Het Economisch Program van von Papen
23ste Jaargang
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1932
No. 7290
Êeicbokc (Saiuta/iit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent por week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ©ent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, h«ur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V Een lasterlijke voorstelling.
De onlangs gepubliceerde verklaring van
het Dagelijksoh Bestuur der R. K. Staats
partij inzake het rapport-Weiter bevatte
heel weinig positiefs, niet veel concrete
meeningen omtrent de verschillende in dat
rapport geadviseerde bezuinigingen.
Misschien is genoemd Dagelijksoh Be
stuur van oordeel, dat deze houding, in de
gegeven omstandigheden, een eisoh van
voorzichtigheid is. Het heeft zich misschien
in deze gespiegeld aan een voorbeeld van
minder voorzichtig optreden, gegeven op
de bekende Utrechtsohe meeting, waarop
een in 't vooruitzicht gestelde salariskor
ting voor het overheidspersoneel, die lan
ter verwezenlijkt is geworden, zoo heftig
ie beoritiseerd geworden!
Maar op één punt laat de verklaring
van het Dagelijksoh Bestuur der R. K.
Staatspartij aan duidelijkheid niets te
wenschen over!
Er wordt nl. vierkant stelling genomen
tegen de geadviseerde verlaging van de
werkloozen-steunnormen 1
Als in de politiek altijd de eerlijke be
doeling voorzat, om een algemeen belang
te dienen in dit geval om de werkloo-
zen te beschermen dan zou de S. D. A.
P., die ook de verlaging van de werkloo
zen-steunnormen bestrijdt, deze houding
van het Dagelijksoh Bestuur der R. K.
Staatspartij hebben toegejuicht.
Als....
Klaarblijkelijk zou de S. D. A. P. liever
hebben gezien, dat in de R. K. Staats
partij de door de commissie-Weiter gead
viseerde werkloozen-steun verlaging werd
goedgekeurd of goedgepraat!
Nu dit niet is geschied, tracht zij door
leugen en laster de waarheid te omwolken
en onzichtbaar te maken!
De S. D. A. P. heeft aan Hahn een
lasterlijke plaat geïnspireerd van „de No
tenkraker".
Een pastoor, die een wierookvat zwaait,
is geteekend tegen witte wolken, waaruit
de uitgehongerde kop van een werklooze
schreeuwend opdoemt. Er boven staat: De
Katholieke Staatspartij en het Welter-plan"
En er onder: „Met wierookwolken moet de
schreeuw om recht verstikt worden".
Met zulke venijnige caricatuur, met zulke
leugen en laster tracht de S. D. A. P. den
arbeider op te hitsen tegen, los te scheuren
van de Kerk de S. D. A. P., die morgen
weer beweert.niet tegen den Godsdienst
te zijnl
V Bezuiniging op „Defensie.'
„Bezuiniging op Defensie" zouden wij
boven het onderstaande bericht van de pers
der S. D. A. P. willen zetten.
In „Vooruit" enz. staat er wat anders
boven, n.l. met groote vette letters: „Wel
ter afgewezen. Ten minste voor defen-
eie". Een titel, die indruk maakt! De
lezer neime kennis van bedoeld bericht en
oordeel© dan zelf over de waarheid van dat
sensationeel© opschrift:
Het ligt in d© bedoeling van de regee
ring zich niet accoord te verklaren met
de door de commissie-Weiter voorgestel
de contingentsvermindering van 2150
man per lichtingsterkte.
De minister van Defensie stelt zich
voor de vereischte bezuiniging te ver
krijgen door opheffing van:
8 regimenten infanterie,
8 batterijen artillerie,
1 regiment onbereden artillerie,
2 treinafdeelingen.
Voorts zal nog een aantal reorganisa
ties van geringer beteekenis worden
doorgevoerd. Zoo zal oa. de te 's Graven-
hage gevestigde Normaal Schietschool
worden opgeheven.
De Minister van Defensie wil het door
DE BASIS VOOR EEN NIEUWEN OPBOUW.
Meer werk, meer geld, meer bezuiniging.
Conservatief maar niet reactionair.
