenheid krijgen haar licht
te laten schijnen op de zeer belangrijke mi
litaire organisaties der stormtroepen van
Hitier en der fascistische jeugd als aanvul
lingen van de officieele legers in Duitsch
land en Italië, welke organisaties niet zijn
opgenomen in de statistieken van het mili
taire jaarboek van den Volkenbond.
Het belangrijkste is echter da-t een ge
meenschappelijk accoord tot stand is kun
nen komen tusschen de Vereenigde Staten,
de Britsche Commonwealth en de Fransche
republiek, aangaande de algemeene prin
ciepen der ontwapening. Dit accoord is in
het rapport-Benesj vermeld. Het is vervol
gens bekrachtigd door een reeks verklarin
gen van drie van de hoogste Amerikaan
sche autoriteiten: Stimson, Borah en Hoo
ver. In Frankrijk zijn deze verklaringen ten
zeerste begroet; zij kunnen dan ook ge
noemd worden de drie bogen van een
nieuwe brug, die de oevers aan beide zij
den van den Atlantischen Oceaan verbindt.
Vooreerst was er op 23 Juli de radiorede
van Borah, waarin deze met grooten lof
sprak over Eduard Herriot, in verband met
diens werk te Lausanne en met het tot
stand komen van het vertrouwenspact met
Groot-Brittanië, waarin hij een onschat
baar en blijvend goed zag.
Vervolgens hield Stimson 8 Augustus aan
het diner van de Associatie voor Buiten-
landsche aangelegenheden te New-York
de zoo belangrijke rede, waarin hij voor de
eerste maal openlijk de verplichting ver
kondigde eener gemeenschappelijke beraad
slaging der staten, die het Briand-Kellogg-
pact hebben onderteekend, telkenmale als
dit pact dreigt geschonden te worden. Stim
son beklemtoonde dus, dat geen enkele
staat zich bij de schending van den vrede
afzijdig kon houden.
Ongetwijfeld blijft nog een groot verschil
van standpunt tusschen Europa en Amerika
bestaan, daar Amerika zich niet mili
tair tegen den aanvaller wil binden.
Stimson's verklaringen werden tenslotte
bevestigd door de rede, welke president
Hoover uitsprak, bij de opening zijner ver
kiezingscampagne. In deze rede zeide hij
o.a. deze merkwaardige woorden: „De Ver
eenigde Staten van Amerika zouden nooit
een aanspraak erkennen op territoriaal
bezit, dat verkregen is door middel van een
inbreuk op de vredes-pacten".
Deze verklaringen hebben in Europa den
indruk gewekt, dat Amerika niet werkeloos
zou toezien, wanneer een oorlog zou dreigen
door het optreden van een of meer mo
gendheden. Europa zal Hoover hierom
dankbaar blijven.
Na deze verklaringen mag men immers
redelijkerwijze aannemen, dat sinds de laat
ste Volkenbondsvergadering te Genève een
zeer groote vordering ten gunste van den
vrede is tot stand gebracht. En men mag
hopen, dat de volgende zitting der ontwape
ningsconferentie niet zal eindigen met een
échec.
Inderdaad wordt den naties een nieuwe
definitie van de veiligheid aangeboden, die
van het Briand-Kelloggpact, welke de neu
traliteit bij een dreigenden aanval veroor
deelt en het samengaan der mogendheden
voorschrijft om zich daartegen te verzet
ten. Is nu deze definitie te verzoenen met
de organisatie van een internationale ge
wapende macht in dienst ofwel van den
Volkenbond ofwel van het Permanente Hof
van Justitie in Den Haag? Ziedaar het de
licate, maar geenszins onoplosbare vraag
stuk, dat gesteld blijft tusschen de Fran
sche en de Amerikaansche veiligheidsdoc
trine.
Het gaat hier om de meest geduchte poli
tieke kwestie, van den tegenwoordigen tijd,
waarbij het bestaan van alle naties is ge
in teresseerd.
Reeds in 1910 verklaarde president Theo
dore Roosevelt voor de commissie van den
Nobelprijs te Oslo, dat het vredeswerk van
het Hof van Justitie bemoeilijkt werd door
het ontbreken van elke uitvoerende macht.
