HOOGSPANNING IN HET DUITSCHE RIJK. 23ste Jaargang DONDERDAG 25 AUGUSTUS 1932 No. 7287 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Fraaoo per port f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regeL Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. V Geen goed voorbeeld. Als degenen, die zoo mooi kunnen be- toogen, dat alles naar beneden moet, aller eerst loonen en salarissen en dan ook ve ler levensstandaard als kl dezen 'ns vrij willig begonnen met zichzelf, met zelf minder te willen ontvangen, of met eigen levensstandaard te doen dalen, teneinde daardoor meer geld over te houden om anderer behoeften te lenigen.... Als dkt 'ns zóó zou zijn Maar een massa brave menschen nemen nog wat ze krijgen kunnen en gebruiken of houden nog liefst zoo veel mogelijk voor zichzelf. Dat wordt echter heel ergerlijk, als de zelfden zoo mooi en stichtend levensverso bering voor anderen gaan preeken.... Wij meenen, dat wij al 'ns hebben gewe zen op een goed voorbeeld, gegeven door vele volksvertegenwoordigers, vele leden der Tweede Kamer, die 200 gld. van hun „schadeloosstelling" in 's rijks schatkist la ten. De vertegenwoordigers der S. D. A. P. hebben zich echter daaraan onttrok ken, zij zijn hun volle 5000 gld. blijven op strijken. De „Vrijheid" schreef dezer da gen: „Is het nu niet merkwaardig, dat juist de dames en heeren, die zich ar beiders-afgevaardigden noemen, weigeren 200. van 5000 prijs te geven 1 En hoe- velen zijn daar niet onder, die, behalve de 5000, inkomens genieten, waarvan de meest bevoorrechte arbeider zou water tanden De meerderheid der Kamer heeft inge zien, wat de huidige toestand eischte; heeft ingezien, dat het aanzien der Ka mer er onder zou lijden, als haar leden buiten de salarisverlaging bleven. De da mes en heeren der S. D. A. P. zien dit ech ter niet in. Ook niet bijvoorbeeld Ir. Cra mer, die blijkens een recent krantenbericht maandelijks een wachtgeld van 750 ont vangt; ook niet afgevaardigden met non- activiteitstraktementen en wethouderspen sioen gelijk de heeren Duys en J. ter Laan. In plaats van het goede voorbeeld te geven doen zij niet voor het eerst precies, wat veler kan opzetten tegen het Parlement. Het zijn de leden der fascisti- schen sympathieën, zoo fel door de so ciaal-democraten bestreden, die zullen gnuiven over deze houding der S. D. A. P. Wij mogen echter over dit besluit der vertegenwoordigers van de S. D. A. P. in de Tweede Kamer weer niet kl te zeer verontwaardigd zijn. Ze grijpen vast wat ze kunnen krijgen, hoewel de omstandigheden hen tot een an dere houding móesten bewegen.... Onder ons zijn er, eerlijk gezegd, in het gewone dagelijksche leven maar al te veel, die hetzelfde doen; en dan bovendien, on gevoelig, met hardheid anderen tot verso bering willen dringen en dwingenDeze deugdzame lieden geven een nog slechter voorbeeld. BINNENLAND ARTIKEL 177 R.R. Pater W. van Opstal, missionaris van het H. Hart, leeraar aan het Seminarie te Woloan, schrijft in het Koloniaal Missie tijdschrift over de Missie op Celebes: Zich op het vasteland vestigen mag men eenvoudig niet, omdat de regeering er geen verlof voor geeft. Meer dan 3/4 van Ce lebes is nu nog ontoegankelijk gebied voor ons, vanwege het onrechtmatige artikel 177 R.R. Zoo werd bij de toelating voor den Bang- gai-archipel duidelijk bepaald, dat deze geen toelating voor den vasten wal in hield, waar de protestanten werken. Zoo zit dat artikel ons zelfs dwars in de Minahassa op plaatsen waar we gevestigd zijn. Een pastoor mag geen katholieken doopen in een dorp, waar nog geen katho lieken zijn; en als hij dat wel doet, kan men hem aanklagen, (wat kleingeestige pandeta's ook