23ste Jaargang
MAANDAG 23 MEI 1932
No. 7207
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE K. J. M. V.
BINNENLAND
®e£cicbe}i^0oii^Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagtbij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per port f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
De bond van Kath. Jonge Middenstands-
Vereenigingen in het bisdom Haarlem zal
op Zondag 26 Juni a.s. de tweede jaarlijk-
sche bondsdag houden in Leiden. Groot-
scbe plannen zijn ontworpen welke allen
ook in werkelijkheid zullen worden omge
zet en waaraan in de komende weken nog
voldoende bekendheid zal gegeven worden.
Het is echter misschien niet ondienstig
vooraf eerst nog eens uiteen te zetten wat
de Kath. Jonge Middenstands-Vereenigin-
gen (welke wij hier in de stad kennen on
der den naam van St. Peter Kanis) zijn,
wat haar doel is en met welke middelen zij
haar doel trachten te bereiken!
Het doel van de vereenigingen is, zooals
staat in artikel 2 van de Statuten: „Hare
leden te vormen tot mannen van karakter
en Katholieken van de daad, zoowel in het
private als openbare leven".
En de middelen om dat doel te bereiken
vindt men in artikel 3: „De vereeniging
tracht haar doel te bereiken door:
a) Het bevorderen van godsdienstzin en
godsdienstkennis bij hare leden;
b) Het houden van bijeenkomsten ter be
handeling van onderwerpen .dienstig ter
ontwikkeling;
c) Het bieden van goed vriendschapsver
keer;
d) Alle andere wettige en geoorloofde
middelen, bevorderlijk voor de godsdiensti
ge, maatschappelijke, cultureele en lichame
lijke ontwikkeling der leden".
Ziethier haar doel en de middelen om
dat doel te benaderen.
Ik hoor een of ander misschien zeggen:
het program is wel goed maarJa, het
is waar, dat Kath. Jonge Middenstands ver
eeniging, althans zeker in Leiden, heeft
zich in de eerste jaren van haar bestaan nu
juist niet mogen verheugen in een alge
meen e sympathie en medewerking. Maar
is dat geen gewoon verschijnsel bij iedere
nieuwsoortige vereeniging? Ik geef het ook
echter volmondig toe, dat de vereeniging
zelf hier wel eens aanleiding toe gegeven
heeft. Maar welke jonge vereeniging heeft
niet de noodige kinderziekten door te ma
ken? Doch.... dan moet men niet de ver
eeniging maar die kwalen trachten weg te
werken.
Laten wij nu eerst eens zien, wat de
Kath. Jonge Middenstands vereeniging m
onze stad, St. Peter Kanis, doet om haar
doel te bereiken; hoe zij b.v. in de laatste
maanden de middelen, welke in art. 3 van
de Statuten aangegeven worden, heeft ge
bruikt om tot haar doel te komen.
Ten eerste, wat is er gedaan voor de be
vordering van godsdienstzin en godsdienst
kennis? Het antwoord hierop is, dat er
maandelijks een conferentie over een of
andere godsdienstkwestie en van tijd tot
tijd een algemeene H. Communie wordt ge
houden en tenslotte dat het retraitewerk
een der eerste programmapunten uitmaakt.
Wat dit laatste betreft, de groote actie
hiervoor is eenige maanden geleden begon
nen en op de eerste bondsretraite was ook
al n deelnemer uit Leiden.
'n Klein begin, maar het begin was er
en „doorzetten" was het parool. En het re
sultaat is, dat zich nu reeds 12 deelnemers
hebben opgegeven voor de Zomerretraite.
Zoo gaat het is de goede richting en met
een flink tempo.
Vervolgens, wat wordt er gaan betref
fende punt 2 van artikel 3 der Statuten?
Wat wordt er gedaan voor ontwikkeling?
Wij zullen slechts enkele grepen doen uit
het rijke en volledig afgewerkte winterpro-
gramma en wijzen op een viertal leerzame
lezingen van het Tweede-Kamerlid A. H.
J. Engels, over „Rerum Novarum" en „Qua-
dragesimo Anno"; op hoogst interessante
lezingen van Ir. L. J. M. Feber, van Hor-
nek, redacteur van „De Tijd", van Piet
Kasteel e.a.
