23ste Jaargang
DINSDAG 26 APRIL 1932
No. 7186
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
OP WEG NAAR EEN TROON
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL.. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Overdreven sensatie.
Gemakkelijk laten wij ons met de sleur
mee-zeulen. In op zichzelf neutrale dingen
maar óók in zaken, welke verkeerd zijn.
Als onze levenshouding in verscheiden
opzicht niet in overeensteming is met de
Katholieke beginselen, dan is vaak daar
van de oorzaak, dat wij onbewust met ons
omringende stroomingen zijn mee-gege-
zeild en zóó in verkeerd vaarwater zijn
geraakt.
Met talrijke voorbeelden uit het leven
kan deze bewering worden geïllustreerd.
't Is niet zoo gemakkelijk, in alles en
altijd zichzelf te zijn....
Wij zouden kunnen wijzen op de genoe
gens en vermaken, waarnaar wij ons niet
zelden laten heentrekken.
't Is waar in deze kan óók „puri-
teinsch" overdreven worden. Wij, Katho
lieken, zijn niet afkearig van feest en
vroolijkheid. En er zit wel wat in de te
genstelling, welke de oproerige krabbelaar
in het „Volk" signaleert in het volgende:
Ook voor den minstdenkenden
mensch, die niet katholiek is, blijft er
altijd iets griezeligs aan de Jezuieten.
Hier helpt geen praten a«ls Brugman
tegen: de menschen zijn daar gewoon
weg bang voor. Van de week heb ik
daarvan weer een verbluffend bewijs
gezien. De Jezuieten-pater Hendrichs
vierde zijn zeventigsten verjaardag.
Deze schilderachtige oude heer heeft
'n oneindig aantal vrienden, en er
kwam geen eind aan de fuiverij. Die
duivelsche Katholieken zijn trouwens
de éénige Nederlanders, die weten wat
een mensoh toekomt. Er is daar altijd
wat feestelijks aan de hand en ze ma
ken er wat van In een begrafenis-
directeur te Maastricht zit méér jool
dan in een karakter-komiek te Gro
ningen. Pater Hendrichs had een
feest van zijn bekeerlingen, en hij
w-erd daar begroet met een lied, waar
in hij gezellig in de zon werd gezet,
met z'n groene soutane, zijn malle
dikke das en zijn eeuwige bruine tasch
onder den arm. Hij had er geweldig
pleizier in.
Maar toen kwam de „Nederlander"
en sprak met starre ontzetting over
zulk een feestlied, van ex-protestan
ten, die zóó terecht waren gekomen.
Yoor de „Nederlander" was zoo'n feest
lied bij zoo'n gelegenheid ergerlijk door
gebrek aan ernst....
Men kan de beoordeeling va-n genoe
gens en vermaken ook „puriteinsch" over
drijven. Maar het gevaar voor overdrijving
aan den anderen kant is toch veel grooter.
Zoo is b.v. onze tijd vol van sensatie
zucht, symptoom van geestes-armoe en
ziekelijkheid.
Die zucht naar sensatie is zoo groot, dat
men er niet slechts eigen geld voor ver
smijt, maar ook zelfs anderer leven voor in
gevaar gesteld wil zien.
Een dergelijke sensatie-zucht past niet
op de Katholieke levenshouding. Zij kan
niet een stemming wekken, waarin de
echte levensbijheid bloeit.
En daarom heeft zooals wij gisteren
reeds schreven onze volkomen sympa
thie de afkeuring, neergelegd in door
mevr. Van Itallievan Embden (vrijz.-
dem.) aan de Regeering gestelde vragen
over steeds gevaarlijker toeren met en
door menschen in sommige inrichtingen
van vermaak.
Die sensatie is mensch-onwaardig, wat
wij móeten erkennen, als wij ze naar de
werkelijkheid willen bezien en beoordee-
len.
BINNENLAND
CONTINGENTEERING VAN TARWE?
Gerucht op de Amsterdamsche Beurs.
Volgens het „Hbld." liep gisteren ter
beurze te Amsterdam het gerucht, dat door
de met de uitvoering der Tarwewet be
laste organen een advies aan de regeering
tot contingenteering van den invoer van
buitenlandsehe tarwe wordt overwogen.
Adnuraal Holtzerdorf als
hongerkunstenaar
Twee keizers en keizerinnen,
twee generale staven
en vele ministers
in één salon.
GEVAARLIJKE VLIEGTOCHT.
In dit interessant artikel
laat onze medewerker ge
heel het woord aan Kei
zerin Zita over haar avon
tuurlijken vliegtocht naar
Hongarije en over hoogst
belangwekkende herinne
ringen uit den tijd van den
wereldoorlog.
