23ste Jaargang WOENSDAG 11 MEI 1932 No. 7198 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND 3)e Êeicbclie (Bou^aril DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cept per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per poet f 2.95 per kwar.taa) Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij ▼ooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen Ons Onderwijs. In 19-24 werden de openbare lagere scho len te Leiden bezocht door 5416 leerlingen, ijzondere door 4975. In 1931 waren deze getallen resp. 4731 en 6099. In deze cijfers bij het onderwijs-debat in de Raadsvergadering te Leiden jl. Maandag naar voren gebracht komt tot uitdrukking het algemeen verschijnsel in den lande, dat het openbaar onderwijs achter- en het bijzonder onderwijs vooruit gaat. Dit verschijnsel willen de voorstanders van het openbaar onderwijs gaarne toe schrijven aan wat zij noemep een bevoor rechting van het bijzonder onderwijs. Doch deze „bevoorrechting" is een fictie, een verzinsel, en kan dan ook met geen enkel bewijs worden gedemonstreerd. Deze vooruitgang van het bijzonder la ger onderwijs kunnen velen niet aanvaar den als een feit velen zijn in een stem ming, dat zij de financieele -gelijkstelling gaarne ongedaan zouden willen maken om zoo door machtspositie de openbare school weer omhoog te heffen, de bijzondere school naar beneden te drukken. De communist in den Leidschen Raad komt er vierkant voor uit, dat, als hij zijn zin kreeg, bijzonder, confessioneel on derwijs verboden zou zijn. Deze tyran- nieke overheersching steekt wèl scherp af tegenover de verdraagzaamheid, gelijkbe rechtigdheid onder het systeem, waarin wij nu leven! De sociaal-democraten gaan niet zoo ver, doch ook bij hen is de gelijkstelling zeker niet veilig. Ln het parlement laten zij zich niet duidelijk uit, de voormannen zijn in deze voorzichtig. Maar in den Leidschen Raad worden er door hen verklaringen af gelegd, die aan duidelijkheid niet veel te wenschen overlaten; die wij móeten ver staan, en die ons móeten overtuigen, dat de vrijheid en veiligheid van het bijzonder onderwijs, dat onze rechten op dit terrein, onze gelijkgerechtigheid met anderen, ten slotte niet veilig zouden zijn bij de S. D. A. P.; dat een rechtsche meerderheid voor de rechten en belangen van ons onderwijs gewenscht en noodzakelijk is. 't Is goed ons daarvan zoo nu en dan te doordringen. Het gevaar is niet denkbeeldig, dat wij vergeten, met hoe langen en grooten strijd is verkregen, wat wij nu eindelijk bezitten; en dat wij vergeten, dat dit toch zoo kostbare bezit verloren kan en ver loren zal gaan, als wij niet trachten en werken, om het door de politiek, die wij voeren alleen en met anderen te be houden! ALBERT THOMAS, t Rouwbeklag van het R.-K. Werklieden- verbond. Het Internationaal Christelijk Vakver bond heeft een telegram van deelneming gezonden aan het Internationaal Arbeids bureau. Ook het bestuur van het R.-K. Werklie denverbond in Nederland heeft een tele gram van rouwbeklag gestuurd: De tekst van dit telegram luidt: Vernemen zoo juist plotseling overlijden van directeur Thomas. Betuigen onze op rechte deelneming met dit zware verlies, hetwelk vooral met het oog op de positie der arbeiders moeilijk kan worden over schat. God loone hem voor zijn werk, dat bij ons in dankbare herinnering zal blijven. R.