Van de organisatie van deze internatio
nale uitvoerende maoht, van deze continen
tale politie, heeft een aantal groote Fran
sche staatslieden de traditioneele doctrine
van Frankrijk te Genève gemaakt.
Het is dus noodig, dat het Amerikaan
sche en Fransche standpunt tot-elkander
worden gebracht in het licht van een criti-
schen onpartijdigen geest.
Het zal moeilijk zijn, maar niet onmoge
lijk.
Henry Berenger.
BINNENLAND
HET RIJKSOPVOEDINGSWEZEN.
Naar uit Doetinchem wordt gemeld, ia
met ingang van. 1 Januari a.s. aan alle
ambtenaren en beambten van het rijksop
voedingsgesticht de Kruisberg, met uitzon
dering van den commies en den kok, ont
slag en op wachtgeldstelling aangezegd.
Deze maatregel houdt verband met de
plannen van de regeering om tot versobe
ring van het rijksopvoedingswezen te ko
men: De bedoeling is den titel van leeraar
en opvoedend ambtenaar af te schaffen en
den leeraar-vakman den rang te geven van
werkmeester en den leeraar-onderwijzer
van onderwijzer, waarmee de toestand van
vóór 1910 wordt hersteld. Voor zoover daar
toe gelegenheid bestaat, zullen de op
wachtgeld gestelden in de nieuw te vormen
rangen kunnen worden herplaatst.
CRISIS-ZUIVELCENTRALE.
Opgave van den botervoorraad.
De Crisis-Zuivelcentrale maakt bekend,
in verband met een tot haar gerichte vraag,
dat de opgave van den botervoorraad,
welke aan haar dient te worden gedaan in
gevolge de beschikking van den Minister
van Economische Zuken en Arbeid van 5
September 1932, gepubliceerd in de Staats
courant van dien datum, niet betrekking
heeft op zoogenaamde doorgangsboter, het
geen trouwens ook uit de koelhuisregeling
kan blijken.
SPIJSVET DER ARMSTEN.
Rundvet en reuzel onbelast.
Reeds eerder werd bericht omtrent de
uitvoeringsmoeilijkheden, gerezen in ver
band met de door minister Verschuur ge
dane toezegging betreffende het .onbelast
blijven van rundvet en reuzel.
Tn tegenstelling met loopende geruchten
als zou op die toezegging worden terugge
komen, verneemt het „Volk", dat gestreefd
wordt naar een regeling, waarbij de gedane
belofte vrijstelling van het spijsvet der
armsten gestand wordt gedaan, zij het
dan met de noodige waarborgen tegen
misbruik.
CR ISIS-VARKENSWET.
De Gewestelijke Varkens-Centrale voor
Zuid-Holland.
In verband met de vele vragen die tot
ons worden gericht, over de Crisis-Varkens-
wet en alles wat hiermede verband houdt,
achten wij het dienstig het volgende ter
algemeene kennis te brengen.
De Crisis-Varkenswet heeft ten doel den
varkensprijs te stabiliseeren op een zooda
nig niveau, dat in elk geval de varkenshou
ders hun bedrijf zonder verlies zullen kun
nen uitoefenen.
Om dit te bereiken is het noodig:
Ie. regelend op te treden ten aanzien van
den export en deze Le bevorderen
2e. regelend op te treden ten aanzien
van de productie en
3e. zoo noodig leiding te geven aan de
fokkerij, voor zoover het betreft de kwali
teit van het te gebruiken fok-ruateriaal.
Met de uitvoering van de wet is belast
de Nederlandsche Varkens-Oentrale, die
zich in haar taak doet bijstaan door de Ge
westelijke Varkens-Centrales, terwijl deze
laatste weer een gedeelte van haar werk
opdragen aan de z.g.n. districts-Commis-
sies.
Voor zoover hot L^treft den handel ih
en den export van baconvarkens is de re
geling en uitvoering geheel in handen van
de Nederlandsche Centrale en dus niet bij
de Gewestelijke Oen trales. Verder geeft
dit lichaam leiding aan de regeling der
productie, door voor elk gewest vast te
stellen het aantal biggen, dat in elk half
jaar iu dat Gewest mag worden gefokt.
