23ste Jaargang
WOENSDAG 9 MAART 1932
No. 7147
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e £cid^elve0ou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2-50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
rooruit betaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, ran ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Rare „verdraagzaamheid".
Verdraagzaamheid is een kostelijk goed.
't Ie een vrucht van innerlijke bescha
ving.
Maar in een onevenwichtigen geest kan
dit resultaat van klaar-begrijpen en zuiver-
aanvoelen niet of heel moeielijk groeien.
't Wordt dan dikwijls een schijn-ver-
draa-gzaamheid, een rare „verdraagzaam
heid", welke gedragen wordt door gemia
aan eigen positief levensbeginsel of gebrek
aan inzicht en kracht en durf om dat levens
beginsel in zijn consequenties te beleven.
Van zulk 'n „verdraagzaamheid" meldt
men aan de „Haagsche Post" uit Genève
©en allerdwaast exempel:
„Een reactionnaire internationale club
bood den Kussischen volkscommissaris een
lunch aan. En nu vochten tweehonderdzes
tig bourgeois en aristocraten om de eer,
met de heer en mevrouw Litwinof te lun
chen.
Reeds weken tevoren waren alle plaatsen
verkocht; den leiders rezen de haren ten
berge. Zoo een belangstelling was nog
nooit voorgekomen. Onder de gasten zag
men een prinses, twee gravinnen en onge
veer een half dozijn baronessen. Allen wa
ren in groot ornaat: de dames hadden
kleine chique hoedjes op, de heeren droe
gen de costuums, die de etiquette voor
schrijft. Bij de komst van den commissaris
fanatiek gejuich.
De heer en mevrouw Litwinof houden in
triomf hun intocht. Tot het gevolg benoo-
ren de heererr Loenotsjarsky, Radek, de
Turksche minister van Buitenlandscne Za
ken Tefwik Roesjdi Bey en twee wasch-
echte roode generaals.
Waarom de internationale haute volée
nu juist precies de bolsjewistische staats
leiders bejubelt, ie met den besten wil van
de wereld niet te begrijpen.
Na het genot van een gevulden kalkoen
spreekt de volkscommissaris. Stormachtig
applaus na iedere kleine pauze. Het hooge
internationale gezelschap is bepaald in
extase over de bolsjewieken. Als Litwinof
heeft uitgesproken breekt een ware ovatie
los.
En als Litwinof deze dames en heeren
van ganscher ha-rte veracht, hebben zij dat
ten volle verdiend. Als tsaar en tsarina
verliet het gevierde echtpaar de zaal".
Men leest en ziet wel meer van derge
lijke dwaasheden bij menschen die groot en
breed-van-opvattmg willen s c h ij n e n
EERSTE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 8 Maart
BINNENLANDSCHE ZAKEN EN
LANDBOUW.
Aan de orde is hoofdstuk V der Rijks-
begrooting voor 1932 (Binnenlandsche Za
ken en Landbouw).
De landbouw in nood.
De heer Westerdijk acht den
steun aan den landbouw niet slechts een
kwestie van gratie en utiliteit, maar ook
van recht. De opbrengst van den akker
bouw en de veeteelt, in 1928 nog 1152 mil-
lioen gulden bedragende, is in 1931 onge
veer 450 millioen minder geweest: zij daal
de tot 114 per Ü.A„ volgens cijfers ver
strekt door dr. Oortwijn Botjes. De consu
menten van Nederland8cke landbouwpro
ducten hebben door de daling der prijzen
in 1931 een voordeel van een paar hon
derd millioen gulden genoten, ten kost©
van de producenten.
Op het platteland kan men eieren beko
men voor 2 2yt cent, vleeech voor 26 cent
per pond, slachtvarkens 16 17 cent per
pond.
Spreker wijst in dit verband op de rede,
onlangs door dr. Colijn gehouden met het
onderwerp „St. Vitusdans" en hij beveelt
de lezing daarvan ernstig aan.
Terwijl wij als 't ware stikken in den
overvloed, zijn er op de wereld 20 millioen
iprerkeloozen.
Want onzen landbouw betreft, allereerst
moeten het zuivelbedrijf en de veeteelt
worden geholpen; voor de Veenkoloniën in
het bijzonder is steun aan den roggebouw
gewenscht.
In Groningen zijn voorts duizenden H.A.
gedraineerd land, die niettemin met wa
ter overvloed hebben te kampen. Ook hier
in moet zoo spoedig mogelijk worden voor
zien.
De aanklager van burgemeesters.