Ter bijeenkomst van de Westfaalscke
Boerenvereeniging in Munster heeft rijks
kanselier von Papen het economische pro
gram der rijksregeering ontwikkeld in een
redevoering, die over alle Duitscke zenders
uitgezonden is. De rijkskanselier zette uit
een, dat de taak der regeering, die onder
zijn leiding staat, niet beperkt is tot econo
misch of politiek detailwerk. Wij willen de
basis leggen voor een nieuwen opbouw van
den Duitschen staat. Gij, de Westfaalsche
boeren en ik, wij zijn geen revolutionnairen
en wij zijn niet reactionnair. Wij voelen ons
innerlijk gebonden aan bodem en vader
land. Wij weten, dat de mensch de uitein
delijke dingen dezer wereld niet kan on
derwerpen aan de eigen intellectueele be
slissing en dit ook niet mag.
Wij erkennen, veeleer, dat wij dienende
leden zijn van een door God gegeven orde.
Dat noem ik conservatieve levenshouding.
Het vonnis van Beuthen.
Omtrent het bekende doodvonnis te Beu
then, zeide von Papen: Op de vonnissen
van Ohiau en Beuthen is van rechts en
links een storm gevolgd tegen de gelijkma
tige handhaving van het recht. Beide par
tijen verlangen den politieken tegenstander
buiten de volksgemeenschap en buiten het
recht te plaatsen. In den politieken strijd
moet doodslag en wraak geoorloofd, de te
genstander vogelvrij worden. Objectiviteit
geldt als minderwaardig, tegen een derge
lijke verwildering van de politieke moraal
op te treden is de plicht van het staatsge
zag. Ik ken geen recht, dat slechts het
strijdmiddel van een klasse of een partij
is. Dat is een marxistische opvatting, die
ik afwijs. Ook wanneer zij wordt uitgespro
ken door de nationaal-90cialisten.
De teugelloosheid, die uit de proclama
tie van den leider der nationaal-socialisti-
sohe beweging spreekt, past slecht bij de
aanspraken op staatsleiding. Hem komt t
recht niet toe de minderheid in Duitsch-
land, die zijn banieren volgt als de Duit-
schers en alle overige volksgenooten als
vrij wild te behandelen. Wanneer ik thans
in het strijdperk treed tegen Hitier en voor
den rechtsstaat, dan volg ik en niet hij het
doel, dat millioenen van zijn aanhangers
in den strijd tegen de partijheerschappij,
tegen willekeur en onrechtvaardigheid ja
renlang met warme harten hebben ver-
De noodtoestand in den landbouw.
Vervolgens besprak de Rijkskanselier
den noodtoestand, waarin de Landbouw
verkeert.
Landhuishoudkunde kan niet beoeefnd
worden met alleen te letten op belasting
opbrengst.
Ook wijst de regeering de gedachte aan
autarchie als beginsel af. De grondslagen
der voedselvoorziening moeten echter voor
het land worden verzekerd. De Rijksregee
ring erkent daartoe de noodzakelijkheid
eener verdere doeltreffende regeling van
den invoer en heeft de daartoe noodige
maatregelen opgesteld.
Als thans de grondslag wordt gelegd voor
een herbouw van het Duitsche economische
leven, dan mag echter daardoor de valuta
niet in gevaar worden gebracht.
Elk ingrijpen in de sfeer van het parti
culier huishouden wijst de regeering af en
zij zal ervoor waken, dat de persoonlijke
verantwoordelijkheid der vrije bedrijven
niet wordt verdoezeld door vermenging met
staatkundige vormen van economie.
Plannen.
Niettemin gaf de Rijles kanselier een
overzicht van de plannen, die de regeering
binnen weinige dagen aan den Rijkspresi
dent zal voorleggen.
De regeering is besloten, in grooten stijl
een poging te doen, om door verlevendiging
van de particuliere bedrijven, arbeiders aan
werk te helpen en due het aantal werkloo-
zen te verminderen.
Ongehoorde sommen zijn uitgegeven voor
werkverschaffing en werkloozensteun en
loopen in de milliarden.
De eerste stap, die moet worden gedaan,
is, aan het economische bedrijf de middelen
te verschaffen, om dit verlies in te halen.
