De jongste Encycliek
van den H. Vader
23ste Jaargang
ZATERDAG 21 MEI 1932
No. 7206
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
S)e£cidóelve(Boii/t<Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week - f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent»
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
De nooden van dezen tijd
Begeerlijkheid, overdreven
nationalisme, afkeer van
God en godsdienst.
HERSTEL DER ORDE DOOR BOETE
EN GEBED.
Door Christus' liefde gedrongen, heeft
de H. Vader in zijn encycliek „Nova impen-
det" van 2 October van het vorig jaar al
len aangespoord om de gruwelijke kwalen,
uit den eoonomischen toesband voort
vloeiend, eenigszins te verlichten.
Bij het groeien van.de armoede tengevol
ge van de werkloosheid, neemt het gevaar
voor de maatschappij nog steeds toe en
het gevaar van een algemeen© instorting
wordt steeds dreigender. Daarom wil de
H. Vader zijn aansporing opnieuw herha
len om gemeenschappelijk de nooden van
de maatschappij te verhelpen.
De begeerlijkheid, wortel van
het kwaad.
Nauwelijks kan men na den zondvloed
rampen, zooals de menschheid thans teiste
ren, in de wereld bekennen. We worden
gekweld door geldnood en economische be
klemming, en hoe meer we trachten ons
aan dit net te ontworstelen, te steviger
worden we er door vastgeklemd. Hetzij
door eigen nood of door dien van anderen,
we worden naar den afgrond meegesleurd.
De weinigen, die met ontzettende rijk
dommen begiftigd, het roer der wereld in
handen schijnen te houden en de zeer wei
nigen, die op onbeperkte winst belust, zelf
de oorzaak der ellende voor 'een groot ge
deelte geworden zijn, zelfs die worden nu
door den nood overweldigd, zoodat op hen
van toepassing is het schriftwoord: „Waar
door iemand zondigt, daardoor wordt Lij
ook gekweld" (Sapientia, XI, 17).
Over dezen toestand zuchtend, voeden
we Ons gedrongen de gevoelens van Je
zus' Hart uit te drukken, door met Hem
uit te roepen: „Ik heb medelijden met de
schare". (Marcus VIII, 2).
De wortel van al het kwaad moet, vol
gens het woord van den H. Geest, gezocht
worden in de begeerlijkheid (I Timotheus
VI, 10).
Hierbij denkt de H. Vader aan het woord
van den heidenschen dichter: „de vloek
waardige honger naar goud".
De begeerlijkheid zoekt het eigenbelang;
de begeerlijkheid, met welken naam ook
genoemd, is de oorzaak, dat het mensch-
dom in het uiterste gevaar wordt gebracht.
Van hier de wederzijdsche achterdocht, de
jaloerschheid, de onmatige zelfzucht; van
hier de verwarring en de ongelijke verdee
ling der goederen, waardoor het bezit in
handen van weinigen is terechtgekomen,
die, zooals Wij in de encycliek „Quadrage-
simo Anno" reeds herinnerden, tot groote
schade der volkeren, het ruilverkeer naar
"igen willekeur regelen.
Het overdreven nationalisme.
Wordt men door nationalisme gedreven
dan is niets meer te erg, zoozeer dat een
misdaad door een persoon bedreven, wel
ke door iedereen als berispelijk wordt aan
gemerkt, voor lofwaardig gehouden wordt,
zoodra ze uit nationale motieven geschiedt.
Daardoor ontstaat in plaats van liefde haat
tusschen de volkeren. In het staatsbestuur
worden daardoor de heilige wetten, die
de norm zijn van het burgerlijk leven, met
voeten getreden.
Daardoor worden de grondslagen van
recht en trouw, waarop de staat steunt, om
vergeworpen; worden de tradities bedorven
en uitgewischt, die tot nu toe de steun van
de staten vormden.
De campagne van de
goddeloozen.
Maar wat 't gevaarlijkst van alles is, de
omverwerpers van iedere orde, hetzij com
munisten, hetzij anderen, overdrijven iD
deze verwarring de gevolgen van de eco-
We hebben reeds een beknopt
overzicht gegeven van de En
cycliek „Caritate Christi com-
pulsi" door Christus' lief
de gedreven door Z.
