23ste Jaargang MAANDAG 25 APRIL 1932 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BINNENLAND DE LANDDAGVERKIEZINGEN IN DUITSCHLAND No. 7185 3)e£cid6clve0oii^Gmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is toot de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEl. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 regel. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen Voorrechten en verplichtingen. Men moet de zon in het water kunnen zien schijnen. Dit is een gezegde, waar van de strekking héél mooi is: men moet anderen geen vreugde misgunnen. Maar: als de leven-wekkende zon haar weelde van goud over het heldere, klare water laat vloeien, dan is dat heel iets an ders, dan het glanzen van het onrustig- flikkerende flambouw-licht over een vun zige moddersloot. Zoo willen wij anderen volstrekt geen vreugde geen enkele vreugde misgun nen, maar voor de valsche, de neerdruk kende en onteerende genoegens mag men zich onder ons toch niet beroepen op het: „Men moet de zon in het water kunnen zien schijnen" 1 En dat gebeurt nog al 'nsAls het wordt afgekeurd, dat jonge menschen zich te ver laten meesleuren in hun zorge loosheid, en daardoor overslaan tot ban deloosheid, in strijd met Ohristelijken le vensplicht, dan moet men dat niet trachten goed te praten Als 't op feesten tot de goede toon be hoort, min of meer verplichtend wordt ge steld, om zich dronken te drinken, dan is er geen sprake van, dat bij zoo'n gelegen heid de zon in het water schijnt! Wij hebben Zaterdag een verslag gege- van van een zaak tegen een eersten lui tenant der jagers, die door den krijgsraad te Den Bosch in eerste instan tie was vrijgesproken van de hem ten laste gelegde mishandeling van en weder- spanigheid tegen een politie-agent, tegen welk vonnis de auditeur-militair hooger beroep had aangeteekend, en tegen wien nu veertien dagen gevangenisstraf werd geëischt. In het verslag dezer rechtszitting is over-duidelijk naar voren gekomen, dat bij de periodieke diners van het corps, waar toe de bedoelde luitenant behoorde, bui tensporig véél gedronken werd. En nu wil len w ij niet als een blad als „Vooruit" hierbij spreken van „Bacchus' slaven" of van een „Zwarte dag voor het leger", maar wèl willen wij opmerken, dat dit één van de symptomen is, die er op wijzen, dat in hoogere maatschappelijke kringen vaak weinig of geen begrip is van het feit, dat rechten en voorrechten, aan positie of stand verbonden, onafscheidelijk sociale plichten en verplichtingen meebrengen. Vooral in onzen tijd kan het heel noodlot tig zijn, als lieden van hóogeren of „bete ren" stand zulks niet begrijpen en er niet naar handelen. LEVENSGEVAARLIJKE TOEREN BIJ VERMAKELIJKHEDEN. Het lid der Tweede Kamer, mevrouw Van Itallie-Van Embden heeft aan den Minister van Justitie gevraagd, of het hem bekend is, dat in sommige inrichtin gen van vermaak, steeds gevaarlijker loeren worden verricht met en door men schen, die hetzij zwevende in de nok van het gebouw, of geschoten uit een kanon, of op andere gevaarlijke wijze misbruikt, soms lichamelijk ongedeerd en soms ge wond weer uit hun werk te voorschijn ko men. Is de Minister geneigd om, zoo vraagt mevr. van ItallieVan Embden, mede ter beteugeling van een ongezond groeiende sensatielust bij de bezoekers dezer inrich tingen, het in het leven roepen van een wetsartikel te bevorderen, waarbij derge lijke gevaarlijke toeren met menschen strafbaar worden gesteld? 