HET NEDERLANDSCHE
POOLSTATION OP GROENLAND
VRIJDAG 1 JULI 1932
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD fAli. 11
161
Hoe it erover denk? Hoe ik de toestand
bekijk
Ja, mijn goede vrienden stellen mij nogal
eens die vraag. En wat moet 'n mensch
daar nu op antwoorden? De grootste ban
kiers, de beroemdste economen, de knap
ste politici weten geen raad en spreken
elkaar tegen. Bovendien behoor ik wer
kelijk met tot die uitverkorenen, die de
wereld overzien en dan kunnen(l) zeggen
hoe het moet. Moet de gulden omlaag of
ons geld zijn waarde behouden? Het dag
blad de „Tijd." heeft vele voorname kop
stukken een antwoord op die vraag laten
geven. U zult wel gemerkt hebben, dat ik
daar met bij was.
Hoe ik erover denk?
Sinds jaren schreeuwt het ongeloovige
kamp, dat er menschen teveel op de aarde
zijn en komen, dat de productie daarop niet
berekend is. Want de God, Die de aarde
sahiep en de menschen in het leven roept,
is lang niet zoo knap als zij. Hij heeft een
fout gemaakt en maakt nog geregeld fou
ten bij zijn berekening. Als Hij werkelijk
de Alwetende, de Almachtige Schepper
was, Dien de Geloovigen van Hem maken,
dan zou Hij gezorgd hebben, dat er niet
teveel menschen kwamen of dat de aarde
wat vruchtbaarder geweest was
„Ze zijn beschaamd geworden; omdat
God ze veracht heeft", lezen we in de Psal
men.
„Er kwamen teveel menschen op aarde.
Dat kon zoo niet langer". De aarde zou de
menschen niet kunnen onderhouden, als dat
zoo doorging
Nederland gooit haar groenten op de
mesthoop en voert hier en daar reeds met
vers oh e zoete melk de varkens, die ook
niets waard zijn. In Noord—Amerika ver
brandt men graan, omdat men er geen
raad meo weet. In Brazilië werpt men ton
nen koffie in zee. In Portugal laat men
duizenden liters wijn wegloopen, omdat er
geen markt voor is
Hoe ik erover denk? Wat mijn ant
woord is?
Paus en Bisschoppen hebben gesproken.
Gebed, aalmoes en boete! Sodoma en Go-
morrha zouden gered zijn, als er slechts
tien rechtvaardigen gevonden waren: Gods
arm is niet korter geworden en Zijn goe
dertierenheid niet minder.
Father LEFEBER.
St. Bonifacius-Missiebuis,
Hoorn, postrek. 120937.
God zal ons allen, ook dit Missiehuis,
door de crisis heen helpen, als wij maar
kinderlijk vertrouwen hebben.
RECHTZAKEN
ITALIANEN VEROORDEELD.
De Rechtbank te Utrecht veroordeelde
©enigen tijd geleden de twee Italianen, Ro-
eettd en Qhristofori, wegens poging tot dief
stal met braak in de Middenstandsbank te
Soest tot een gevangenisstraf van een jaar
en zes maanden. De beide mannen kwa
men van dit vonnis in hooger beroep en
stonden de vorige week terecht voor het
Gerechtshof te Amsterdam, d.w.z. alleen
Qhristofori, want Rosetti had den avond
voor de terechtzitting de vlucht genomen
uit het O. L. Vrouwengasthuis en men
zoekt nog naar hem.
Gistermorgen wees het Hof arrest en
legde dezelfde straffen op, nu met aftrek
van de voorloopige hechtenis tot 13 April.
Deze straffen werden opgelegd alleen we
gens poging tot diefstal; dat de Italianen,
om zich tot de bank toegang te verschaffen,
©en raam zouden hebben opengebroken,
nam het Hof niet als bewezen aan. Rosetti
werd vanzelfsprekend bij verstek veroor
deeld.
BEDRIEGLIJKE BANKBREUK.
Anderhalf jaar geëischt.
Voor de rechtbank te Haarlem stond te
recht ©en bloembollenhandelaar uit H i 1-
legom, thans gedetineerd-, wien bedrieg
lijke bankbreuk ten laste was gelegd.