H. den Paus aan de nooden
van dezen tijd en de middelen
tot herstel gewijd. We laten
hier nog een meer uitvoerige
uiteenzetting volgen.
nomische moeilijkheden. Zij spannen tevens
hun krachten in door een oorlog tegen el-
ken godsdienst en tegen God zelf te ontke
tenen; zij stellen zich ten doel om uit de
harten der menscben de godsdienstige ken
nis en het godsdienstig gevoed uit te ruk
ken. Zoodoende geschiedt, wat nog nooit
gebeurd is, dat de goddeloozen overal ter
wereld, schaamteloos het vaandel opheffen
tegen God en godsdienst. Wel waren er ook
vroeger eenige atheïsten, doch slechts zeer
weinige, die niet zoo openlijk met hun stel
sel propaganda maakten, alsof men deze
gevoelens in zijn hart verborg, maar nü,
in dezen tijd dringt deze verderfelijke dwa
ling door tot in de volksschool en openlijk
in de schouwburgen. Men maakt gebruik
van de nieuwste uitvindingen om den strijd
tegen God te voeren: do bioscoop en radio,
brochures worden in alle talen verspreid,
optochten worden georganiseerd.
Celvorming.
Dit is nog niet genoeg; over de politie
ke, de economische en militaire groepen
verdeeld en sterk onderling verbonden,
trachten zij onvermoeid hun misdadig doel
te bereiken en eenmaal meester van hun
slachtoffers snoeren zij ze aan hun stel
sel en verbinden zij ze aan hun kudde. On
willekeurig komt ons hierbij in de gedach
te het woord van Christus: De kinderen
van deze wereld zijn voorzichtiger dan de
kinderen des lichts in hun geslacht (Lucas
XVI, 8).
Welnu, de leiders dezer beweging, die de
ellende van dezen tijd misbruiken, trach
ten door misdadige drogredenen God en
den godsdienst bij het volk verdacht te
maken als de oorzaak van zooveel ram
pen. De redelijke eischen voor sociale ver
betering koppelen zij vast aan de bestrij
ding van den godsdienst. Daarbij komt, dat
zij onbeteugelde begeerten op gelijke lijn
stellen met de redelijke eischen van de na
tuur.
Een bijna ontelbaar aantal menschen,
denkend aldus beter voor hun levensonder
houd te strijden, werpen alle waarheid
overboord, sluiten zich bij deze dwalingen
aan, en varen uit tegen God en gods
dienst. En dit niet alleen tegen den Katho
lieken godsdienst, maar tegen alle gods
diensten, die God. als Schepper en Be
stuurder erkennen. Onder dezen nieuwen
vorm van goddeloosheid wordt dan geroe
pen, dat er geen vrede en geluk op de
wereld zal zijn, voordat het laatste spoor
van godsdienst is uitgewischt en de laat
ste aanhanger van den godsdienst uit den
weg is geruimd. Zij meenen daarmede de
wonderbare harmonie, waarmee al het ge
schapene Gods lof verkondigt, tot zwijgen
te hebben gebracht.
Hoopvolle teekenen.
We weten zeer goed, aldus de H. Vader,
dat al deze pogingen ijdel zullen zijn, daar
te gestelder tijde „God zal oprijzen en Zijn
vijanden verstrooid zullen worden". De
hoop op de eiudelijke overwinning van God
en de Kerk wordt heden nog versterkt door
de edele liefde tot God, die we overal en
in alle rangen der maatschappij waarne
men. Vooral de harten der jongeren wor
den door den H. Geest gedreven tot het
volmaakter beoefenen der Christelijke wet.
Zelfs in hen ontstaat een dorst naar God,
die dezen dorst niet zouden willen erken
nen. Onze oproep tot het leeken-apostolaat
is overal gehoorzaam en grootmoedig op
genomen. Dagelijks groeit in steden en
dorpen het aantal van hen, die met woord
en daad dé wet van Christus propageeren.