De heer Hermans (S.-D.) klaagt over
het optreden van de burgemeesters van
Hasselt en van Buurmalsen. Eerstbedoelde
informeerde bij den postdienst naar cor
respondentie van zijn ingezetenen met re-
volutionnaire centra; laatstgenoemde bur
gemeester maakte zich schuldig aan mis
handeling van een scholier, die met zijn
zoon een vechtpartij had gehad.
Voorts klaagt spreker over belemmering
van drukpersvrijheid bij de werkverschaf
fingen. Onder het motto „opruiing" is daar
diverse lectuur verboden, evenals het in <ie
keet ophangen van portretten van bepaalde
personen. Dit optreden doet spreker te veel
aan Rusland denken, ook al plakt men er
een Nederlandsch etiket op.
Werkverschaffings-aangelegen-
heden.
De heer Heerkens Thijssen (R.K.)
dringt aan op vermeerdering van steun
aan gemeenten ten behoeve van de werk
verschaffingen en betoogt, dat het verre tie
voorkeur verdient, werkeloozen aan arbeid
te helpen boven het terleenen van finan-
cieelen steun zonder meer.
De heer Polak (S.D.) acht bezuiging
op het gemeentelijk beheer mogelijk door
samenvoeging van kleine gemeenten. Er
zijn m ons land 165 gemeenten met minder
dan 1000 inwoners en 230 met 10002000
inwoners, in totaal 395 gemeenten met min
der dan 2000 zielen of wel 35 pCt. van het
geheele aantal gemeenten in Nederland.
Groot gevaar dreigt voor het Gooi-reser-
vaat, indien de bestaande toestand op het
gebied van uitbreiding der bebouwing
wordt voortgezet.
Verder dringt spr. aan op het nemen
van maatregelen m het belang van de jeug
dige werkeloozen.
Resultaten met het onderwijs aan en be
zig houden van jeugdige werkeloozen zijn
alleen in de gemeente 's-Gravenhage ver-
Gezorgd moet worden voor het behoud
van verkregen vakkennis door jongelui, die
niet in de gelegenheid zijn deze reeds in
de praktijk ten nutte te maken.
Doch ook de oudere werkeloozen moeten
op meer doeltreffende wijze worden gehol
pen; zij mogen niet naar „armenzorg" wor
den verwezen.
Met den meesten ernst dringt spr. er bij
den minister op aan om niets te doen, dat
den toestand voor de werkeloozen ongun
stiger zou kunnen doen worden, en, om een
betere verzorging van de jeugdige werke
loozen, zoomede steunverachaffing aan wer-
kelooze met-kostwmners tot een bepaald
maximum gezinsinkomen is bereikt, te be
vorderen.
De heer De B r u ij n (R.K.) wijst erop,
dat de loonen bij de werkeloozen belang
rijk lager zijn dan die in de particuliere
bedrijven. Het schijnt, dat de Regeering de
loonen der landarbeiders als maatstaf aan
neemt, maar dit mag toch niet worden ge
daan ten opzichte van die werkeloozen die
uit industrie en handel voortkomen. Een
loon van 1.50 per dag is voor laatstbedeel-
den wel zéér aan den lagen kant.
Ook ten aanzien van het gezinsinkomen
moet een andere maatstaf voor de werk
verschaffing worden aangelegd. De kinder
toeslagen zouden voorts ook buiten Noord-
Brabant en Limburg behooren te worden
Tenslotte zou spr. wenschen, dat den te-
werkgestelden gelegenheid gegeven werd
eenmaal per week naar huis te gaan.
Aan het bedrag van 750.000 ten behoeve
van de werkeloozen aan het Crisiscomité
afgestaan, dient een ruimere strekking te
worden gegeven.
De heer R u g g e (S.D.) klaagt eveneens
over te lage loonen bij de werkverschaffin
gen, en keurt af, dat aan dit instituut een
loondrukkende tendens zou worden gege
ven.
De heer F o c k (Lib.) acht de argumen
ten van den minister om de samenvoeging
van kleine gemeenten tot het uiterste i©
beperken, niet steekhoudend.
De heer W b a u t (S.D.) sluit zich aan
bij den aandrang tot verbetering van de
werkeloosheidszorg. Spr. zou een orgaan in
het leven willen zien geroepen, waarbij
ook de stem der gemeenten zich ten aan
zien van de maatregelen van werk\erschaf-
fing en werkelooaensbeun kon doen gelden,
bijv. een commissie van ad "ies in den geest
als door de Vereeniging van Ned. Gemeen
ten is aanbevolen.
