23ste Jaargang
DINSDAG 19 JULI 1932
No. 7256
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post -f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
'het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Het meest noodige.
Wij hebben gisteren naar aanleiding van
de publicatie van het ooncept-program 1933
der R. K. Staatspartij op enkele punten
daarin gewezen. In dit nummer van ons
blad geven wij den belangstellenden lezer
het oordeel van enkele pers-collega's.
Vandaag willen wij even de aandacht
vestigen op een kloek woord in het pro
gram, dat heel eenvoudig is, als vanzelf
sprekend lijkt, maar waarin toch een diep
Christelijk beginsel van levenskracht en
tovensmoed ten grondslag ligt.
In sterk Godsvertrouwen mag de
eigen werkzaamheid voor den opbouw
van een betere toekomst, ook in de
©ogenblikkelijke, moeilijke omstandig
heden, niet worden uit het oog verlo-
Een sterk Godsvertrouwen.De Ka
tholieke Kerk houdt in moeilijke omstan
digheden niet het Godsvertrouwen voor,
om de menschen af te houden van een
streven naar lotsverbetering zooals vaak
lasterlijk wordt beweerd. Mèt de predi
king van Godsvertrouwen houdt de Katho
lieke Kerk den menschen tegelijkertijd voor
den plicht, zelf alles te doen, wat men doen
kan, om voor zichzelf èn voor anderen de
stoffelijke voorwaarden voor een gezond
en krachtig geestelijk leven zoo gunstig
mogelijk te maken.
En een bespotter van den christe-
lijken Godsdienst is degene, die met de
eene hand zijn be'hoeftigen medemensch
wijst naar den hemel, hem opwekkend tot
Godsvertrouwen, terwijl hij met de andere
hand angstvallig zijn goed-gevulde porte-
monnaie verborgen houdt!
Hij, die het Godsvertrouwen beleeft,
zal voor zichzelf en voor anderen daarin
een bron vinden voor ontplooiing van acti
viteit, voor krachtdadige werkzaamheid.
Het levensprogram van een Ohristen ligt
kernachtig uitgedrukt in het bekende
woord: „Wij moeten bidden, alsof wij
uit onszelf niets, en wij moeten werken
alsof wij xiit onszelf alles vermogen."
INTERNATIONAAL CONGRES
GEOPEND.
REDE OYER BEDRIJFSORGANISATIE.
,,'s Menschen koninklijke waardigheid
mag niet worden verwaarloosd."
Gistermiddag te 3 uur is in de groote
zaal van het Koloniaal Instituut te Am
sterdam het vijfde „Internationaal Congres
voor Wetenschappelijke Bedrijfsorganisa
tie" in tegenwoordigheid van verschillen
de vooraanstaande personen officieel ge
opend door zijne Excellentie mr. T. J.
Verschuur, minister van Economische Za
ken en Arbeid.
Beschermheer van dit congres is Z. K.
H. Prins Hendrik, eere-voorzitters zijn
Hunne Excellenties mr. Verschuur, Jhr.
mr. D. J. de Geer, minister van Financiën.
Het bureau van het congres wordt ge
vormd door prof. Th. Limperg, voorzitter,
ir. B. W. Berenschot, algemeen rapporteur
en ir. V. W. van GoCh, algemeen secretaris
Rede minister Verschuur.
Na de gebruikelijke begroetingen hield
Z. Exc. Minister Verschuur de openings
rede. Het is een bewijs van gezond inzicht
zoo ving minister Verschuur aan, dat gij
in deze dagen van ernstige crisis, onder de
auspiciën van het Comité International
de l'Organisation Soientifique, bijeenge
komen zijt om u door uitwisseling van ge
dachten op de hoogte te brengen van de
vorderingen welke op het gebied van de
wetenschappelijke bedrijfsorganisatie zijn
bereikt.
In de ontwikkeling, waar wij thans nog
midden in staan, schuilt een tragisch ele
ment. Alle krachten in uw kring zijn sinds
jaren ingesteld op meer doelmatige orga
nisatie, terwijl wij in de wereld om ons
heen op het oogenblik de chaos zien heer-
sohen. De oorzaak daarvan hebben we niet
op te sporen, maar toch is het goed de be-
teekenis van den arbeid te bezien, in het
kader der groote wereldgebeurtenissen.
Het beweegt zioh op technisch weten
schappelijk gebied, zij is om zoo te zeg
gen de wiskunde der organisatie. Gij
tracht het rationeele eiement in den ar
beid van den mensch tot verdere ontwik
keling te brengen.
