R.K. WERKLIEDENVERBOND
IN NEDERLAND
BUITENLAND
WOENSDAG 29 JUNI 1932
DE LEIDSCHE COURANT
fWEEDE BLAD PAG. S
HET 300-JARIG
BESTAAN van
de Amsterdam-
Bche Universiteit
De hoogleeraren
begeven zich
naar het Con
certgebouw ter
bijwoning van de
plechtige senaats
zitting.
Illlllll
DE UNIVERSI-
TEITSFEESTEN
te Amsterdam.
Dinsdagmiddag
is in het Con
certgebouw een
plechtige senaats
zitting gehouden
Een overzicht
van de zaal tij
dens de zitting.
Voorzitter de Bruijn over
loonsverlaging en
werkloozen-
zorg
DE BISSCHOP VAN HAARLEM
OVER DE KATHOLIEKE
ARBEIDERSORGANI
SATIE
In het gebouw „St. Bavo" te Haarlem
werd gisteren en wordt heden de algemeene
zomervergadering ge-houden van het R. K.
Werkliedenverbond in Nederland, welke
bijeenkomst geopend werd met een rede
van den Verbondsvoorzitter den heer A. C.
de Bruijn uit Utrecht, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
De vergadering, aldus de voorzitter,
wordt niet alleen ditmaal in Haarlem ge
houden, omdat er hier een plaatselijke ar-
beidersvereeniging is die voorbeeldig werkt
en reeds meerdere leiders aan de nationale
beweging geschonken heeft, maar vooral
omdat de katholieke arbeidersbeweging
daardoor in de gelegenheid gesteld zou zijn
Mgr. Aengenent, thans als bisschop in zijn
Verbondsvergadering te kunnen begroe
ten, wat hedennamiddag geschieden zal.
Vervolgens wijst spr. erop, dat geheel de
katholieke arbeidersbeweging in den afge-
loopen winter met inspanning van alle
krachten geworsteld heeft tegen de ernsti
ge gevolgen van de crisis en om uitkomst
heeft gebeden, nu de crisis zich allereerst
en allermeest manifesteerde in een bijna
nog ongekende omvangrijke en langdurige
werkloosheid, met de daaraan verbonden
moreele en materieele ellende voor hon
derdduizenden mannen en vrouwen en kin
deren.
De Katholieke Arbeidersbeweging heeft
onophoudelijk en met alle geëigende mid
delen getracht het lot der werkloozen te
verzachten en het als een van hare eerste
plichten geacht zich zooveel mogelijk te
verzetten tegen de vele aanvallen gericht
op de bestaanspositie der werknemers, on
geacht vanwaar die aanvallen kwamen. Er
bestaat tusschen het Verbondsbestuur en
de besturen der aangesloten vakbonden
volkomen eenstemmigheid, dat zooveel mo
gelijk aanvallen op de bestaanspositie moe
ten worden afgeslagen en slechts noodge
dwongen in loonsverlaging kan worden be
rust.
Loonsverlaging niet HET
middel.
Trouwens meer dringt ook onder de eco
nomisten het idee door, dat loonsverlaging
niet het middel is om uit de huidige im
passe te komen en zij die nog wel op dit
standpunt staan mogen zich in het verle
den spiegelen om te zien dat hun idee voor
de toekomst fout is. Met voldoening mag
spr. dan ook constateeren, dat het crisis
congres van de R. K. Werkgevers loonsver
laging als middel om de crisis te bezweren
niet heeft genoemd. Zij die nog loonsverla
ging voorstaan zullen goed doen him blik te
richten naar het buitenland, waar nog ner
gens loonsverlaging het beoogde gevolg ge
had heeft.
Hoe het Verbond tegenover loonsverla
ging staat is duidelijk op de algemeene ver
gadering van den R. K. Metaalbewerkers-
bond uiteengezet door pater mr. drs. Beau
fort, die daar heeft aangetoond, hoe loons-
daling inderdaad van beteekenis kan zijn
voor de verhooging van onzen nationale
welvaart en uitbreiding van ons afzetge
bied, wanneer het te hooge loonniveau be
lemmerend op onze export werken zou,
doch deze geleerde spr. heeft daaraan on
middellijk toegevoegd, dat dit in de huidige
omstandigheden niet in werkelijkheid het
geval is, doordat onze export niet wordt
belemmerd, door economische belemmerin
gen, n.l. goedkooper productie in andere
landen, doch door oorzaken van handels-
politieken aard, door de hoog opgetrokken
tolmuren, die slechts nog hooger opgetrok
ken zullen worden als we nog goedkooper
gaan produceeren.
