9e-
No. 7278
HET EINDE DER DUITSCHE
VERKIEZINGEN.
ST. CLEMENS-RETRAITENHUIS
23ste Jaargang
ZATERDAG 13 T TGUSTUS 1932
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent»
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS 11
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
door Dr. JULIUS CURTIUS.
Oud-Minister van Buitenlandsche Zaken.
De verkiezingen zijn thans ten einde. Een
putsch is niet gekomen. De rust kan in
Duitschland terugkeeren.
De sensatie der verkiezingen bestaat
daarin, dat er geen sensatie is. Hindenburg
had den Rijksdag ontbonden, om den nieu
wen zich te laten aanpassen aan de veran
derde meerderheden in het Duitsche volk.
Hij handelde hierbij geheel naar de grond
wet. De aanpassing voltrok zich naar de
gemaakte berekeningen. De uitslag is be
kend.
Het beeld van den nieuwen Rijksdag,
toont een duistere kleur, bruin, zwart, rood.
De drie sectoren van de zittingszaal worden
ingenomen door nationaal-socialisten, cen
trum en marxisten. Bij de bijna vernietigde
burgerlijke partijen (behalve het centrum)
'behooren ook de Duitsch nationalen.
De communisten hebben gewonnen. En
ook de oude centrumstoren staat niet alleen
nog, maar is sterker geworden door den
grooten toeloop van andere partijen.
De evenredige vertegenwoordiging is op
zich geen hinderpaal voor de vorming van
groote partijen. Maar het is toch noodzake
lijk, het kiesrecht te hervormen. De mas
sa's zijn georganiseerd, maar zij verlangen
geen nummers meer, maar mannen. De
menschen, de kiezers verlangen een meer
persoonlijk contact met de gekozen afge
vaardigden.
Wanneer de nazi's van plan zijn met hun
230 man in uniform den Rijksdag binnen te
marcheeren, dan zal die intocht een drei
genden indruk maken. Nooit is er in den
Rijksdag een grootere partij geweest. Zij
zullen den presidentszetel bezetten en een
groote machtsfactor zijn.
Maar zij hebben de meerderheid des
volks en van den Rijksdag niet kunnen ver
overen. De Hitler-beweging is tot staan ge
komen. Meer volgelingen zal zij vermoede
lijk niet krijgen. Hitler was uitgetrokken
om de marxisten te vernietigen. Dat is niet
gelukt. De sector der marxisten is sedert
twaalf jaar op de gelijke sterkte gebleven.
Hitier zal dus niet alleen Duitschland
beheerschen. De bruinhemden zullen geen
legale gelegenheid krijgen om in het Rijk
een eenzijdig partij regiment op te richten.
'Hun martelaarsrol is uitgespeeld. Een op-
inarsch naar Berlijn zou geen zin hebben.
Zij stooten niet meer op een zoogenaamd
systeem, maar op Hindenburg, de 'ESjks-
weer en op een regeering, die hun volle vrij
heid van beweging gaf.
Groot is thans de verantwoording, die op
Hitier rust, maar waaraan hij niet kan ont
komen.
Rekenkunstenaars zijn aan den gang, om
coalitiemogelijkheden in den Rijksdag te
berekenen. Men constateert, dat de regee-
rmgsmeerderheid is verdwenen, dat noch
de coalitie van Weimar noch de groote coa
litie mogelijk zijn, maar men constateert
eveneens, dat er dertig stemmen ontbre
ken voor e«n meerderheid der nationaal-
socialisten en Duitsch nationalen. Wanneer
men het Centrum en de Beiersche Volks
partij bij de rechterzijde telt, dan krijgt
men natuurlijk een zeer groote meerder
heid. Maar zulk een meerderheid is niet te
verwachten.
In hoofdzaak daarom, omdat de tijd voor
coalities en coalitieregeeringen voorbij is.
