VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1932
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 10
GEMEENTERAAD VAN ALKEMADE
Donderdagmiddag vergaderde de Raad
dezer gemeente onder voorzitterschap van
den Burgemeester. Tegenwoordig alle
leden. Mede aanwezig de heer W. A. van
Harteveld, Secretaris.
Na opening der vergadering met gehed
worden de notulen door den secretaris
voorgelezen en onveranderd goedgekeurd.
Aan de orde de agenda:
1. Aanbieding van de gemeenterekening
over het dienstjaar 1931.
De voorzitter deelt mede, dat de gemeen
te-rekening door den gemeente-ontvanger
ongemaakt sluit gewonen dienst in ont
vangst met een bedrag ad f 260.977.20 en in
uitgaaf f 213.729.97, alzoo een batig saldo
van f 47. 247.23. Kapitaaldienst sluit met
een nadeelig 6aldo van f 21.289.01. Voor
zitter stelt deze rekening in handen van de
commissie tot nazien van de gemeente-reke
ning en begrooting, welke zoo straks zal
worden benoemd. Hierna wordt overgegaan
tot benoeming van drie leden tot nazien
van de gemeente-rekening 1931 en de ge
meente-begrooting 1933. Na gehouden stem
mingen worden benoemd de heeren J. N.
Los, G. H. Rotteveel en J. J. de Koning.
Op een desbetreffende vraag van den voor
zitter nemen de heeren hunne benoeming
a au.
In behandeling worden genomen een 4-
tal reclames tegen den aanslag in het
schoolgeld, welke worden afgehandeld over
eenkomstig voorstel van B. en W.
Tot de ingekomen stukken behoorde o.a.
een verzoek van den heer J. Jedema om
ontheffing van de huur ingaande 1 Sep
tember a.s. van een woo'nhuis wegens over
plaatsing naar Edam. B. en W. stellen den
Raad voor tot inwilliging va-n het verzoek
en vragen den Raad machtiging het kantoor
aan den waarnemend ontvanger tot 15 No
vember e.k. te verhuren tegen een huur
prijs van f 3.per week.
De heer Los vraagt of het geen bezwaar
ontmoet het ontvangerskantoor te verhu
ren met het oog op de verhuring van de wo
ning. Spar. vraagt- of zich al een gegadigde
voor deze woning heeft aangemeld.
Voorzitter antwoordt ontkennend en is
voorts van meening, dat er geen bezwaar
tegen verhuring van het kantoor behoeft
te bestaan.
Zonder hoofdelijke stemming wordt be
sloten den heerj. Jedema van de huur van
deze woning te ontslaan, terwijl B. en W.
voorts worden gemachtigd het kantoor tot
15 November te verhuren.
Op de verzoeken van een aantal ingeze
tenen uit de Kaag om een tegemoetkoming
uit de gemeentekas te mogen ontvangen,
als bedoeld bij artikel 13 der wet op het La
ger Onderwijs wordt, nadat de heer Cle
mens hierover eenige inlichtingen heeft ge
vraagd, afwijzend beschikt en wel op grond
van het eerste feit, dat de verste afstand
van de woning naar de school te Lisse min
der dan 4 K.M. bedraagt, terwijl bovendien
het bedrag der gevraagde tegemoetkoming
ad f 50.per ja-ar en per. kind den Raad
te hoog voorkomt.
Uitgetrokken werkloozen.
In -bespreking komt de steunregeling
voor uitgetrokken werkloozen.
Volgens de door den Minister goedge
keurde steunregeling mag een ongeorgani
seerde slechts 35 weken steun genieten. In
verband met de huidige tijdsomstandighe
den blijkt deze termijn te kort en daarom
stellen B. en W. voor den termijn te ver
lengen tot 52 weken. Z.h.st. wordt hiertoe
besloten.
Op de circulaire van den heer Commis
saris der Koningin betreffende het geven
van vakonderwijs aan p-lattelands-gemeente-
polit-ie met uitnoodiging om voor elke po-
litie-ambtenaar f 25.op de gemeente-
begrooting te brengen wordt goedgunstig
beschikt.