De heer N i v a r d (R.K.) meent, dat de
Regeering ten aanzien van de werkver
schaffing een loyale houding dient aan te
nemen. Zij beknibbele niet verder op de
arbeidsvoorwaarden, waardoor aan de be
trokken gemeentebesturen t© veel last
wordt veroorzaakt. Hij beveelt aan, den
inspecteurs een ruimere bevoegdheid te
ge\en tot het afdoen van plaatselijke klach
ten. De tewerkgestelden moeten niet in een
ongunstiger positie worden gebracht. Al
leen in Rotterdam zijn 36.500 gezinnen wer
keloos, waarvan er 28.000 afhankelijk zijn
van steun door de overheid.
Spr. meenV dat de crisis voor alle be
drijven geldt en dat de Regeeringsbijdra-
gen voor werkeloozenkassen dan ook al due
bedrijven behoort te omvatten.
Minister Ruys aan het woord
Minister Ruys de Beerenbrouck
beantwoordt de sprekers.
Wat het Gooi betreft, daar is inderdaad
wel het een en ander geschied, dat aan.de
bescherming van het natuurschoon met ten
Wat de bezuinigingsmogelijkheid door
samenvoeging van gemeenten aangaat,
tegenover den heer Fock wijst spr. erop,
dat telkens wanneer een voorstel tot aa
menvoeging wordt gedaan zich in de ver
dwijnende gemeenten een hevig \«rzet
pleegt te openbaren. Vroeger hield mon
vergaderingen en schreef men krantenarti
kelen, doch tegenwoordig houdt men op
tochten bij dag en bij avond om zich te
gen annexatie te verzetten. Intusschen
wil spr. op dit punt zijn aandacht geves
tigd houden.
Uiteraard hebben ook burgemeesters
zich te onthouden van het zich bemoeien
met de oorreapondentie van particuliere
ingezetenen.
In het geval van de vechtpartij tusschen
den zoon van den burgemeester van Buur
malsen met een andereu knaap licht spr.
toe, dat den burgemeesterszoon twee tan
den uit den mond waren geslagen. De da
der had dus voor den kinderrechter moe
ten komen, doch de burgemeester heeft ge
meend, dat hij als „vader van den zoon van
den burgemeester" (gelach) het met een
kastijding wel af kon. Dat daarbij een rij
zweep zou zijn gebruikt is wel door den
gestraften jongen gezegd, maar de burge
meester betwist de juistheid van die bewe
ring en deelt mede, den jongen eenvoudig
met de hand 'n paar klappen te hebben
toegediend.
Verstand boven gevoel.
Tot de werkverschaffingsaangelegenhe
den komend, wijst de minister erop, dat
men daarin niet alleen zyn gevoel, maar
ook zijn verstand moet laten gelden, in
dien er hier of daar wordt gefaald in de
verzorging der werkverschaffingen, dan is
spr. gaarne bereid de fouten weg te nemen
of maatregelen te treffen om dergelijk fa
len voor de tokomst te voorkomen.
Wat de loonen betreft, deze mogen bij
de werkverschaffing met een zoodanig peil
bereiken, dat de drang om naar het vrije
bedrijf terug te keeren, zou worden wegge
nomen. Het eenmaal per week naar huis
gaan in plaats van eenmaal per 14 dagen
is een kwestie van geld, doch over het al
gemeen vinden de betrokkenen eenmaal per
14 dagen met onvoldoende.
De financieele regeling met de gemeen
ten is zoo, dat men met geheel en al on
tevreden kan zijn; dit is m de tegenwoor
dige omstandigheden het meest bereikbare.
Wat de steunregeling betreft kan spr.
niet de verzekering geven, dat daaraan
nimmer zal worden getornd; als de prijzen
der levensmiddelen dalen, zal de steun wel
moeten worden verminderd.
Spr. hoopt binnenkort een beslissing t«
nemen op het verzoek van de Vereeniging
van Ned. Gemeenten om in de ry der ad
viescolleges t© worden ingeschakeld, waar
het de werkverschaffing en steun ver leemng
betreft. Spreker, bij wiens departement
deze aangelegenheid binnenkort wordt
wordt overgebracht, zal zeker gaarne van
de adviezen van die Vereeniging gebruik
maken.
Over maatregelen tot steun aan de aard-
appelmeelindusirie kan spr. thans nog geen
mededeelingen doen.
Dat in het belang van den Nederland-
schen Landbouw en de zuivelindustrie nog
het een en ander moet worden gedaan,
geeft spr. volkomen toe. De omstandighe
den waaronder onze takken van volksbe
staan, onze andere bedrijven enz. verkee-
ren, eischen echter de noodige voorzichtig
heid.
De begrooting wordt z. h. st. aangenomen,
evenals die van de Landsdrukkery.