De conclusie waartoe pater Beaufort
kwam is dan ook volkomen gelijk aan het
standpunt van het Verbondsbestuur n.l. „al
moet volmondig worden erkend, dat in con
crete, dus in bepaalde gevallen, helaas wei-
licht in talrijke gevallen, loonsverlaging
onvermijdelijk zou zijn (de uiterste nood
zaak worde dan echter overeenkomstig
Quadragesimo met de stukken aangetoond)
als geëigend middel om uit de crisis te
geraken .kan een daling van het algemeen
loonniveau niet worden aanvaard, nationaal
niet omdat wij de verhoopte export-voor-
deelen niet in onze hand hebben en andeA
zijds de nadeelen voor onze binnenlandsche
markt onmiskenbaar zijn, en internationaal
niet, omdat daardoor de bij zooveel rijkdom
en de mogelijkheid tot nog grooter rijkdom
tragische afzetcnsis nog zou worden ver
scherpt. Ook op het jongste coDgres van
het I.C.V. sprak prof. dr. Brouwer zich in
gelijken geest uit, als hij zegt: Wel nooit
heeft de aanval op het arbeidsloon zoozeer
ten doel gehad de aandacht af te leiden van
economische fouten en tekortkomingen als
in dezen tijd".
Het is na deze uitspraken, aldus vervolgt
de Verbondsvoorzitter, dan ook vooralsnog
niet te verwachten, dat wij als promotors
en vergoeilijkers van loonsverlaging als
middel ter bestrijding van de crisis zullen
fungeeren, wij kunnen dit als arbeiders-
leiders met succes aan anderen overlaten.
Hoe moeten wij de gevolgen
der crisis bestrijden?
Maar met dat al is de hevigheid der cri
sis niet ontkend, noch de groote moeilijk
heden waarvoor de regeering geplaatst is.
Wij kunnen in ons kleine land de wereld
crisis niet oplossen, wij moeten haar gevol
gen bestrijden.
Op welke wijze? Spr. noemt het verheu
gend, dat op de jongste internationale Ar-
beidsconferentie aan den Raad van Beheer
van het Internationaal Arbeidsbureau ver
zocht is de invoering bij wet in alle indus-
trieele landen van een Arbeidsweek van 40
uur in studie te nemea.
Waarom, zoo vraagt spr. zou 48 uur ge
werkt moeten worden, indien met veertig
uur werken de werkloosheid zeer belang
rijk zou reduceeren?
Maar daarnaast moet onverwijld aan
onze werkloozen hulp geboden worden.
Dit kost veel geld en de Regeering klaagt
over gebrek aan middelen.
Het wil spr. echter voorkomen, dat het
geld voor de werkloozen er komen moet
en komen kan. Wanneer de verplichting
die rust op hen die nog behoorlijke inko
mens hebben, om de noodlijdenden te hel
pen niet vrijwillig wordt nagekomen, dan
moet de Overheid zorgen, dat die plicht
vervuld wordt.
I® het niet redelijk en sympathiek, dat
een speciale belasting geheven wordt met
het doel den werkloozen het leven mogelijk
te maken Is het van Christelijk standpunt
bezien onredelijk bij wijze van noodoffer
de inkomstenbelasting, vooral van nict-
kostwinners en voorts van allen die een be
hoorlijk inkomen hebben aanzienlijk te ver-
hoogen? Rechtvaardiger en beter te be
grijpen belasting is in dezen tijd ondenk
baar.
Het is, aldus besloot spr. zijn inleidende
redevoering, hoopvol te ervaren, dat bij het
stijgen der moeilijkheden ook het vertrou
wen der arbeiders in de beweging groeien
de is. Dit is mede te danken aan de wijze
waarop de leiders hun dikwerf zware taak
vervullen. Zeker ook critiek is ons niet be
spaard en we aanvaarden die gaarne, vooral
als zij komt van menschen die welmeenend
zijn en zelfs ook iets gepresteerd hebben,
dooh tegenover de belagers van de arbei
ders, van Kerk en Maatschappij zullen wij
strijdvaardig moeten blijven staan.
Op de katholieke arbeidersbeweging
moeten de werknemers kunnen blijven bou
wen als orgaan ter directe behartiging
hunner belangen, maar ook als orgaan dat
welbewust stuurt naar radicale hervor
ming der maatschappij in den geest van
Quadragesimo Anno.
Na de rede van den heer de Bruijn her
dacht de voorzitter wijlen den heer H. J.
Stins, voorzitter van den R.-K. Mijnwer-
kersbond. Welkom werd geheeten de dele
gatie van „De Jonge Werkman", die voor
het eerst in een verbondsvergadering aan
wezig was.