Deze eerste stap moet voldoende groot
zijn, wil zij de gewenschte uitwerking heb
ben. Daarom moet een som beschikbaar zijn
van meer dan twee milliard Rijksmark,
daar zij hooger moet zijn dan het bedrag
dat voor werkverschaffing en steunverlee-
ning is uitgetrokken.
Dit bedrag zal echter niet gevonden wor
den door het uitschrijven eener gedwongen
leening.
Verschillende belastingen, die bijzonder
remmend werken op de productie, zooals
de omzetbelasting, de belasting op het be
zit, de bedrijfsbelasting en de vervoerbelas-
ting en die tusschen 1 October 1932 en 1
October 1933 vervallen, zullen kunnen wor
den betaald met belastingbons.
Hierdoor komt een' bedrag van anderhalf
milliard beschikbaar, welke terstond als
credietmiddelen moeten worden benut.
Verder zal de regeering een bedrag van
700 millioen Mark aan belastinggelden la
ten voldoen in bons, door zulke onderne
mingen, die kunnen aantoonen, dat zij meer
arbeiders tewerkstellen dan vroeger.
Door het vrijkomen dezer bedragen zul
len 1millioen arbeiders meer kunnen
worden aangesteld.
Verder kondigde de Rijkskanselier aan,
dat werkgevers, dde meer arbeiders
aan het werk zetten,-een zeker bedrag be
neden de tariefloonen zullen mogen gaan.
De tariefloonen en de loonscheidsgerech-
ten in hun geheel wensoht de regeering
echter overigens intact te laten, hoewel
voor bijzondere gevallen wijzigingen kun
nen worden gebracht in de bestaande ver
ordeningen.
Deze verordeningen zullen echter slechts
voor twaalf maanden gelden.
Daarna kondigde de Rijkskanselier aan,
dat hij in den Rijksdag een politieke pro-
grammarede zal houden.
Hij verdedigde de samenvoeging van ge
meenten, de opheffing van 60 rechtbanken
in Pruisen en kondigde verdere financieele
hervormingen aan en eenige wijzigingen op
het gebied van hooger onderwijs.
Tenslotte verklaarde de Rijkskanselier
het zijn plicht te achten, bemoeilijking van
zijn voorgenomen arbeid door de partijen te
verhinderen.
Von Papen leest Centrum en Nazi's de les.
Als er thans al gesproken wordt van een
coalitie tusschen Oentrum en N.S.D.A.P.,
waaraan hij niet gelooft, dan ligt daarbij
toch de geheime grondgedachte voor,
elkaar te vernietigen, en hij vraagt zich af,
of de nood van het Duitsche volk in dit
oogenblik nog wel zulk een coalitiespel zal
Overigens denkt de regeering niet aan
'n afwijken van de grondbeginselen der oon-
stitutie of aan een wijziging van den
Staatsvorm.
De rede van den rijkskanselier werd
luide toegejuicht.
het rapport-Wel ter geadviseerde bedrag
aan geld op „Defensie" dus w e 1 bezuini
gen, maar als 't bericht van „Vooruit''
juist is gedeeltelijk op een an
dere w ij z e, dan in genoemd rapport ge
adviseerd wordt. Men kan over dit voorne
men van minister Deckers in waardeering
verschillen, men kan het bestrijden.
Maar: is 't een onware, bedriege-
1 ij k e voorstelling, als men daarvan zegt,
dat aan „Defensie" de bezuiniging van de
Commissie-Welter wordt.... afgewe
zen!
Oók dit is, helaas, weer een manier van
zeer onbehoorlijke socialistische voorlich
ting!
BINNENLAND
ENGELSCHE INVOERRECHTEN OP
VASTE PLANTEN.
De fa. B. Ruys, Moerheim, Dedemsvaart
publiceert in de Engelsche vakbladen een
mededeeling, dat het invoerrecht van 6
stuivers per Eng. pond op vaste planten
weinig afwijkt van een totale uitsluiting,
omdat het meer dan 21/» maal zoo hoog is
als het Duitsche invoerrecht op vaste plan
ten, dat den handel reeds zoozeer bemoei
lijkt.
Dit Engelsche invoerrecht wordt het
hoogste ter wereld
KARDINAAL VAN ROSSUM.
Zaterdagavond om half zeven heeft Z.