Maar toch, deze vertrapping van de hei
ligste instellingen, en deze schade aan de
onsterfelijke zielen en deze verachting van
Gods majesteit beschouwend, moeten Wij
wel Onze diepe smart tot uiting brengen
en Onze stem verheffen en dit des te meer,
omdat onze tegenstanders niet slechts met
woorden, maar met inspanning van alle
krachten hun plannen ten uitvoer trachten
te brengen. We moeten al onze krachten
en alle middelen gebruiken in dezen strijd,
waarin het gaat voor of togen God en
waarin het lot van heel de wereld op het
spel staat.
De middelen tot herstel.
Wij sporen dus zoowel de particuliere
personen als de Staten aan, alle egoïsme
af te leggen, dat de geesten verduistert,
dat zelfs de edelste ondernemingen ver
ijdelt; dat allen zich vereenigen de maat
schappij te beschermen.
Dat allen zich vcreenigen. Allereerst zij
die zich beroemen op den naam van chris
ten, volgens het woord: Zij waren één van
hart, één van geest (Handelingen IV, 32).
Maar ook allen die God erkennen en eer
biedigen, moeten hun diensten leenen om
het gevaar te bezweren. Alle menschelijke
middelen moeten worden gebruikt in dezen
strijd. De H. Vader verwijst dan naar de
encycliek „Quadra gesimo Anno". Maar
menschelijke middelen kunnen niet afdoen
de zijn, volgens het woord van Christus:
„Dit soort van duivel wordt niet uitgewor
pen tenzij door gebed en vasten.
Gebed. Gedachtig de beperktheid van
onze menschelijke natuur en onze afhanke
lijkheid van God moeten wij op de eerste
plaats tot het gebed onze toevlucht ne
men. In dit gebed moeten we vooral ons
richten tot Hem die is de Middelaar tus
schen God en de menschen. Dit bidden
draagt reeds in zich gedeeltelijk de vervul
ling van hetgeen men vraagt, want waar
iemand bidt wordt hij reeds vanzelf met
God vereenigd; hij belijdt zijn geloof in
den Schepper en Heer en waar men ge
meenschappelijk b' erkent men hierdoor
den hoogsten Heer riiet alleen' van de indi
viduen maar van de maatschappij. „Waar
twee of drie in Mijn naam vergaderd zijn
ben Ik in hun midden". Verder wordt de
oorzaak der rampen door het bidden weg
genomen, namelijk de onverzadigbare be
geerte naar tijdelijke goederen; want wie
bidt ziet ten hemel en wordt van het aard-
sche afgetrokken.
Op deze wijze wordt ook door den vre
de de weg geëffend, zooals Sint Paulus
aanduidt, waar hij het voorschrift om te
bidden in verband brengt met het verlan
gen naar vrede en algemeen welzijn (I Ti
motheus II, 14).
Met het gebed moet de boete verbon
den worden. De christelijke geest en de
daad van boete zooals ons de Goddelijke
Meester dit leert, zooals de heiligen ze be
oefend hebben en waartoe altijd 't hart van
't christelijke volk juist in tijden van be
proeving zich aangetrokken gevoeld heeft.
De boete brengt vrede, daar zij de orde,
door de zonde verwoest, weer herstelt,
waar zij den berouwvollen zondaar den in-
wendigen vrede schenkt, den vrede die een
zoo lieflijk geheimenis is, dat hij aan de
lippen van den Arme van Assisië een jubel
zang van het Zonnelied ontlokte.
Het H. Hartfeest
De H. Vader wijst er dan op, dat geen
passender gelegenheid om ons in gebed en
boete te vereenigen te vinden is dan het
feest van Jezus' H. Hart. Juist aan dit feest
toch, zooals Wij. zegt de Paus, in Onze en
cycliek Miserentissimus uitvoerig hebben
uiteengezet, is de geest van boete eigen.
Daarom hebben Wij toenmaals bevolen,
dat voor den vervolge jaarlijks op dezen
dag in alle kerken oefeningen van eerher
stel voor alle beleedigingen, die het God
delijk Hart verwonden, zouden worden ge
houden.
