nFONGERS FONGERS- IS DE LEGENDE JUIST DAT ONZE SLAGERS „DUUR" ZIJN? DE ENORME WOENSDAG 11 MEI 1932 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 7 LASTEN, DIE HET BEDRUF DRUKKEN. De prijzen van hel vleesch. De commissie uit de drie Nederlandsclie Middenstandsbonden heeft ook in het sla gersbedrijf een onderzoek ingesteld naar de prijsvorming. Over het resultaat daarvan deelt zij het volgende mede: Wanneer er een bedrijf is in den klein handel dat, zoodra er van prijsverlaging sprake is den schijn tegen zich heeft, dan is het wel het slagersbedrijf. Het publiek, dat van buitenaf de zaken beziet, staat hier voor twee feiten, welke oppervlakkig bezien wel tot beschuldigingen aanleiding kunnen geven, terwijl het de andere facto ren, die mede een rol spelen, niet kent. Vooreerst neemt het kennis van de be richten over de ontzettend lage prijzen in den veehandel en stelt deze eenvoudig tegenover den winkelprijs van goede kwa liteit vleesch. De voor de hand liggende conclusie, dat de marge veel veel te hoog is, schijnt dan te worden bevestigd door een tweede dagelijks te constateeren feit, de groote verschillen in de vleeschprijzen. Alsof een koe niets dan biefstuk oplevert en er geen verschil is tusschen biefstuk en biefstuk De situatie is wel een beetje anders. Bij het onderzoek werd met één slag om te beginnen het raadsel van de groote on derlinge prijsverschillen, welke vooral bij het rundvleesch zijn waar te nemen, opge lost. Iedere slager verkoopt uiteraard, al thans naar zijn aankondiging te oordeelen, uitsluitend eerste kwaliteit vleesch. Maar nergens blijkt zooveel kwaliteitsverschil te bestaan als bij het rundvleesch. Reeds in de distributiejaren heeft dit er toe geleid, dat voor de prijsbepaling door de regee ring kwaliteiten werden vastgesteld. De runderen werden verdeeld in vier hoofd groepen en elke groep in drie kwaliteiten. Voeg nu bij deze twaalf kwaliteiten rund vleesch de kwaliteit van het bevroren of gekoelde buitenlandsch vleesch en men heeft een beeld van dat alom verkochte „eerste kwaliteit rundvleesch"' en ►.evens de verklaring voor de uiteenloopende prij zen. Groot- en kleinhandels prijzen. Maar wat brengt nu het betrekkelijk groote verschil tusschen de prijzen van hot slachtvee en de vleeschprijzen in den klein handel. Reeds is gezegd, dat elk rund niet enkel ■uit biefstuk, elk varkon niet enkel uit haas-carbonade bestaat. Elk s'sc.itdier le vert een groot gewicht aan bijproducten waarvan de prijs van invloed is op de prij zen der vleescheoorten. Bij runderen ko men b.v. de huiden in aanmerking. Lage huidenprijzen maken het vleesch duurder en zijn dus thans van betoekems, nu het gemiddelde prijsverloop hiervan als volgt is: 1914 1920 1930 1931 Febr. 1932 40 cent per K.G. De z.g. nvnderafvallen brengen heden ook slechts zeer weinig op aan de slagers. Sedert de invoering van het Vleesch waren- besluit is het verwerken daarvan in lever worst e.d., sterk verminderd. Voor het varkensvleesch geldt ten aan zien van de afvallen hetzelfde. Maar van veel grooter invloed zijn hier de lage vet en spekprijzen. Ongeveer twee derde van het varken bestaat uit vet en spek. Over weegt men nu, dat de margarine een groot deel van het. verbruik van vet heeft ver drongen, terwijl de margarine-industrie het vet en spek als grondstof verving door walvischolie, dan is duidelijk, dat ook dit een stijging van de vleeschprijzen moet veroorzaken. Hierbij wordt dan nog niet eens gewezen op het betreurenswaardige feit, dat in de steden het spek als voodsdl steeds meer wordt versmaad en zelfs bij de