WAALS' GROOTE VOORJAARS-RECLAME!
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
AGENDA
Aan- en Verkoop
van Effecten ES
UIT DE RIJNSTREEK
HOE HET WERELDHART KLOPT
WOENSDAG 2 MAART 1932
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
U ontvangt bij ons uiterlijk tot en met 15 Maart waardebonnen, welke gedurende de geheele maand April geldig zijn
Haarlemmer straat
130-136
Bij aankoop van Fl, 5.- tot Fl, 10.- waardebon Fl. I.-
10. 25.- 2.-
>i n n 25.- 50,- 5.-
Bij aankoop van Fl. 50.- tot Fl. 100.- waardebon Fl. 10.-
n ii ii 100.- 250.- 20.-
ii ii ii 250.- 500.- 50,-
500.- of meer 100.-
Voor verdere bijzonderheden leze men de aanplakbiljetten op onze etalages.
contingenteer ing en export
belangen.
Verzoek om meer overleg te doen plegen
Het Comité voor Economisoh Verweer
uit de land- en tuinbouworganisaties heeft
in een adres aan den minister van Arbeid,
H. en N. zijn bezwaren uiteengezet tegen
de wijze, waarop hier te lande contingen-
teeringsmaatregelen tegen buitenlandschc
artikelen worden genomen.
Bij de voorbereiding van contingentee
ringsmaatregelen wordt voorzichtigheid
betracht, maar niet voldoende rekening
gehouden met onze exportbelangen in de
landen, welke het meest door onze invoer
beperkingen worden getroffen. Als voor
beeld noemt het comité de contingenteering
van den vleesohinvoer en den export van
tuinbouwproducten naar Denemarken. Do
uitvoer der laatstgenoemde producten
schijnt van de contingenteering van het
Deensche vleesch de dupe te worden door
de tegenkanting, welke er van Deensche
zijde tegen de Nederlandsche tuinbouwpro
ducten is ontstaan tengevolge onzer oon-
tingenteering.
Volmondig moet erkend worden dat der
gelijke bezwaren niet altijd te ondervan
gen zijn. Men acht het echter noodig, dat
de commissie, die de regeering adviseert
inzake het nemen van contmgenteerings-
maatregelen, niet alleen rekening houdt
met de belangen, die bij het product zelve
betrokken zijn, doch ook nagaat, welke
andere Nederlandsche exportbelangen bij
het land of de landen, die door een derge-
lijken maatregel het zwaarst getroffen
worden, betrokken zijn. Overleg met deze
belangengroepen zal er allicht toe leiden,
dat men de te -nemen maatregelen zooda
nig kan toepassen, dat die belangen op
eenigerlei wijze ontzien worden.
Het comité dringt er bij de regeermg
op aan te willen bewerkstelligen, dat de
commissie van Advies voor de contingen
teering haar werkwijze in dezen geest wij
zigt.
jaarvergadering
„de hollandsche molen".
Dinsdagmiddag hield de Vereenignig
„De Hollandsche Molen" haar jaarver
gadering in het gebouw va* de Burger
wacht te Amsterdam.
De voorzitter, mr. P. G. van Tienho
ven, sprak zijn voldoening uit over de
groote opkomst. Het bewijst, dat, on
danks de zorgelijke tijden, waarin wij
leven, de schoonheid van ons land nog
steeds veler daadwerkelijke liefde heeft
en sterk naar voren treedt. In het bij
zonder verheugt het spr. ter vergadering
wederom den vertegenwoordiger van
Waterstaat, ir. Gelinck uit Haarlem, te
mogen begroeten.
Bij ons streven, aldus spr.,. gaat het er
om den molen als drijf- en bemalings
werktuig recht te doen wedervaren. Een
molen zonder economische reden van be
staan verdedigen wij niet, maar juist
van vele tot verdwijnen gedoemde mo
lens is aan te toonen, dat zij op econo
mische gronden bestaansrecht bezitten.
Berichten van bedreigde watermolens
■waren minder talrijk dan in vorige ja
ren, vooral in de tweede helft van 1931.
Het aantal molens, uitgerust volgens het
systeem-Dekker, nam met vier toe en
bedraagt thans 16. Overal, waar dit sys
teem wordt toegepast, is men hoog ge
stemd en voldaan over de verkregen re
sultaten.
In het afgeloopen jaar konden vele
molens worden behouden.
Indien de burgemeester van Won-
brugge er in is geslaagd belangstel
ling te wekken voor den molen aan de
Braassemermeer, zal ook deze het land
schap blijven sieren. Weliswaar is deze
molen reeds geruimen tijd buiten gebruik,
doch zelfs met stilstaande wieken aan
dezen plas nog van zoo'n groote beko
ring, dat de burgemeester, zoo even ge
noemd, alles in het werk wilde stellen
om zijn ondergang te voorkomen.
