23ste Jaargang
DONDERDAG 10 MAART 1932
No. 7148
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
HEEL ENGELAND SPREEKT
VAN HERSTEL.
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij rooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuyr, koop en* verkoop f 0.50.
De hoopvolste week sinds 1929. Vertrouwen en
optimisme. De verklaring van Mr. Chamberlain.
„Vertrouwen en optimisme zijn de noodzakelijke
voorwaarden voor beterschap".
LONDEN, 7 Maart 1932.
De afgeloopen week ia de meest bemoe
digende geweest, welke Engeland sinds
1929 gekend heeft. Zij was ook de eerste
week van het nieuwe economische tijdperk,
dat gebroken heeft met de traditioneeie
vrijhandelsbeginselen. Dit was ongetwij
feld slechts een toeval, een coïncidentie;
begrijpelijkerwijze evenwel beschouwt het
publiek het als een goed voorteeken voor
de protectionistische proefneming, waar
van voor de naaste toekomst des lands
zooveel kan afhangen.
Indien de Beurs de barometer is van de
economische vooruitzichten, dan moeten
deze, oordeelend naar het verloop der ei-
fectemnarkten m de vorige week, wel heel
gunstig zijn. Het is minstens twee-en-een-
half jaar geleden, dat de prijzen op bijna
alle afdeelmgen zoo scherp opliepen en
dat het vertrouwen dag in, dag uit, zoo
schitterend zegevierde over angstvallig
heid, pessimisme en lusteloosheid. Wij
hebben soortgelijke periodes, zij het op
bescheidener schaal, ook m 1931 en 1930
beleeid, maar dan waren zij het gevolg van j
één bijzondere gebeurtenis, zooals bijvoor
beeld president Hoover's moratorium-aan
bod. Ditmaal is een week van klaterend
optimisme gevolgd op twee maanden, ge
durende welke, ondanks vele tegenslagen,
de toestand een geleidelijke verbetering
onderging. Sinds de tweede helft van De
cember heeft de Beurs zich schrap gezet.
Zij heeft blijk gegeven van een weerstands
vermogen, dat haar sinds de economische
wereidkrach in het najaar van 1929 ontbro
ken scheen te hebben. Reeds eenige wekeu
geleden waren de noteenhgen op de meeste
afdeelmgen hooger dan in den aanvang
van het jaar. De City had als het ware den
pas gemarkeerd. Daarna was zij, in de
tweede helft van Februari behoedzaam
maar doelbewust voorwaarts gerukt, en tea
alotte ging zij, in de afgeloopen week, over
tot een algemeen offensief, dat o.ver heel
de linie schitterende resultaten opleverde.
De bevelvoerende generaal heette Ver
trouwen; zijn adjudant Optimisme. En, om
ons aan deze beeldspraak te houden: de
minister van mum tie was Mr. Neville
Chamberlain.
De mededeelingen, Woensdag door dezen
in bet Lagerhuis gedaan, maakten niet al
leen te Londen,-maar in alle leidende oen
tra een diepen indruk. Van hem vernam
een juichend parlement, dat de beperkin
gen'op den wisselhandel onmiddellijk zou
den worden ingetrokken, dat het over-
groote deel der Fransche en Amerikaan-
sche milliarden-credieten vóór den tijd zou
worden ingelost, dat de begrootin^ in even
wicht was gebracht, en dat, „terwijl het
Britsche crediet over het kritieke punt
heen is, de tijd rijp is voor een algemeene
verbetering in dén wereldhandel".
Het buitenland heeft geen oogenblik ge
aarzeld de woorden van den Britschen mi
nister te bevestigen. De twee toonaange
vende centra, Parijs en New York, hebben
blijk gegeven van onvoorwaardelijk ver
trouwen in het Britsche crediet, en te Lon
den heeft men den indruk, dat zij den gede
primeerden Bterling thans hooger schatten
dan hun op gouden tronen zetelenden
frank en dollar.
Een half jaar geleedn werd de wereld
geschokt door 'n sterlingcnsis, welke, zoo
zij niet bedwongen was geworden, Europa
in een afgrond gestort zou hebben; de vo
rige week is het de voornaamste zorg der
monetaire overheden geweest een te sneue
rijzing van het pond tegen te gaan, het
geen haar slechts gelukt is door den aan
koop van dollars en franken, waardoor het
pond kunstmatig omlaag gehouden werd.