Vervolgens brengt de voorzitter ter tafel
het verzoek van D. Spruit .en P. van der
Zwet om van de gemeente weder te mogen
huren een perceel tuinland en een waren
huis gelegen aan den Langenweg te Roelof-
arendsvcen.
De heer Hoogenboom vraagt naar den
huurprijs van het warenhuis. Voorzitter
antwoordt, dat deze f 400.per jaar be
draagt. De heer Hoogenboom repliceert en
merkt op, dat bij de eerste verhuring een
gegadigde aanwezig was die een hoogere
huur voor het warenhuis wenschte te geven.
Voorzitter antwoordt, dat B. en W. speci
ale redenen hadden om voor dien prijs niet
to gunnen. De heer Hoogenboom merkt op,
dat hij vernomen heeft, dat die huurder
contant wilde betalen. Voorzitter antwoordt
dat hij dit uit zijn inschrijving had moeten
doen blijken. Hier wordt- z.h.st. besloten het
tuinland wederom voor den tijd van een
jaar aan D. Spruit te verhuren en wel voor
denzelfden prijs als de vorige huur, terwijl
het warenhuis wordt verhuurd aan P. van
der Zwet.
Rondvraag.
De heer Rietbroek vraagt hoe het staat
met de onderhandelingen met Leiden. Voor
zitter antwoordt, dat de conferentie nog
niet heeft plaats gehad. Spr. betreurt het,
dat in de vorige vergadering geen besluit
is genomen. Van betrouwbare zijde heeft
liij vernomen, dat de Lichtfabrieken bereid
zijn nog meerdere concessies te doen, doch
hiertegenover zullen vanzelfsprekend ver
dere eischen worden gesteld.
De heer Verwey komt nogmaals terug op
de schoolkwestie te Oudewetering. Spr.
vraagt of aan het schoolbestuur mededee-
ling is gedaan va-n het in beroep gaan door
de gemeente tegen de beslissing van Gedep.
Staten. Toen het schoolbestuur in beroep
ging tegen het raadsbesluit heeft het hier
wel mededeeling van gedaan, zoodat spr.
had verwacht, dat het gemeentebestuur uit
beleefdheid het schoolbestuur bericht had
gezonden. Spr. wil thans nog een enkele
opmerking maken en wijst er op, dat het
gemeentebestuur in deze zaak den ver
keerden weg is ingeslagen. In de vorige ver
gadering heeft spr. gewezen op het R. K.
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding in
Den Haag, een bureau dat. bekend -staat om
zijn goede adviezen op het gebied van on
derwijs. Het gezegde in de vorige verga
dering, da-t gedacht werd, dat spr. het al
leen wist, had aanleiding kunnen wezen,
dat de leden van den 'Raad zich tot dat
Bureau hadden gewend. Spr. heeft dit ech
ter wel gedaan en naar aanleiding van het
verslag van de vorige vergadering in de
Nieuwe Leidsche Courant, waarvan mag
worden aangenomen, dat dit een juist beeld
geeft van hetgeen in die vergadering is be
sproken, heeft spr. doen besluiten eenige
vragen tot dat bureau te richten. De heer
Verwey leest het schrijven, gericht aan dat
bureau, voor met het daarop ontvangen ant
woord en moet dan constateeren, dat het
ooilege hier op den verKeerden weg is. Spr.
had o zoo gaarne gezien, dat de Raad in
deze kwestie de zaken zou willen zien op
een correcter wijze, doch het spreekwoord
kan hier nog van toepassing zijn, dat het
beter ten halve gekeerd is, dan ten heele
gedwaald. Hij stelde dan ook voor het be
sluit in de vorige vergadering gedaan in te
trekken. Daar niemand het voorstel van
den heer Verwey steunt, kan dit niet aan
een stemming worden onderworpen, zoodat
hiermede de zaak als afgedaan wordt be
schouwd.
De heer Pennings vraagt hoe het staat
met de beweegbare bruggen. Zijn deze reeds
door de Provincie overgenomen? Verder
stelt spr. de vraag of met de Provincie
overeenstemming is bereikt omtrent de te
rugplaatsing van de haag nabij de woning
te Oud-Ade. Voorzitter antwoordt, dat wat
het eerste betreft, de Provincie niets van
zich heeft laten hooren, terwijl de Provin
cie voorts niet bereid is om de woning over
te nemen.