Wij kunnen hier ook wijzen op de deba
tingclub, welke om de veertien dagen bijeen
komt en waar telkens een van de leden zelf
een inleiding houdt, 't Spreekt van zelf, dat
deze club een bizondere aantrekkelijkheid
maar ook een niet te onderschatten ver
dienste heeft.
Tenslotte, wat doet de K. J. M. V. voor
goed vriendschaps verkeer en vermaak?
Zooals bekend, heeft de K. J. M. V. hier
in Leiden een „Eigen-Huis", een localiteit
waar de leden niet alleen voor lezingen,
doch ook een paar keer in de week voor
ontspanning bijeen komen. En ieder ver
standig mensch zal toch moeten toegeven,
dat dit niet de geringste verdienste is van
de K. J. M. V., omdat daardoor, wanneer
onze Jonge middenstanders eens wat ont
spanning zoeken, zij tot hun vrienden gaan
in een eigen lokaal, waardoor voor menig
een niet denkbeeldige gevaren voorkomen
worden.
Tot dit doel is ook opgericht een biljart
club, worden er van tijd tot tijd vriend
schappelijke voetbalwedstrijden tegen zus-
terafdeel ingen gehouden en wordt er een
paar maal per jaar een feestavond en bal
avond gehouden.
Zietdaar, in groote trekken geteekend,
wat de K. J. M. V. is, wat haar doel en wei-
haar middelen zijn. En als moderator
wil ik thans openlijk verklaren, dat het
gaat steeds crescendo. Wij gaan vooruit
stap voor stap, en al heeft 't wel eens de
schijn gehad, dat er een stap achteruit ge
zet werd, in de laatste jaren zijn wij veel,
zeer veel vooruit gegaan.
Ja, ik geef het nogmaals toe, dat er fou
ten zijn gemaakt, maar dat is bij zoo'n jon
ge vereeniging en dan nog van jongeren
haast van zelf sprekend.
De grootste fout echter is, dat deze or
ganisatie zoo lang op zich heeft laten
wachten. De organisaties van de jongeren
uit den arbeidersstand bestaan al lange ja
ren en men zal toch niet denken, dat het
voor de jonge middenstanders minder noo-
dig is.
Maar nu de organisatie gekomen is en
nog in haar eerste bestaan is, moet het
toch onbillijk genoemd worden niets door
de vingers te zien en terstond de hoogste
eisch te stellen.
En een tweede fout is, dat zoovelen zoo-
ng buitenstaander bleven. Niet dege
nen, die blijven toezien en eerder zelfs ne
gatief dan positief handelen, helpen de
maatschappij vooruit, maar wel degenen
die naar best vermogen zich inspannen en,
al struikelen zij soms meerdere malen, toch
vooruit komen en tenslotte hun doel berei
ken.
In September van het vorig
jaar heeft onze Bisschop, Mgr.
Aengenent, dan ook als Zijn uit-
drukkelijke wensch te kennen
gegeven, dat alle katholieke
jonge middenstanders zich ver-
nigen in de K(atholieke) J(on-
g e) M(i ddenstandsvereeniging).
L. GUDDE, Pr.,
Moderator van St. Peter Kanis.
ONVERDRAAGZAAMHEID.
Verleden week is in de Tweede Kamer
behandeld een motie van den sociaal-demo
eraat Drop, waarbij bleek, dat de S.D.A.P.
als een doorn stak dat in de Limburg-
sche mijnstreek aan den kerkenbouw
katholieke en protestantsche subsidie
is en wordt verleend.
Het „Huisgezin" schrijft naar aanleiding
van deze motie:
„Nu zeggen de sociaal-democraten altijd,
dat zij niets tegen den godsdienst hebben,
dat zij dien zelfs respecteeren en dat hun
geestverwanten, die aan godsdienst hech
ten, te dien opzichte volkomen vrij zijn.
Ook zullen zij er prijs op moeten stellen,
dat katholieke arbeiders, niet-geestverwan-
ten, voor wie de. godsdienst het hoogst is,
in de gelegenheid zijn, hun godsdienst
plichten te vervullen niet alleen, maar dit
ook te doen in een passend Godshuis.