Het woord „herstel" is thans op aller
lippen. Maar een herstel van Engeland,
dat niet gepaard gaat aan een algemeene
herleving, is ondenkbaar. De algemeene in
druk is dan ook deze, dat, hoe moeilijk de
toestand in de meeste landen ook zijn mo
ge, dit jaar getuige zal zijn van een alge
meene weder-opbeuring, en dat, gelijk de
crisis in 1931 verscherpt werd door de ge
beurtenissen in Engeland, zij in 1932 bot
haar einde zal komen dank zij Engelands
financieel hersteL
is deze indruk juist? Wie zou het met
zekerheid durven bevestigen of ontkennen?
Maar vertrouwen en optimisme zijn de
noodzakelijkste voorwaarden voor beter
schap; alleen een volk dat deze bezit, zal
de kracht en den moed hebben om te over
winnen.
(Deze opmerking geldt niet allen voor
het Engelsche volk 1 Wij allen moge
er naar weten te handelen! Red.).
EERSTE KAMER.
Vergadering van Woensdag 9 Maart.
ARBEID, NIJVERHEID EN HANDEL.
Aan de orde is de begrooting van Ar
beid. Handel en Nijverheid voor 1932.
De heer Heorkens Thyssen (R.-
K.) brengt hulde aan den minister voor
diens werkzaamheid en aan de wijze waar
op deze bewindsman zijn uitgebreide taak
opvat.
Spr. betuigt zijn instemming er mede,
dat de minister verder reductie van de pre
mies der Rijksverzekeringsbank heeft af
gewezen en dringt aan op versobering van
administratiekosten bij die instelling.
De heer Gelderman (V. B.) dringt
aan op een technische herziening van de
sociale verzekeringen.
Spr. gaat over het algemeen accoord met
de beschouwingen van den minister in de
Memorie van Antwoord over het arbeids
loon. Hij schetst de groote moeilijkheden
waarin vele bedrijven hier te lande verkee-
ren. ook door de concurrentie-vergrooting
van Engeland en de Scandinavische lan
den tengevolge van valuta-daling en van
Duitschland door de noodverordening.
Spr. uit de hoop dat de minister er in
zal slagen hier te landen een algemeene
daling van het prijsniveau te bevorderen.
De heer Serrarens (R.-K.) houdt be
schouwingen over de koopkrachttheorie,
welke door mannen als Ford, Filence en
Bata wordt verdedigd. De productiemoge
lijkheid van de wereld is ontzettend geste
gen als gevolg van de rationalisatie, enz. De
koopkrachttbeorie' is in internationale zin
zeer juist te achten, inplaats van 'n dwaal
leer. Het is spreker een raadsel, hoe een
internationale daling van loonen vergroo
ting van afzet kan bevorderen.
De daling van het pond in Engeland
heeft volstrekt niet de capaciteit en den
afzet van de industrie bevorderd althans
het resultaat en de verwachtingen zijn lang
niet zoo gunstig als men dacht.
De Nederlandsche metselaars leggen 2000
steenen per dag, de Engelsche maar 350 a
450.
Minister Verschuur: De steenen
zijn daar véél grooter (gelach).
De heer Serrarens: Dab krimpen
ze zeker na te zijn gemetsel, want in de
woningen, die ik in Engeland heb gezien,
waren de steenen even groot als de Ne
derlandsche.
De Regeering wil nu in het bouwbedrijf
een daling der loonen bevorderen, doch
welke garantie heeft de Regeering, dat
daardoor de prijsdaling der woningen zal
worden verkregen
Loonsverlaging heeft bovendien de nei
ging in de arbeiders wereld onlusten teweeg
te brengen.
Indien de Regeering van meening is,
dat ingrijpen in de loonen noodig is, -dan
moet zij ook ingrijpen in de beoordeeling
van het bedrijfsbeheer, de productieme
thoden, enz.