Te half 7 wordt de vergadering
tot hedenochtend elf uur.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 8 Maart.
NIEUWE BELASTINGEN.
De behandeling der Indische Begroe
ting is onderbroken voor de behandeling
van de nieuwe belastingontwerpen.
De voorstellen van Minister de Geer
betreffen de lijdelijke heffing (tot 1 Januari
1934) van 10 opcenten op de suikeraccijns,
die 5 millioen moeten opbrengende ver
hooging (alweer tijdelijk, tot 1 Januari
1934) van de opcenten op de wijnaccijns
van 20 op 80, welke verhooging 11/2 mil
lioen moet opbrengen; de verhooging van
de opcenten op het zegelrecht van buiten-
[andsche effecten van 1 op 1.6 pet. voor
obligaties en van 1.2 op 1.8 pet. voor aan
deden, welke verhooging 2s milioen moet
opleverende verhooging van de opcenten
op de tabaksaccijns voor sigaretten van
30 op 50 pet., waarvan 3 millioen wordt
verwachten de heffing van een invoer
recht van tien procent op zuid
vruchten (dat ook vroeger wordt geheven),
waarvan de opbrengst wordt geschat op
1.7 millioen. Alles tijdelijk, tot 1 Jan. 1934.
Naast de genoemde belastingverhoogin-
gen staat echter ook een belastingverla
ging. Een die men ook een crisismaatregel
zou kunnen noemen, ook al wordt zij dau
ook niet voor den tijd van 2 jaar, doch voor
goed ingevoerd, 't Is de afschaffing der op
centen op de Grondbelasting voor het on
gebouwd. Deze maatregel kost 1.2 mil
lioen per jaar en vermindert de totale
opbrengst van de voorgestelde maatrege
len tot 12 millioen.
De bezwaren, die uit de Kamer tegen al
deze noodzakelijke crisis-maatregelen kwa
men, kunnen voor een groot deel worden
samengevat in: wij móeten er in berusten.
Minister de Geer beantwoordt de spre
kers en betoogt tegenover den heer Oud,
dat thans het oogenblik nog niet geko
men is, de inkomstenbelasting tb verhoogen
en wijst er op, dat in de Eerste de heer
Slingenberg, partijgenoot van den heer
Oud. dit met spreker eens was.
De successiebelasting leent zich moei
lijk voor tijdelijke heffing en een verhoo
ging van de vermogensbelasting zou moe
ten voorafgaan aan een verhooging der
inkomstenbelasting. Met deze laatste dient
gewacht te worden tot de inkomsten zich
hebben gestabiliseerd.
Wat nu de verhooging van den wijnac
cijns betreft, lijkt het spr. al te vreemd dat
wij een zuivere weeldebelasting zouden
moeten afhankelijk stellen van de moge
lijkheid-dat eenig land zich geraakt zou
achten. Van een contingenteering van den
wijnimport is intusschen afgezien.
Ten aanzien van het zegelrecht op bui-
tenlandsche efecten merkt spr. op dat ook
thans een recht geheven wordt naar de no
minale waarde. Spr. wil graag nagaan, of
het recht ook kan worden geheven van de
koerswaarde Deze kwestie heeft intus
schen niets te maken met dit voorstel. Te
genover de verdere bezwaren hiertegen
merkt de minister op: geeft de verhooging
geen baten voor de schatkist, dan doet zij
misschien goed in andere richting in dezen
tijd, wf^arin solide hypotheekbanken en ge
meentebesturen geen geld kunnen krijgen.
De bezwaren tegen een invoerrecht op
zuidvruchten deelt spr. niet. Ten aanzien
van de scheepvaart zullen ze zich niet
voordoen. De formaliteiten kunnen zeer
soepel worden gemaakt.
De bezwaren van den heer Ter Laan te
gen de afschaffing der opcenten op onge
bouwd begrijpt spr. niet. De geheele Kamer
heeft er op aangedrongen, ook verleden
jaar de heer IJzerman.
De heer J. ter Laan (S. D.) licht een
amendement toe om t© la-ten vervallen de
verhooging ten aanzien van suiker en zuid
vruchten.
De heer Bierema (V. B.) licht
amendement toe om de verhooging van den
wijnaccijns te doen vervallen.
De heer Kortenhorst (R.-K.) be
strijdt het amendement.
De heer Oud (V. D.) wenscht te weten,
wat de minister denkt over het amende
ment.
Het gaat om de vraag, of onze land- en
tuinbouw geen nadeelen zullen ondervinden
van deze wijnbelasting.