Verdachte zou n.l., hoewel de Rechtbank
hem op 5 Mei 1931 failliet had verklaard,
©en bedrag van 3047 niet aan zijn cura
tor hebben opgegeven, althans aan zijn
faillissement hebben onttrokken.
Na uitgebreid getuigenverhoor eischte de
officier van justitie anderhalfjaar gevange
nisstraf.
Uitspraak 18 Juli.
Oplichting.
Het Gerechtshof te Amsterdam wees gis
teren arrest in de strafzaak tegen den
„koopman" W. S., verdacht van oplichting
meermalen gepleegd.
Hij handelde indertijd onder den wijd-
schen naam „Niederlandische Boden Kre-
dit Bank". Een indrukwekkend briefhoofd
bracht het publiek in de meening, dat hij
groote zaken deed. Verschillende buitenlan
ders meestal Duitschers stuurden geld
aan verd. om hypotheek op hun bezittin
gen te krijgen door verd.'s bemiddeling.
Het gestuurde geld was voor „dekking" der
onkosten, doch de hypotheek-aanvrage werd
steeds afgewezen onder het voorwendsel
dat de inlichtingen over den aanvrager on
gunstig waren. De rechtbank had verd.
veroordeeld wegens oplichting meermalen
gepleegd, tot een gevangenisstraf van twee
jaar, met bevel tot onmiddellijke gevan
genneming.
Het Hof vernietigde het vonnis op for-
meele gronden en veroordeelde verdachte
wegens oplichting meermalen gepleegd tot
zes maanden gevangenisstraf met bevel tot
onmiddellijke gevangenneming.
Kerkdiefstallen in den Achterhoek.
Het gerechtshof te Arnhem heeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen twee ar
beiders te Doetinchem, die terecht hadden
gestaan wegens verschillende kerkdiefstal
len in plaatsen in den Gelderschen Achter
hoek. De rechtbank had een der verdach
ten veroordeeld tot een jaar en zes maan
den gevangenisstraf en de tweede tot een
jaar gevangenisstraf, waarvan acht maan
den voorwaardelijk. Het Hof heeft de straf
van den eersten verdachte gehandhaafd
doch aan den tweede negen maanden ge
vangenisstraf opgelegd.
Voor beide verdachten werd de preven
tieve hechtenis in mindering gebracht.
MANNEN AAN HET SPINNEWIEL.
Koppensnellers aan den huiselijken arbeid.
Een katoenen blouse is de gewone koop
prijs voor ©en vrouw in het land der Jeva-
ros, ©en wilde Indianenstam in het gebied
der Amarorie-rivier en berucht om zijn kop
pensnellen. De voornaamste voorwaarden
voor het verkrijgen der vrouw echter is,
dat de pretendent de katoen der blouse zelf
gesponnen en geweven heeft. Dit spinnen
en weven van het katoen eischt bij het pri
mitieve hand werktuig der wilden echter
een zoo moeilijke en zorgzame arbeid, dat
het dikwijls maanden duurt eer het klee-
dingstuk klaar is. De vrouwen der Jevaros
dragen blouse en rok, terwijl de mannen
zich met een katoenen rokje tevreden stel
len, dat zij eveneens zelf weven en iederen
dag één keer wasschen.
Dr. Sterling, de leider van den Ameri-
kaa-nschen dienst van het Smeithsonian-
Instituut, die met acht andere geleerden
vier maanden onder de Jevaros leefde, be
schrijft de wilden als een primitieve volks
stam, waarvan de mannen zich bezig hou
den met spinnen en weven, terwijl de vrou
wen veldarbeid en alle overige huiselijke
bezigheden verrichten. Wanneer de mannen
niet aan het spinnewiel of den weefstoel
bezig zijn, doorkruisen zij de dzjungle, doo-
den dieren met hun vergiftigde pijlen of
overvallen met speren en oude vuurwapens
de dorpen van hun vijanden. Zij zijn bij
zonder bedreven in de kunst om de tro-
pheeën bestaande uit de hoofden der ver
moorde vijanden te mumificieëren en de
schedels door behandeling met warmte tot
de grootte van een vuist te doen ineen
krimpen.