Wie scherp toekeek, bemerkte reeds in de
laatste jaren, dat allengs het zwaartepunt
van de politieke macht zich veranderde. De
Rijksdag was al lang niet meer uitslag ge
vende factor. Wat de uitvoerende macht
betreft concentreerde de staatsmacht zich
in den laatsten tijd in den Rijkspresident,
in de hooge regeeringsbureaucratie en in
de Rijksweer. De volksstemming zocht an
dere symbolen voor haar staatsgevoel dan
den Rijksdag. Hindenburg zag dit vooruit
en koos reeds in 1930 Brüning als man van
zijn vertrouwen en trachtte hem los te ma
ken van de fracties. Zulke ontwikkelings
mogelijkheden liggen in de grondwet van
Weimar. Hindenburg heeft grondwettelijk
gehandeld tot een staatsgreep is hij nooit
te bewegen. Hij zal in den lijn blijven, dien
hij koos, toen hij Von Papen in plaats van
Brüning tot kanselièr maakte. Hij zal niet
terugkeeren tot een regeering, die afhanke
lijk is van fra-ctie-eischen en allerlei onmo
gelijkheden en moeilijkheden in zich bergt.-
Aan den anderen kant echter moet de
eisch vervuld worden, dat de nationaal-
socialisten deel moeten nemen aan de ver
antwoordelijkheid van de macht. Het is zoo,
als de Kölnische Volkszeitung, het groote
Centrumsblad, zegt, dat het den nationaal-
socialisten niet veroorloofd mag zijn, om de
verantwoording een grooten boog te maken
en dat de verkiezingen djelioos zouden zijn
geweest, wanneer de nazi's nu niet in de
officieele regeering zouden treden. Het is
de taak van Von Papen, om deze officieele
medewerking te bewerkstelligen. Gelukt
dit, dan is het wel zeker, dat het Centrum
de regeering dan zal tolereeren.
De regeering zal ook in veranderden
vorm den eenmaal ingeslagen weg moeten
gaan.
Het is haar gelukt den burgeroorlog te
verhinderen. Zij is de crisis en de Rijksexe
cutie tegen Pruisen te boven gekomen. Maar
nog zijn de moordenaarsbonden niet overal
uitgeroeid. Maar daarvoor zal thans de
noodverordening tegen den terreur zorgen.
Naast de plicht der onderdrukking van
het oproer staat de plicht van positief wer
ken voor het herstel der economie, voor het
verschaffen van arbeid en voor verzachting
der werkloosheid. Nooit zal het lukken,
Duitschland te herstellen, als de groote
nood niet wordt gelenigd.
Overleven wij den komenden zwaren win
ter, dan moet in het voorjaar de regeering
komen met een program van hervorming
des Rijks aan hoofd en ledematen. De R^jks-
eenheid, die te kraken scheen, is in werke
lijkheid niet bedreigd. De krachten, die
naar eenheid streven, zijn zoo krachtig ge
worden, dat zij opwegen tegen alle particu
laristische stroomingen. Maar de Rijks
eenheid moet eindelijk ten volle tot stand
komen door Pruisen in het Rijk te doen op
gaan.
De doeleinden der Buitenlandsche Poli
tiek liggen klaar voor ieders oogen. Het
einde der reparaties is gekomen. Lausanne
blijft bestaan en er zal geen verdere belas
ting van Duitschland komen. De ratificatie
in den Rijksdag kan eerst plaats hebben na
de onderhandelingen, die de schuldeischers-
mogendheden met elkaar zullen voeren.
Wat de ontwapeningskwestie betreft
moet de eisch blijven gehandhaafd van ge
lijk recht voor Duitschland. Het zal in
Genève duidelijk moeten wijzen op de ge
volgen van een weigering.
Over het algemeen kan het buitenland
thans weer rekenen op zuivere verhoudin
gen en op een ondubbelzinnigen politieken
lijn. Men moge iets anders wenschen, cri-
tiek oefenen, de hoofdzaak is, dat er weer
wil, richting en lijn bestaat.
BINNENLAND
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Notaris.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement 's-Gravenhage,
ter standplaats de gemeente Naaldwijk,
R. H. Arentsen, candidaat-notaris te Hon-
eelersdijk;
is benoemd tot notaris binnen het arron
dissement Arnhem, ter standplaats de ge
meente Arnhem, J. G. Coster, candidaat-
notaris te 's-Gravenhage.