-K. Werkliedenverbond in Nederl.: DE BRUIN, Voorzitter. SCHUTTE, Secretaris. Het schijnt in hei voornemen te liggen, dat de heer Serrarens, secretaris van het I.C.V., bij de begrafenis tegenwoordig zal lijn. TWEEDE KAMER BEHANDELING VAN AMENDEMENTEN OP HET WETS ONTWERP TOT INSTELLING VAN DEN ECONOMISCHEN RAAD. DE MOORD OP DEN PRESIDENT DER FRANSCHE REPUBLIEK. Bij de opening der zitting sprak de Voorzitter een korte rede uit, waar in hij de deelneming der Kamer vertolkr.e met het overlijden van president Doumer. Namens de Regeering sloot de Minister van Buitenlandsche Zaken zich bij de woorden van den voorzitter aan. In behandeling kwamen daarna de amende menten op art. 5 van het wetsontwerp tot instelling van een Economischen Raad. Zooals reeds uit de algemeene beschouwin gen bleek, waren vooral drie amendemen ten te verwachten, waarvan een betrekking had op de vertegenwoordiging van werk nemers en werkgevers, een op het brengen van eenheid van advies in den Economi schen Raad door de vaste commissies als zelfstandige lichamen te doon vervallen, en een derde, dat hetzelfde doel wilde be reiken door voor te stellen, dat de commis sies advies zouden uitbrengen niet aan den minister, doch aan den Economischen Raad zelf. Het eerste amendement werd verdedigd door den heer Kuiper (R.K.), die echter afzag van een „evenredige" vertegenwoor diging van werkgevers en werknemers en tenslotte zijn amendement introk, nadat de Minister verzekerd had, dat bij de aan wijzing der leden van den Economischen Raad zonder eenigen twijfel werknemers en werkgevers zouden worden aangewezen. Het amendement om den commissies van advies haar zelfstandige karakter te doen ontnemen en te doen benoemen door den Economischen Raad zelf, werd uitvoerig verdedigd door den heer Slotemakor de Bruine (C.H.), op de reeds ontwik kelde gronden van wenschelijkheid van eenheid in het advies. De heer B e u m e r (A.R.) kwam het amendement van den heer Slotemaker steunen, nadat de Minister van Eco nomische Zaken en Arbeid zich daartegen had verzet, en wel op grondwet telijke motieven. De vaste commissies toch zouden zelfstandige lichamen worden en beantwoorden dus aan de vaste commissies van advies waarop art. 78 der Grondwet doelt. Daar dit art .eischt, dat bij dezelfde wet, welke dergelijke commissies instelt, oqk regelen zullen worden gegeven betref fende hare samenstelling en hare bevoegd heid en deze regelen in dit wetsontwerp ontbreken, achtte de heer Beumer strijd met de Grondwet aanwezig. Het derde amendement om de adviezen der vaste commissies te doen uitbrengen aan den Economischen Raad werd verde digd door den heer Van Braambeek (S.D.A.P.). De Minister vereenigde zich met dit amendement en beriep zich hierop tegen over den heer Beumer. Hij betoogde, dat door dit amendement de zelfstandigheid der vaste commissies zoodanig werd gemi tigeerd, dat zij geen lichamen meer zouden zijn in den zin van art. 78 der Grondwet. Na re- en duplieken werden de verschil lende amendementen in stemming ge bracht. Een sub-amendement-Kuiper op het amendement Slotemaker de Bruine ten doel hebbende, indien dit amendement we»d aangenomen de vertegenwoordiging van werkgevers en werknemers in de wet vast te leggen wordt zonder hoofdelijke stem ming aangenomen. Een sub-amendement-Joekes om in dit geval art. 5 en 8 samen te voegen wordt verworpen met 68 tegen 9 stemmen. Het amendement-Slotemaker de Bruine wordt verworpen met 58 tegen 19 stemmen. Een amendement-van Hellenberg Hubar, beoogende zeker te stellen, dat leden van den Economischen Raad zittmg zullen heo- ben in de vaste commissies, wordt z. h. s. aangenomen. Het amendement-van Braambeek wordt aangenomen met 72 tegen 4 stemmen. Een tweede amendement-van Braambeek om de bepaling te dpen vervallen, dat de Economische Raad aanvragen om advies welke een bepaalde commissie rogardee- ren, naar de commissie moet verwijzen, werd verworpen met 41 tegen 13 stemmen Art. 5 wordt daarna z. h. s. aangenomen. De meeste amendementen op art. 6. I hetwelk betrekking heeft op