Wanneer, m.a.w., een arbeidersbevolking
de kosten van een kerksticthing niet kan
dragen, dan mogen, neen, behooren de
werkgevers particuliere maatschappijen
of de Staat hen tegemoet te komen in het
bevredigen eener behoefte, even klemmend
minstens als die aan het stoffelijk brood.
Daarom was het van de sociaal-democra
ten minstens tactisch verkeerd, de subsidie
voor de bevrediging der geestelijke behoef
ten van de mijnbevolking aan te tasten.
Dit ging in tegen hetgeen zij steeds met
woorden voorstaan, waarop ze zich zelfs
beroemen.
Hier komt bij, dat ze op hun vingers kon
den uitrekenen, dat het aan de orde stellen
van de kwestie de anti-papisten uit hun
tent zou lokken, die wel voor hun instel
lingen, uitsluitend voor hun instellingen
subsidie verlangen, maar ze aan Rome niet
gunnen.
Zoo hebben we een discussie beleefd, die
de sociaal-democraten in de positie drong
van ongeloovigen en de anti-papisten een
gratis gelegenheid schonk weer eens tegen
Rome te fulmineeren.
En voor hun straf verdiende straf
zijn de sociaal-democraten met hun motie
alleen blijven staan, jammerlijk einde
van een odnerenming waarbij ook 't gezond
verstand zoek was en die een betere leiding
der fractie zou hebben weten te voorko
men".
LOONSVERLAGING.
Wij veroordeelen een streven naar loons
verlaging, alsof daardoor en zelfs daar
door alléén verbetering in en genezing van
den oeconomischen toestand kan worden
verwacht. Er zijn gevallen, waarin geen ge
gronde motieven kunnen worden aange
voerd voor loonsverlaging, terwijl men in
andere gevallen er niet loonsverlaging al
léén niet komen kan.
Doch dit voorop gesteld moeterkend,
dat in tal van gevallen loonsverlaging in
dezen tijd nu eenmaal noodzakelijk is.
't Zou laf zijn, deze onaangename en
harde, maar onontwijkbare waarheid niet
in de oogen te zien en struisvogelpolitiek
te spelen.
De sociaal-democraat L. H. Mansholt
vult in het heden verschenen nummer van
„De Sociaal-Democraat" een reede eerder
door hem geleverd betoog over het loon-
vraagstuk aldus aan:
Ik sprak als mijn overtuiging uit: „dat
Nederland in tal van gevallen
met de thans hier geldende loonen de
concurrentie op de wereldmarkt niet zal
kunnen volharden, ook niet met de
soherpst denkbare rationalisatie".
Even verder wees ik er op, dat m.i. het
oogenblikkelijk belang van de Ne
derlandse he arbeidersklasse
geen anderen weg dan aanvaarding van
loonsverlaging toelaat, waarbij ik tevens
niet mocht verzwijgen, dat de koopkracht
van het loon, door daling van tal van
artikelen van levensonderhoud beneden
kostprijs, in den laatBten tijd belangrijk
is gestegen.
Lk ijeb evenwel bij dit alles nadruk
kelijk een nauw omschreven voorwaarde
gesteld, en nu ik heb gemerkt, dat ik
door meerderen misverstaan ben, wil ik
de slotconclusie hier herhalen, waarbij
ik op de laatste drie vogels den nadruk
leg, omdat deze m.i. de voorwaarden be
helzen waaronder alleen de arbeiders
in het Nederlandsche bedrijfsleven loons
verlaging zonder verzet kunnen acceptee
ren:
„Ik meen, dat in deze koog-ernstige
tijden onze Partij inzake de loonpolitiek
niet kan volstaan met de door mij geci
teerde, weinig zeggende en onduidelijke
verklaring. (Van de ontwerp-resolutie
van het P.B. M.). Wij dienen, naast de
geoefende felle critiek op het kapitalis
me, ma. te erkennen, dat onder de hui
dige verhoudingen behoud van het be
drijfsleven eerste eisch is, ook in het be
lang der arbeidersklasse, en dat in loons-
en salarisverlaging dient te worden be
rust, voor zoover en voor zoolang wordt
aangetoond dat het voorkomen van de
ontwrichting van het nationale bedrijfs
leven, dit noodzakelijk maakt". (Vet ge
drukt thans van mij. M.).