Ik zat tegenover Keizerin Zita in het be
scheiden stationshotel te Bordeaux
„Uwe Majesteit", zeide ik, „heeft vroe
ger al vermoeiender reizen gemaakt dan
deze doortocht door Frankrijk".
„U bedoelt zekér", antwoordde zij, „de
reis, die wij in 'n vliegtuig over Midden-
Europa hebben gemaakt. Ja, dat was 'n op
windende historie. Reeds de tocht van Har-
tenstein naar Zürich was niet zonder we
derwaardigheden Wij hadden onzen kamer
heer graaf Ledechowsky bij ons. Maar we
hadden hem niets van onze plannen ver
teld, om hem niet in de war te brengen.
Midden op weg echter lichtte de Keizer
hem in. Het leek wel, of hij door een be
roerte werd getroffen, die goede man. Zon
der ophouden herhaalde hij maar: „Is dat
wel zeker?" Nu. zeker was het nog allesbe
halve. Want fietsers herkenden ons en wij
geloofden al, dat wij zouden worden aan
gehouden. Toen we op het vliegveld van
Zürich aankwamen, zeide de piloot Zimmer-
mann ons, dat het weer slecht was en de
reis gevaarlijk zou zijn Maar we vertrok
ken dadelijk en stegen direct op een hoog
te van 3300 meter. De Keizer en ik waren
erg duizelig. Nauwelijks waren wij boven
Beieren of de motor begon te weigeren. De
piloot keek ons aan. Ik begreep zijn ge
dachte. Hij vreesde namelijk, dat wij er
hem van zouden verdenken, dat hij ons in
Be'ieren wilde doen landen. Hij deed boven-
menschelijke pogingen en bracht ons ten
slotte boven Oostenrijk. Wij waren bevro
ren van de koude. Ik had geen bontmantel
aan, alleen een leeren jas, want ik was
bang om bij den toestand, waarin ik mij
bevond, te zware kleeren te dragen. Op
eens begon het benzine-reservoir te lek
ken Enfin, na duizenden emoties bereikten
wij eindelijk Weenen. Wij zagen Schön-
brunn en ons kasteel van Luxemburg, waar
wij zoo gelukkig hadden geleefd. Dat was
een smartelijke herinnering. We vlogen
toen over Wiener-Neustadt en naderden de
Hongaarsche grenzen Daar wachtte ons
een vreeselijke verrassing. Er was een mis
verstand geweest over den juisten dag,
waarop wij zouden aankomen. De groote
vuren, die ons zouden wijzen, waar wij
moesten landen, waren niet ontstoken. Drie
kwartier vlogen wij tevergeefs in cirkels.
Toen besloot onze piloot te dalen, maar er
was geen goede landingsplek te vinden en
wij vlogen nog een vol uur.
Wij hadden dus veel tegenspoed Men
heeft beweerd, dat we veel tijd hadden
verloren doen gaan met beraadslagingen
met de ministeries. Maar in werkelijkheid
verloren wij den tijd door het zoeken naar
onze vrienden en naar spoorwegwagens.
Het is een venijnige ironie, maar we heb
ben werkelijk alléén een groote fout ge
maakt. doordat wij geen rekening hebben
gehouden met suikerbieten en rapen. Deze
worden einde October gerooid en al de
spoorwagens waren in gebruik, om ze te
transporteeren. Vandaar ons oponthoud,
onze vertraging, onze tegenslagen''.
De Keizerin vertelt geestig. Zij weet het
en laat zich gaan op de golven harer her
inneringen. Zij sprak dan over de oorlogs
jaren.
Duikbootenoorlog.
Ik herinner mij een merkwaardige lunch,
waarbij de Duitsche admiraal Holtzerdorf
onze gast was. Deze man was geweldig
trotsch op de successen der onderzeeboo
ten En hij zelf prees de weldaden van den
oorlog in het algemeen. Hij zeide tot mij,
dat ik een van die verderfelijke pacifisten
was, die de kracht van het volk verlammen.
En hij voegde er nog met hooge borst aan
toe, dat op 2 Juli 1917 Engeland op de knie-
en om vrede zou smeeken.
Keizer Karei was altijd een vijand ge
weest van den duikbootenoorog en had er
zich met alle macht tegen verzet. Ik zei
tegen admiraal Holtzerdorf, dat zijn oorlog
iets afschuwelijks was, en vroeg hem, of
hij niet zag, dat heele bevolkingen van
"honger stierven. Grijnzend antwoordde hij,
dat dit juist uitstekend was. Er moest niet
te veel worden gegeten. Als hij zelf groote
plannen uitwerkte, at hij nooit. Zich te ont
houden van voedsel was goed voor de heele
wereld. Ik zeide in zijn gezicht: U waagt
hier dergelijke grappen te maken, als U
zich te goed doet aan mijn uitstekend menu.