Kantonrechter.
Bij Kon. besluit is benoemd tot kanton
rechter te 's-Gravenhage mr. G. A. van
Haeften, advocaat, procureur en kanton-
rechter-plaatsvervanger in het kanton
'e-Gravenhafra.
Directeur Postkantoor.
Bij Kon. besluit is aan den commissie
bij den post-, telegraaf- en telefoondienst
C. Mudde, belast met de functie van di
recteur van het post-, telegraaf- en telefoon
kantoor te Monster, op verzoek, eervol ont
slag verleend.
GEEN CONTINGENTEERING.
Manufacturen enz.
Naar het Corr.-Bureau verneemt, zal niet
worden overgegaan tot contingenteering
van den invoer van manufacturen, stoffen
en weefsels met caoutchouch (gomelastiek
of rubber) en dergelijke, pluche, fluweel,
pluchette, trijp en moquette, touw, touw
werk, linoleum, laboratorium- en technisch
porselein.
Mgr. M. C. J. MOLLMANN
Vicaris-Generaal
viert 15 Augustus zijn 40 jarig Priesterfeest
WIJZIGING DER POSTWET.
Frankeering bij abonnement, enz.
Met ingang van 1 September a.s. worden
eenige wijzigingen in de postvoorschriften
aangebracht, welke het gevolg zijn van de
bij de wet van 4 Februari 1932 j.l. vastge
stelde wijzigingen van de postwet en de
pakketpostwet.
De wijzigingen betreffen o.m. de fran
keering bij abonnement, waarbij het mini
mum-aantal niet-periodieke drukwerken
wordt teruggebracht van 1000 tot 500. Te
vens mag voortaan de aanwijzing „frankee
ring bij abonnement" of „port payé", ge
volgd door den kantooraaam, door middel
van een stempelafdruk worden aangebracht.
Gewone aangeteekende stukken kunnen
voortaan bij uitreiking aan huis ook aan
een volwassen huisgenoot (geen dienstper
soneel) van den geadresseerde worden af
gegeven.
Bij ambtshalve aanteekening van stuk
ken is voortaan tweemaal het recht voor
gewone aanteekening verschuldigd.
In de bepalingen omtrent de behande
ling van onbestelbare en geweigerde stuk
ke nworden eenige wijzigingen gebracht.
De desbetreffende bepalingen van de
pakketpostwest zijn voorts zoodanig gewij
zigd dat de gelegenheid kan worden gege
ven, het port en het verrekenrecht van bin-
nenlandsche postpakketten niet bij voor
uitbetaling te voldoen; voorshands zal al
leen het port voor gewone pakketten ten
laste van den geadresseerde kunnen wor
den gelaten.
Ten slotte heeft ook de regeling betref
fende het verleenen van korting op de bin-
nen'landsche posttarieven eenige verrui
ming ondergaan.
KOFFIE-BELASTING.
In September een voorstel van de regeering
te wachten?
Eenige jaren geleden is de regeering
gekomen met plannen om een koffiebelas-
ting in te voeren. In handels- en ook in
scheepvaartkringen ontmoetten die plan
nen toen echter een dusdanig verzet, dat
zij werden teruggenomen. Thans verluidt,
dat zij opnieuw vasten vorm hebben aange
nomen en de Wekelijksche Uitlotingscou-
rant weet zelfs te melden, dat bij de indie
ning van de Rijksbegrooting in September
a.s. zal worden voorgesteld tot de heffing
ervan over te gaan. Is het blad wel inge
licht, dan zal deze belasting dertig cent
per pond bedragen.
Aannemende, dat tengevolge van deze
belastingheffing het verbruik met 100.000
balen vermindert, dan zal toch, zoo bere
kent het blad, bruto nog ongeveer 18!^
millioen gulden uit deze belasting worden
verkregen.
WINKELSLUITINGSWET.
Een onderzoek naar bezwaren toegezegd.