In behandeling kwam dan het jaarver
slag over 1931, naar aanleiding waarvan
door enkele afgevaardigden het woord
werd gevoerd.
Om 2 uur werden de afgevaardigden ten
stadhuize ontvangen. De burgemeester van
Haarlem, de heer C. Maarschalk, sprak
een woord van welkom tot de gasten.
Deze rede werd beantwoord door den
heer de Bruijn.
In de voortgezette vergadering beant
woordde de voorzitter de opmerkingen
naar aanleiding van het jaarverslag. Hij
dankte voor het in het bestuur gestelde
vertrouwen.
Het financieel verslag ging zonder be
spreking onder den hamer door.
De aftredende bestuursleden Hermans,
Veldman, Maenen, Norbart en Guit wer
den herkozen.
Vóór de verkiezing van vier vertegen
woordigers in den Hoogen Raad van Ar
beid, werd na eenige bespreking besloten,
dat het verbond van oordeel is, dat leden
der Tweede Kamer in den Hoogen Raad
van Arbeid benoemd kunnen worden.
De hierna gehouden stemming had tot
uitslag, dat de heeren de Bruijn, Schutte,
A. J. Loerakker en A. van der Meijs als
vertegenwoordigers en de heeren J. Th.
Nijkamp, H. Brouwer, W. J. Andriessen en
A. van Hamersveid als plaatsvervangers
werden herkozen.
Mgr. Aengenent ter vergadering.
Te omstreeks 4 uur kwam Haarlems
kerkvorst, Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aenge
nent, ter vergadering, die door den voor
zitter, den heer A. C. de Bruijn, werd ver
welkomd.
Het is, zei spr. o.m. een Uwer grootste
verdiensten, dat U voor de arbeidersbewe
ging, en wel in de moeilijke begin-periode,
een staf behoorlijk voor hun taak bereken
de leiders gevormd heeft, welke, met alle
gebreken overigens, in staat zijn geweest
de arbeidersbeweging te brengen tot de
hoogte en de diepte van dit oogenblik.
Uw tweede groote verdienste is de door
U gebrachte sociale scholing in het alge
meen.
U was het, Excellentie, die een be
langrijk deel van ons volk mobiel gemaakt
heeft voor dien strijd, en niet het minst
de Katholieke Arbeidersbeweging heeft
ten deze Uw wijze lessen in practijk ge
bracht.
Niemand zal zeggen, hoe hoog de ver
diensten van U, die mede de grondlegger
onzer principieele organisatie is, moeten
worden gewaardeerdverdiensten in so
ciaal, in materieel-, verdiensten vooral in
godsdienstig opzicht.
Dat Gij Uw sociale roeping trouw bleeft
mocht dit jaar nog eens overduidelijk blij
ken toen U allerdringendst aanbeval de
leeringen van Quadragesimo Anno in
praetijk te brengen, omdat, zooals U het
uitdrukte, „diepingrijpende verbeteringen
in de bestaande economische verhoudin
gen" dienden bewerkstelligd te worden.
Om al deze redenen zijn wij thans naar
Haarlem gekomen, om in de gelegenheid
te zijn U in den kring van onze leiders
te kunnen begroeten, zoo besloot spr.
De vergadering werd hierna voortgezet.
De conclusies inzake het Nijverheidson
derwijs werden na korte bespreking en
eenige aanvulling vastgesteld.
TOESPRAAK MGR. AENGENENT.
Hierna sprak Z.H. Exc. Mgr. Aenge
nent de vergadering toe. Mgr. begon met
te zeggen, dat de groote sympathie, die
hij steeds getoond heeft gedurende zijn
professoraat, ook naar buiten, sedert den
datum, dat hij tot bischop werd verko
zen, niet verflauwd ise integendeel, is zijn
belangsteling en sympathie voor de R.-K.
arbeidersbeweging nog grooter en inten
ser geworden.
Wanneer iemand mij de vraag zou stel
len, zoo vervolgde Mgr., waarom deze groo
te sympathie? dan zou ik daarop ant
woorden dat ik daar vele motieven voor
heb. De drie voornaamste wil ik thans naar
voren brengen.
Allereerst heeft de katholieke arbeiders
beweging steeds mijn sympathie gehad en
nog, omdat die beweging beteekent een
machtige cultureele beweging, die geheel
en al ligt in de lijn van de menschelijke
natuur, zooals die door den Schepper is
gemaakt. Haar doel is n.l. tweeledig: de
godsdienstige eu. xLlijke verheffing van
den arbeider en materieele en stoffelijke
verheffing van diens stand. Beide doel
einden liggen in de lijn van de mensche
lijke natuur, zooals God die heeft gescha
pen.