Rationaliteit geen hoofdfactor.
In sterk Godsvertrouwen moeten ook
zij, die aan de katholieke staatkunde hun
persoon moeten geven, de kracht vinden,
cm ook in dezen zoo moeilijken en zorg-
vollen en neerdrukkenden tijd, met veile
energie te werken „voor den opbouw van
een betere toekomst"!
Altijd maar in een tijd, als deze, is 't
wel bijzonder duidelijk is het meest
noodige voor hen, die w a a r 1 ij k veel en
goed willen werken: Godsvertrouwen!
BINNENLAND
HET RAPPORT-WELTER.
In hoofdzaken door de regeering aanvaard?
De regeering heeft, zoo verneemt de
„Gelderlander" uit zeer goede bron uit
Den Haag, heb rapport-Weiter aanvaard.
Zij heeft opdracht gegeven in de begrooting
voor 1933 het rapport te verwerken. Behal
ve op ondergeschikte en enkele speciale
punten wordt het volledig gevolgd. Alleen
zal het kortingspercentage op de uitkeerin-
gen aan werkloozen niet zoo groot zijn als
de commissie-Welter het wenscht.
Wat buiten de begrootingen valt, wordt
in noodwetjes ondergebracht.
Het feit, dat aan „Financiën" een nieuwe
ambtenaar is benoemd en wel mr. H. Al-
'barda, secretaris der commissie-Welter,
geeft mede wel heel duidelijk aan, dat het
de regeering ernst is met het rapport-Wel-
ter, aldus het blad.
ONTSLAG BIJ DE STAATSMIJNEN.
Honderdvijftig arbeiders het slachtoffer.
Officieel wordt, volgens de „Volkskr."
meegedeeld, dat met ingang van 1 Augus
tus a.s. bij de verschillende staatsmijnen
150 arbeiders, voor het meerendeel buiten
landers, zullen worden ontslagen wegens
den slechten gang van zaken in het bedrijf.
De meeste mannen zijn ongehuwd.
De psychologische en physiologisohe fac
toren, welke den arbeid mede bepalen, val
len geenszins buiten uw gezichtskring, doch
deze vraagstukken behooren alleen in zoo
verre tot uw terrein, als daardoor ratio
neel handelen nog hooger dan worden op
gevoerd. Daarnaast en buiten uw terrein
spelen echter al die wilsuitingen van den
mensoh, die het wereldgebeuren bepalen,
een groote rol; zij zijn helaas niet uitslui
tend op rationaliteit gericht; niettemin
zijn zij ook voorwerp van wetenschappelijk
Alles deze uitingen van het mensohelijk
streven, welke men kan olassificeeren als
behoeften naar materieele goederen, socia
le wenschen van eenling en collectiviteit,
nationale en politieke wenschen en einde
lijk ook ethische idealen bepalen de maat
schappelijke evolutie. Deze veelheid van
factoren vertoont slechts zelden eene har
monische ontwikkeling. Onevenwichtigheid
geeft steeds verstoringen; zóó zeer zelfs,
dat daarbij een gunstige ontwikkeling van
één van die factoren, hoezeer ook volgens
de normen, die de wetenschap op dat ter
rein gesteld heeft, in de veelheid van
maatschappelijke verschijnselen tot chaos
kan leiden, wanneer men op ander gebied
zondigt. Hier zie ik voor een deel de oor
zaak van de critiek waarvan de weten
schappelijke bedrijfsorganisatie in de laat
ste crisis het slachtoffer is geworden.
Wanneer ik niet instem met enkeier
critiek, dan wil dit geenszins zeggen, dat
daaruit geen lessen zou kunnen putten.
In de eerste plaats zal deze overdenking
tot een zekeren inkeer moeten leiden en
wel in dien zin, dat men beseffe door
rationalisatie de fouten, welke
onze sociale gemeenschap aankleven, niet
te kunnen elimineeren; dat men ook zich
rekenschap zal hebben te geven van het
tempo waarin verbeterde organisatie-me
thoden kunnen worden toegepast in samen
hang met vorderingen op andere terrei
nen; eindelijk: dat deze alleen de techni
sche zijde van het evolutie-vraagstuk ra
ken. De wetenschappelijke bedrijfsorgani
satie is vooral gegroeid met het grootbe
drijf. De practijk ging toen de wetenschap
vooruit en de minister ging na 'f ontstaan
der „wetenschappelijke bedrijfsorganisa
tie."