De Regeering hoede zich er voor, om
zich voor het wagentje van algemeene
loonsverlaging te laten spannen. Wanneer in
eenig bedrijf de loonen werkelijk te hoog
zouden zijn, dan zijn de werkgeversorgani
saties mans genoeg om dit in orde te bren
gen.
Ten slotte behandelt spr. een speciaal
punt: de subsidieering der tuberculose
bestrijding. Hij hoopt, dat deze zal worden
bepaald naar het aantal patiënten en niet
naar het aantal inwoners der gemeente of
provincie.
De heer W i b a n t (S. D.) vraagt den
minister of de toegezegde verschaffing van
bouwcredieten ook van toepassing zal zijn
op den woningbouw door gemeenten ea ver-
eenigingen.
Spreker herinnert aan de circulaire van
den Minister van 6 November j.l. betreffen
de steun aan woningbouw voor groote ge
zinnen. Als maatstaf is aangenomen, dat
37.50 per jaar bijslag in de huur kan wor
den verstrekt wanneer het gezin 6 of meer
kindoren beneden 16 jaar telt, die geen
van alle eenig inkomen hebben. Maar wan
neer men de arbeiderswoningen nagaat,
dan hebben deze in den regel niet meer
aan slaapkamers, dan een grootere voor de
ouders en twee kabinetjes voor kinderen.
In dat licht bezien is een gezin met vier of
meer kinderen reeds in de noodzakelijk
heid een grootere of duurdere woning tq
betrekken. Wanneer het criterium 6 of
meer kinderen wordt gehandhaafd, dan zal
de steun tot enkele uitzonderingsgevallen
beperkt blijven en dus weinig beteeke-
nen.
De heer Dani (S. D.) betwist eveneens
de opvatting, die bij de Regeering ingang
schijnt te hebben gevonden, als zouden de
loonen moeten worden verlaagd, om de
koopkracht te vergrooten.
Vervolgens bepleit spr. verbetering van
steun aan de werkeloozenkassen, die door
de voortdurende crisis in moeilijkheden zijn
gera akt.
Hij criliseert verder het geven van over-
heidsvergunningen en in het algemeen het
langer laten werken dan acht uren per
dag. Terwijl een groot deel van de arbei
ders werkeloos rond loopt, moeten anderen
meer dan 45 irur per week werken om
achterlijke en zwakstaande bedrijven in
stand te houden. Spr. keurt dit af.
De heer Ter Haar (C.-H.) betoogt, dat'
het particuliere initiatief in den woning
bouw voorop moet blijven staan. Hij con
stateert met genoegen, dat cok de minister
die opvatting huldigt, maar dan moet er
eveneens voor gewe kt worden, dat de ge
meentebesturen zich geen monopolie op den
grondeigendom scheppen en dat zij aldus
voor de particuliere bouwers de uitbreiding
aan banden leggen.
Huurbeoaling beneden bet econmisch
niveau beteekent een verkapte steunver-
leening. Tndien steun moet worden ver
leend, dan behoort dit per geval te worden
behandeld.
Daarna is het woord aan den heer Kos
ter (V. B.). die met voldoening consta
teert. dat de minister zijn medewerking
heeft toegezegd om verlaging van produc
tiekost-en te bevorderen, hetgeen in het bij
zonder voor de export-industrie van betee-
kenis zal zijn, die in staat moet zijn, aan
buitenlandsche concurentie het hoofd te
bieden.
Spr. verzet zioh echter tegen zoodanige
conlingenteering van den invoer, dat deze
een beschermend karakter verkrijgt. Zij
verkrijgt dit wanneer de continteering
minder bedraagt dan 100 pet. van den in
voer in het afgeloopen jaar, wanneer die
normaal is geweest. De concurrentie wordt
dan verzwakt en de prijsdaling blijft ach
terwege. Het doet hem genoegen, dat een
deel onzer textielindustrie contingentee-
rincr heeft afgewezen.
Van onze productie wordt 40 pet. uitge
voerd. De Vereenigde Staten hebben een
uitvoer van slechts 7 pet.
Willen wij de concurrentie met de ons
omringende landen volhouden, dan is da
ling van productie kosten onvermijdelijk.