De heer Verwey vindt het uur van ver
gaderen vooral in de zomermaanden erg
ongelegen. Spr. gelooft, dat vele leden er
prijs op zouden stellen, indien in de zomer
maanden de raadsvergaderingen om 7 uur
des avonds werden gehouden. De meeste
leden hebben geen tijd om behoorlijk te
eten, terwijl voor een rustig vergaderen
geen tijd is.
Voorzitter merkt op, dat juist op het
verzoek van een der leden het uur van ver
gaderen nog is vervroegd.
Hierna wordt de vergadering door den
voorzitter gesloten en gaat -de raad over in
geheime zitting.
UIT DE OMGEVING
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Personalia. Met ingang van 16 Aug. is
tot concierge aan het gemeentehuis be
noemd de heer W. G. van Beelen Sz., Com
mandeurslaan.
Tuinbouw. De handel ging deze week
in sommige producten met schommelingen.
Dit was met name merkbaar bij de bos-
peen, die op sommige dagen een redelijke
prijs opbracht, terwijl er tevens dagen wa
ren, dat de prijs niet loonend was. Geluk
kig staat de Ka-twijksche bospeen, wat kwa
liteit betrpft in wijden omtrek hoog aange
schreven en blijft er dus steeds een goede
vraag voor bestaan. De bloemkool ging aan
vankelijk te-gen zeer goede prijzen, doch
zooals zulks meestal het geval is was dit
een gevolg van te kleinen aanvoer, waar
uit volgt, dat het slechts een enkeling, en
dan nog in geringe mate, was die hiervan
profiteerde. Toen de aanvoer ging vermeer
deren, daalde de prijs a-1 spoedig en ge
vreesd wordt, dat dit op dezelfde wijze zal
doorgaan. Met aardappelen bleef het droe
vig slecht gaan. De opbrengst ie niet veel
meer dan arbeidsloon, 1.20 tot 2.10 per
100 K.G. De oogst is groot en de uitvoer
gering. Het uitzicht op betere uitkomsten
is evenzoo niet groot. De nagewassen zul
len een en ander moeten goed maken.
Onveilig duin. Wegens het schieten
met scherp zal het duinterrein achter de
1?ijksschieivbanen onveilig zijn op: Maan
dag, Woensdag en Vrijdag van 9 uur v.m.
tot 2 uur n-.m. en van 6 tot 9 uur n.m. Op
Donderdag van 9 uur v.m. tot 9 uur n.m. en
Zaterdag van 2 tot 8 uur n.m.
LISSE.
Geboren: Catharina Maria, dochter
van J. van Velzen en van P. M. de Jeu
A mold us I-gnatips zoon van W. P. Kerk
vliet en van M. M. Annaert.
Ondertrouwd Simon Aarde-ma,
25 jaar met Saartje van Egmond, 26 jaar,
beiden te Lisse.
Overleden Johanna Huberdina
Wijnands, twee weken.
Gevestigd: T. Vledder uit Hille-
gom J. H. Kruit uit Sassenheim P.
j. van Vliet uit Leiden L. J. Beugels-
dijk en echtgen. uit Noordwijkerhout
H. D. Groenendaal en gezin uit Benn-e-
broek.
Vertrokken: G. A. van den Berg
naar Haarlemmermeer P. Koning naar
Zaandam R. C. en M. G. Smakman
naar Castricum P. Zijgmunt naar Haar
lem.
0EGSTGEEST.
Hanze. Onder voorzitterschap van den
heer W. F. de Rooy hield de Hanze in „St.
Willibrord" een alg. vergadering. De op
komst was bevredigend. Ook Pastoor dé
Vette was aanwezig. Onder de ingekomen
stukken was een schrijven van de neutrale
Winkeliersvereenigi-ng om gezamenlijk aan
de diverse vereenigingen te verzoeken haar
inkoopen in eigen plaats te doen. Dit idee
vond aller instemming. Een tweede verzoek
Winkeliersvereeniging zal in
de z.g. contactcommissie worden besproken.