doen, zelfs al is het niet ge beurd), maar de regeering .is gewoonlijk zoo verstandig zulke zaken op zij te leg gen. OPHITSING EN ANTI-SEMITISME. MOORDENAARS WORDEN MARTELAARS. De „Angriff" voor een week verboden. Het wordt er niet beter op in Duitsch- land. Naarmate de dagen verstrijken en de bijeenkomst van den nieuwen Rijksdag na der komt, trekt de politieke mist zich meer en meer samen en niemand weet, welke ge heime krachten er schuilen achter dit on doorgrondelijk gordijn. Het woord „revo lutie" zit allang in de lucht en wie leest van de voortdurend toenemende spanning en van het ophitsend gebrul der „leiders", vraagt zich af, wanneer de tot barstens toe opgedreven lading zich ontladen zal in een knallende explosie. Zooals men weet, nam het aantal politie ke moorden tot vóór kort zóó onrustbarend toe, dat de regeering zich tot het uitvaar digen van een noodverordening gedwongen zag, waarin uiterst strenge straffen be dreigd werden tegen politieke aanslagen. Deze noodverordening is thans te Beuthen toegepast tegen een vijftal natio- naal-socialisten, die een communist op beestachtige wijze hadden mishandeld en afgeslacht. Tegen hen is de doodstraf uit gesproken. Waren het communisten geweest, de Hitlerianen hadden dit vonnis met groot gejuich ontvangen, doch nu de moorde naars nazi's zijn, die een politieken tegen stander uit den weg hebben geruimd, nu zijn zij nationale helden, voor wie de heele nationaal-socialistische beweging in de bres springt. Nu xs de rechterlijke uitspraak van Beuthen een „slag in het aangezicht van Duitschland". Hitier beweert, dat von Pa pen zijn naam met bloed in de geschiedenis heeft geschreven en andere fraaiigheden meer. Geuniformde S.A.-mannen demonstreeren en schelden voor het gebouw van de recht- J bank te Beuthen en roepen: „De gevange nen moeten eruit''. In één woord, het vonnis van Beuthen wordt behoorlijk door de*nazi's uitgebuit als propaganda-materiaal en de gemoede ren worden door manifesten van de nazi leiders tot koortshitte opgezweept. Van moordenaars zijn de vijf nationaal-socialis- ten verheven tot martelaren. Hoezeer de onverantwoordelijke leiders tot moord en geweld ophitsen, blijkt uit een artikel van de „Angriff" van Woens dagavond, waarin dr. Göbbels den Joden de schuld van alles geeft. Uit het „Hbld" ontleenen wij het volgen de gedeelte van dit onzinnige artikel. „Hoort het, S. A.-kameraden", schrijft Göbbels, „hoort het, partijgenootenDenkt er aan en vergeet nooit, nimmer, gij veer tien millioen menschen, die vóór Hitier hebt gestemd, zulke brutaliteiten Er gebie den in Duitschland nog dezelfde joden, die veilig en door politie-cordons beschermd in hun redactiebureaux zitten en Duitsche ar beiders tegen Duitsche arbeiders ophitsen. Dezelfde joden, uit wier gelederen de Sklarz's, de Barmats en de Sklareks zijn voortgekomen, die de Duitsche arbeiders het brood uit den mond stootten, dezelfde joden, die Duitschland veertien jaar lang openlijk in het geheim hebben geregeerd, die onze volksmoraal vergiftigden, die hun presidenten van politie tot gummiknuppel- aanvallen en vervolgingen tegen het natio nale Duitschland ophitsten, dezelfde joden, die door hun schreeuwerige, hemeltergende taal er in hoofdzaak toe bijdroegen, dat ons volk opnieuw ontwaakte en die heden, ten aanhoore van veertien millioen nat.