erkenning van den Nijverheidsraad en Middenstands- raad als colleges van advies worden ofwel ingetrokken ofwel door den Minister over genomen. Gehandhaafd wordt slechts een amendement-J o e k e s (V.D.), dat wil doen vervallen de bepaling, dat de Economische Raad aanvragen im advies welke deze lichamen regardeeren, naar hen moet ver wijzen; en een amendement van V oorst tot Voorst (R.K.), dat de mogelijkheid wil openen om thans nog niet bestaande Raden als bijv. een landbouwraad als col leges van advies te doen erkennen. De heer Van Braambeek (S.D.A.P.) wilde geheel art. 6 doen vervallen, daar hij den Middenstandsraad en Nijverheids- raad overbodig acht, nu er vaste ooileges van advies worden ingesteld, wat de heer Van Hellenberg Hubar (R.K.) aan leiding gaf om er op te wijzen, dat deze beide colleges reeds erkende colleges van advies zijn, zoodat zij niet zouden verdwij nen, al zou art. 6 uit het wetsontwerp wor den genomen. Nadat de Minister van Economische Zaken en Arbeid op een vraag van den heer van D ij k (A.R.) of de Economische Raad zelf nog de zaken zou kunnen behandelen, welke hij naar de erkende colleges van advies had verwezen, bevestigend had beantwoord, hield hij den heer van Braambeèk voor, dat er ~wel degelijk verscnil ia tusschen de uit de maatschappij opgekomen lichamen als de Nijverheidsraad en de Middenstands- raad en de vaste commissies die door de Regeering in het leven worden geroepen. Wat uit het maatschappelijk opkomt dient behouden te blijven. Met het amendement van Voorst tot Voorst kon spr. zich ver eenigen. Na re- en duplieken van de heeren Joe- ke-a en van Dijk werd de stemming over art. 6 gesteld op morgen bij den aanvang der vergadering. EERSTE KAMER PRESIDENT DOUMER HERDACHT. De V oorzitter, mr. W. L. baron de Vos van Steenwijk, houdt, ter wijl de Kamerleden zich van hun zetels hebben verheven, een korte rede waarin hij in naam van de geheele Kamer zijn deelneming uitsprak in den zoo zwaren slag, die Frankrijk en het Fransche volk heeft getroffen in den dood van den president der Fransche republiek, den heer Doumer. De Minister van Buitenland- sche Zaken, de heer Beelaerte- van Blokland, verklaarde dat de regeering met die gevoelens van deel neming in de smart, die een bevriende natie heeft getroffen, ten volle instemt. De V oorzitter deelt mede, dat de centrale afeeling heeft besloten, in de af- deelingen te doen onderzoeken, onmiddel- lijijk na de openbare vergadering, de wetsontwerpen dekking van het verlies van de Nederlandsche Bank, geleden in het boekjaar 1 April 193131 Maart 1932, en wijziging van de Postspaarbankwet. Voorts heeft de centrale af deeling beslo ten, Woensdag na de openbare vergade ring en na de vergadering in comité- generaal in de afdeelingen te doen on derzoeken eenige wetsontwerpen, onder welke regeling van den invoer van rund en kalfsvleesch; wering van den Colo radokever bij in- en doorvoer van aard appelen en versche grentenen verhoo ging van de tijdelijke opcenten op de in voerrechten in Nederlandsc-h-Indië. Te 8.40 uur wordt de vergadering ge sloten. NATIONALE AUSPICATO-VIERING. Aan de bruine legioenen! Van de transen van den eeuwen trotsee- renden, eenig schoonen Domtoren van het Sticht klinkt een karoenstoot. Op naar LTtrecht! Op ter Pinksterwapenschouw Over de beemden en landouwen, over de polderlanden en heidevlakten van Oost tot West en van Noord tot Zuid weer galmt het signaal. Hierop is gewacht en het wordt ge hoord. Door de bruine divisies. Niet echter door hen, die zich met het „Hakenkreuz" tooien. Doch wel door hen, die zich als „milites Christi" lieten inlij ven in het Vredesleger met het Kruis van Christus en het banier. Het vredesleger 