Em. Kardinaal van Rossum, in gezelschap
van zijn secretaris, dr. Lijdsman en ?ijn oud-
secretaris, dr. Drehmanns, Nijmegen ver
laten en is naar Vught vertrokken.
Vóór zijn vertrek stond Z. Em. nog een
korte audiëntie toe aan den voorzitter van
het R. K. Nationaal Tehuis „Lector et
Emergo", den heer H. Schroder, en aan den
directeur, den heer A. Janssen, waarbij Z.
Em. zijn bijzondere waardeering uitsprak
voor het R. K. Reclasseeringswerk.
Ook verleende Z. Em. nog audiëntie aan
den tachtigjarigen oud-zouaaf, den heer
Gerritsen, uit Den Bosch.
Zaterdagavond om half acht is Z. Em.
Kardinaal van Rossum uit Nijmegen in
„Sparrendaal" te Vught gearriveerd. Z. Em.
was weer vergezeld van dr. Lijdsman en
dr. Drehmans.
De Kardinaal werd door den waarne
mend overste ontvangen, pater v. d. Putte,
met de assistenten, alsmede paters uit de
Missiehuizen van België, Nijmegen en
„Sparrendaal".
Na een korte begroeting begaf Z. Em. zich
naar de kapel.
De Kardinaal heeft zich vervolgens in
zijn vertrekken teruggetrokken.
Zijn dag-indeeling.
Overde dag-indeeling, die de 78-jarige
kardinaal van Rossum, hoofd van de Con-
gregatio de Propaganda Fide, te Rome
volgt, deelt „De Volkskrant" naar aanlei
ding van het bezoek van den kardinaal
aan ons Land het volgende mede:
Om kwart voor vier staat de kardinaal
op, om half vijf is hij in zijn kapel. Dan vol
gen daar meditatie met den secretaris en
de twee broeders, de eene koster en huis
verzorger, de andere kok. De kardinaal
leest zijn H. Mis en woont daarna die van
zijn secretaris bij, waaronder de broeders
en de twee man leeken-personeel, chauffeur
en huisknecht, communiceeren. Daarna re
collectie, ontbijt en om half zeven eiken
ochtend, winter en zomer, zit kardinaal Van
Roesurn aan zijn werktafel. Prompt half ne
gen komt de secretaris-aartsbisschop der
Propaganda voor zijn dagelijksch rapport.
Om één uur het middagmaal, daarna een
siesta van niet meer dan een drie kwar
tier, en de kardinaal zit weer tusschen zijn
papieren.
Doch om prompt half vier eiken dag, hoe
dringend ook het werk, komt de auto voor.
De kardinaal heeft in zijn vertrekken een
privó-lift en de auto rijdt den binnenhof
uit en naar een der mooie plekjes in de om
geving van Rome: de Villa d'Este, de Via
Appia of zoo, waar de kardinaal en zijn se-
cretaris dan uitstappen en een poosje wan-
j delen.
I Deze dagelijksche exodus is hem door
j artsen dringend voorgesohreven.
Als hij dan thuis komt, om 5 uur, zitten
I de salons al vol audiëntie-gangers: gebaar
de missie-bisschoppen, aristocratische pre-
j laten, kloosterlingen en missionarissen uit
j letterlijk alle deelen der wereld. De
j audiënties duren tot 7 uur eiken dag en
reeds om 8 uur des avonds trekt hij zich na
zijn zwaren dag, die voor vier uur begonnen
is, in zijn slaapvertrek terug. De ochtenden
houdt Kard. Van R. zooveel mogelijk vrij
voor het werk, doch dikwijls interrumpee-
ren kerkelijke plechtigheden daarin, of ver
gaderingen. Do kardinaal is behalve Pre
fect der Propaganda nog lid van verschil
lende andere Congregaties, oa. van die van
het H. Officie, waarvan de paus voorzit
ter is.
BISSCHOPSWIJDING
Mgr. F. JOOSTEN.
had in het missiehuis Sparren
daal te Vught de plechtige bisschopswij
ding plaats van den nieuwen apostoüschen
vicaris van 'Tatungfu (China) Mgr. Fran-
cicus Joosten, missionaris van de Congre
gatie Scheut-Sparrendaal, die onafgebro
ken dertig jaren in de missie van China
heeft gewerkt.