Zij stelt voor elk Gewest het aanta-l uit
te geven biggenmerken vast. Het komt nu
hierop neer, dat een fokker in het eerste
half jaar, (1 October 19321 April 1933)
6 maal zooveel biggen zal mogen fokken,
als hij in 1930 en 1932 gemiddeld aan zeu
gen had. Wil hij meer biggen houden dan
het hem toegewezen aantal, dan kan hij
ook deze gemerkt krijgen, doch de kosten
bedragen dan 5.— per big. Dit natuur
lijk om te zorgen, dat de fokkerij zooveel
mogelijk binnen de gestelde grenzen blijft.
De Gewestelijke Centrales geven leiding
aan het werk der district-comjmissies en
verdeelen de aan het Gewest toegewezen
merken over de districten. Het aantal dis
tricten bedraagt in Zuid-Holland 53. De
districbs-commissies, die benoemd zijn door
het bestuur der Gewestelijke Centrale op
voordracht van de afdeelingen der 3 Cen
trale Landbouworganisaties (Holl. Mij. v.
Landb., L. T. B. en C. T. B.) zijn belast met
de verdeeling van de merken in het dis
trict.
De districtscommissie wordt in haar
werk bijgestaan door een z.g.n. merker,
dit is de persoon, die met het merken der
varkens wordt belast.
De gang van zaken is nu de volgende:
In den loop van de maand September
worden alle varkens geinventariseerd
(geteld) en gemerkt. Dit inventariseeren
gebeurt door den districts-secretaris, ter
wijl het merken door den merker wordt
verricht. Alle varkenshouders worden hier
toe 'bezocht.
Alvorens tot het merken wordt overge
gaan teekent de varkenshouder een aan
vraag om te worden toegelaten als lid van
de Gewestelijke Varkens-Centrale, waarop
hij een lidmaatschapsbewijs ontvangt van
den Secretaris der districts-commissie. Het
lidmaatschap is kosteloos. Vervolgens be
taalt de varkenshouder zooveel maal 12
cent, als hij varkens heeft, die in aanmer
king komen om te worden gemerkt, waar
na het merken plaats heeft.
Niet gemerkt worden
1. hoogdrachtige zeugen,
2. varkens lijdende aan besmettelijke
ziekten of vertoevende op erven waar be
smettelijke ziekten heerschen,
3. varkens beneden 10 K.G.
4. varkens, die reeds van het tatoueer-
merk der Nederlandsche Varkens-Centrale
zijn voorzien. Deze laatste varkens worden
ook niet geteld.
5. varkens, die voor 1 October voor den
slacht woTden verkocht.
Het merken van de 3 eerstgenoemde ca-
tegoriën dient' Later te geschieden en wel
voor:
de onder 1. genoemde, zoo spoedig mo
gelijk na het werpen;
de onder 2. genoemde, direct na herstel
of na gezondverklaring van het bedrijf.
de onder 3 genoemde, zoodra zij het ge
wicht van 10 K.G. bereiken.
Deze laatste varkens dienen zoo eenigs-
zin>s mogelijk gemerkt te worden voor
den verkoop. Mocht dit niet kunnen, dan
moet van den .verkoop opgave gedaan wor
den aan den merker, met vermelding van
naam en woonplaats van den verkooper.
De merker is verplicht voor elk volgend
bedrijf zijn tang te ontsmetten en is te
vens verplicht verder nog zijn kleeding enz.
te ontsmetten, indien een varkenshouder
zulks van hem verlangt. Voor deze laatst
genoemde ontsmetting moet do varkens
houder zelve de middelen verstrekken, ter
wijl ook de kosten voor zijn rekening zijn.
De aandacht wordt er in 't bijzonder op
gevestigd, dat na 1 October geen onge
merkte varkens meer aanwezig mogen zijn,
behoudens die wélke om een der hiervo-
ren genoemde redenen nog niet gemerkt
konden worden. Heeft men zonder dat
daarvoor een geldige reden bestaat, wel
ongemerkte dieren in zijn bezit, dan stelt
men zich aan gerechtelijke vervolging
bloot.
Verder hebben de varkenshouders er re
kening mede te houden, dat zij wette-
lijk verplicht zijn aan den Secretaris
der districtscommissie en den merker alle
gewenschte inlichtingen te verschaffen en
alle hulp te verleenen bij het merken enz.