7 eeuwen geleden ge formeerd door den bruinen opperbevelheb ber: St. Franciscus van Assisië. Zeven eeuwen oud doch steeds verjongd en ver nieuwd en nog steeds paraat. Op naar Utrecht! De Franciscaansche strijders met rid- der-idealen gaan zich verzamelen en ma ken zich op om in gesloten formaties op te trekken naar de oude bisschopstad. Op ter Pinksterschouw Als ware het een tweede Pinksterkapit tel eens te Assisië gehouden toen de groo- te aanvoerder nog leefde Bezield en verwarmd door het Pinkster vuur dat zal uitlaaien uit de harten van honderden en nog eens honderden om een nieuw dadenproeram te beschouwen en te ontvouwen, geschikt en aangepast aan onzen modernen tijd. Van Utrecht uit: nieu\v licht en nieuw leven Van Utrecht uit: nieuwe opbloei en nieuwe actie Thans zal gezamenlijk worden opgetrok ken naar het gemeenschappelijk doel, on der de tweehoofdige leiding van de Fran ciscanen en van de Capucijnen. Het hoogste kerkelijk gezag in Neder land betuigt niet alleen instemming, doch zal den dag aanvangen en sluiten met de schoone liturgische plechtigheden. Immers Z. H. Excellentie Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, heeft zich bereid verklaard een Pontificale Hoogmis in de ruime kerk van O. L. Vrouw ten Hemelopneming op te dragen, opgeluisterd door den uitnemenden zang van het parochiaal zangkoor. Tijdens het Pontificaal Lof met H. Sa cramentsprocessie. waarmede de Auspica- to-viering zal worden besloten, zal Z. H. Exc. Mgr. de Aartsbisschop een toespraak houden. In de groote vergaderingen, die onder leiding zullen staan van pastoor G. F. v. d. Meer uit Rotterdam, in stede van pas toor G. W. Bolder uit Utrecht, die verhin derd is wegens ziekte, zullen alleszins be voegde sprekers het onderwerp van vele zijden belichten. Pater Richardus O.M.Cap.: „Onder de pauselijke banier langs nieuwe wegen." Dr. H. W. Moller: „De Derde Orde en onze Maatschappij". Pater Perpetuus Pallant O. F. M.: „Ons Franciscaansch Dadenprogram". Op naar Utrecht op den tweeden Pink- Nieuwe Kamerleden. Ds. J. Langman, pred. bij de Ned Herv. gemeente te Wassenaar, heeft de benoe ming tot lid van do Tweede Kamer in de vacature-mr. Schokking aangenomen. Van 1925 tot 1929 is ds. Langman reeds lid van de Tweede Kamer geweest. Ook de heer B G Peereboom, le luit. der artillerie, die tot Kamerlid is bencemd in de vacature-ds Lingbeek, heeft zijn be noeming aangenomen. Op ter viering van den 50sten verjaar dag der uitvaardiging van de Derde Orde Encycliek „Auspicato" van den gróoten Ter tiaris Paus Leo XIII roemrijker gedaohte- DIRECTEUR-GENERAAL VAN DEN LANDBOUW. Ir. Th. Mansholt met waarneming van de functie belast. Bij Kon. besluit is ir. Th. J. Mansholt, inspecteur van den landbouw, hoofd van den buitenlandschen landbouwvoorlich- tingsdienst, te rekenen van 1 Mei 1932 be last met de waarneming van de functie van directeur-generaal van den landbouw. Prof. dr. W. J. Jongmans. Benoemd is tot bijzonder hoogleeraar aan de Rijijksuniversiteit te Groningen, om onderwijs te geven in de palaeobota- nie, dr. W. J. Jongmans, thans directeur van het Geologisch Bureau van het Ne derlandsche Mijngebied te Heerlen. Dr. Jongmans werd in 1878 te Leiden gebo ren en promoveerde in 1906 aan de Uni versiteit te München. Hij werd conserva tor aan het Rijksherbarium te Leiden, en later gedetacheerd bij den Rijksop sporingsdienst van Delfstoffen. In 1918 volgde zijn benoeming tot geoloog bij den Rijkfgeologischen dienst te Haar lem. In 1921 werd dc. Jongmans benoemd tot leider van den Rijksgeologischen Dienst te Heerlen en drie jaar later volgde zijn benoeming tot directeur van •et Geologisch Bureau. Dr. Jongmaans is voornemens deze laatste functie te blijven waarnemen naast zijn professoraat. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Rumoer in den Rijksdag. (2e blad). De verkiezing van Lebrun tot presided der Fransche Republiek. (2e blad). BINNENLAND. Heiligscher.nende inbraak in de R.-K. kerk te Bovenkerk. (Gem. Ber., 3de blad). Twee vrouwen verbrand. (Gem. Ber. 3de blad). DE TENTOONSTELLING „KLANK EN BEELD" TE AMSTERDAM Bladz. 9 ZIJN DE SLAGERS „DUUR" Bladz. 7 HET CONGRES DER R. K. WERKGEVERSVEREEN. Na de lunch werd om ongeveer half 3 het congres heropend. Verschillende sprekers voerden het woord over den toestand in hun speciale industrieën. De voorzitter sprak hierna het slot woord. waarin hij verklaarde, dat het be stuur door de opkomst en het enthousias me der leden steun zal vinden om door te gaan op den ingeslagen wog. Moge de regeering, die helaas niet te genwoordig was doch slechts vertegen woordigd is geweest (applaus), begrijpen, dat we niet tevreden zijn met zoethou ders, maar dat noodig is actief optreden. Zij zal daarbij op de eerste plaats steun hebben van de bedrijtsleiders. Spr. brengt vervolgens dank aan de inleiders en aan de verfchillende spre kers, die tot uiting hebben gebracht, wat er in de hoofden der bedrijfsleiders rondspookt. Vele ook officiecle personen hebben er nog geen begrip van, hoe do toestand is; het gaat niet om oen parti culier belangetje, maar otn bet bestaan van heel het Nederlandsche volk. Elke Nederlander heeft den plicht aan verbetering van den r/>estand mee te werken. Wanneer de regecring maat regelen neemt, moge men dan kleine cri- tiek achterwege laten, waardoor zij vaak teruggehouden wordt van hot nemen van die doortastende maatregelen, welke in het algemeen belang noodzakelijk zijn. Wat de motie van den beer v. Heyst betreft, wijst spr. er op, dat op de con gressen der A. R. K. W. V. geen moties in stemming worden gebracht,, maar dat het bestuur deze motie, evenals hetgeen hier gesproken is, tot richtsnoer zal no men. Onder dankzegging aan alle aanwezi gen sloot de voorzitter daarna het twee de crisiscongres mot den christelijken groet. „HELIOMARE" WIJK AAN ZEE. Het Sanatorium „Heliomare'' te Wijk aan Zee nadert zijn voltooiing. Dit is de eerste K\ K. instelling in ons land voor hen die lijder aan chronische beenziekten en tubelculose in beenderen, gewrichten en klieren. Het zal misschien nog enkele weken du ren voordat men met alles gereed zal zijn, doch met vrij groote zekerheid kan worden vastgesteld, dat de plechtige inwijding en officieele opening in Juni a s. zal plaats vinden. Een gedeelte van de grootschc inrichting is intusschen reeds eenigen tijd in gebruik. Op 29 Augustus ontving de Geneesheer- Directeur Dr. M. H. P. P. van Haeff de eerste patiënt en sindsdien is dit aantal steeds uitgebreid, zoodat er nu 47 patiën ten verpleegd worden en enkelen de inrich ting reeds genezen hebben verlaten. Behalve over de uitstekend ingerichte operatiezaal heeft het Sanatorium ook de beschikking over een Röntgenkamer, die uitmunt door practischen opzet. De kapel, die in het Centrum van het gebouw ligt is zoo goed als gereed. De mooie architectuur doet zich ook hier even als in de overige gedeelten van het gebouw geldon. Voor de inrichting van do kapel en het overige gedeelte van het gebouw ont breken nog zeer veel noodzakelijke dingen. De middelen van do Vereeniging zijn zeer beperkt. Zij roept daarom ook met ver trouwen de hulp van Katholiek Nederland in tot steun aan deze zoo noodzakelijke in stelling. Het adres is Vereeniging Roomsch- Katholieke Herstellingsoorden voor Long lijders en Zwakke Kinderen, Oosterpark 63, Amsterdam C. Postgiro 170910.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1