Het feest van het H. Hart moet daarom
voor de geheele Kerk een feest van zoen
zijn en van gebed.
In lange rijen dienen de kinderen van
deze beroefde Moeder ter H. Tafel te
schrijden, den in het H. Sacrament verbor
gen Heiland., Die op dezen dag in alle ker
ken feestelijk moet zijn uitgesteld, aanbid
den. Tot Hem mogen zij bidden, terwijl
de Allerheiligste Maagd Maria, de midde
lares aller genaden, haar machtige voor
spraak voor ons ten beste geeft, bidden
voor zichzelf en hun familie, bidden voor
hun land, voor de Kerk; bidden voor Chris
tus' Stedehouder op aarde en de overige
Prinsen der Kerk, die met hem den ge
weldigen last van het herdersambt in het
rijk der zielen dragen; bidden voor de broe
ders in het geloof, voor de dwalende broe
ders, voor de ongeloovigen, voor de heide
nen; bidden zelfs voor de vijanden van
God en van de Kerk, opdat zij zich mogen
bekeeren; bidden voor het arme mensch-
dom.
Die geest van gebed en boete moge in
de geloovigen levendig en werkzaam blij
ven gedurende het geheele octaaf waarmee
Wij dit feest willen onderscheiden. In don
geest zooals Wij rulks in het kort aandui
den zullen gedurende dat octaaf openbare
gebeden en andere devote godsdienstoefe
ningen worden gehouden.
Dit octaaf zal voor het geheele christen
volk een octaaf van Boete en heilige droe
fenis, een tijd van versterving en van vas
ten zijn. De geloovigen dienen alle open
bare feestelijkheden en alle andere geoor
loofde uitspanningen te vermijden. Zij die
meer met aardsche goederen gezegend zijn,
dienen, in den geest der christelijke ver
sterving hun gewone ook bescheiden le
venswijze een weinig te bekrimpen en aan
de armen de vrucht van dit offer ten goe
de doen komen. Want ook de aalmoes is
een voortreffelijk middel om aan de godde
lijke rechtvaardigheid voldoening te schen
ken en de goddelijke barmhartigheid af te
smeeken. De armen en werkloozen, door
broodsgebrek in deze tijden zoo zwaar ge
troffen, mogen in denzelfden geest van
versterving met nog grooter overgeving hun
ontberingen, hun door den zwaren tijd en
den socialen toestand opgelegd, aan God
opdragen. De Goddelijke Voorzienigheid
heeft in haar onnaspeurbaar maar altijd
liefderijk raadsbesluit ook deze beproevin
gen voor hen weggelegd.
Het Goddelijk Hart van Jezus kan on
mogelijk onbewogen blijven bij de gebeden
en de offers van Zijn Kerk. Het aal tenslot
te tot Zijne Bruid die onder zoo grooten
last en nood aan Zijn voeten zucht de woor
den spreken: „Uw geloof is groot, U ge
schiede zooals gij verlangt". (Matth.
XV, 28).
De H. Vader eindigt dan met aan de
Bisschoppen, de geestelijkheid en aan de
geheele Katholieke wereld met vaderlijke
liefde Zijn Apostolischen Zegen te schen
ken.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
DENKT OM DE KLOK.
Voor zooveel noodig wordt eraan herin
nerd, dat de zomertijd hedennacht aan
vangt.
Om twee uur worden de openbaro klok
ken dan op drie uur gezet.
Om onaangename verrassingen te voor
komen, is het raadzaam klokken en wek
kers hedenavond reeds een uur vooruit te
zetten. De zomertijd duurt dit jaar tot den
tweeden October.
DE JONGSTE PAUSELIJKE
ENCYCLIEK.
Qver de jongste pauselijke encycliek
schrijft „Het Volk" o.m.