Schaamt U zich niet? Bij die woorden werd
hij zoo purperrood van woede, dat ik bang
werd, dat hij een beroerte zou krijgen.
Een paar maanden later dineerden Hin
denburg en Ludendorff bij mij en ik kon
niet nalaten het was precies 2 Juli
te vragen: nu, ligt Engeland op de knieën?
Hindenburg was een hoflijk man en ant
woordde filosofisch:
In den oorlog vergist men zich dikwijls.
Maar Ludendorff werd zoo driftig, dat ik
gauw het thema van het gesprek wisselde.
De Duitschers waren kwaad op mij. om
dat ik vier maal Wilhelm had geschreven
over de Kathedraal van Reims De eerste
maal antwoordde hij, dat de Kathedraal
nauwelijks was beschadigd, maar dar de
Eranschen er batterijen achter verborgen.
Wilhelm was erg besluiteloos en in verle
genheid. Hij verlangde naar vrede, maar
zijn omgeving veroorloofde hem niet er een
meening op na te houden. In 1917 hadden
wij Duitschland er vin -verwittigd, dat wij
er een einde aan wilden maken. Er was
overeengekomen, dat wij vrij zouden zijn
in de keuze der middelen en dat wij onze
bondgenooten eerst zouden inlichten, als
er een resultaat was bereikt. Mijn broer
(Prins Sixtus van Bourbon) deed toen de
bekende stappen Later zeide Wilhelm
tegen den Keizer: Hoe kon U zoo iets
doen? Mijn man antwoordde hem: Van
mijn kant is alles loyaal gegaan, want ik
had U tevoren ingelicht over mijn plannen.
Maar U zelf? Heeft U niet op hetzelfde
moment vredespogingen gedaan door mid
del van Von Laneker en anderen?
Wilhelm wist daarop niets te antwoorden.
Later, toen de brieven van mijn broer wa
ren gepubliceerd, wilde Wilhelm Oostenrijk
een verdrag voorschrijven, dat mijn man
beschouwde als het opleggen van een wer
kelijk economisch vazalverdrag. Het ver
drag had een allervriendelijksten schijn en
onze ministers toonden veel neiging, om het
te teekenen Gelukkig maakte Wilhelm een
grovidentieelen flater: Nu, U zoudt ten
slotte niets te klagen hebben. Kijkt U maar
naar Beieren. Is dat niet gelukkig? Waar
op mijn man direct verklaarde: Ik ben blij
uit Uw eigen mond te hooren, dat we ge
lijk gesteld zullen worden met Beieren.
Het plan mislukte.
Hoog gezelschap in één salon.
In den zomer van 1918 kwam ik met den
Keizer naar de befaamde bijeenkomst van
Homburg Ik herinner mij, dat na het
déjeuner in den salon waren twee keizers,
twee keizerinnen, de beide voltallige gene
rale staven en verschillende ministers. Ik
dacht er aan, dat, als toevallig een bom
tusschen ons zou vallen, dit een geweldige
sensatie m de wereld zou verwekken. Kei
zerin Augusta zag dat ik nadenkend was en
vroeg waaraan ik dacht. Ik zeide haar de
waarheid. Zij antwoordde geschrokken:
Dat is waar. Als de Franschen wisten, wie
hier zijn, zouden zij in staat zijn, om ons
hier te bombardeeren. Ik antwoordde haar:
Daar geloof ik niets van. De Franschen
zouden zeker niet willens en wetens bom
men wenschen te gooien op twee vrouwen.
Natuurlijk, er kunnen vergissingen voor
komen, bedreven door jonge vliegers, die
van zich willen doen spreken, 't Was zeker
ook een vergissing, dat Duitsche vliegers op
den verjaardag van den Koning der Belgen
bommen op diens villa hebben gegooid,
daarbij het risico loopend, een vrouw te
dooden. Keizerin Augusta was een goed
schepsel en de Keizer, dien men zich als
Macchiavellist voorstelt, was voor alles, op
de eerste plaats een groot-spreker. Na dit
gesprek zag ik hen alle twee in gesprek met
Ludendorff. En deze keek mij met schele
oogen aan.
Ik heb nooit kans gehad besloot de
Keizerin met filosofische rust want se
dert mijn huwelijk in 1911 zijn er altijd
aartshertoginnen 'geweest, die een felle
campagne tegen mij voerden Zij zeiden al
tijd wat doet die Fran^aise aan ons hof?