't Is misschien niet zoo gemakkelijk, om vast te stellen, waar bij toeren het levens gevaarlijke begint. Intussehen heeft de af keuring van het verrichten dezer toeren onze volle sympathie. De verwachte winst der Nazi's in Pruisen niet uitgebleven HET CENTRUM HANDHAAFT ZICH. De uitslag der verkiezingen in Beieren, Würtemberg, Hamburg en Anhalt. DE WINST- EN VERLIESREKENING. Gisteren zijn in vijf Duitsche landen (Pruisen, Beieren, Würtemberg, Hamburg en Anhalt) nieuwe volksvertegenwoordigin gen (Landdagen) gekozen. De voornaamste van al deze verkiezingen was de verkiezing in Pruisen, daar Prui sen het meest invloedrijke der Duitscne landen is en hier bovendien de grootste verschuivingen verwacht werden. Hetgeen inderdaad is uitgekomen. Volgens de gepubliceerde cijfers zulien de nieuwe Landdagen er als volgt uitzien. Pruisen. Sociaal-democraten 93 zetels (137) Duitsch-nationalen 31 (71) Centrum 68 71) Communisten 56 48) Nationaal-socialisten 160 (9) Duitscne Volkspartij 6 40) Staatspartij 2 22) Econ. Partij 2 16) Cjhnstel. Sociale Partij 2 (4) Duitsche Volkspartij 6 40) (De tusscken haakjes geplaatste cijfers zijn die van den vorigen Landdag). Volgens deze berekening, die waarschijn lijk de delmitxeve uitslag is, zal de nieuwe Landdag dus waarschijnlijk bestaan uit 421 maudaten tegen 450 in den ouden Lanadag. De absolute meerderheid zal dan 211 be dragen, waarvan de rechtsche partijen te zamen 202 stemmen hebben. De coalitie van Weimar zal in den nieuwen Landdag volgens deze berekening waarschijnlijk over 163 stemmen beschikken. Daar de oude Landdag kort voordat hij werd ontbon den een wetsontwerp heeft aangenomen, waarbij wordt bepaald, dat de mini.ifp.r- president alleen met absolute mee.derneid van'stemmen zal kunnen worden gekozen, zullen de rechtsche partijen geen minister president kunnen kiezen, tenzij de commu nisten de rechtsche partijen in dezen tegen de regeering steunen, of het Centrum uit de coalitie van Weimar treedt en zich bij de rechtsche partijen aansluit. Beieren. De voorloopige uitslag van de Landdag verkiezingen in Beieren luidt als volgt: Beiersohe Volkspartij 45 zetels 40) Nat. Socialisten 43 n (9) Soc. democraten 20 30) Communisten 8 3) Beierscne Boerenbond en Staatspartij 9 (15) Duitsch-Natdonalen 3 (11) Volkspartij en Econ. partij 0 4) Anhalt. De uitslag van de Landdagverkiezing in Anhalt luidt als volgt: Soc. Democraten 12 zetels 15) Staatspartij 1 2) Centrum 1 n 0) Nat. Socialisten 15 (1) Duitsch-Nationalen 2 2) Duitsche Volkspartij 2 6) Communisten 3 3) Huis- en Grondbezitter» 1 2) Landbond 0 4) Economische Partij o l) Würtemberg. De voorloopige uitslag van de Landdag verkiezing in Würtemberg luidt als volgt: Centrum n zetels 16) Soc. Democraten 14 21) Boerenbond 9 n (15) Staatspartij 4 8) Duitscne Volkspartij 0 4) Duitsch-Nationalen 3 4) Nat. Socialisten 23 (1) Chr. Socialen - 3 3) Communisten 7 (6) Volksrechtpartij 0 (2) Uit den uitslag blijkt, dat het stemmen- aantal der Hitlerianen zeer aajizienlijk is toegenomen; zij zijn thans de sterkste par tij in Würtemberg. Echter is hier meerder heidsvorming zonder de nat. socialisten zeer wel mogelijk. Vrije Stad Hamburg. Ook de Vrije. Stad Hamburg koos giste ren opnieuw hare „Burgerschap". Sociaal-Democraten 49 zetel» 16) Nat. Socialisten 51 43) Communisten 26 35) Staatspartij 18 14) Duitsch-Nationalen 7 (9) Duitsche Volkspartij 5 (7) Economische partij 1 (2) Chr. Socialen 1 2) Centrum 2 2) De vorige verkiezingen in Hamburg had den