-socia- listen en dus anti-semietisch voelende Duitsche menschen, hun driestheid zóó ver drijven, dat ten slotte de zachtzinnigste een verscheurende wolf wordt". Göbbels valt dan de rijksregeering aan, die nog niet den moed heeft gevonden het vonnis van Beuthen op te heffen, en ein digt met de volgende bedreiging: „Nog zit ten de ware schuldigen achter de cordons der politie, maar het uur zal komen dat de justitie andere plichten te vervullen krijgt dan bescherming van volksverraders tegen de woede der massa's. Vergeet het nooit kameraden. Herhaalt het honderdmaal per dag, totdat het u in uw diepste droomen vervolgt: De Joden zijn de schuldigen en zij zullen het strafgericht dat zij verdienen niet ontgaan". De „Angriff" van Woensdagavond was trouwens zóó aggressief, dat de regeering aanleiding gevonden heeft om het blad tot en met 31 Augustus te verbieden; wegens „het beschimpen en op boosaardige wijze verachtelijk maken'' van den rijkskanselier in het nummer van Woensdag, wegens aan sporing tot ongehoorzaamheid en tot ver zet tegen het staatsgezag. Men vraagt zich af, waar dat heen moet, als het orgaan van do sterkste partij in Duitschland, die n.b. aanspraak maakt op het overnemen van de regeermacht zich op dergelijke wijze meent te keer te moeten gaan. Dat het op die manier tot botsingen en ordeverstoringen komt, is dan ook werke lijk niet onbegrijpelijk. Zoo lezen wij oa. dat het te Breslau zeer rumoerig is geweest in verband met de doodvonnissen van Beuthen. Een groote op tocht trok door de straten, waarvan de deelnemers luidkeels tegen de veroordee ling protesteerden. De politie probeerde eenige malen tevergeefs de betoogers uiteen te jagen. Toen de stoet het warenhuis van Wertheim passeerde, weerklonk een sterke ontploffing die opwinding onder de betoo gers veroorzaakte, doch de oorzaak van do ontploffing kon niet worden vastgesteld. Voor het paleis werd een kinderwagen in brand gestoken en een der betoogers hield bij de vlammen een redevoering. Toen de politie van den gummistok gebruikt maak te, wierpen de betoogers op hun vlucht de ruiten van een winkel van een Joodschen winkelier in. Zooals men weet, zijn de doodvonnissen wel uitgesproken, doch is een beroep ge daan op den rijkskanselier von Papen, die de bevoegdheid heeft, gratie te verleenen. Wat zal von Papen doen? Hij bevindt zich in een uiterst moeilijk parket. Worden de veroordeelden terechtgesteld, dan handhaaft hij het staatsgezag en de be ginselen van den rechtsstaat, maar ontke tent hij tevens een onbegrensde agitatie, wellicht zelfs de nationaal-socialistische re volutie. Laat hij daarentegen het voor gratie ze ker niet onaanvaardbare motief gelden, dat bovenbedoelde noodverordening nauwelijks een uur oud was, toen de misdaad bedreven werd, zoodat de moordenaars de zwaarte der straffen, welke hen boven het hoofd hingen, practisch nog niet konden kennen, dan zal het steeds moeilijker worden de noodverordening, welke in de huidige om standigheden voor Duitschland onontbeer lijk is, in de toekomst toe te passen. Hij on dermijnt derhalve in een tijd, waarin het strafste gezag noodzakelijk is, zijn eigen autoriteit, en verliest aldus de laatste basis, waarop de regeering zich nog gegrondvest kan achten. De toestand is duister en niemand weet wat de toekomst brengen zal. Weging van varkens na de slachting. Op de vragen van den heer Keestra be treffende de bij ministerieels circulaire van 8 Aug. voorgeschreven weging van varkens na de slachting heeft minister Verschuur geantwoord: Hoewel aanvankelijk werd uitgegaan van het denkbeeld de varkens levend te doen wegen, werd aan weging der var kens na slachting ten slotte de voorkeur gegeven, nadat gebleken was bij een be spreking met een zestigtal hoofden keuringsdiensten, dat weging na slachting uit practische overweging te verkiezen is boven levend wegen. De gelegenheid is geopend, een voorloo- pig bedrag te heffen, waardoor de hoofden der keuringsdiensten het wegen der ge slachte varkens