laagste prijzen tegenover vroeger zeer weinig wordt verkooht. En ten slotte bet paardevleesch. De hui- denprijs is hier catastrofaal gedaald, de beenderen waarvan de hoeveelheid in ver houding tot rund en varken veel grooter is, brengen bijna niets op, terwijl het paar den vet een onverkoopbaar product is. Slachthulskosten. Al do bovengenoemde factoren, welke een daling in de vleeschprijzen overeen komstig den prijsval in den veehandel te genwerken, liggen bij het artikel zelf. Daarbij komen echter verschillende hooge lasten die op het bedrijf drukken. De hu ren en loonen, alsmede de tarieven van licht en kracht werden in vorige publica ties als duurte-factoren aangemerkt. Het slagersbedrijf draagt daarenboven nog eenige speciale lasten. Nog altijd kennen wij in ons land den accijns op het geslacht; de vleeschkeurings- en warenwet stellen haar speciale, en. niet licht te achten eischen. Maar bijzonder moet gewezen wor- deu op de hooge abattoir koe ten. Te wei nig is bekend welke bedragen hier jaar lijks moeten worden opgebracht. De abat- toirkoston bedroegen in totaal te Amster dam in 1914: rund ƒ3.60, vet kalf 1.95, varken 1.60, 1931: rund ƒ11.50, vet kalf 6.25, varken 6. Het slachbrecht bedroeg te Amsterdam 1954: rund ƒ1.60, vet kalf ƒ0.05, varken 0.85; 1931; ƒ6.vet kalf ƒ3.varken 3.50. Te Utrecht 1915: rund 2.75, vet kalf ƒ1.90, varken 1.65; rund ƒ7.vet kalf 4.30, varken 4.3Ö. Welke lasten hierdoor op het slagers bedrijf en dus uiteindelijk op den consu ment worden gelegd, blijkt het duidelijkst uit de volgende nettowinsten van eenige slachthuizen in 1930. Nijmegen 45.235 33.78 pet. Rotterdam 216.501 29.43 pet. Roermond 11.075 20.17 pet. Den Haag 261.377 12.60 pet, Amsterdam 270.987 7.11 pet. Leeuwarden 10.390 3.36 pet. Apeldoorn 1.954 0.46 pet. Overdreven eischen. En ten slotte komen bij dit alles weer de overdreven eischen van het publiek. Men eischt bezorging stipt, op een aangegeven uur, in keurige verpakking met luxe-be stelwagen. Meestal moet worden gehoord" waarbij men niet schroomt de bedienden te laten terugkom on omdat men nog geen beslissing heeft genomen. Ook hier geldt weer als elders: men mag service eischen, mits ,men daarvoor betalen wil. Echter voor dit laatste is het publiek niet spoedig te vinden en voegt het bij hooger eischen veeleer de vraag naar lager prijzen. En hoe is ondanks dit alles het prijsver loop in het slagersbedrijf? Het is ondoenlijk de prijsdaling hier in cijfers te demonstreeren. De notceringen van de verschillende kwaliteiten, met haar locale verschillen, zouden te veel plaatsruimte vergen. Het is ook niet de bedoeling deze gedetailleerde prijslijsten op te geven. Het publiek kent. de dalingen uit de ervaring voldoende. Waar het meent dat- de verlagingen niet ver genoeg gegaan zijn, moge het zijn eichen toetsen aan het bovenstaande. Ook hier zal de prijsverge lijking dan niet ten ongunste van de sla gers uitvallen en zal blijken, dat do klein handel in vleesch, de omstandigheden in aanmerking genomen, zijn taak zonder uit buiting van de gemeenschap vervult. Wat anderen er van zeggen Leiden, 10 Mei 1932. Geachte Redactie! Beleefd verzoekt ondergeteekende op name van onderstaand stuk, bij voorbaat hartelijk dank. Wij verzoeken opname naar uwe bewering, dat uw democratisch stand punt is, dat de kath. pers niet per se het woord weigert aan iemand, die in haar ko lommen, enz. Op deze grond ook zou ik wil len verzoeken, het stuk woordelijk en on verkort te plaatsen. U betitelt dan de R. K. V. P., in uw driestar van 9 Mei, als „de zich noemende Doch ik vraag mij