Aanvankelijk werd menige ernstige fout
begaan doordat de factor „mensoh" te
veel uit het oog werd verloren. Later werd
meer aandacht geschonken aan de psycho
logie en physiologic en werden deze we
tenschappen dienstbaar gemaakt aan de
wetenschappelijke bedrijfsorganisatie. Ook
hiermede werd het doel niet volledig be
reikt; want men ging beseffen, dat ook de
ethische zijde van het vraagstuk, 's m e n-
sohen koninklijke waardig
heid als heerscher over de
geschapen wereld, niet mocht ver
waarloosd worden.
Voor korte perioden kan men daarover
heen stappen, op den duur eischt de so
ciale vrede, eischt ook elk hooger streven,
da/t met de mensch el ij ke fac
toren vrijwel in de eerste
plaats wordt rekening gehou
den.
Ook voor het succes van het bedrijf is de
juiste waardeering van den mensohelijken
factor van groote beteekenis. Naast ge
schiktheid voor het beroep, speelt karak
ter een groote rol. De beteekenis
daarvan is vaak grooter
dan de kostenbesparing. Zou
de wetenschappelijke bedrijfsleiding deze
element uit het oog verliezen, daoi zou de
mechanisatie leiden tot vernietiging
vanden geest, dat kostba
re goed der mensch h ei d.
Tegen de werkloosheid.
Intusschen moet ook met den uitbouw
der inwendige organisatie de vergrooting
der afzetsmogelijkheid onder het oog ge
zien worden. De bedrijfsleider kan ook hier
niet meer alleen op intuïtie afgaan.
Hetgeen voorts de credietcrisis ons thans
te zien geeft, zou men kunnen afleiden, dat
de wetenschappelijke organisatie nog niet
hoog genoeg is opgevoerd. Spr. betwijfelt
dit edhter. Er zijn wel groote fouten be
gaan, doch die liggen buiten het terrein
der wetenschappelijke bedrijfsorganisatie.
Voor een speciaal vraagstuk van rationa
lisatie vroeg spr. bijzondere aandacht. We
leven in een tijdperk van het leed der
werkloosheid. Bezuiniging is natuurlijk
noodig. Maar de noodige elasticiteit wordt
vaak gemist bij de aanpassing aan wisse
lende omstandigheden. Dan geschiedt de
vervanging van arbeidskrachten door ma
chines in te snel tempo. De vrijgekomen
arbeidskrachten kunnen dan niet ten volle
geabsorbeerd worden.
Ook 'n groot arbeidsbelang!
Ook de werknemers zijn bier niet geheel
van schuld vrij te pleiten. De inelasticiteit
van den factor loon heeft vaak ten gevol
ge, dat hierdoor technische verbeteringen
en wijzigingen in de organisatie rendabel
worden. Met andere woorden: daar is een
rationalisatie, welke niet denzelfden graad
van rentabiliteit zouden bezitten, indien
het arbeidsloon in perioden van depressie
op meer soepele wijze met de kosten van
het levensonderhoud omlaag zou gaan.
Ten einde, deze consequenties te overzien
en de rationalisatie daardoor een gezonde
rem te kunnen aanleggen, ben ik van mee
ning, dat kennis van wetenschappelijke
bedrijfsorganisatie evenzeer een werkne-
mersbelang is. Samenwerking tusschen den
ondernemer, wetenschappelijke bedrijfslei
der en de werknemers, die steeds beter
gewennen htm vertrouwen te schenken aan
ook intellectueel hoogstaande leiders, is
naar mijne overtuiging een groot maat
schappelijk belang, dat ook de Nederland-
sche Regeering na aan het hart ligt en
dat ik dus zeer in uw aandacht aanbeveel.
Met den wensCh tot welslagen van het
congres opende de Minister de beraadsla
gingen.
MENSCH EN MACHINE.
Wordt een belangrijk gedeelte van
het Twente-Rijnkaaal door
handenarbeid uitgevoerd?
EEN TON MEER LOON.
In de Tweede Kamer is eenige malen
aan de regeering verzocht, bij de uitvoe
ring van groote grondwerken tijdelijk geen
machines te gebruiken, doch alles door
menschen te laten doen.
Het schijnt thans, dat aan dit verlangen
uitvoering wordt gegeven.