Groote successen werden, zooals reeds
gezegd, met het systeem-Dekker geboekt.
Naast de ongeveer 38 behouden mo
lens ging helaas een bijna even groote
groep verloren.
Het bestuur van „De Hollandsche Mo
len" werd bij acclamatie uitgebreid met
de heeren ir. W. Cool, dr. J. Kalf, jhr.
Michiels van Kessenich, ir. Stokhuyzen,
K. v. d. Werk, J. S. Dijt en C. Bezel-
man.
Na afloop van het. huishoudelijk ge
deelte was het woord aan den heer A.
J. Dekker, molenbouwer uit Leiden, voor
zijn lezing over „De verbetering van den
Hollandschen Windmolen" (wat bereikt
is en kan worden verwacht).
Wanneer men de groote voordeeleri
van dit nieuwe systeem zal inzien, be
hoeft geen enkele molen meer te ver
dwijnen. Er zal zelfs een tijd komen, dat
talrijke nieuwe molens zullen worden ge
bouwd.
De molens, die eens in onze geschie
denis zulk een voorname plaats innamen,
zullen deze opnieuw kunnen veroveren
en de rechtgeaarde Nederlander, die met
leede oogen het verdwijnen van zoovele
molens heeft gadegeslagen, beleeft wel
haast den tijd, dat de wiekendragers in
veel grooteren getale herrijzen tot bloei
en welvaart van ons land.
De wind zal over Holland altijd waaien
en de molens zullen deze, ons door de
natuur geschonken energie, voor ons in
bruikbaren vorm afleveren. Zij zullen
onze onafhankelijkheid in ruime mate
vergrooten.
UIT DE KLEED ING INDUSTRIE.
Naar men weet hebben de R. K. en de
Prot. Chr. bonden van werknemers in de
kleedingindustrie de voorwaarden van den
rijksbemiddelaar van 20 Februari j.l. aan
vaard. Thans hebben de moderne en de fe
deratieve bond, nadat deze aanvankelijk
de voorwaarden hadden verworpen, deze
HINDENBURG, DE REDDER.
Oorlog en ontwapening.
Herstelbetalingen.
De toestand der wereld van politiek ge
bied uit kenmerkt zioh tegenwoordig door
de volgende factoren.
Ten eerste door de Duitsche presidents
verkiezingen.
Ten tweede door de Ontwapeningsconfe
rentie en het Japanscb-Chineesche conflict.'
Ten derde door het besluit van de Euro-
peesche Mogendheden om in Juni a.s. een
definitieve regeling van de herstel-vraag
stukken te treffen.
Men heeft mij verzocht om mij over dezen
toestand uit te laten. Het gaat met mij als
met een afgediend cavaleriepaard, dat
voor een rijtuigje was gespannen. Toen het
de excerceerplaats voorbijdraafde en het
oude trompetsignaal hoorde ging het aan
het galloppeeren. Ik kan mij derhalve niet
onttrekken aan het verzoek en wil probee-
ren, het mijne bij te dragen tot verhelde
ring van den toestand.
Ten eerste. Een verliohting van den ge
spannen toestand op het gebied van de we
reldpolitiek zal de herkiezing van Hinden
burg tot Rijkspresident zeker brengen. Het
is een feit, dat Hindenburg door heel de
wereld populair is. Zijn ouderdom behoeft
geen hinderpaal te zijn. Een paar jaar ge.e-
den zeide hij nog tegen mij, dat hij nog een
paar mooie reizen zou wi.len maken, als hij
zijn ambt kon neerleggen. Maar wij konden
hem hier in Duitschland niet missen. Te
midden van de vreeselijke splitsing van ons
volk moet het symbool en de magneet van
onze eenheid voortdurend bij ons blijven.
Dat het radicalisme van links en rechts
daarom juist zijn Candida tuur van de hand
wijst en partij-candidaturen stelt, is voor
den toestand kenschetsend, Wij hebben een
vast vertrouwen, dat de goede geest van het
Duitsohe volk, die in Hindenburg is be
lichaamd, zal zegepralen en wel bij d® eer
ste ronde.
Hindenburg heeft in de eenvoudige pro
clamatie waarin ieder woord de uitdruk
king van zijn wezen is, de belofte gedaan,
om zijn laatste krachten aan de eenheid en
opbloei in het binnenland en aan de vrijheid
en aan het gelijke recht naar buiten te wil
len besteden. Het geheele buitenland weet,
dat achter deze uitlating het hoe'e Duitsche
volk staat. Het ziet in dezen leider, in zijn
groote ziel, zijn heerlijke opvatting van
waardigheid, in zijn karaktersterkte en zijn
verantwoordelijkheidsbewustzijn de waar
borg voor het behoud van den vrede en voor
het tot stand komen van een rechtvaardige
orde onder de volkeren bij het nastreven
der Duitsche doe'einden.