Op zekeren keer hadden Dr. Sterling en
zijn kameraden alle reden zich zeer onbe
haaglijk te gevoelen bij de onbeschaafde
gewoonten hunner gastheeren. Toen do
Amerikanen in hun gemeenschappelijke
tent omstreeks middernacht in diepen slaap
gedompeld waren, werden zij door het op
perhoofd van den stam onzacht gewekt, ter
wijl hij met dreigende gebaren zijn speer
zwaaide. Het bleek, dat er een vrouw van
den stam ziek geworden was en een der
dragers van de expeditie, ©en medicijnman
der Jevaros verdacht werd van schuld aan
hare ziekte. Indien de vrouw stierf zou hij
gedood worden en in zijn vertwijfeling had.
hij de blanke mannen beschuldigd de vrouw
behekst te hébben. Gelukkig voor hem en
de verdacht© Amerikanen, hersteld© de
vrouw weer.
De voorbereiding der
expeditie
Wié er mee gaan.
Bijzonderheden over de
waarnemingen
Dezer dagen vertrekken de deelnemers
aan de Nederlandsche expeditie naar Ang
magssalik op Groenland, om aldaar gedu
rende het internationale poolja&r 1932
1933 een magnetisch-meteorologisch station
te bezetten.
Wij willen daarom een en ander over do
voorbereiding der expeditie en de deelne
mers mededeelen, om daarna enkele bij
zonderheden over de waarnemingen te ver
melden.
Finantieel is de expeditio mogelijk ge
worden, doordat het Rijk het Kon. Ned.
Met. Instituut in staat heeft gesteld de
magnetische instrumenten en hulpmiddelen
aan te schaffen en aan de expeditie in
bruikleen te geven .terwijl verder in ruime
mate steun is ondervonden van vele weten
schappelijke genootschappen, in de eerste
plaats de Holiandsche Maatschappij der
Wetenschappen in Haarlem, die de bate
van het Langerhuyzenfonds aan de Neder
landsche Commissie voor het Internatio
nale Pooljaar schonk, het Koninklijk Ne-
derlandsch Aardrijkskundig Genootschap,
het Provinciaal Utrechtsch Genootschap
van Kunsten en Wetensohappen, het Ne-
derlandsch Natuur- en Geneeskundig Con
gres, de Maatschappij Diligentia, om alleen
de voornaamste giften te noeemn. Ook van
de Koninklijke Paketvaart Maatschappij
werd een belangrijke gift ontvangen.
Inzonderheid ten behoeve van de onder
zoekingen op radiogebied werd nog ruime
steun verleend door het W.E.R.A.-fonds en
door de Oostersche Handel en Reedenjen
te Amsterdam. De Commissie werd vereerd
met bijdragen van H. M. de Koningin-Moe
der en Prinses Juliana, terwijl ook verder
uit de kringen van scheepvaart, industrie,
handel en wetenschap voldoende werd bij
gedragen om het geraamde bedrag bijeen
te krijgen. Met groote waardeering moet
hier worden vermeld, dat. het Bestuur van
Groenland de expeditie in vele opzichten
te hulp kwam, zoowel door het verleenen
van huisvesting in een vroegere bestuurs-
woning, als door het kosteloos verleenen
van vervoer voor personen en bagage en
allerlei hulp in het aanschaffen van benoo-
digdheden.
In weerwil van al deze hulp zou toch het
uitgebreide, radio-onderzoek, dat de expedi
tie voorbereid heeft, onmogelijk zijn ce-
wecst zonder de hulp van dr. A. F. Philips,
die een koTtegolfzender aan de expeditie
in bruikleen afstond, terwijl het Laborato
rium van prof. dr. jhr. G. J. Elias van de
Technische Hoogeschool te Delft een ont-
vanginrichting in bruikleen gaf.
Uit de vrij talrijke aanbiedingen vcor
deelneming zijn na overleg met de hoog
leeraren in de natuurkunde aan de Ne
derlandsche Universiteiten en de Techni
sche Hoogeschool als deelnemers gekozen
de heeren J. A. de Bruine, techn. stud.
(Delft); H. P. Th. van Lohuizen. phil. cand.