Wat sommigen zeggen, dat het streven
der arbeidersbeweging meer materialis
tisch zou zijn, dat is een miskenning van
den aard, het wezen van de menschelijke
natuur, zooals Gods die heeft gemaakt.
Het streven naar maatschappelijke wel
vaart materialistisch te noemen, is ver
keerd, even verkeerd is het, als men het
socialistisch zou noemen. Alleen dan is
het verkeerd, wanneer men het deed met
achterstelling van de geestelijke belangen
Ten tweede heb ik zooveel sympathie voor
u, omdat ik 't beschouw als te zijn 'n groote
zegen voor de maatschappij, dat wij heb
ben een katholieke arbeidersbeweging, die
niet tracht de maatschappij-ordening om
ver te werpen, maar die overeenkomstig
den wil der Pausen een betere ordening
tracht te scheppen.
Om tegen die woelingen in te gaan, is
noodig een krachtige katholieke arbeiders
beweging. Ik durf zeggen, dat de om
standigheden zóó zijn, dat ik niet alleen
toejuich, dat er een katholieke arbeiders
beweging is, maar dat het zelfs een mo
reele plicht is van iederen ordelievenden
katholieken werkman om toe te treden tot
deze beweging en haar gelederen uit te
zetten. Moge het R.-K. Werkliedenverbond
bliiven bloeien in aantal leden, en dat
mijn woorden ook bet succes mogen heb
ben, dat zij, die nog niet georganiseerd
zijn, tot de overtuiging komen, dat ook
zij daarin thuis hooren in het belang der
maatschappij.
De derde reden van mijn groote sympa
thie is, dat de katholieke arbeiders in uw
verbond zullen genieten bescherming en
beveiliging tegen de groote gevaren, waar
in zij in dezen tijd van wereldcrisis en
wereldmalaise op bijzondere wijze zijn
blootgesteld. De tijd, dien wij thans moe
ten doormaken is een tijd die voor de ar
beiders speciaal zeer groote gevaren mede
brengt. Groot is het gevaar, dat zij een
prooi zullen worden van den invloed der
ophitsing, die op onze arbeiders wordt
uitgeoefend.
In de katholieke arbeidersbeweging is
de beveiliging, de beschutting, die de ar
beiders noodig hebben. Dit is haar taak:
om de beginselen hoog te houden; de ar
beiders te blijven doordringen van onze
katholieke beginselen, om den eerbied en
het respect voor het door God gestelde
gezag te bewaren.
Dit zal dikwijls moeilijkheden medebren
gen, doch de leiders in uw beweging kun
nen u geen grooteren dienst bewijzen, dan
wanneer zij zoo principieel mogelijk voor
den dag komen.
Dat wil niet zeggen dat zij hun stem niet
mogen laten hooren om verbetering te ver
krijgen maar daarbij moeten toch eerbied
en respect voor het gezag altijd blijven.
Niet alleen ik als bisschop, alle bisschop
pen van de wereld en de. Paus dragen
sympathie toe aan de arbeidersbeweging
en hebben daarvan meermalen doen blij
ken.
Heeft ook de Paus niet gesproken, dat
ook hij wil de materieele verbetering van
den arbeidersstand Heeft Hij het niet
duidelijk gezegd, dat ook Hij het ge-
wenscht en noodzakelijk acht, dat een
grooter deel van hetgeen geproduceerd
wordt aan de arbeiders wordt toegewezen,
en dat gestreefd wordt naar publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie. Hij heeft het
onomwonden gezegd, dat het streven naar
die bedrijfsschappen geheel en al ligt in de
lijn der katholieke levensbeschouwing, en
dat Hij al degenen, die met gezag zijn be
last, er toe opwekt, dergelijke bedrijfs
schappen mogelijk te maken en haar vor
ming te bevorderen.
Mgr. eindigde met den wensch uit te
spreken, dat Gods zegen moge blijven rus
ten op het R.-K. Werkliedenverbond in
Nederland.
De voorzitter dankte en zei, dat aan
den drang, om in den geest van „Quadra
gesimo Anno" ons werk te doen, zal be
antwoord worden. Spreker gaf ten slotte
de verzekering, dat de katholieke arbei
ders bewust zijn van het gezag der Ne-
derlandsche bisschoppen en zij dit met
volle overtuiging en onderwerping zullen
aanvaarden.