Men strijdt voor het behoud van het ver
kregen geldloon, maar men vergeet, dat de
prijzen der levensmiddelen enz. zijn ge
daald. Spr. toont met de indexcijfers aan,
dat de arbeiders, die hetzelfde loon genie
ten als in 1929, daarmee 13.7 pet. zijn voor
uitgegaan. wanneer men de prijzen der le
vensbehoeften in aanmerking neemt. Op
den duur kan een loonpeil, dat uitgaat bo
ven de loonen in de ons omringende lan
den niet worden bestendigd.
De heer Janssen (R.-Kondersteunt
den wensch van den heer Wibaut om ten
MINISTER DECKERS OVER
ZIJN REIS NAAR INDIE.
een re
dacteur van
het Neder-
landsch Cor
respondentie-
bureau voor
Dagbladen ont
vangen en hem
een onderhoud over zijn Indische reis toe
gestaan.
Het doel van uw reis, Excellentie, was
voor uw vertrek geformuleerd als het be
zoeken van de instellingen der Marine in
onzen Oost en het voeren van verschillende
besprekingen. Kunt U dit thans wellicht
iets meer preciseeren?
Het doel van mijn reis was: zien, hoo-
ren en leeren, antwoordde de minister. Ik
ging- naar Indië om de Marineinstellingen
te zien en heb natuurlijk tevens van de ge
legenheid gebruik gemaakt onderwerpen,
welke met de Marine verband houden, te
bespreken met die heeren, met wie ik tel
kens schriftelijk in aanraking kom. Dit is
in de eerste plaats de commandant der
zeemacht. Dank zij het feit, dat hij mij tot
Medan is tegemoet gereisd, konden onze
besprekingen reeds aan boord een aanvang
nemen. Ik voel dikwijls bij mijn werk, dat
een belangr^k deel van de verantwoorde
lijkheid van den minister van Defensie in
Indië ligt en om mij persoonlijk van de ver
houdingen op de hoogte te stellen heb ik
de reis gemaakt. Ik ben in Soerabaja, in
de opleidingsschool te Makassar en te Ba-
lik Papan geweest en heb ook het prac-
tische werk onzer marine van nabij be
schouwd. En dit moet ik zeggen: Er woiv.lt
in Indië hard en met toewijding gewerkt,
zoowel door officieren als door minderen.
Mijn reis was goed voorbereid en dank
zij deze goede voorbereiding was het mij
mogelijk in drie weken zeer veel van indië
te zien, zonder dat het een oppervlakkig
stukje werk is geworden. Wat ik gezien
heb, heb ik goed gezien. Maar daarom heb
ik ook veel, van wat de gewone toerist doet
en ziet, moeten laten rusten.
Mogen wij informeeren, Excellentie,
hoe het thans staat met
de kwestie van den derden kruiser.
De bewering, ook in de Hollandsche
pers geuit, dat ik alleen of in hoofdzaak in
verband met deze kwestie naar Indië ge
gaan ben, is absoluut onwaar. Natuurlijk
heb ik er over geconfereerd, maar aange
zien er vanuit de Kamer aan de Regeering
vragen over deze aangelegenheid zijn ge
steld, acht ik het minder correct, daarover
thans reeds mededeelingen in de pers te
doen. Over de noodzakelijkheid en wensche-
lijkheid had ik natuurlijk al mijn meening,
vóór dat ik naar Indië ging.
Is er in het
vraagstuk der kostenverdeeling
nog eenige wijziging gekomen?
Dit vraagstuk is natuurlijk niet be
perkt tot den kruiser. In het algemeen kan
men hier twee stroomingen onderscheiden.
De eene zegt: Laat Indië alles betalen,
maar daar behoor ik niet toe, de andere
richting wenscht, dat Holland alles betaalt,
dat wensch ik natuurlijk evenmin. Het is
de moeilijkheid hier den gulden middenweg
te vinden. Kort na mijn optreden ben ik
begonnen met een voorontwerp inzake deze
materie. Dit is nu zoowel hier als in Indië
in onderzoek en de officieele adviezen zul
len wel bmnen niet te langen tijd tegemoet
gezien kunnen worden.
Gaarne zouden wij nog uw oordeel
verneqien over den algemeenen toestand
van Indië?