Na 1 October zullen de fokkers verplicht
zijn den merker of den Secretaris der dis
tricts-commissie kennis te geven, zoodra
zij in 't bezit zijn van varkens van 10 K.G.
opdat deze dan direct van een merk kun
nen worden voorzien.
Er mag hier wel eens nadrukkelijk wor
den gewezen op het feit, dat de Crisis-Var
kenswet is bedoeld als steunmaatre
gel voor de boeren en dat het diensvol
gens de plicht is van alle varkenshouders
een goede en snelle uitvoering van de wet
zooveel mogelijk te bevorderen.
Zij mogen bedenken, dat zij daarmede
hun eigen belang dienen. Met klem waar
schuwen wij tegen het plegen van lijdelijk
verzet, in welken zin ook, omdat de go-
volgen hiervan zeer ernstig kunnen zijn.
Ook raden wij den landbouwers ernstig aan
om zich door anderen niet tegen deze wet,
die in 't belang der boeren word uitgevaar
digd, te laten opzetten.
Ten aanzien van de huisslachtingen kan
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Duitschlands eisch inzake bewapenings
pariteit (2e blad).
Maandag a.s. rijksdagzitting (2e blad).
Bolivia en Paraguay met economische
blokkade bedreigd (2e blad).
De „Vliegende Familie" kan verder vlie
gen. (Luchtv. 2e blad).
BINNENLAND.
Het zilveren feest van De Hanze te
Haarlem gevierd. (2de blad).
Koninklijk Bezoek aan Amsterdam. (1ste
blad).
Mededeelingen van de Crisiszuivelcen-
trale en de Crisis-Varkenswet. (1ste blad).
Het conflict in de koopvaardij. (1ste
blad).
Tariefsverlaging op de Spoorwegen?
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Zijl promoveert naar de 2e klasse
N.Z.B.
worden gezegd, dat van het betalen der
heffing worden vrijgesteld zij, dio één var
ken slachten voor eigen gebruik, wanneer
zij in don loop van het jaar niet meer dan
2 varkens hebben gemest en indien zij deze
minstens 4 maanden in hun bezit hebben
gehad.
Voor do Gewestelijke Varkens-Centrale
voor Zuid-Holland,
A. N. VAANDRAGER, Voorzitter.
F. DEN HARTOG, Secretaris.
Groote bloembollenschuur te Noordwijk uitgebrand
DE SCHADE OP EEN TON GERAAMD.
Hedennacht te ongeveer half één brak
een uitslaande brand uit in de bloembollen-
Bchuur van de firma J. A. Alkemade Co.
op het Vinkenveld. Een dienstdoonde agent
en de heer S., welke direct bij het uitbre
ken der brand aanwezig waren, wekten in
allerijl het gezin van K., dat in de arbei
derswoning naa-st de schuren woonde. K.
kon zich ternauwernood met zijn vtouw en
5 kinderen in veiligheid stellen, met ach
terlating van alles.
Het droge materiaal van den bollen
schuur en de felle wind wakkerden den
brand geweldig aan en in den tijd van een
half uur was het groote gebouw een vuur
zee.
Een groot gedeelte van de papieren kon
nog uit. het kantoor worden gered, doch
niet zonder gevaar. Een tweede brandkast,
met inhoud moest men aan de vuurmassa
prijs geven. Do groote schuur en pakkerij
zaten tjokvol met blóembollen, bestemd
voor den buitenlandsohen handeldeze gin
gen allen verloren, hetgeen wel oen on
overkomelijke stagnatie in dit bedrijf zal
geven. In den tijd van 2 uur was het ko
lossale gebouw geheel uitgebrand.
De brand was uren in de omtrek zicht
baar en trok veel bekijks. Op het terrein
van den brand waren o.m. tegenwoordig
Burgemeester v. d. Mortel, wethouder
Meyer, de commissaris van politie en de
opper-brandmeester.
De stoomspuit kon tegen deze geweldige
vuurmassa niets uitrichten en bepaalde zich
alleen tot het nablusschen.
De schade, welke door verzekering wordt
gedekt, zal naar schatting zeker meer dan
één ton bedragen. Het vuur is ontstaan in
de omgeving van de centrale verwarminc.