af, hoe u zulks durft te bestaan, waar zuiver anti-christelijke begin selen zich hoe langer hoe meer in de R. K. S. P. gaan afteekenen. in de politiek. Hoe kan het zich anders voordoen, dat één der grootste liberale bladen zich verwondert afvraagt of „de Staatspartij liberaal, dan wel de liberalen Katholiek geworden zijn", om nog niet eens te spreken van het gebod van onzen Stichter J. O. „gaat en verkon digt het evangelie, alle volkeren, natiën en tongen", dab ter wille van do politiek der „Ooalitie" nog steeds met voeten wordt vertreden. Hoewel een programpunt bij do verkiezingen, is in do Kamer nooit één woord gehoord tot afschaffing van dit he meltergend onrecht. Met deze fijn sarcastische bemerking (en ook goedkoope critiek zonder bewij zen) bewijst u reeds de afhankelijkheid van uw blad, en is eon bewijs, dat ge de statu ten der R. K. V. P. niet kent. Het is een zelfde verschijnsel, als èen protestantsch dominee, die, het A, B, C van het Katho licisme niet kennende, een rede houdt ovor en tegen het Katholicisme. Die man is af hankelijk van zijn kerk, en tracht bekee ringen te bewerken. Reeds eerder wees ik in ingezonden stukken op de afhankelijkheid der R. K. Pers, dat was naar aanleiding van den St. Augustinusdag, waar u door uw partij, genoot, den heer Molkenboer, op uwe vin gers werd getikt. Daar de encycliek „Immortale Dei" ons zegt, dat het zeer verkeerd is, Katholioken te verketteren, die een afwijkende meening hebben van een bestaande R. K. politieke partij, ja zelfs zoo ver gaat, om zulks bijna als doodzonde te beschouwen, daar bewijst u wederom uwe afhankelijkheid, om dit eenvoudigweg over het hoofd te zien. Uw fantastisch voorbeeld over de af scheiding in de standsorganisatie gaat toch zeker al te verl De R. K. V. P. ijvert voor een betere politieke leiding, maar mengt zich niet in de vakorganisaties. Waar R. K. S. P. en R. K. V. P. op religieus terrein absoluut één lijn trekken, is er ten opzich te van de politiek een onoverkomelijke hindernis. Het is jammer, maar de demo cratie is in de R. K. S. P. verre te zoeken, terwijl het door Pausen verboden libera lisme hoogtij viert. U nogmaals dankend voor opname, teeken ik Hoogachtend, Uw dw. dr., H. M. SWAAK. Onder het bovenstaande stuk stond nog: „P.S. Bij niet-opname wordt dit stuk Donderdag a.s. op de propaganda, vergade- ring der R. K. V. P. voorgelezen". We nemen het stuk w e 1 op, doch ver langen volstrekt niet als contra-prestatie, dat het nu niet zal worden voorgelezen op een propaganda-vergadering der R. K. Volkspartij Wij nemen het op „woordelijk en onver kort", en zonder veel commentaar! De geachte inzender beziet 't is o.i. erg duidelijk de zaken niet met. de ver- eisohte kalmte en nuchterheid. Hij beweert, dat wij de R. IC. Volkspartij verketteren (zonder daarvoor eonig bewijs aan te voeren, wat hem ook niet wel moge lijk zou zijn), terwijl hij zelf, nota bene, hij zelf de R. K. Staatspartij verwijt, dat iu haar zich anti-christelijke beginse len afteekenen, dat door haar een gebod van Christus „met voeten wordt verfcreden", enz. Wij zullen op deze en de andere bewe ringen niet ingaan; 't schijnt ons niet noo- dig. Twee vragen willen wij echter onzen ge loofsgenoot in alle ernst stellen. Ten eerstezogt hem niets, wat in an dore landen geschiedt, waar de Katholieken ook op religieus terrein (in engeren zin) een zijn, doch op politiek terrein verdeeld? Vervolgens: Heeft hij eenige waar borg, eenige reëele waarschijnlijkheid, dat bij de leiding der R. K. Volkspartij do handhaving en doorvoering der Katholieke beginselen op