Tijdens den oorlog werd ik er met allen
DE BISSCHOP IN DELFT.
De Maria-Congregaties. De
Graal.
De Congregatie van Jongelingen te Delft
heeft Zondag haar 75-jarig bestaan ge
vierd. De Congregatie van Meisjes in de-
i zelfde parochie van den H. Joseph, welke
j in het a.s. najaar 75 bestaat, had met
het oog op het bezoek van Z. H. Exc. den
Bisschop de kerkelijke viering met die van
de jongelingen laten samenvallen,
j Te 10 uur droeg Z. H. Exc. Mgr. J. D. J.
j Aengenent, bisschop van Haarlem, in de St.
Josephkerk een Pontificale Hoogmis op,
i met assistentie.
Te kwart voor één was er in de groote
i zaal van het Congregatiegebouw een fees-
i telijke bijeenkomst voor leden en genoodig-
den.
Mgr. Aengenent sprak de aanwezigen toe.
Het is werkelijk een dag van blijdschap
en vreugde, zeide Mgr., voor gansch Delft.
Allereerst brengt Mgr. dank aan de Pateis
Franciscanen, die met zooveel voorbeeldige
toewijding zich zoovele tientallen van jaren
aan de Delftsche jeugd t.eoben gegeven.
Een van mijn dierbaarste verlangens is,
aldus Mgr., dat in elke parochie van het ge-
heele Diocees de Maria-Congregatie een
model moge zijn. En daarom verheugt het
Mij bijzonder, dat Delft reeds zoo langen
tijd mijn wenschen is vooruit geloopen
Daarom verheugt het me zoo, dat Delft
thans het diamanten feest viert, omdat net
tweeledig devies van de Maria-Congregatie,
zelfheiliging en apostolaat, zich aanpast
aan de behoeften van dezen tijd.
Des avonds celebreerde Mgr. Aengenent
in de St. Josephkerk een Pontificaal Lof.
waaronder de ZeerEerw. Pater H. de
Greeve S. J. de feestrede hield.
Zondagmiddag te 2 uur heeft de Bis
schop het Graalhuis aan het Noordeinde te
Delft ingewijd, in tegenwoordigheid van de
Geestelijkheid van Delft en vele genoodig-
den.
In zijn toespraak, die de Bisschop bij
deze plechtigheid hield, zeide Mgr. o.m.
buitengewoon te sympathiseeren en mee te
leven met het Pinksterspel, dat in Amster
dam in het Stadion zal worden opgevoerd,
vooral omdat de grondgedachte de liefde
èn de liefde tot» God èn de liefde tot de
medemenschen in dit grootsche spel zoo
mooi tot uiting komen. Maar dit spel kan
alleen d&n succes hebben, en iets beteeke-
nen wanneer gij, zeide Mgr., in den voor
tijd voor Pinksteren de grondgedachte in
praktijk zult brengen; door de liefde dan
ook daadwerkelijk te beoefenen in Uw
naaste omgeving en door liefdevol te zijn
jegens iedereen.
Mgr sprak hierbij den wensch uit dat er
een onberekenbare kracht uit moge gaan
van het a.s. Pinksterspel.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit zijn benoemd- tot bur
gemeester de-r gemeente Beemster P. Kik
kert, met toekenning van gelijktijdig eer
vol ontslag als burgemeester der gemeen
te Koedijk; der gemeente Oostzaan J. W.
Zigeler; der gemeente Oss J. F. Ploegma
kers.
BEPERKING INVOER IN
DUITSCHLAND.
Voor de maand Mei 50 pCt.
Wolff seinde gisteravond uit Berlijn.
De Rijksminister voor Economische Za
ken heeft bepaald, dat alle importeurs voor
de maand Mei slechts ten hoogste op 50
pet. van het totaal der hun verstrekte in
voervergunningen aanspraak zullen kunnen
maken.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Een aanklacht van Albert Thomas op
de internat, arbeidsconferentie. (2do blad).
Manifesten van het Centrum en van
Adolf Hitler over den uitslag der Land
dagverkiezingen. (2de blad).
BINNENLAND.
De heer Schaper (S. D. A. P.) heeft ont
slag genomen als lid van de Gedeputeerd®
Staten van Zuid-Holland, (lste blad).
Opheffing bcnzine-invoerrecht in Duitsch
land. (lste blad).
Overleden is oud-pastoor J. F. Graaf.
(Kerkn., lste blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., lste blad).
De verspreiding van den Coloradokever
(L. en T., 3de blad.)