„De paus richt zich in zijn laatste ency
cliek tot de machtigen der aarde, tot de
Kreugers, tot de speculanten in de oude
en de nieuwe wereld, tot de bezitters van
de wapenfabrieken, tot de Schneiders, tot
de Krupps, tot de Vickers, tot de Arm
strongs en tot hen, die zeggenschap heb
ben over de S'koda-Werke, tot hen en tot
allen, die gedreven worden door den ver
vloekten honger naar geld, die door hun
overmatige winsten oorzaak zijn van de
ellende, waaraan zij zelf mede het slacht
offer worden. Bidt en doet boete, roept de
Heilige Vader hun toe, „want het gebed
wendt de gedachten van de begeerlijkheid
der aardsche goederen af."
De raad van den paus komt op een zeer
gewichtig oogenblik. Europa staat met de
voeten voor den afgrond. Voor de ontwa
peningsconferentie te Genève kan de
roepstem van den paus uitkomst brengen.
De wapenfabriekanten zijn er officieel niet
vertegenwoordigd, doch hun booze geest
drukt zwaar op de debatten voor en ach
ter de schermen. Bidt en doet boete, roept
de paus.
Laat ons afwachten, hoe de weinige on
noemelijk rijken, die de wereld beheer-
schen, aan de roepstem van den paus ge
hoor geven. Ook met weinig zullen wij te
vreden zijn".
We moeten hierbij opmerken, dat de
Paus niet alleen de weinige onnoem
lijk rijken opwekt tot bidden en boeten
Inderdaad de raad van den Paus komt
op een zeer gewichtig oogenblik
Mocht de mensch'heid er naar luisteren
EMIER FEISAL.
Gisterochtend is Emier Feisal met ge
volg per auto van Den Haag naar het
vliegveld Schiphol gereden van waar hij
per vliegtuig naar Berlijn is vertrokken.
De heer D. van der Moulen, oud-Neder-
land8ch-consul te Djeddah, die den prins
tijdens zijn verblijf in ons land was toege
voegd, is met hem meegegaan naar Ber
lijn.
Namens den minister van buitenland-
sche zaken, kwam diens kabinetchef, mr.
Scheltus, den Emier in het hotel des Indes
groeten en vergezelde hem op den auto
tocht naar Schiphol.
VALKENBURG (L.)
HOTEL JANSSENf Villa Dr. Herman). Bon ds-
hotel. Telef. 65. C'entr. verw. Alle comf.
Schitterende tuin. Gr. garage. Eigen luxe
toeringcar. V. en naseiz. f4.Seiz. f4.50
Clubs reductie. 3700
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Verscherpte controle op vreemdelingen
in Frankrijk. (3e blad).
Nieuwe complotten in Japan ontdekt.
(3e blad).
De vliegenierster miss Earhart gestart
voor haar solo-vlucht over den Oceaan.
(Luchtv. 3e blad).
BINNENLAND.
Subsidieering van kerkgenootschappen.
De motie-Drop verworpen, (lste blad).
De steun aan het veehoudersbedrijfwij
zigingen in het aanhangige wetsontwerp.
(lste blad).
Uitvoer naar België; boter, rund- en var-
kensvleesch, runderen, varkens en snijbloe
men onder de regeling, (lste blad).
De zeereerw. pater MAURITIUS LANS,
O. Carm., herdenkt Woensdag den dag,
waarop hij voor 25 jaar de H. Priesterwij
ding ontving.
Van deze 25 jaar heeft de jubileerende
priester er 23 doorgebracht in do Missie
van Brazilië. Zijn eerste twee priester-
jaren was hij assistent-pater in ons land.
Woensdag om negen uur celebreert pater
Lans een plechtige H. Mis in de St. Petrus-
kerk.
Pater Lans verblijft momenteel ten huize
van zijn familie Wasstraat 31, te Leiden.
UIT HET MIJNBEDRIJF.
Uit Heerlen meldt men aan den „N.R.
Crt.", dat do nieuwo bcperkingsmaatregel
van de Fransche regeering ten aanzien
van de invoer van steenkolen voor de Lim-
burgsche mijnen een vermindering aan af
zet beteekent van ongeveer 10.000 ton
steenkolen per maand.
Op dc mijn Laura en Julia wordt Zater
dag en Maandag in verband met het ge
brek aan afzet niet gewerkt. De vier
Oranje Nassau-mijnen werken Zaterdag
wel.