Besloten werd geen excursiedag te hou
den, doch zooveel mogelijk de Bondsdag
van 7 Sept. te Haarlem te bezoeken.
Naar wij vernemen zal de deelname van
de Oegstgeester afdeeling groot zijn.
Nadat nog eenige zaken van internen
aard waren afgejiandeld, Averd de bijeen
komst gesloten.
R0EL0FARENSVEEN.
Opening van het zwembad.
Onder groote belangstelling van kerke
lijke en wereldlijke autoriteiten had giste
ren de opening plaats van het zwembad
van de vereeniging „Sport staalt Spieren".
De voorzitter, de heer C. M. Vesseur, heet
te alle aanwezigen van harte welkom en
sprak zijn genoegen er over uit, dat de Bur
gemeester van Alkemade zoo bereidwillig
was geweest de opening te willen verrich
ten. Spr. gaf een overzicht van de werk
zaamheden en moeilijkheden, welke aan de
totstandkoming waren voorafgegaan
Hierna verkreeg de Burgemeester het
woord. Spr. wees op het groote nut van een
goede zwemgelegenheid, vooral hier in
deze streek, welke rondom in het water is
gelegen. Hij sprak daarbij de beste wën-
schen uit- tot groei en bloei van deze ver
eeniging en verklaarde hierna het zwem
bad voor geopend. Een aantal jongelui
sprong hierna te water en lieten hunne
prestaties zien.
Voorzeker voorziet dit zwembad in een
reeds jaren bestaande behoefte en wij wen-
schen de vereeniging van harte succes toe.
RIJNSBURG.
Tuinbouw. Met de vroege aardappe
len is het hier afgeloopen doch de aanvoer
van blauwe en blanke eigenheimers wordt
regelmatig grooter. De prijs is, zooals over
al, ook hier zeer laag. Beste kwaltieit
eigenheimers gaan voor 1.402.per 100
K.G. Ook komt e-r al meer bloemkool,
waarvan de prijs steeds naar beneden gaat.
E'erste kwaliteit gaat van 5.60 tot 7.10,
tweede soort van 1.90 tot 2.60 en voor
de derde soort zijn geen koopers. Bos
uien brengen van ƒ1.50 tot ƒ1.70 per 100
bos op. Kroten van ƒ1.40 tot ƒ1.80.
WARMOND.
Personalia. Voor het examen cou
peuse is te Den# Haag geslaagd Mej. B.
Duijnboven.
Geboren: Johannes, z. van W. M.
Kuppen en H. Janssen. Martinus Leo-
nardus Johannes, z. va-n J. M. J. de G-reef
en W. C. van Noort. Petrus Maria, z.
van P. J. van Kruyssen en M. M. Vlasveld.
Rartholomeus Petrus, z. van J. P. P.
Vink en A. A. van Schooten.. Levenl.
aa-ngeg. kind van J. Th. Koek en J. P. van
der Meer.
WOUBRUGGE.
Geboren: Cornells Wilhelmus, z. van
A. C. van Zanten en II. C. van Dijk.
Gehuwd: D. Schijff 25 jaar en P. Kin
kel 19 jaar.
RECHTZAKEN
GEBAKKEN VISCH GERINGE
EETWAAR.
Uitspraak van den kantonrechter.
De kantonrechter ie Groningen beeft een
vischventer, die zijn waar des Zondags
avonds na acht uur aan de Groote Markt te
Groningen verkocht, ontslagen van rechts
vervolging.
De kantonrechter overwoog, dat de ver
dachte zich had schuldig gemaakt, aan over
treding van art. 165 van het reglement van
politie voor de gemeente Groningen, maar
was van oordeel.-dat dit artikel van rechts
wege heeft opgehouden te gelden door de
in werkingtreding -der Winkelsluitingswet
1930
Het door art-, 165 geregelde onderwerp,
r. 1. het- verkoopen of ten eerkoop aanbie
den van goederen op de openbare straat,
vindt thans een regeling in art. 8 der Win
kelsluitingswet, terwijl afwijkingen va-n die
regeling slechts met inachtneming van de
bepalingen van art. 9 der Winkelsluitings
wet vastgesteld kunnen worden.