(Utrecht); K. L. van Schouwenburg, chem.
cand. (Delft) en dr. J. van Zuylen (Gronin
gen), welke laatste als leider zal optreden.
Alle expeditieleden hebben zich sinds vele
maanden voor hun taak voorbereid, wat de
radio-onderzoekingen betreft onder leiding
van prof. dr. G. J. Elias te Delft en dr. B.
van der Pol te Eindhoven, wat de magneti
sche en meteorologische onderzoekingen
betreft hoofdzakelijk te De Bilt, vooral on
der leiding van dr. G. van Dijk, terwijl prof.
Schermerhorn t© Delft een der deelnemers
opleidde in het verrichten van astronomi
sche plaatsbepalingen, en van het Geode
tisch Instituut een theodoliet ter leen werd
ontvangen. Bovendien hebben de drie
laatstgenoemde deelnemers omsteeks Kerst
mis ©en reis gemaakt naar Kopenhagen en
Finland, zoowel om met de bediening van
te Kopenhagen ontworpen magnetische re-
giatreeringsinstrumenten t© worden ver
trouwd gemaakt, als om in een in de pool
streken gelegen station (Sodankyla in Fin
land) met den toestand van magnetische
variaties in een dergelijk station ©enigszins
kennis te maken.
Deze reis heeft hen tevens in aanraking
gebracht met personen, die in poolstreken
bekend zijn of die zelf geruimen tijd op
Groenland hebben doorgebracht. Zij zijn
dus terdege voor hun taak voorbereid.
Wij kunnen die taak hier niet in bijzon
derheden beschrijven, maar willen toch een
opsomming geven, die eenig denkbeeld
geeft van het groote materiaal dat ver
zameld staat te worden.
Voor de magnetische waarnemingen
neemt men uit Kopenhagen twee lichte ge
bouwtjes mede, in het eene waarvan drie
stel instrumenten worden opgesteld die pho-
tografisoh de richting en sterkte van de
aardmagneetkracht opteekenon. Met het
oog op de zeer groote variaties, die nabij
de magnetische pool te wachten zijn, heeft
men bijzondere instrumenten aangeschaft,
die met behulp van een groot aantal pris
ma's op ©en kleine papierbreedte toch al
les opteekenen. Een ander stel instrumen
ten dient voor snelregistreering, waarbij
ook de kortere schommelingen afzonderlijk
worden opgeteekend. Voor de nauwkeurige
vaststelling van de basiswaarden worden
in het tweede gebouwtje met standaard
instrumenten van tijd tot tijd metingen
verricht.
Nauw verband met de magnetische waar
nemingen vertoonen die van het noorder
licht. Men verwacht een groot aantal da
gen met duidelijke noorderliohbversahijnse-
len te zullen meemaken. Dit zal worden
gephotografeerd met ©en voor dat doel door
de Geodetische en Geophysische Unie ter
leen verstrekte camera, en verder worden
opgeteekend met behulp van sterrekaar-
ten, terwijl men ook van zwakker Noorder
licht de aanwezigheid met spectroscoopjes
zal vaststellen.
Over het radio-onderzoek, dat zoo nauw
met het magnetisme is verbonden, heeft
dr. van der Pol dezer dagen een radio-lozing
gehouden, terwijl hij zicb voorstelt daar
over ook in de pers later mededeelingen
te verspreiden.
Bij het meteorologisch gedeelte staat het
onderzoek der hooge atmosfeer op den
voorgrond. Er is te Angmagssalik reeds eeu
vrij goed uitgeruste meteorologisch sta
tion, dat ook waarnemingen per radiotele-
graaf verzendt. Toch zal men zelf ©en vol
ledig uitgerust meteorologisch station op
zetten, omdat het voor de deelnemers ge-
wenscht is, zelf de bijzondere verschijnselen,
die zich in de poolstreken voordoen, te be-
studeeren en ook voor het onderling ver
band der verschillende waarnemingen ©en
juiste kennis der plaatselijke verschijnselen
vereischt is. Aerologische waarnemingen ge
schieden er nog niet en men heeft een groo-
ten voorraad lood ballons medegenomen,
die met waterstof gevuld en opgelaten zul
len worden, om dan met ©en registreertheo-
doliet naar dr. Schout© te worden gevolgd.