Een motie inzake verlaging van Rijn-'
lands bundergeld (2de blad).
OMGEVING.
De nieuwe weg Haarlem—Oegstgeest.
(2de blad.).
LEIDEN.
Voorstellen van B. en W. inzake tijdelij
ke salariskorting en reorganisatie open
baar lager onderwijs. (3de bla/d).
ernst van beschuldigd, den vijand inlich
tingen te verstrekken en zelfs eenmaal er
van, dat ik de sluizen van de Piavé had
geopend, om het Oostenrijksche leger te
laten verdrinken. En nu verdenkt Frankrijk
mij er weer van, dat ik, opgevoed te Cham-
bord, tegen de Fransche samenzweer, zelfs
in de ziekenkamer van mijn zoontje te
Zürich.
Ik heb later Keizerin Zita nog dikwijls
ontmoet. Tegen alle ongelukken in heeft zij
de zielesterkte bewaard van een moeder,
die de verantwoording draagt voor een ge
zin van acht kinderen. Maar tengevolge van
de geleden beproevingen heeft zij een wijs
heid verworven, die zich verschillende ma
len reeds heeft getoond, als al te ijverige
raadgevers haar hebben willen verleiden
tot dwaze pogingen en dingen.
REGELING INVOER VAN BOVEN-
KLEEDING VOOR VROUWEN EN
MEISJES.
Een protestvergadering.
In hotel „Dc Pool1' te Amsterdam hield
de Landelijke Bond van winkeliers in da-
mesconfectie in Nederland een protestver-
gadcring tegen do maatregelen, regelende
den invoer van bovenkleeding voor vrou
wen, meisje-s en kleine kinderen.
De vergadering stond onder leiding van
Mr. Jul. Keizer, die het doel van den bond
nader uiteenzette.
Het feit, dat er contingenteering voor
damesconfectie is ingesteld, is teleurstel
lend voor den winkelier; contingenteering
is een uiterst middel en er moeten uiterste
redenen zijn om den vrijhandel te verlaten.
Hiertoe was in het damesconfectiebedrijf
geen aanleiding en wel om de volgende
redenen: de invoer is, vergeleken met 1930,
niet noemenswaardig toegenomen, in be
doelde industrie heerscht allerminst werk
loosheid en de belanghebbenden zijn niet
gehoord. Zoowel de crisiscommissie als het
In- en Uitvoerbureau hebben erkend, dat
de contingenteering van damesconfectie uit
den booze en onnoodig is. De contingentee
ring is op het oogenblik 45% en wordt....
60%. Met de resteerende 40% kan do win
kelier in damesconfectie zich niet dekken.
Een scherpe critiek liet spr. hooren in
zake de uitvoering van dc contingentee
ring in deze industrie Hij hoopt en ver
trouwt, dat een krachtig protest deze con
tingenteering nog zal voorkomen. (Applaus)
Vervlogens werd uit de vergadering van
de zijde van dc handelsagenten een woord
van protest gesproken tegen contingentee
ring en de wijze waaron dit gebeurt. Vijf
procent cautie zal moeten worden gestort
door den invoerder, een belangrijk kapitaal
zal daardoor „dood" komen te liggen. Met
een krachtig applaus onderstreepte dc ver-
gaderinc snr.'s woorden.
Mr. Jules Keizer stelde namens het voor-
loopig comité een motie voor waarin gepro
testeerd wordt tegen dc uitsluiting van de
winkeliers bij de bespreking van de contin
genteering, voorts tegen het niet tijdig be
kend maken van de contingenteeringsmaat-
regelen. Met klem wordt geprotesteerd, dat
bij K. B. de contingenteering voorloopig
met negen maanden wordt verlengd na af
loop van de eerste contingenteering, welke
nog ter bekrachtiging bij de Tweede Kanier
hangt. De contingenteering, zoo vervolgt
de motie, wordt gehandhaafd in weerwil
van het feit, dat het landsbelang dit niet
verantwoordt, doch veeleer verbiedt Prac-
tisch zijn de grenzen gesloten tusschen 27
April en 5 Mei, ©en tijdvak, waarin de om
zet met het oog op de feestdagen, groot is.
Tenslotte werd het voorloopig bestuur
opgedragen alle wettige middelen ter hand
te nemen, welke dienstig zijn ter voorko
ming van de buitengewoon groote nadee-
len welke de winkeliers in damesconfectie
door invoering en handhaving van bedoelde
maatregelen onvermijdelijk zullen moeten
lijden.
De motie werd met algemeene stemmen
aangenomen, waarna de vergadering ge
sloten werd.