zooveel mogelijk aan de tot heden door hen gevolgde werkwijze kunnen doen aanpassen. HET BEGINSEL VAN B EN W. VAN AMSTERDAM. Handhaving van salarissen en loonen, onaangetast laten der sociale bemoeiing. Verschenen is de door B. en W. opge maakte ontwerp-begrooting van inkomsten en uitgaven der gemeente voor het jaar 1933. De voorstellen omtrent belasting ver hooging hebben wij reeds medegedeeld. Aan de ontwerp-begrooting ontleenen wij thans nog een belangrijke passage, waarin B. en W. (althans de meerderheid van B. en W.) mededeelen, van welk beginsel zij bij het opmaken der begrooting zijn uitge gaan. B. en W. schrijven, de begrooting niet sluitend te hebben kunnen krijgen zonder rekening te houden met de verhooging van het aantal opcenten op de gemeentefonds belasting voor het jaar 1933-'34 van 74 op 80 en met een verhooging van de opcenten op de personeele belasting van 60120 op 70—140. Zonder deze verzwaring van lasten voor de burgerij, zoo schrijven B. en W., welke tot het uiterste is beperkt, zouden wij ons bij het aanbrengen van noodzakelijke be zuinigingen genoodzaakt hebben gezien af te wijken van het leidende beginsel, dat bij het opmaken van deze begrooting als grondslag diende. Dit beginsel, door ons na rijpe overwe ging aanvaard, strekte tot het onaangetast laten, ook in dezen crisistijd, van de so ciale bemoeiingen, den werkloozensteun in begrepen, en tot handhaving van salaris sen en loonen van het gemeentepersoneel. Met toepassing van dit beginsel hebben wij niet geschroomd alle uitgaven aan haar sociale en economische nuttigheid te toet en in verhouding tot het resultaat, waartoe wij kwamen, te verminderen. Ten opzichte van de subsidies is dezelfde lijn >lgd, met dien verstande, dat als al- gemeene norm een vermindering van 15 pet. als noodzakelijk werd beschouwd. Het moeilijk sluitend maken der begroo ting was naar onze meening niet een om standigheid van zoo buitengewonen aard, dat het, in strijd met de gedane toezeg ging, een nieuwe vermindering van salaris- n en loonen zou rechtvaardigen. Overigens dient hierbij wel te worden overwogen, dat een vermindering van het salaris- en loonpeil in de belasting haar invloed doet gelden en dat een deel van de burgerij van de verminderde koop kracht van het groote gemeentepersoneel de directe nadeelen zou ondervinden. VOORSCHOTFONDSEN VOOR DEN MIDDENSTAND. Een Jubileum-gave aan den R.-K. Middenstandsbond in het Bisdom Haarlem. Begin 1930 werd door den Ned. R.-K. Middenstandsbond gepubliceerd een com missoriaal rapport, dat aanbeval de op richting van plaatselijke hulp- of voor schotbanken van soberen opzet en beschei den omvang, vooral ten bate van den klei nen middenstand. Feitelijk resultaat van dit rapport, in den zin van oprichting van nieuwe plaat selijke voorschotbankjes, bleef voorshands uit. Daarom besloot het Hoofdbestuur van den R.-K Middenstandsbond in het Bis dom Haarlem in Augustus 1931 tot instel ling van een Commissie tot onderzoek van de vraag, op welke wijze b.v. door het bijeenbrengen van een diocesaan fonds in den Bond de oprichting en de goede werking zou kunnen worden bevorderd van plaatselijke voorschotbanken voor den middenstand, in den geest van het rapport van den Ned. R.