De waterstof moet ter plaatse met behulp
van Ferrosilicium en bijtende natron wor
den gefabriceerd. In den poolnacht zal men
beproeven de ballons van een eenvoudige
kaarsverlichting te voorzien, om de waar
nemingen het geheel e jaar te kunnen voort
zetten.
Waarnemingen met regis treerballons,
waardoor temperatuur en vochtigheid tot
op groote hoogte kunnen worden bepaald,
zullen hier en daar in het poolgébied ver
richt worden met toestellen, die elke bereik
te temperatuur enz. door radio-signalen
verkondigen. Ons ontbraken de geldmidde
len voor de groote ballons en de groote
hoeveelheid waterstof, die hiervoor noodig
zijn, al had men de radio-sondes uit een
Amerikaansche schenking kunnen krijgen.
Men hoopt echter toch tot verscheidene
K.M. hoagte de atmosfeer te onderzoeken
met Ganadeesche instrumenten, uitgevon
den door mr. Patterson, die weinig kosten
en de bereikte temperatuur enz. met licht
signalen aangeven.
.Overigens zullen de meteorologische
waarnemers zich bezighouden met geregel
de wolkenwaarnemingen en ook ijverig let
ten op optische verschijnselen (kringen om
zon, maan, bijzonnen enz.) die in de pooi-
DE AVONTUREN VAN EEN VERKEERSAGENTJE.
POGING TOT MOORD.
Opnieuw 5 jaar geëischt.
De Haarlemsche rechtbank heeft voort
gezet de zaak tegen een slooper, beschul
digd van poging tot moord van zijn geschei
den vrouw op den Heerensingel te Haar
lem. 19 Mei j.l. was een aanvang gemaakt
met de behandeling dezer zaak en was door
<jen officier van justitie vijf jaar gevange
nisstraf geëischt. Later had de rechtbank
interlocutoir vonnis gewezen, waarbij ©en
nader onderzoek naar verdachte'» geestver
mogens gelast werd. Uit dit onderzoek was
komen vast te staan, dat verd. in lichte
male psychopaat was, dooh wel toereken
baar voor zijn daden. Op grond van dit rap
port eischte de officier van justitie gister
morgen opnieuw 5 jaar gevangenisstraf.
Mishandeling.
De Groningsche rechtbank heeft gisteren
veroordeeld tot acht maanden gevangenis
straf waarvan 4 maanden voorwaardelijk
den 42-jarigen Groningschen schipper H.
C. Ts die in den nacht van 18 Mei zijn vroe
gere vriendin W. de R. en haar nieuwe
vriend T. met een mes heeft mishandeld.
De eisch luidde 6 maanden.
461. Men kan begrijpen hoe verbaasd de visscher werd,
toen hij, in plaats van visch een matroosje ophaalde,
die als een groet met zijn muts wuifde. Van verbazing
liet de visscher zijn schepnet in het water vallen. En
Keesie had een pret voor drie. Daar is ie, daar is ie,
sobreeuwde hij.
462. Ja hier ben ik, zei het matroosje, lachende, toen d
visscher en Keesie hem in de boot hielpen. Jonge, jonge,
zeide hij, ik ben nog nooit zoo lang onder water geweest,
maar ik ben blij, dat ik je zie, Keesie, want ik was ai
ongerust over je.
streken met buitengewone pracht optreden.
Door de welwillenheid der firma Kipp
Zn. tp Delft zal de expeditie ook stralings
waarnemingen (zonnestraling) verrichten,
en van prof. Clay te Amsterdam heeft rij
de hulpmiddelen gekregen om ook enkele
waarnemingen van kosmische straling te
doen.
Ingevolge overeenkomst met den heer
Tijmstra (Den Haag) en prof. Rutton
(Utrecht) verleent de expeditie gastvrij
heid aan den heer en mevrouw Tinbergen-
Rutten, die een biologisch onderzoek in de
omgeving van Angmagssalik zullen uitvoe
ren en in voorkomende gevallen als reser
ve-waarnemers kunnen optreden.