Minister de Geer beveelt de amen
dementen niet aan. De verhooging van den
wijnaccijns zal zuiver fiscaal werken. Spr.
deelt nog mede, dat hij verschillende pun
ten, door den heer Yan Vuuren ter spi
gebracht, zal overdragen aan sprekers op
volger, aangezien in 1934 de al of niet
voortzetting dezer heffingen pas aan de
orde komt.
De stemming over de amendementen
wordt op heden bepaald.
De vergadering wordt verdaagd.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De begrafenis van Briand. Zijn nage
dachtenis geëerd in Frankrijk* parlement
(Buitenl. 2e blad).
De toestand in China. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Vergadering van Eerste en Tweede Ka
mer (1st© blad).
Overleden is prof. dr. J. de Louter. (1st©
blad).
H*0€ DE REVOLUTIE IN
SPANJE MOGELIJK WAS Bladz. 9
TWINTIG MILLIOEN WERK-
L00ZEN Bladz. 7
EEN CORRESPONDENTIE
VAN ONZEN PAR IJ-
SCHEN MEDEWERKER Bladz. 7
DE LEIDSCHE GEMEENTE
RAAD Bladz. 5
LEIDSCH CRISIS-COMITE.
R.-K. H. B. S. ƒ1»
PROF. DR. DE LOUTER OVERLEDEN.
Te Hilversum is gistervond na een ziek
bed van ongeveer twee maanden te kwart
voor 10 overleden prof, dr. J. de Louter.
De overledene bereikte den leeftijd van
84 jaar.
De begfafenis heeft plaats a.B. Zaterdag
om 12 uur op de eerste Algetneene Be
graafplaats te Utrecht.
Deze eminente Nederlandsche rechtsge
leerde werd in 1847 te Amersfoort eeboren
©n promoveerde in 1868 aan de Utrecht-
sche Universiteit tot- doctor in de beide
rechten.
Nadat hij eerst te Amersfoort de advoca
tuur had uitgeoefend werd hij in 1872 lee-
raar aan het gymnasium Willem III te Ba
tavia en in 1877 hoogleeraar aan de ge
meentelijke TTniversiteit van Amsterdam,
welke leerstoel hij in 1879 verruilde voor een
hoogleeraarszetel te Utrecht waar hij het
Ned Staatsrecht, het Volkenrecht, het Ad
ministratief recht en de Wijsbegeerte van
het Recht doceerde. Te Utrecht was hij o.a.
de promotor van mgr. dr. Nolens. Ook Ko-
nincin Wilhelmina mocht hij onder zijn
leerlineen tellen.
Prof. de Louter werd beschouwd als een
onzer beste kenners van het Volkenrecht.
Hij was jaren lang lid van den Utrecht-
schen gemeenteraad en lid van de Provin
ciale Staten van Utrecht.
DE NOOD DER GEMEENTEN.
Bezuinigingsplannen te Nijmegen.
B. en W. van Nijmegen hebben den ge
meenteraad medegedeeld, dat het tekort
op de begrooting ongeveer 700.000 gld. be
draagt. Tot dekking van dit tekort stellen
B en W. thans verschillende maatregelen
voor: 1. een tijdelijke korting op de salaris
sen en loonen van het gemeentepersoneel
van gemiddeld 5%; 2. verhooging van het
aantal opcenten van de' gemeente-fondsbe
lasting tot 100; 3. verhooging van do be
lasting op de openbare vermakelijkheden
met 25%; deze belasting is thans 20%; 4.
heffing van precariorechten; 5. verhooging
van de hondenbelasting; 6. verhooging van
de tarieven van het Slachthuis: 7. beschik
king over een derde van het restant van de
uitkeering uit de oorlogswinstbelasting en
8. beschikking over een derde van de reser
ve der gemeente-bedrijven.
Door al deze maatregelen zijn B en W.
er in ges'aagd het tekort op de begrooting
terug te brengen tot f 150.000. ter dekking
waarvan zij zoo spoedig mogelijk den Raad
voorstellen zullen doen.
KAAS VOOR DUITSCHLAND.
Onze invoer bij dien van andere landen
achtergesteld.
Het lid der Tweede Kamer de hoer Lo-
vink heeft aan den minister van Buiten-
landsche Zaken gevraagd:
1. Is het den minister bekend, dat onze
invoer, met name van kaas in Duitsch-
land. door de wijze waarop daar te lande
deviezen worden verstrekt, achtergesteld
wordt bij den invoer van dit product uit an
dere landen?
2. Is de minister bereid te overwegen
wat kan gedaan worden om in dezen toe
stand voornamelijk met het oog op de be
langrijke hoeveelheid kaas, die tot dusver
steeds afzet in Duitschland vond, ten spoe
digste verandering te brengen-