Gemeld wordt, dat met bestuur van den
Koninklijken Nedrlandschen Middenstands
bond aan het ministerie van oeconomische
zaken en arbeid besprekingen gevoerd zijn
over de gevolgen van de sedert 1 Mei j.l.
in werking getreden Winkelsluitingswet.
Daarbij zijn verschillende bezwaren naar
voren gebracht, die zich bij de uitvoering
van de wet hebben voorgedaan, in het
bijzonder die, welke de winkels van ban
ket, suikerwerk en chocolade, alsmede
eenige ander zaken ondervinden van de
sluiting op Zondag. Aan voornoemd be
stuur werd toegezegd, dat zoo spoedig mo
gelijk te dier zake een onderzoek zou
worden ingesteld, en dat naar aanleiding
daarvan zou worden overwogen, of en op
welke wijze aan de geopperde bezwaren
zou kunnen worden tegemoet
CR ISIS-INVOERWETTEN.
De „Stscrt." No. 156 bevat Kon. beslui
ten ingevolge art. 3 van de wetten van 25
Juli (Staatsbladen Nos. 363, 364, 365, 366,
367, 369 en 370) tot regeling van den in
voer van schoeisel, van trricotgoederen, van
wollen en halfwollen stoffen, van boven-
kleeding, van leestklaar schoenwerk, van
porselein, fijn en sanitair aardewerk en van
rijwielbuiten- en binnenbanden.
Voorts beschikkingen van den minister
van oeconomische zaken en arbeid betref
fende de uitvoering van genoemde wetten
DE BOTERPRIJS.
Het botermerk op ƒ0.55 gehandhaafd.
De Crisis-zuivel-centrale deelt mede, dat
voor de week van 14 tot en met 5o Aug.
de prijs voor het botermerk wederom is
vastgesteld op 55 ct. per K.G. evenals die
van de vervoervergunning.
TE N00RDWIJKERH0UT
1619 Aug. Jonge Middenstanders 10.
23—27 Aug. Dam. Onderwijzeressen 10.
6—9 Sept. Geh. Dames Middenst. 10.—
1013 Sept. a.s. Recruten 6.50
2023 Sept. Heeren Middenstand 10.
2427 Sept. Mannen P. T. T. 6.50
14 Oct. St Josephgezellen 6.50
47 Oct. Heeren Middenstand 10.—
1114 Oct. Meisjes boven 17 jaar 6.5Ö
BERICHT.
Wegens den Feestdag van Maria
ten Hemelopneming zal ons blad
Maandag a.s. NIET verschijnen.
DE DIRECTIE.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Kerken en een klooster in brand gesto
ken in Spanje als wraak tegen de monar
chisten. (3do blad).
Nieuwe gewelddaden tegen de Katho
lieken geestelijkheid in Mexico. (3de blad).
uitgesteld.
Prof. Piccard's tocht
(Luchtv., (3de blad).
BINNENLAND.
Een belasting op koffie te verwachten.
(lste blad).
Groote brand te Wormerveer. (Laat
ste Berichten).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Olympische Spelen: De Hollandsche
dames winnen in de estafette den tweeden
Mevr. Philipsen-Braun ernstig ongesteld.
De Hollandsche roeiers vierde.
JUBILEUM PASTOOR E. B. DERKSEN
Het programma van do feestviering van
het 25-jarig priesterfeest van Pastoor Derk-
sen is als volgt samengesteld:
Zondag te 1.30 uur wordt de jubilaris
ingehaald door de beide congregatieste
2 uur Vespers.
Maandag 10.15 uur plechtige Hoogmis
met assistentie. Des avonds tractatie van
de jeugd en van de congregaties.
Overigens is de wensch van den jubilaris
de festiviteiten zooveel mogelijk kerkelijk
te vieren in verband met de tijdsomstan
digheden.
Pastoor Derksen is kapelaan geweest in
Veur, Gouda, Lissc. Daarna Pastoor o;
Texel (den Burg) waar hij zeer bemind wa
in de. geheele parochie die hem met lce l
wezen naar Oud-Ade zag vertrekken.
Eerst sinds Juni 1931 is hij Pastoor
Oud-Ade.