Mgr. gaf daarna zijn bisschoppelijken
zegen en verliet de vergadering, welke he
den is voortgezet.
Gisteravond werd de groote Verbonds-
film voor de bestuurderen voor het eerst
vertoond.
HERSTEL VRAAGSTUK
CRITIEKE MOMENTEN.
ENGEL6CH INITIATIEF.
Fransch-Duitsche besprekingen onder
leiding van MacDonald.
Terwijl, naar Reuter ons uit Lausanne
seint, te Lausanne Dinsdagochtend de in
druk was, dat een verdaging der herstel
conferentie zich niet lang meer zou laten
wachten en Herriot reeds verklaard had,
dat hij geen kans meer zag, om de Duitsche
en de Fransche opvatting met elkaar in
overeenstemming te brengen, zoodat men
dus niet veel verder was. dan op den eer
sten dag der conferentie, meldde hetzelfde
agentschap ons uit Londen, dat men daar
van oordeel is, dat de toestand niet al te
tragisch moet worden opgevat.
Te Lausanne worden in ieder geval nog
krachtige pogingen aangewend, om de con
ferentie te redden.
De Engelsche minister-president MacDo
nald heeft gisteren het initiatief genomen
voor de voortzetting der Fransch-Duitsche
besprekingen en voorloopig de leiding der
onderhandelingen zelf ter hand genomen.
Hij heeft Dinsdagmorgen te twaalf uur den
Duitschen rijkskanselier en den Franschen
minister-president uitgenoodigd voor een
gemeenschappelijke bespreking, waaraan
ook de Engelsche kanselier van de schat
kist Neville Chamberlain en de Fransche
minister van financiën Germain Martin
deelnamen.
Kort tevoren had de Duitsche rijksminis
ter van buitenlandsche zaken een langdurig
onderhoud met Neville Chamberlain gehad.
Gisterenmiddag werden die Fransch-
Duitsch-Engelsche besprekingen voortge
zet.
Hedenmiddag zal een plenaire vergade
ring der delegaties worden gehouden. Het
is niet onmogelijk dat daarin het voorstel
zal worden gedaan om de conferentie per
manent te verklaren, d w z. feitelijk te ver
dagen.
Naar Havas meldt verzekert men in En
gelsche kringen te Lausanne, dat MacDo
nald alles in het werk zal stellen, om een
mislukking te Lausanne te vermijden.
Hij is daarom bereid, tot 5 Juli in Lau
sanne te blijven.
HET DUITSCHE STANDPUNT.
Samenwerking aan Europa's wederopbouw.
Van Duitsche zijde wordt een uitvoerige
verklaring gegeven van het standpunt der
Duitsche delegatie te Lausanne. Geen dele
gatie stond van den eersten dag af zoo
sterk onder den indruk, dat het te Lausan
ne niet erom ging de verhouding tusschen
crediteuren en schuldenaars tc zuiveren,
doch dat het het doel is, voor lange jaren
het lot van Europa en van de wereld te be
palen.
De ontwikkeling van het herstelvraag-
stuk heeft de geheele wereld tot het be
wustzijn gebracht, dat de herstelbetalingen
niet slechte het Duitsche bedrijfsleven ver
nietigen, doch ook den economischen wel
stand der crediteuren en de geheele overige
wereld dreigen te verwoesten.
Het zou dus doelloos zijn te Lausanne
een nieuw systeem voor de herstelbetalin
gen te willen uitvinden.
Met een tot nog toe o>p dergelijke confe
rentie onbekende openhartigheid hebben
de laatste dagen schuldenaars en schuld-
eischers het herstelprobleem in alle bijzon
derheden met elkaar besproken.
In tegenstelling tot de in het buitenland
verbreide meening, als zou Duitschland zich
te Lausanne zuiver negatief tot de herstel
besprekingen beperken, hebben de Duit
sche vertegenwoordigers ter herstelconfe
rentie krachtige medewerking aan den eco
nomischen wederopbouw van Europa toege
zegd.
Van Duitsche zijde is een urgentie-pro-
gram opgesteld, dat in de eerste plaats zal
leiden tot de economische en financieele
saneering van Oostenrijk en de Zuid-Euro-
peesche staten.
Verder heeft de Duitsche regeering
medewerking toegezegd bij alle maatrege
len voor de reorganisatie der wereldecono
mie. Een bijzondere rol speelt hierbij zoo
genaamd „fond commnn". dab voornamelijk
tot taak zal hebben landen met valuta
moeilijkheden de noodige dekkingen te ver
schaffen.
Bij de pogingen om Europa te sarieeren
nemen Frankrijk en Duitschland een bijzon-