Z. Em. Kardinaal W. van Rossum dien
de Mgr. Joosten de H. Bisschopswijding
toe, met assistentie van Z. H. Exc. Mgr.
A. F. Diepen, bisschop van 's-Hertogen-
bosch, en Z. H. Exc. Mgr. dr. G. Lemmens,
bisschop van Roermond.
Om 9 uur Zondagochtend ving in de ka
pel van het missiehuis Sparrendaal de
plechtigheid aan.
Assistenten van Z. Em. Kardinaal van
Rossum waren de hoogeerw. paters C.
Crabbe en Verhaeghe, resp. assitent en
raadslid van de Congregatie van Scheut.
As8istenten van Mgr. Joosten waren
pater L. Joosten, broeder van den wijde
ling en de eerw. heer P. Hoogers, subdia
ken van het seminarie van Roermond.
In de kapel waren o.a. tegenwoordig de
promotors van de Missieactie, Mgr. Bek
kers. Mgr. Hermus, Mgr. Prinsen en Mgr.
F. Hendrikx, vicaris-generaal van het
Bossche diocees, en Mgr. Alex Sweens, lid
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Von Papen zet zijn economisch pro
gram uiteen. (1ste blad).
Naar verluidt zou overeenstemming
zijn bereikt tusschen Centrum en Nazi's.
(4e blad).
Massale staking in Engeland. (4e blad)
De nieuwe anti-godsdienstige maat
regelen in Rusland.* (4e blad).
BINNENLAND.
Vechtpartij met doodelijken afloop te
Drachten. (Gem. Ber. 3e blad).
Auto- en motorongelukken eischen weer
dooden. (Gem. Ber. 3de blad).
Brand in een meubelfabriek te Dordrecht
Aanzienlijke schade. (Gem. Ber. 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Uitstekend geslaagde atletiekwedstrij
den van Meerburg. Het record kogelstooten
verbeterd.
De bondsvergadering van den G.N.V.B.
•besluit tot het invoeren van juniores-com-
petities bij den aanvang van het seizoen
i 1933—1934.
De tenniswedstrijden te Noordwijk leve
ren een overwinning van Engeland op Ne
derland op.
van het kathedraal Kapittel van het bis
dom Den Bosch.
Voorts waren aanwezig tal van geeste
lijke en wereldlijke autoriteiten uit de, om
geving.
Na de H. Bisschopswijding werd in do
versierde aula een druk bezochte recept'"-
gehouden, waarbij tegenwoordig waren do
a-ssisteerende bisschoppen Mgr. Diepen en
Mgr. Lemmens.
Z. Em. Kardinaal van Rossum had zich,
na de vermoeien plechtigheden, in zijn ver
trekken afgezonderd en nam ook niet deel
aan het diner, dat na de receptie volgde.
Kardinaal van Rossum begaf zioh om 5
uur per auto naar het klooster te Wittem
(L.) „Maandagmorgen
Onbehoorlijkheden in een zomerkamp.
Het Kamerlid K. ter Laan heeft aan den
Minister van Defensie het volgende ge-
Is de heer Minister bereid, een onderzoek
te doen instellen naar de onbehoorlijkheden
in het zomerkamp in de Legerplaats bij La
ren, genoemd in een artikel, voorkomende
in „De Tijd" van 16 dezer, en bij gebleken
juistheid van de feiten te zorgen voor af
doende verbetering van den toestand?
Is het mogelijk de leiding van dit kamp
voortaan op te dragen aan militairen, die
voor zulk werk een bijzondere geschiktheid
bezitten 1
Waarschuwing tegen „geprepareerde" kaas.
De Nederlandsche Vereen, van Kaashan
delaren bericht het volgende:
Het prepareeren van kaas neemt weer
toe. Laten de veehouders toch begrijpen,
hoe daardoor de uitvoer van kaas, door de
tijdsomstandigheden reeds zoo bemoeilijkt,
ten zeerste wordt geschaad. Geprepareerde
kaas vernietigt den goeden naam van het
aloude Hollandsche product.
Ontginning Wieringermeer voltooid.
Aan alle arbeiders bij de ontginnings
werken in den Wieringermeerpolder is gis
teren met ingang van 15 September ont
slag aangezegd wegens beëindiging der
werkzaamheden.