Zaterdagavond 1.1. waren, op verzoek
van minister Ruys, op het gemeentehuis
de burgemeester en weth. van de gemeen
ten Almelo, Enschede, Hengelo (O.), 01-
denzaal en Lonneker bijeengekomen, onder
leiding vaat hoofd-inspecteur Meyer de
Vries. Deze deelde, volgens „Het Volk"
mede, dat een plan is opgemaakt, om een
belangrijk gedeelte van het Twente-Rijn-
kanaal door handenarbeid te laten uitvoe
ren. Kwam het plan tot uitvoering, dan
zou er in plaats van ƒ.50.000, 150.000 loon
te betalen zijn. Het ligt in de bedoeling
het werk in zes maanden uit te voeren met
500 gesteunde werkloozen uit de vijf ge
noemde Twentsche gemeenten.
NATIONAAL MARIA-C0NGRES TE
NIJMEGEN.
Bezoek der vijf Bisschoppen van Nederland.
Naar wij vernemen hebben alle leden van
het Doorluchtig Episcopaat van Nederland
toegezegd aan het Nationaal Maria-Con-
gres te Nijmegen geheel of gedeeltelijk te
zullen deelnemen.
Zooals bekend, zullen hunne Hoogw. Ex
cellenties Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbis
schop van Utrecht en Mgr. A. F. Diepen,
bisschop van 's-Hertogenbosch, Zondagmor
gen 7 Aug., een Pontificale Hoogmis opdra
gen. De plechtige openingsvergadering Za
terdagmiddag om 3 uur, zal door de tegen
woordigheid van meerdere Hoogwaardige
Bisschoppen worden vereerd.
De eerste opvoering van het Maria^-spel
„Die Eerste Bliscap van Maria", in de groo
te zaal van De Vereeniging, zal, voorzoover
thans reeds bekend, worden bijgewoond
door hunne Hoogw. Excellenties Mgr. J. H.
G. Jansen, Mgr. A. F. Diepen en Mgr. J.
D. J. Aengenent.
Het hoogtepunt van het Congres is de
plechtige Maria-omdracht op Zondagmid
dag, gevolgd door een Pontificaal Lof in de
open lucht en de plechtige kroning van bet
Maria-beeld.
Aan deze plechtigheden zullen alle vijf
Hoogwaardige Bisschoppen van Nederland
deelnemen. Het Pontificaal Lof, alsmede
de plechtige kroning van het Maria-beeld
zullen geschieden door Z. H. Exc. Mgr. A.
F. Diepen ,den Ordinarius van het diocee3,
waarin het Ma-ria-Congres gehouden wordt.
Van de katholieke ministers, die, zooals
bekend, met de Hoogwaardige Bisschoppen
van ons land, het beschermheerschap van
het Congres hebben willen aanvaarden,
heeft zijn Exc. Jhr. Mr. Ch. Ruys de Bee-
renbrouck, minister van Staat, minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, toege
zegd, de openingsvergadering van het Con
gres op Zaterdag te zullen bijwonen, ter
wijl Zijn Exc. Mr. Dr. L. N. Deckers, mi
nister van Defensie, Maandag aan hef Con
gres zal deelnemen.
DE STEUN AAN DE
VARKENSHOUDERIJ.
Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer in zake het wetsont
werp, houdende steun aan de varkenshou
derij.
Minister Verschuur handhaaft daarin
zijn bezwaren tegen het toesiagstelsel. Voor
landbouwers, aan wie eenvoudig voor ieder
geslacht varken een bedrag zou zijn toe
gestoken, zou noch de prikkel tot, noch
eenige reëele mogelijkheid ter bereiding
van saneerrngs voor waar den gegeven zijn.
Rantsoeneering van den opfok en centrali
seering van den export zijn, naar de minis
ter meent, de onmisbare steunpunten voor
iedere poging, om de varkenshouderij weer
zoo goed mogelijk in te stellen op het hui
dige, maar vooral op het toekomstige be
lang. Dat export-oonoentratie en produc
tiebeperking niet is kunnen worden ver
wezenlijkt door de landbouwers zelf, is een
feit, dat men moet oonstateeren en dat wel
is te verklaren.
Van de twee middelen om varkensteelt
en -mesterij in gewenschben toestand en
omvang te behouden, n.l. óf last op de
vleeschconsumptie óf last op de schatkist
is door de regeering het eerste als meest
gewenachte gekozen. Grond hiervoor is de
overweging, dat het in ieder geval niet be
stendigd behoort te worden, dat de Neder-
landsche consument vèr beneden kostprijs
vleesok blijft bekomen. Dat hij daarbij ook
voor het productiegebied, waaruit zijn bij
zonder consumptiegoed stamt, eenige alge-
meene bijdrage zal leveren, komt den mi
nister voor, geen onredelijke kust te zijn.