Het beroep van den ambtenaar van het
O M., dat gebakken visch niet zou behoo-
ren tot de „geringe eetwaren" in den zin
van art. 8 der Winkelsluitingswet ging vol
gens den kantonrechter niet op.
Andere bladen schrijven:
NEDERLANDSCH—BELGISCH
HANDELSVERDRAG.
De Maasbode schrijft:
Met groote vreugde zal allerwegen ken
nis zijn genomen niet alleen van het feit
van het tot stand komen1 van een liandeis-
verdrag tusschen België en Nederland,
twee staten wel bij uitstek op elkaar aan
gewezen, maar ook van hetgeen het ver
drag in werkelijkheid biedt.
't Is een verdrag niet van zinledige fna-
zen, maar met inhoud.
't Is een verdrag, waarin de ware geest
van den Volkenbond reëel naar voren
springt.
't ls een verdrag, dat den vermoedelijk
eenig mogelijken weg inslaat, waarlangs
iets te bereiken is voor een geleidelijk
grootere vrijheid van ruilverkeer.
België en Nederland hebben een daad
gesteld, waarbij anderen zich, hoe eer hoe
liever, kunnen aansluiten.
Een daad met onmiddellijk effect. Op
het oogenjjlik van inwerkingtreding van
het verdrag gaat het wederzijds geheven
tarief met 10 pet. omlaag en zoo gaat het
automatisch verder tot een veria-ging met
50 pet. of tot een tarief van 4 pet. ad va
lorem voor halffabrikaten en 8 pet. voor
afgewerkte producten.
Geen nieuwe beperking van in- of uit
voer zal worden toegepast, behoudens een
vrij groote reeks van uitzonderingen, opge
somd in art. 3 en art. 2 van het protocol.
De geest, dien het verdrag ademt, zal,
naar wij hopen, een waarborg bieden, dat
deze uitzonder-inggevallen zakelijk en ruim
hartig zullen worden gehanteerd. Regle
menteering van het deviezenverkeer wordt
met name uitgesloten.
Ook contingenteering wordt beperkt tot
100 pet-, van in- of uitvoer in normale ja
ren. Zij zal daarenboven zoo spoedig moge
lijk verdwijnen.
Het verdrag is verder gebaseerd op on
voorwaardelijke en onbeperkte meestbe-
gunstiging.
Het verdrag is een buitengewoon verheu
gende uiting van de uitstekende verhouding
tusschen onze beide stamverwante landen
en daarenboven een hechte basis om deze
zoo gewenschte innige verstandhouding op
de meest gelukkige wijze verder uit te bou
wen.
Daarom vooral vervult ons dit verdrag
met oprechte en hooge voldoening.
HAUSSE-BEWEGING OP DE BEURS.
Verbetering van den algemeenen toestand?
De Residentiebode schrijft
Zooa-ls ëen drenkeling zich aan iederen
stroohalm wil vastklampen om aan den
verdrinkingsdood te ontkomen, zoo tracht
thans ook de menschheid ieder lichtpunt
aan te grijpen om daarin te zien het einde
van den crisistoestand, hetwelk toch eens
komen moet.
De laats-tè dagen zien wij gelukkig ver
schijnselen, die misschien op een verbete
ring kunnen wijzen. Misschien, want reeds
eerder dacht men de veilige, haven bereikt
te hebben, doch het bleken steeds droom
beelden te zijn geweest. Doch nog nimmer
zijn in de laatste crisisjaren de lichtpun
ten zoo helder geweest als op dit oogen-
blik.
New York gaf ons gisteren plotseling
een hausse-beweging te aanschouwen, na
dat de noteeringen de laatste dagen op een
enkele uitzondering na, steeds waren ge
stegen. De hausse-beweging had tob ge
volg, dat verschillende fondsen zelfs bob 7
punten opliepen.
De onverwachte toeneming van electri-
schen stroom in Amerika, de stijging der
koperprijzen en de gunstiger petroleum-
statrstieken waren de oorzaak van deze
hausse, welke de grootste is, welke wij
dit jaar meemaakten. Ook de goederen
markten waren belangrijk gestegen.
De Amsterdamsche beurs reageerde
vandaag geheel overeenkomstig de Ame-
rikaansche hausse en hier werden ook be
langrijke hoogere koersen bedongen.