Daar kan ik eigenlijk moeilijk iets over
zeggen. Wanneer ik zeg: Indië komt er wol
weer boven op, dan wordt mij verweten,
dat ik na een bezoek van 3 weken daar
niets van weten kan. En als ik een meer
pessimistischen indruk gekregen had, dan
beweert men natuurlijk dat zoo'n kort ver
blijf geen grond, kan zijn om zoo donker de
toekomst in te zien. Maar uit besprekingen,
welke ik met particulieren, ook uit de in
dustrie, heb gevoerd, heb ik sterk gevoeld,
dat
de economische omstandigheden zeer
moeilijk
zijn. Men heeft zich zeer veel moeite ge
geven mij ervan te doordringen voor
zoover ik dit nog niet wist dat het in
Indië verschrikkelijk slecht is. Maar daar
naast stonden weer anderen, die vol ver
trouwen waren, dat er binnen zekeren tijd
verbetering zal komen. In het algemeen
bewaart men wel zijn optimisme.
Is U het tropische klimaat nogal mee
gevallen? Wij hoorden, dat U zelfs den
moed had in een zwart costuum aan land-
te gaan.
Natuurlijk had ik het warm, vooral
toen ik in het zwart was. Daar heeft men
wel eens grapjes over gemaakt, maar het
was een kwestie van beleefdheid jegens In
dië en jegenp den gouverneur-generaal.
Dat kleine offer van een zwart pak en
hooge hoed heb ik gaarne aan de welle
vendheid gebracht.
In het algemeen zoo eindigde minister
Deckers het onderhoud is het een mooi
bezoek geworden. De ambtenaren en de
bevolking en in het bijzonder de leidende
personen hebben het gewaardeerd. Ook be
kende personen uit de nationalistische be
weging hebben mij er hun ingenomenheid
mede betuigd.
Juist in dezen tijd, nu het geen couleur
de rose is, heeft men dit blijk van medele
ven der Nederlandsche Regeering op hoo-
gen prijs gesteld.
aanzien van de groote gezinnen een ruime
ren maatstaf aan te nemen, wanneer huur-
bijslagen moeten worden verleend.
De heer Polak (S. D.) brengt den poli-
tieken strijd in herinnering, die een 30-tal
jaren geleden is gestreden over de werk
loosheidsregeling. Toen bedroegen de uit-
keeringen over een geheel jaar evenveel
als thans over een week. Tal van dikke
boekdeelen zijn er over versohenen, maar
tot eeu algemeene Verplichte werkloos
heidsverzekering is men nog niet gekomen.
Verder acht spreker maatregelen ter be
scherming van onze musici onvermijdelijk.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid, mr. V erschuur, antwoordt ten
aanzien van de contingenteering, dat reke
ning moet worden gehouden met allerlei
factoren. Het gaat niet aan, den invoer
zonder meer te stellen op 100 pet. van vori
ge jaren. Er zijn hier ontzaglijke voorra
den opgestapeld en de prijzen zijn zeer
sterk gedaald.
Spreker verzoekt thans zijn rede te mo
gen afbreken, om, in overeenstemming met
den hem door den voorzitter te kennen
gegeven wensch, heden verder te ant
woorden.
ONDERHOUD MET MINIS
TER DECKERS Bladz. 1
BESCHOUWING OVER HET
KIESREGLEMENT DER
R. K. STAATSPARTIJ Bladz. 8
OPTIMISME VAN ONZEN EN-
GELSCHEN CORRESPON
DENT Bladz. 1
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nieuwe Duitsche noodverordening tegen
cadeaustelsel en eenheidsprijzen. (Buitenl.
2e blad).
De Valera gekozen tot president van den
lerschen Vrijstaat. (Buibenl. 2e blad).
De installatie van ex-keizer Poe-Ji tot
hoofd der Mandsjoerijsche republiek. (Bui
tenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Moordaanslag op een oude vrouw te Am
sterdam. (Gem. Ber. 3de blad)..
Vergaderingen van Eerste en Tweede
Kamer, (lste blad).
Verzending van fruit naar Frankrijk.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Nederlandsch voetbal-proefelftal
sloeg gisteren Southampton te Rotterdam
met 61. (Sport 2de blad).,
De compettie van den Leidschen Biljart
bond met eindstanden. (Sport 2e blad).