De minister is er nog niet in geslaagd,
practised uitvoerbare denkbeelden te kun
nen geven van mogelijkheden om de steun
maatregelen rechtstreeks effectief te ma
ken tot waarborg voor eenig concreet loon
peil. Niettemin zal hij zijn gedachten daar
over ernstig laten gaan.
Het blijft de bedoeling om te komen tot
een normale verhouding der productie tus
schen zware en lichte varkens, waardoor de
zeer gevaarlijke positie, waarin de mesters
van het zware varken zioh zouden bevin
den, voor de toekomst wordt voorkomen.
Het ligt niet in de bedoeling om voor
zoover betreft het Rijkstoezioht een uitbrei
ding van eenige beteekenis aan het perso
neel t© geven. Het is moge-lijk door een
eonoentratie met een ander crisisbureau,
n.l. dat van de uitvoering van de Tarwe-
wet, de personeeluitbreiding zeer te beper
ken.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Demonstratie-verbod in Duitschland
uitgevaardigd. (2de blad).
Turkije in den Volkenbond opgenomen.
(2de blad).
BINNENLAND.
De regeering bereidt het antwoord voor
op het verzoek van de textiel-ondernemii>
gen inzake steunverleening. (lste blad).
De regeering antwoordt op de bezwaren
uit de Eerste Kamer inzake het varkens-
crisiswetsontwerp. (Ie blad).
OMGEVING.
De gemeenteraad van Zoetermeer be
sloot tot samenvoeging met Zegwaart.
(Omgeving, kle blad).
Radio-rede van Minister Ruys
de Beerenbrouck.
Hedenavond zal de Minister van Staat
Jhr. Mr. Ch. M. Ruys de Beerenbrouck
om 7.30 N.Z.T. over de beide Neder-
landsche omroepstations een rede houden
getiteld: De oeconomische toestand des
lands.
Een commissie.
Op vragen van het Eerste Kamerlid Van
der Lande:
Is het den minister bekend:
1. dat groote textielondernemingen in
Twent-he 5 Januari j.l. een brief hebben
gericht tot den gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië, waarin gevraagd werd
om oontingenteering van textielfabrikaten;
2. dat tot heden daarop nog geen ant
woord is ontvangen;
3. dat de nood in Twenthe steeds meer
stijgt.
Is de minister bereid zijn invloed te doen
gelden, opdat aan te textielindustrie ten
spoedigste de gevraagde steun worde ver
leend?
heeft de minister van koloniën geant
woord:
De eerste, drieledige, vraag wordt door
den ondergeteekende bevestigend beant
woord.
In antwoord op de tweede vraag moge de
ondergeteekende mededeelen, dat een be
slissing op het verzoek van de betrokken
textielondernemingen ernstig wordt voor
bereid. Terwijl een door den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië speciaal
ingesteld werkcomité doende is de gege
vens te verzamelen, die onontbeerlijk zijn
voor de beoordeeling van deze veelomvat
tende aangelegenheid, heeft de onderge
teekende, in overleg met de minister van
oeconomische zaken en arbeid en van finan
ciën, de noodige stappen gedaan voor de in
stelling van een oommissie hier te lande,
die de regeering. zal adviseeren nopens be
vordering van oeconomische samenwerking
tusschen Nederland en Nederlandsch-Indië.
Deze commissie, waarvan de instelling bin
nenkort zal plaats vinden, zal zich mede
hebben uit te spreken over het vraagstuk
der contingenteering van den invoer in
Nederlandsch-Indië ten behoeve van de nij
verheid in Nederland, welk vraagstuk, om
redenen van principieelen en van practi-
schen aard, bezwaarlijk incidenteel tot op
lossing zou kunnen worden gebracht.
DE CONVENTIE VOOR VERLAGING
VAN DE DOUANETARIEVEN.
Tusschen Nederland, Luxemburg en België.
De internationale conventie voor verla
ging van de douanetarieven, die te Ouchy
op 15 Juni door de vertegenwoordigers van
Nederland, Luxemburg en België is gepara
feerd, is thans door de belanghebbende re
geeringen goedgekeurd. Dientengevolge is
de?.e acte 18 Juli te Genève door minister
Beelaerts van Blokland, door den president
van Luxemburg Beoh en door den minister
van butenlandsche zaken van België Paul
Hymans onderteekend. De conventie zal
door d e onderteekenend e staten aan de
staten, met welke zij door handelsovereen
komsten gebonden zijn, en aan het secreta
riaat van den Volkenbond worden toege
zonden.
Dr. Nederbragt was bij de onderteeke-
ning tegenwoordig.