Doch het is niet alleen op de beurzen,
dat het licht gaat gloren. Ook het bedrijfs
leven gaat nieuwe teekenen van leven ver-
toonen.
De directie van de machinefabriek Enkes
verklaarde -dezer dagen reeds, dat de toe
stand beter wordt en het feit, dat het per
soneel thans des Zaterdags weer werkt,
geeft hiervan het bewijs. Verder worden
ook in scheepvaartkringen voorbereidin
gen getroffen om opgelegde schepen weer
zeevaardig te maken en zoodoende moeten
er in de ankers- en kettingfabrieken weer
flinke bestellingen te wachten zijn.
Men verwacht in scheepvaartkringen in
het najaar dan ook een toename van de
scheepvaart.
Zullen deze gunstige teekenen blijvend
zijn? Of zijn het tijdelijke oplevingen wel
ke slechts nieuwe teleurstellingen zullen
wekken? Of zal er werkelijk verbetering
in den algemeenen toestand intreden?
We zullen dit laatste hopen, en de ge
noemde teekenen zijn zeker verblijdend.
Geve de goede God, dat deze eerste voor
boden de geluksboden zijn van een nieu
we, blijdere toekomst.
Laten vooral wij, Katholieken, in deze
dagen ons gebed tot God verdubbelen.
Want Hij alleen zal in staat zijn het lot
der menschen te keeren.
„Er zijn honderden manieren om geld te
verdienen, maar slechts een manier is een
nette manier."
„Welke is dat dan?"
„Ja, ik dacht wel, dat je dat niet wist".
EEN ZAKENMAN
zal vooral in dezen tijd de
kooplust trekken door doel-
treiiende reclame.
KERKNIEUWS
„De Thabor",
Bisschoppelijk Retraitehuis Rotterdam,
Eerbdrachtsstraat 93
Postrek. 114365.
1619 Aug. meisjes 6.50, P. Passionist.
2225 Aug. dames onderw. 10.P.
Jezuiet. 2730 Aug. meisjes ƒ6.50, P.
Jezuiet. 47 Sept. meisjes 6.50, P.
Augustijn. 710 Sept. verloofde meisjes
6.50, P. Franciscaan. 1215 Sept., gehuw
den 6.50 P. Capucijn. 1821 Sept. Jonge
dames 10.P. Jezuiet. 2629 Sept.
Leden H. Familie en andere deelen ƒ6.50,
P. Franciscaan. 36 Oct. meisjes 6.50 P.
Passionist. 1720 Oct. gehuwden 6.50 P.
Carmeliet. 2427 Oct. gehuwde dames 10
P. Franciscaan. 2831 Oct. meisjes ƒ6.50
P. 710 Nov. jonge dames 10.P. Do
minicaan. 1417 Nov. verloofde meisjes
6.50 P. Capucijn. 2225 Nov. meisjes
6.50 P. Passionist. 281 Dec. meisjes
6.50 P. Dominicaan. 69 Dec. L. 3de
Orde St. Franc, 6.50 P. Franciscaan. 12
15 Dec. meisjes 'ƒ6.50 P. Augustijn. 1822
Dec. jonge dames deft. st. 15.P. Je
zuiet. 2730 Dec. jonge dames ƒ10.P.
Franciscaan. 25 Jan. meisjes 6.50 P.
Capucijn. 912 Jan. gehuwden 6.50 P.
Carmeliet. 1619 Jan. meisjes ƒ6.50 P.
Passionist. 2326 Jan. gehuwden 6.50 P.
Augustijn. 291 Febr. gehuwden ƒ6.50 P.
Dominicaan. 58 Febr. meisjes 6.50 P.
Franciscaan. 1215 Febr. jonge dames ƒ8.50
P. Jezuiet.
Zou een dezer retraiten-datums u gele
gen komen? Verlangt u nog inlichtingen,
gaarne worden ze verstrekt. Om aan een
dezer retraiten deel te nemen is de leef
tijd van 17 jaar vereischt.
Opening der retraiten, 's middags om
half 7 uur. Sluitng om half vier. De retrai-'
tanten worden vóór half zes verwacht.