plaats op 27 September 1931. De algemeene stemmenverhouding. Van het totaal der gisteren in vijf Dun- sche landen uitgebrachte stemmen (ruim 27.5 millioen) kregen de nationaal-socialis ten 35.8 pet., de sociaal-democraten 20.3 pet., het Centrum 17.7 pet., de communisten 12 pet., de Duitsoh-Nationalen 6.3 pet., de Staatspartij 1.7 pet., de Volkspartij 1.3 pet., de chr. socialen 1.3 pet., de landvolkpartij 1 pet., en de andere kleinere partijen in totaal ruim 4 pet. Het Centrum staat als een rots. Bij de verkiezingen zoowel in Pruisen als in de andere landen is opnieuw gebleken, dat de positie van het Centrum overal vrij wel onaantastbaar is. Het stemmenaantal ging zoowel relatief als absoluut vooruit. Het zetelaantal gaat slechts van 71 op 68 terug, deels door de verhooging van het. zetel-coefficient van 40.000 op 50.000, deels door kleine verschuivingen. Zonder deze verhooging zouden de Hit- leriaansche effectieven in Pruisen, bere kend op de basis van een mandaat voor elke 40.000 stemmen, uit 205 afgevaardig den bestaan hebben. Prins August Wilhelm gekozen. Onder de vele nieuwe nat. socialistische leden van den Pruisischen Landdag kan men thans reeds prins Augustus Wilhelm van Pruisen, den „Hakenkreuzprinz", reke nen. Hij staat als zevende candidaat op do Landslijst. Daar echter de zes Candida ten, die aan hem voorafgaan, zonder uitzonde ring in de verschillende districten zijn ge kozen, is de verkiezing van den prins ver zekerd. Hij is de eerste prins uit een der vroegere regeerende Duitsche vorstenhui zen, die in een Duitsch na-oorlogsch parle ment wordt gekozen. De prins is sedert langen tijd lid der nat. socialistische partij. DE SLACHTOFFERS. Dat er opnieuw slachtoffers zijn gevallen bij botsingen tusschen politieke tegenstan ders ligt bij de algemeene opwinding eigen lijk voor de hand. Gisterochtend vroeg werd te Berlijn een nat. socialist door commu nisten doodgeschoten. Vier jongelieden werden gearresteerd, die ernstig verdacht worden van den moord. Een hunner zou reeds bekend hebben. Een tweede in Steg- litz gepleegde moord heeft niets met de verkiezingen te maken. Zaterdag en Zon dag zijn te Berlijn in totaal 326 personen gearresteerd. President Hindenburg heeft reeds gis terochtend om kwart over acht gestemd. Toen hij in het stemlokaal verscheen, bracht men hem een ovatie. Buiten Berlijn is het in Pruisen betrek kelijk rustig geweest, hoewel het hier en daar tot bloedige botsingen is gekomen. Vooral Zaterdagavond zijn er harde klap pen gevallen. Te Hamborn werd een 49- jarige arbeider door een steek in de borst zoo zwaar gewond, dat onmiddellijk de dood intrad. Drie communisten zijn als ver moedelijke daders gearresteerd. Te Dussel- EEN NOODKREET VAN BOEREN EN TUINDERS. SCHRIJVEN VAN DEN KATHOLIEKEN NEDERLANDSCHEN BOEREN- EN TUINDERSB0ND. Aan de R. K. Tweede Kamer-fractie. „Het zal u ongetwijfeld bekend zijn, dat de toestand van het platteland en meer in het bijzonder van de boeren- en tuindersbevolking, niet alleen hoogst ern stig is, maar stil aan wanhopig is ge worden. Op duizenden en duizenden land- en tuinbouwondernemingen wordt niet slechts geen korst brood meer ver diend, maar worden zelfs verliezen gele den, welke de laatste reserves, voor zoo ver nog aanwezig, snel doen wegsmelten. Er zit niet de minste overdrijving in deze uitspraak, dat de boeren- en tuinders bevolking, over het algemeen genomen, voor den ondergang staat. Beeds jaren lang hebben de boeren- en