politiek terrein veiliger is dan bij de R. K. Staatspartij? Red. L. C r t. Hooggeachte Redactie Verleen mij naar aanleiding van uw hoofdartikel in de „Leidsche Courant" van Maandagavond eenige plaatsruimte, waar voor bij voorbaat mijn beleefde dank. Met gemengde gevoelens heb ik gelezen, hetgeen uwe redactie schreef onder het hoofd „De onafhankelijkheid van de Kath. Pers en nog iets anders". In 'fc bijzonder wijst U op de onafhankelijke positie, welke de „Leidsche Courant" inneemt en op het feit, dat uw blad niet zal weigeren aan iemand in uwe kolommen het woord te verleenen, wanneer het gaat over een zich afscheidende beweging. Daar ik ten nauwste betrokken ben bij de R. K. Sport-kwestie hier in Leiden, heb ik de houding van uw blad van zeer nabij gadegeslagen en heb ik toch moeten con stateeren, dat deze „onafhankelijkheid" toch maar zeer betrekkelijk is. Immers u hebt toch tot op heden, steeds geweigerd, mij in de gelegenheid te stellen, in uw kolommen one standpunt inzake de Sportkwestie uiteen te zetten. Wel kan men bijna om den anderen dag in uw blad de propaganda lezen, welke Z.Ecrw. Kap. Bangert maakt, voor de nieuwe R. IC. Sportclubs; v >1 hebben wij een lezing van het gebeurde van Z.Ecrw. in uw blad ge zien, doch onze lezing van het gebeur de plaatst u niet. Hieruit zou men toch mogen conludeeren dat in dit geval uw blad alléén open staat voor een bepaalde groep. Allen, die bij deze kwestie betrokken zijn, zijn lezers van uw blad. Keér op keer worden zij in uw blad beschuldigd van op stand tegen het kerkelijk gezag, waardoor zij toch het etiquet krijgen van geen goede katholieken; in deze zeer ernstige zaak hebben zij toch alle recht, zich in uw blad te verdedigen waar toch de aanvallen óók in uw blad plaats vinden. Toen eenigen tijd een absolute onwaar heid over hen werd verteld in uw blad en zij onmiddellijk hier tegen op kwamen; werd ook hun verweer niet geplaatst. Voor uw blad van Maandagavond werd een gewoon club-bericht ingezonden, doch in plaats dat u dit berichtje gewoon plaatst in de „Sportrubriek", waar het thuis be hoorde, verwerkt U dit clubbericht in een artikel onder het hoofd „R. K. Sport" en doet het boven en onder vergezeld gaan van een commentaar en een onwaarheid, nl. het afhouden van de ouders voor de nieuwe beweging. Dit kan men toch moeilijk moer onaf hankelijkheid blijven noemen; immers wij hebben ondervonden dat onze stukken eerst naar hooger hand worden gezonden om danniet geplaatst te worden. De „Leidsche Courant" is voor Alle Ka tholieken en deze opmerking zou tegen u onlangs gemaakt zijn op een vergadering van sport ij ve. aars; zeer terecht, want ik maakte zelf deze opmerking, doch u ver geet het vot naamste te vermelden, wat hieraan toegevoegd werd, nl. dat dus ook wij het recht moeten heb ben ons standpunt in de Sportkwestie in uw blad uiteen te zetten. En. aangezien ons dit tot nog toe steed9 geweigerd ns, hebben wij de. houding van uwe redactie in deze kwestie niet kunnen bewonderen. Wij hebben zelfs door deze eenzijdige voorlichting in uw blad het besluit moeten nemen, om de katholieken van Leiden op andere wijze de volle waarheid over deze kwestie, binnenkort te doen weten, en zulks alléén, omdat uwe kolommen voor ons gesloten zijn. U zult U dus kunnen voorstellen, dat m. i. den inhoud van uw hoofdartikel niet strookt met uwe daden en zoolang U zult blijven weigeren het standpunt van een zekere groep Katholieken in uwe kolom men te plaatsen, tot zoolang zullen wij niet kunnen aannemen, dat uw blad is, het blad voor alle Katholieken. U nogmaals beleefd dankend voor de verleende plaatsruimte, verblijf ik. Uw dw. dn. TH. BERGERS. PRIJS DALING Een rijwiel te leveren voor f 58.