Omstreeks 14 Juli vertrekt de „Gertrud
Rask" uit Kopenhagen, oa met deze zes
Nederlanders en de zware lading kisten,
met de Nederlandsche kleur gemerkt. Onze
beste wenschen vergezellen hen op dezen
tooht en bij het verblijf op Angmagssalik.
Van het terugkeerende schip kunnen de
eerste berichten omtrent de aankomst wor
den verwacht. Overigens zijn maatregelen
genomen om op weinig kostbare wijze ra-
diotelegrafische beriohten omtrent den gang
der waarnemingen en het welzijn der deel
nemers te verkrijgen, waartoe de Telegraaf-
administratiea hebben medegewerkt door
©en verlaagd tarief toe te staan.
Wij hopen dus af en toe mededeelingen
omtrent het lot der expeditie en haar werk
te kunnen verspreiden.
WILT U IETS WETEN?
Vraag: Wat is over het algemeen de
gewoonte als een meisje met een zaken
man trouwt? In hoeverre moet het meisje
dan voor de huishouding zorgen?
Antwoord Dat hangt af van we-
derzijdschen stand en fortuin. Zelf onder
ling regelen.
Vraag: Is er gelegenheid brieven per
luchtpost te verzenden naar Kigoma, Urun-
di beige. Afrika. Hoeveel extra port is
voor deze brieven verschuldigd. Hoeveel
zou de reis der brieven verkort worden.
Gewoonlijk hebben ze 6 a 7 weken noodig.
Antwoord Deze brieven kunnen
per K. L. M. luchtpost verzonden worden
naar Cairo, waarna zij verder met den
LondenCairoKaapstad vliegdienst mee
gegeven kunnen worden tot in Britsóh
Oost-Afrika.
Over dit reisje doen zij een week. Als
men de reis in het binnenland ook schat
op ongeveer een week, is de tijdsbesparing
4 a 5 weken.
Het tarief is 15 cent per elke 5 gram
boven het gewone tarief.
Zooals bekend vertrekt iederen Donder
dagochtend een K. L. M. vliegtuig.
STOOMVAARTBERICHTth
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
MARNIX VAN ST. ALDEGOND'E,
30 Juni van Amsterdam naar Batavia, was
11 uur 30 nam. in zee.
POELAU LAUT (uitr.) vertr. 29 Juni v.
Belawan.
POELAU TELLO (fchuisr.) pass. 29 Juni
Perim.
TANIMBAR (thuisr.) arr. 30 Juni te
Barcelona.
KON. NED. ST00MB. MIJ.
AJAX vertr. 30 Juni van San Feltn naar
Barcelona.
AMAZONE arr. 30 Juni van Genua L v.
Vigo te Rotterdam.
AURORA vertr. 30 Juni van Amsterdam
naar Rotterdam.
FAUNA vertr. 30 Juni van Amsterdam
naar Rotterdam.
PLUTO vertr. 30 Juni van Amsterdam
naar Rotterdam.
MEROPE, Malta naar Rotterdam, pat«.
30 Juni Gibraltar.
ULYBSES vertr. 29 Juni v&n Piraeus n.
Volo.
KON. PAKETV. MIJ.
HOUTMAN vertr. 2.9 Juni van Lorenzo
Marques naar Port Natal.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
AMSTELKERK (uitr.) pass. 28 Juni te
Gibraltar.
HEEMSKERK (fchuisr.) arr. 29 Juni te
Mombassa.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
BENGALEN (uitr.) arr. 29 Juni te
Calcutta.
STREEFKERK (uifcr.) pass. 30 Juni Gi
braltar.
HOLLAND-AM ER I KA-LIJN.
DAMSTERDIJK arr. hed«n te Rotter
dam.
ROTTERDAMSCHE LL0YD.
MODJÓKERTO (thuisr.) vertr. 26 Juni
van Singapore.
TAPANOELI (fchuisr.) pass. 30 Juni te
Gibraltar.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
ALCINOUS arr. 26 Juni van Hamburg
te Amsterdam.
MELAMPUS, JavaAmsterdam, vertr.
28 Juni van Belawan.
MYRMIDON vertr. 30 Juni van Am
sterdam naar Londen.