lk meen dus dat loonsverlaging in Ne
derland onder de bovenaangehaalde om
standigheden moet worden aanvaard. Ik
erken: het is een slecht middel, evenals
de Tarwewet, de steun aan den bieten-
bouw, de steun nu aan de zuivelboeren,
tal van contingenteeringsmiddelen slech
te middelen zijn, die ik alleen aan
vaard om het groote kwaad: nog groo-
tere ontwrichting van het bedrijfsleven
in Nederland, te ontgaan.
Als ik een drenkeling met een haak
boven water kan houden, vraag ik uuj
niet af, of hij ook kans loopt, met die
haak een schram op te loopen. Ik kies
het kleinste kwaad, en tracht hem te
redden-
Zoo sta ik thans in vele gevallen aan
de zijde van de regeering en ik acht
loyale medewerking onzerzijds geboden,
waar ze tracht te redden wat te reddeu
valt, wetende dat ik daardoor behoor
tot diegenen waarover ons partijblad
„Het Volk" geregeld in de meest felle
bewoordingen oordeelt. Ik zal dat gela
ten over mij heen laten gaan, in de vaste
overtuiging, dat ik mijn standpunt in
deze crisistijd volkomen ui overeenstem
ming weet met mijn eerlijke sociaal-demo
cratische overtuiging.
Dat is eerlijk gesproken.
En het standpunt, dat deze sociaal
democraat inneemt, moet eigenlijk door al
len worden ingenomen.
De woorden, hierboven vet gedrukt, ge
ven heel juist aan, wanneer en in hoe
ver loonsverlaging noodzakelijk is en moet
worden aanvaard.
In de ti.D.A.P. komt betreffende het
vraagstuk der loonsverlaging eenige ken
tering.
In den Amsterdamschen Raad hebben,
zooals gemeld, verleden week een drietal
sociaal-democraten de heeren Polak, v.
d. Bergh en Ossendorp door hun voor
stemmen de loonsverlaging voor het ge
meente-personeel doen aannemen!
De socialistische pers zwijgt nog over
dit geval 1
LOONSVERLAGING SPOORWEG
PERSONEEL.
De Personeelraad zal zich in verbinding
stellen met de directie.
Te Utrecht is onder leiding van den Per
soneelraad een gecombineerde vergadering
gehouden van de vijf organisaties van
spoorwegpersoneel ter bespreking van den
laatsten brief van den minister van Water
staat-, waarin deze den raad in overweging
gaf zich omtrent de aangekondigde loons
verlaging in verbinding te stellen met de
directie der Ned. Spoorwegen.
Na uitvoerige besprekingen werd beslo
ten op het denkbeeld van den minister in
te gaan. Aan voorzitter en secretaris van
den raad werd opdracht gegeven, de bespre
king met de directie voor te bereiden.
Door de Nederlandsche Vereeniging van
Spoor- en Tramwegpersoneel waren giste
ren in alle zalep en in de tuin van het N.V.-
huis te Utrecht demonstratieve vergade
ringen belegd, om te protesteeren tegen de
loonsverlagingsvoorstellen van de Directie
der Nederlandsche Spoorwegen. Er bestond
voor deze protestbijeenkomst een enorme
belangstelling en uit alle streken van het
land waren de spoorwegmannen opgeko
men, ozodat elk plekje in het N.V.-huis
dicht bezet was. Als sprekers traden op de
heeren Moltma-ker, van Braambeek, Jou-
stra, Landskroon, Groenewoud en Van
Hinte.
Sprekers waren de heeren E. van Hinte
en van Braambeek.