-K. Middenstandsbond. In de Commissie namen zitting de hee ren J. Th. Peters te Amsterdam, voorzit ter W. Boon te 's-Gravenbage, en H. E. van den Brille te Rotterdam en J. F. X. Urbanus te Amsterdam. De practijk wijst uit, dat in den midden stand, en vooral in de kringen van den kleineren middenstand, herhaaldelijk be hoefte wordt gevoeld aan voorschotten op langoren termijn, credieten en credie- tjes, die voor verleening door het gewone bankbedrijf niet in aanmerking komen. In enkele plaatsen bestaan dan ook reeds, ook in het verband van de katho lieke' middenstandsorganisatie, instellin gen, die op dit terrein met nut en met suc ces werkzaam zijn. Vooropzettend, dat het nooit op den weg der voorschotbanken in den geest van haar rapport kan liggen, te treden op het terrein van het gewone bankbedrijf en van het middenstandsbankwezen, stel de de Commissie voor, dat er zal worden opgericht een Diocesaan Instituut in den vorm van een stichting, waarvan het be stuur verantwoording verschuldigd is aan het hoofdbestuur van den Bond. Het bestuur van het Diocesaan Instituut heeft tot taak de oprichting van plaatse- Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Toenemende spanning in Duitschland. (lete blad). De doodstraf tegen den Spaanschen re- bellengeneraal Sanjurjo geëischt. (2de blad). Een nieuw anti-godsdienstig decreet in Sovjet-Rusland. (2de blad). BINNENLAND. Beperking van den vleeschinvoereen wetsontwerp tot bekrachtiging van de ver lenging der contingenteering. (1ste blad). Ernstige fabrieksbrand te Zaandijk. (Gem. Ber., 3de blad). Doodelijke verkeersongelukken. (Gem. Ier., 3de blad en Laatste Ber.). Stakersrelletjes te Rotterdam. (Gem. Ber., 3de blad). lijke of gewestelijke voorschotbanken in het diocees te bevorderen. De voorschotbanken worden opgericht als zelfstandige stichtingen. Maar hot dio cesaan instituut geeft leiding aan de werk zaamheid der banken, het bepaalt de voorwaarden waarop credieten zullen wor den verleend en het houdt toezicht op de gestie der plaatselijke stichtingen. Er zal geleidelijk-aan moeten worden begonnen met stichting van voorschotban ken of met opname van bestaande instel lingen in het verband met het diocesaan instituut. Ten slotte zal dan kunnen worden be reikt, dat in het bisdom een net van plaat selijke en gewestelijke bankjes aanwezig is, werkend onder algemeene leiding en toezicht van het diocesaan instituut, waar door kan worden voorzien in de behoefte van de katholieke middenstanders aan do hier bedoelde credieten. Tot zoover het rapport der Commissie, dat door het Hoofdbestuur en den Cen- tralen Raad van den Bond werd aan vaard. De Jubileum-Commissie dor Haarlem- sche Hanze heeft het initiatief genomen tot een actie onder de leden om het stam kapitaal van het diocesaan instituut bij een te brengen als feestgave aan den Bond bij gelegenheid van zijn 25-jarig be staan, dat op 6 en 7 September a.s. te Haarlem zal worden gevierd. ONZE ZUIVEL-EXP0RT. In drie jaar tijds van 20 tot 6 millioen gulden gedaald. Het „Hbld." wijst er op, dat het met on zen boteruitvoer zeer snel bergafwaarts gaat. Het verloop van onzen uitvoer geduren de de maand Juli was als volgt: Juli 1928 4.6 millioen K.G. Juli 1929 4.6 millioen K.G. Juli 1930 4.0 millioen K.G. Juli 19312.9 millioen K.G. Juli 1932 1,1 millioen K.G. De export is dus gedaald tot beneden het vierde deel van normaal Duitschlands aandeel daalde in dien tijd van 3.3 op 0.5 millioen K.G., dus tot be neden het zesde deel van normaal En met de waarde staat het natuurlijk nog slechterdie daalde n.l. van acht mil lioen gulden in Juli 1928 tot één millioen than6, dus tot precies het achtste deel van normaal I Verder hebben wij de moeite genomen, de export-waarde van alle zuivel- en melk producten in Juli 1929 en in Juli 1932 bij elkaar op te tellen. Het resultaat is: totale Juli-uitvoer 1929 20.5 mill. totale Juli-uitvoer 1932 6.4 mill. De waarde van onzen zuivelexport is dus in drie jaren tijds met ruim veertien mil lioen gulden of wel zeventig procent ge daald

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1