- is niets bijzonders. Maar een echte FONGERS. met alle goede eigen schappen aan dien naam verbonden: dat is een gebeurtenis. Zoeterwoude, Mei 1932. Wij moeten bij dit ingezonden stuk wat uitvoeriger zijn. Eerstens „Wij hebben ondervon den, dat onze stukken eerst naar hooger hand worden gezonden, om danniet geplaatst te worden," aldus inzender. Dat is niet waar. Op een veronderstelling baseert men een bewering. Maar wat de inzender hier beweert, ontkennen wij ten stelligste voor dit en ook voor andere gevallen. Wij hebben aan niemand advies ge vraagd omtrent do plaatsing van de inge zonden stukken van de Sportcommissie. Wij begrijpen echter wel wat inzender voor den geest staat. Toen door Kape laan Bangert in een artikel in onze cou rant was medegedeeld het rosultaat van een onderhoud, hetwelk vier hoeren der S por too mm i ss ie hadden geluid met Z. H. Exc. den Bisschop van Haarlem, zonden bedoelde heeren aan ons blad een inge zonden stuk, waarin zij beweerden, dat Kapelaan Bangert dat onderhoud a b- soluut onwaar bad weergegeven. Waar plaatsing van dit ingezonden stuk, vanzelf sprekend, een zeer verwar- renden en zeer vreemden indruk zou wek ken, hebben wij ons toen gewend tot don Bisschop zelf, doch niet om Mgr.'s mee ning te vragen inzake plaatsing van dat stuk, maar alléén om te informeeren, of het artikel van Kapelaan Bangert al dan niet geheel en al juist was. En Mgr. antwoordde ons, dat het door kapelaan Bangert gepubliceerde „volkomen juist" was en „geheel e n a 1 overeenkomstig dc waarheid" weer gaf wat gedurende de audiëntie verhan deld was. Na deze mededeeling achtten wij het bedoelde ingezonden stuk in de cou rant niet op zijn plaatst een opvatting die toch wel o. i. als redelijk en gemoti veerd kan worden gewaardeerd. Op de tweede plaat.s: „U hebt toch tot op heden steeds geweigerd, mij in de gelegenheid te stellen, in uw kolommen on sstandpunt inzake de sportkwestie uit een te zetten", aldus de heer Th. B. Juis ter is het te zeggen: dat wij twee keer een ingozonden stuk hebben geweigerd en beide keeren om dezelfde reden, als boven genoemd, die wij hebben medegedeeld. Den heer Th. B. noch eenig ander lid der Sport- commissie hebben wij gezegd, dat in onze courant per se elk geschift hunnerzijds zou worden geweigerd; integendeel, wij hebben ons tot overleg volkomen be reid getoond natuurlijk handhavend ons recht en onzen plicht om ook onze meening naast die van de Sportcommissie te plaatsen. En op dat standpunt staan wij nóg. De conclusie, dat onze kolommen voor den heer Th. B. c.s. gesloten zijn, is tc wijd en daarom niet gerechtvaardigd. Dat ons blad is voor alle Katholieken kan en mag toch niet beteekenen, dat alle Katho lieken altijd de gelegenheid moeten hebben om alles daarin te schrijven zij willen. Ten slotte: ook zelfs in dit stadium achten wij een tot-elkaar-komen niet uit gesloten, in en buiten de courant, als men, zich stellend op katholieke beginselen, wil praten en over- Hier willen wij tegelijkertijd voldoen aan den wensoh van een der leden van de Sportcommissie en vermelden, dat deze leden Zondag niet aan den Burcht hebben gestaan, om degenen, die zioh voor de nieuwe R. K. Sportvereenigingen wilden aanmelden, tegen te houden, doch om eventueel en waar noodig of gewenscht inlichtingen te verstrekkenRed. L. Crt. De Centrale Veiling ter Ter-Aar. Ter-Aar. 10 Mei 1932. Geachte Redactie. Gaarne zag ik eenige plaatsruimte afge staan in uw veolgelezen blad. Op