De Nos. der tramlijnen staan vermeld
op de toegangskaart waarmede men op 2
minuten afstand naa-r „De Thabor" kan ko-
Uit de Landbouwwereld
Energie en Calorieën. Wie wel eens wat
heeft gelezen over voedingsleer, is zeker
meermalen deze beide woorden tegengeko
men. Tot recht begrip willen we er hier
iets over zeggen. W.ij spreken van chemi
sche energie, die wij in het gebruikte voed
sel ontvangen en welke afkomstig is van
bepaalde stikstofvrije stoffen in onze spie
ren. En dan is er mechanische energie, die
onstaat als wij arbeiden, als wij onze spie
ren aan het werk zetten. Dan worden ge
noemde stikstofvrije stoffen chemisch om
gezet, er heeft daarbij een verbrandings
proces plaats, dat warmte doet ontstaan,
zooals wij allen ondervinden: arbeid ver
warmt. Bij dat proces komt energie vrij
en deze vinden wij terug in den gel everden
arbeid. Zoo gaat er nimmer energie verlo
ren, volgens de natuurkundige wet van het
behoud der energie. Energie is een groot
heid, welke is en blijft, nimmer grooter,
nimmer ook kleiner wordt: zij is onvernie
tigbaar. Arbeid is een vorm dier grootheid,
een vorm van energie. Hij ka-n gemeten
worden: wij drukken de hoegrootheid van
den arbeid uit in Kilogrammeters. Eén
Kilogrammeter is de arbeicl, noodig om het
gewicht van 1 Kilogram één Meter op te
heffen. Een kilogram meter is1 dus een ener
gie-eenheid, namelijk: een Calorie. Dit is
de hoeveelheid warmte, noodig om 1 Liter
water één graad Celsius te verwarmen.
Deze energie komt overeen met plus minus
427 Kilogrammeter.
In de voedingsleer hecht, men groote be-
teekenis aan calorieën: men leest herhaal
delijk over de caloriewaarde van ons voed
sel en die waarde is dan ook van groote
beteekenis. Want zal het met onze voe
dingshuishouding in orde zijn en blijven,
dan mag er op den duur niet meer worden,
uitgegeven dan er binnenkomt. Wij moeten
het vereischte calorieënaantal hebben, an
ders gaat het met ons lichaam mis, en der
halve hebben wij er voor te zorgen, dat we
die ook door ons voedsel opnemen. Dat
kan op verschillende wijzen ge-beuren, door
verschillende voedingsmiddelen op vrij
goedkoope en ook op vrij dure manier.
Vaak kan men opmerken, dat het rechte
begrip omtrent calorie ontbreekt. Men
spreekt en schrijft er niet zelden over, als
of men calorieën kan eten: een calorie is
geen voedsel, geen ding, het is sle-chts een
maat. Een maat, om de energiewaarde van
ons voedsel te meten. Zooals een gulden
een economische maat is, waarin wij ons be
zit, onze vertering, onze huishoudbalans
uitdrukken. Wij hebben een zeker aantal
guldens noodig, om ons van voedsel, klee
ding, brandstoffen enz. te voorzien; om
deze laatste artikelen is het ons te doen,
niet om de guldens zelf. En zoo kunnen wij
ook niet tevreden zijn als slechts de calo
rieën balans bij ons in orde is: op den vorm,
waarin de caloriewaarde in ons lichaam
wordt gebracht, komt het aan; of het die
vorm is, waaraan wij behoefte hebben. Ook
alcohol geeft bij verbranding in ons lichaam
calorieën; en door bijvoorbeeld warm water
te drinken, zouden we ook ai aardig wat
calorieën opnemen. Doch daar zouden we
niet mee gebaat zijn: 't komt aan op her
stel der weefsels, op toevoer van bepaal
de stoffen, welke chemische energie voor
de spierweikzaamheid kunnen leveren. Er
zijn bovendien nog andere stoffen, die we
behoeven, behalve dezulke welke calorie
waarde hebben: we noemen lucht en wa
ter, en verschillende zouten, welke niet in
ons lichaam verbranden, en waarvan we de
waarde dus niét in calorieën bunnen uit
drukken.