tuindersorganisaties w.o. ook onze Katholieken Nederlandsche Boeren- en Tuindersbond gewezen op het drei gende gevaar, waarin het land- en tuin bouwbedrijf in toenemende mate ver keerde en aangedrongen op het treffen van maatregelen, welke er toe zouden kunnen bijdragen om dit gevaar zooveel mogelijk te keeren, zoolang het nog niet te laat is. Wij erkennen dankbaar, dat wij steeds bij uwe Kamerfractie een gunstig gehoor hebben gevonden en dat het ons van uwe zijde nimmer heeft ontbroken aan krach tige medewerking. Het doet ons echter leed te moeten constateeren. dat de Regeering zich aan vankelijk geheel op het beangstigde standpunt bleek te stellen, dat de crisis in den land- en tuinbouw alsof het hier een „normale" crisis gold Vanzelf zou verdwijnen, indien men het uitzie- kingsproces slechts ongestoord zijn gang liet gaan. Later heeft de regeering, zij het dan ook schoorvoetend en in menig opzicht reeds te laat, dit standpunt op gegeven, zijn er enkele maatregelen ge troffen ten behoeve van het akkerbouw bedrijf (tarwe, bieten, aardappelmeel) en van eenige door natuur- en andere ram pen getroffen streken in Noord-Holland. Deze maatregelen waren, althans in eer sten aanleg, onvoldoende, zoodat de des betreffende bedrijven er te weinig of te laat mee zijn geholpen. Intussehen bleven de rundveehouderij, de varkenshouderij, de pluimveeteelt en in het algemeen de bedrijven in de zand streken, waar de crisis zich in acuten vorm wel is waar later dan in de akker bouwbedrijven, maar thans toch ook reeds gedurende zeer geruimen tijd heeft doen gevoelen, en eveneens de zoo be langrijke tuinbouw tot dusver van iedere hulp verstoken. Wel is waar zijn, in het bijzonder na den opzienbarenden stap van de voorzitters der drie centrale landbouworganisaties, welke ten einde raad in een persoonlijk onderhoud een beroep op H. M. de Koningin meenden te moeten doen sindsdien maatregelen in uitzicht gesteld, welke ook aan deze bedrijven een onmisbaren steun zullen moeten geven, maar tot op den dag van heden zijn wetsvoorstellen dienaangaande nog steeds niet ingediend, met uitzonde ring van het juist dezer dagen ingediend voorstel tot steun aan de melkveehou derij. En intussehen stijgt de nood met den dag en voor tallooze boeren en tuin ders zal de aangekondigde hulp wellicht reeds te laat komen, indien niet de al leruiterste spoed wordt betracht met het indienen en afhandelen der desbetref fende, deels aanhangige, deels aangekon digde wetsontwerpen en niet minder met het aannemen van een krachtiger hou ding ter beveiliging onzer exportbelan gen en al hetgeen er mede verband houdt. Het klaarblijkelijk gebrek aan inzicht bij de regeering in den ernst van den toestand van de land- en tuinbouwende dorp werd een koopman door communisten zoo zwaar gewond, dat hij in het zieken huis moest worden opgenomen. Te Herford kwam het tot een heftige botsing tusschen communisten en nat. socialisten, waarbij 10 personen werden gewond. Te Frankfort a. d. Main hadden geen incidenten plaats. In Beieren was de opkomst der kiezers grooter dan in Pruisen, zoodat men op zijn minst op een even groote opkomst rekent als 14 dagen geleden. Over het algemeen verliep alles rustig. Ook in Würtemberg en Hamburg kwam het niet tot bijzondere wanordelijkheden. Tn Würtemberg was do opkomst der kiezers vrij gering, ongeveer 65 a 75 pet. Ook in Hamburg was de be langstelling minder groot dan bij de presi dentsverkiezingen. VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De uitslag der Landdagverkiezingen in Duitschland. Groote winst der Nationaal-so cialisten. Het Centrum handhaafde zich overal (1ste blad). Rede van prof. Aalberse te Genève. (2<le blad). De bijeenkomst van het Congres te De lhi verhinderd. (2de blad). Spoorwegongeluk in Siberië. (Biülenl. Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Schrijven van den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond aan de R. K. Tweede Ka merfractie. (1ste blad). Een roofoverval te Houthem. Fiets rijder van zijn fiets geslagen. (Gem. Ber., 3de blad). Hoe er gesmokkeld wordt. (Gem. Ber., 3de blad). De molen „Adriaan" te Haarlem afge brand. (Gem. Ber., 3de blad). De daders van den overval te Nijmegen hebben bekend. (Gem. Ber., 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Een verslag van den Engelschen Cup- final, door New Castle gewonnen. (2do blad). Oprichting van den lnterdiocesanen Voetbalbond. (2de blad). De kampioens- en promotiewedstrijden. (2de blad). De Leidsche Voetbalbond in het Vier- bonden-tournooi geslagen. (2de blad). bevolking, de hopelooze traagheid, waar mede de dringend noodzakelijke maatre gelen worden overwogen en het lijdelijk toezien bij de verweosting van onzen ex port, maken het onze van hunne verant woordelijkheid ten volle bewuste bestuur ders uiterst moeilijk, zoo niet onmogelijk om bij de leden hunner organisaties het onmisbare vertrouwen in het beleid van deze Regeering nog eenigermate te hand haven. Wij meenen daarom nogmaals een al lerdringendst beroep te moeten doen op uwe Kamer-fractie, om op de regeering een zoo krachtig mogelijken druk uit te oefenen, opdat door het onverwijld tref fen van doelmatige ma-atregelen het al lerergste nog worde voorkomen: een to tale ineenstorting van de boeren- en tuindersbcvolking van Nederland. Wij houden er ons van overtuigd, dat wij op de medewerking van uwe zoo in vloedrijke Kamer-fractie zullen kunnen rekenen en verzoeken u intussehen de verzekering te willen aanvaarden van onze erkentelijkheid bij voorbaat en onze bijzondere hoogachting. Voor den Katholieken Ncder- landschen Boeren- en Tuinders bond: (w.g.) J. TH. VERHEGGEN, Voorz. (w.g.) H. VAN HAASTERT, Secr." B0TERTAR1EVEN IN DUITSCHLAND. Zullen zij verlaagd worden voor Denemarken en Nederland? Naar het „Berliner Tageblatt" verneemt heeft rijkskanselier dr. Brüning te Genève met den Deenschen minister van Buiten- landsche Zaken de quaestio der moeilijk heden in het Duitsch-Deensche handelsver keer, die een uitvloeisel zijn van de verhoo ging van het Duitsche invoerrecht op boter, besproken. Polen, dat geen handelsverdrag met Duitschland heeft, kan boter tegen een ta rief van 100 mark per centenaar naar Duitschland leveren, terwijl Denemarken voor de boven het contingent van 50000 ton uitgaande hoeveelheden als gevolg van den valuta-bijslag 130 mark moet betalen. De Denen staan terecht op het standpunt, dat zij die een handelsverdrag met Duitschland. hebben, aanspraak mogen maken op een betere behandeling dan Polen. Het blad acht het niet onmogelijk, dat men om deze gerechtvaardigde grief der Denen weg te nemen voor Denemarken een tarief van 75 mark zal vaststellen; een der gelijk tarief zou dan natuurlijk, zegt het blad, ook voor Nederland moeten gelden, dat eveneens veel meer dan 5000 ten naar Duitschland levert en daarmee zijn invoer van Duitsche industrieproducten betaalt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1