Met algemeene stemmen werd de volgen
de motie aangenomen:
Het demonstratief Congres der N.V„ be
zocht door duizenden Spoorwegmannen, ge
houden op 22 Mei 1932,
van oordeel, dat tegen de aangehondigde
loonverlaging en tegen do wijze, waarop
deze ter kennis van het personeel is ge
bracht met alle kracht dient te worden op
gekomen
van oordeel, dat door de reeds ingevoer
de loonsverlagingen en talrijke andere ver
slechteringen der arbeids-voorwaarden dit
laatste voorstel van inkomsten-verminde
ring als niet te aanvaarden moet worden
verklaard,
draagt het hoofdbestuur der N.V. op de
in den Personeelraad vereenigde andere
Bonden voor te stellen, met de best moge
lijke middelen van afweer de regeering en
de directie duidelijk te maken, dat het Ne-
derlandsch Spoorwegpersoneel niet terug
wil naar den tijd van het pauperisme, waar
in het voorheen jaren heeft moeten leven;
roe-pt nu vooral iederen spoorman op zijn
plicht tegenover de organisatie te doen.
Na afloop van de vergaderingen had een
straatdemonstratie plaats.
SUBSIDIE WIJKVERPLEGING.
ZUID-HOLLAND.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
stellen aan de Provinciale Staten voor, een
algemeene regeling te treffen, waarbij
onder zekere restricties voor subsidie in
aanmerking kan komen elke provinciaal ge
organiseerde vereeniging, welke door haar
plaatselijke afdeelingen, in Zuidholland-
sche gemeente werkzaam, de wijkverple
ging wenscht te zien ter hand genomem
UIT HET BAKKERSBEDRIJF.
Arbeidsovereenkomst verlengd?
In een vergadering van werkgevers-
en werknemersoranisatiee in het bak
kersbedrijf, is voorgesteld de thans gel
dende collectieve arbeidsovereenkomst
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Miss Earhart's vlucht over den Oceaan
geslaagd. Zij landde Zaterdagmiddag in
Ierland en vloog gisteren door naar Lon
den. 4e blad).
Ook de DO X heeft zijn tocht succesvol
volbracht en ligt thans in de haven van
Vigo.. (4e blad).
Het Pruisische kabinet afgetreden. (4e
blad).
Onrust in Griekenland. De Grieksche re
geering afgetreden, (te blad).
BINNENLAND.
Dienstmeisje met balconhek neergostort
en gedood. (Gem. Bcr. 3de blad).
Groote brand te Broekhuizen (Gem.
Ber. 3de blad).
Weer een slachtoffer van den smokkel
handel. (Gem. Bor. 3de blad).
Vier boerderijen te Heeze afgebrand.
(Laatste Ber.).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. Elftal voor den wedstrijd tegen
Tsjecho Slowakije vastgesteld.
Alphen is tweede klasser geworden.
De Kampioenscompetities.
De Hollandia-roeiwedstrijden.
Nederland wint voor den elfden maal den
Korfbalwedstrijd van België.
voor on'bepaalden tijd te verlengen, met
dien verstande, dat het contract zal ein
digen met een wcdcrzijdscho opzegging
van vier weken.
TEGEN DE GEMEENTELIJKE
AUTONOMIE!
Aan het adres van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Utrecht aan de re
geering is het volgende ontleend:
„Met den meesten klein verzoekt do Ka
mer van koophandel en fabrieken aan de
regeering een einde te maken aan do on
der de huidige omstandigheden zeker niet
gemotiveerde en de algemeene wolvaart
schadende, bevoorrechte positie van het
gemeente-personeel en ook vóór dit perso
neel, bij gelijkwaardigen arbeid, arbeids
voorwaarden vast te fitellen, welke meer
het peil naderen, waarop de werknemer in
het particuliere bedrijf zijn diensten aan de
gemeenschap geeft".
„De gemeentelijke loonpolitiek", aldus
het adres, „gaat verre uit boven de plaat
selijke belangen, waarover de gemeentebe
sturen tot oordeelen geroepen en bevoogd
zijn en daarom is het gerechtvaardigd, dat
ter bescherming en bevordering van do al
gemeene volkswelvaart door het 'Dijk in
deze aan de gemeentelijke autonomie gren
zen gesteld worden".
HET LINDBERGH-
DRAMA. De plaats
in het bosoh, op
ongeveer 4 Y, mijl
afstand van het huis
van Lindbergh,
waar het lijkje van
den kleinen Charles
Lindbergh" gevonden
werd.,