de laatstgehouden vergadering van de Centrale Veiling werd aan het bestuur opgedragen dé in voorschot gegeven pro ceskosten van de balans af te voeren. Moeh hot. bestuur in deze kwostie niet een bevre- digonde oplossing vindon, dan moest, er met April ©on vergadering komen, welke door den voorzitter word toegezegd. Vernomen hebbende, dat het bestuur niet geslaagd, is in de afwikkeling der zaak, aan haar opgedragen, wil ik den oorzitter aan zijn belofte herinneren. Het bostuur bestaat toch uit de vertrouwens- xnensehen der vereeniging en, willen zij het. vertrouwen waardig blijven, dan moeten zij hun gegeven woord ook houden. De maand April is verstreken, maar het bestuur laat mots van zich hooren. Ik kan mij niot in denken, dat. de vorgadoring April 1933 be doelde oiu de kwestio op te lossen. Of is do zaak niet ernstig genoeg? Dc vereeniging heoft gekocht een vrij pand, hoewel daar nu nog oukostcn op ko men, eorst 430, welke voorkomen op de balans, nu weer bijna, 500 gulden aan oen verloren prooea voor vrijmaking van het \rij-gckochte pand. Vervolgens wil ik in overwoging geven, x in geen moeilijkhudon te kumeu, een trouwe naleving der statuton. Volgens arti kel 23 ia hot met geoorloofd geld in voor schot te geven. In Art. 26 staat: het aan tal loden van de oomuiiasio zal door de al- gemeono vergadering worden vastgesteld en in art. 28 staat: stemmen bij acclama tie is niot toegestaan. Mon moet niot het. cene artikel streng handhaven, terwijl het ander wordt verwaarloosd. Mede-tuinders, ik heb u hot oen en an der willen mcdedeolen, want do zaak waar hot. om gaat is zoer o matig. Mooht hot be stuur geen vergadering beleggen, laten wij het dan zelf doen, om zoo spoedig moge lijk tot een oplossing to komen. Het is niet mijn bedoeling iemand te be- critiseeren, maar ik zag zeor gaarne snelle afwikkeling dor zakon in de goede richting. Met dank voor plaatsing Een Tuinder. RECHTZAKEN DE ROOFOVERVAL TE D0ETINCHEM. Tegen verdachte drie jaar geëischt. Voor de Arnhemsche rechtbank werd Dinsdagmiddag behandeld de zaak tegen een 24-jnrigon elcctricion uit Den Haag, die op 12 Maart jl. to Dootinchem een roofoverval pleegdo op den portier van de emaillefabriek Beccon aldaar. De por tier had in den morgen van dien dag geld gehaald voor het uitbetalen van de loonen. Hij bevond zich met een koffertje waarin 3900.viak bij de fabriek teen ©en jon geman op hem toekwam, die hem een pa piertje, naar hot hentte met oen bood schap, in de hand duwde. J£en oogenblik later viel de man den portier aan. Deze hield zijn koffertje vast en ging, terwijl hij om hulp riep, den aanvaller te lijf. De dader hoeft, toen verschillende personen te hulp kwamen, de vlucht genomen. Hij werd later door de politie gearresteerd. Ver dachte was kort voor den roofoverval uit de gevangenis te Keheveningen ontslagen, waar hij anderhalf jaar gevangenisstraf had ondergaan wegens diefstal. Twee jaar geleden had hij in do emaillefabriek te Dootinchem gewerkt. Verdachte ontkende het hem ten laste gelegde, en beweerde dat hij naar Dootin chem was gegaan om een Duitacher te helpen met een roofoverval. Versohillende getuigen, ook de portier, herkenden in den verdachte den dader. De subst.-officier van justitio wees erop, dat niemand een spoor van den Duitschen vriend van verdachte hooft gezien. De da- dor sprak Hollandsch en is door verschil lende getuigen herkend. De ©isch luidde drie jaar gevangenisstraf met aftrek van preventief. De verdediger rar. Roobol pleitte vrij spraak. Uitspraak 18 Mei.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 7