Ten tweede. Het Japansch Ohineesche
ook aanvaard. Over eenige onderdeden
zullen de werkgevers en werknemers nu
nog confereeren.
Z. exc. mgr. schioppa.
Mgr. Lemmens, benoemd bisschop-coad
jutor van Mgr. Schrijnen heeft heden m
handen van Zijne Exc. Mgr. Sckioppa de
gebruikelijke eeden afgelegd.
Gisteren heeft Zijn Exc. Mgr. Verriet
een bezoek gebracht aan de internuntia-
tuur. De gezondheid van Mgr. Schioppa is
langzaam vooruitgaand.
door Dr. JULIUS CUETIUS,
Duitsch Oud-Minister van Bui-
tenlandsche Zaken.
conflict dreigt van bet gezichtspunt der we
reldpolitiek uit gevaarlijk te worden. Hon
derd jaar geleden kon Goethe de vreed
zame burgers bij een glas wijn 'behagelijk
over oorlog en oorlogsgeschreeuw „ergens
ver in Turkije" laten keuvelen. Misschien
zouden wij, menschen van nu, ons nog te
vreden hebben kunnen ste.len met het op
treden van Japan in Mandsjoerije. Maar de
aanval op Shanghai, een aanval op het hart
van China moet bij het in elkaar grijpen en
bij de tegenovergestelde belangen in het
Vere Ooste;; tot buitengewoon zware com
plicaties leiden. Ook is de eer de- bp;Hp
strijdende naties ermede gemoeid. De gees
ten der vernietiging zijn losgelaten. De er
varing leert, dat deze krachten zich uit
razen en een altijd grootere aantrekkings
kracht uitoefenen, wanneer niet uit andere
sferen tegenkrachten ontstaan en halt ge
bieden. De partners van het verdrag der ne
gen mogendheden, de onderteekenaars van
het Keljoggpact, de leden van den Volken
bond moeten eindelijk effectieve tegenmaat
regelen nemen. Voor den Volksbondsraad
wordt deze toestand langzamerhand grotesk
De leden, die sedert maanden ononderbro
ken berichten .vernemen, onderhandelen en
besluiten nemen, zijn zich daarvan mis
schien niet- zoo bewust. .Wie echter, zooals
ik, in September mede aan de tafel van
den Baad zat en in een pleohtige demon
stratie reeds toen het terugtrekken
der Japansche troepen en de oplossing van
het conflict met bemiddeling van een neu
trale commissie heeft geëischt- en nu na vijf
maanden weer opnieuw voor het vraagstuk
wordt geste.d, die voelt in den toestand van
heden op de eerste plaats 7rf zwaar affront
en tegelijk een gevaarlijke autoriteitsver
mindering van den Volkenbond.
De ontwapeningsconferentie staat na
tuurlijk onder den diepen invloed van het
vreeselijk conflict en onder zijn terugwer
king op den Volkenbond. Toch zou het ver
keerd zijn, s'echts ironisch van theater te
spreken. De gebeurtenissen in het Verre
Oosten werken toch ook als een vlammend
mene tekel en de geesten der vrenieling die
daar aan het werk zijn, mogen wel de rol
van den geest spelen, „die 6teeds het
kwade wil en steeds het goede voortbrengt".
In ieder geval is de ontwapeningsconfe
rentie met ernst haar groote taak begon
nen. Wanneer deze regels in de krant zul
len verschijnen zal het eerste deel de alge-
meene beschouwingen, de opmarsch der de
legaties geëindigd .zijn. Wie nog eenmaal
deze eerste acte in zijn gedachtenis terug
roept, ziet reeds zekere hoofdlijnen der ge
heele ontwikkeling van het ontwapenings-
vraag3tuk zich afteekenen.
Vroeger gold het woord: „Als gij den
vrede wilt, bereidt U voor ten oorlog". Deze
leer is thans verworpen. Zij zal ook niet
meer in den nieuwen vorm erkend worden,
die haar de Fransche delegatie wil geven:
„Wanneer gij den vrede wilt, bereidt U dan
voor ten volkenbondsoorlog".
Ik wijs deze opvatting beslist van de
hand. Ontwapening der volkeren, niet be
wapening van den volkenbond, is de taak
der conferentie. Trots toestemming uit be
paalde kringen die Frankrijk heeft gevon
den, kan men consUteeren dat de groote
meerderheid de Fransche hoofd these ver
werpt.
Verworpen wordt eveneens door de meest
invloedrijke leden de these: „Eerst veilig
heid, dan ontwapening". De juiste these
moet de overwinning behalen: „Vei'igheid
door ontwapening". Zeer indringend heb
ben vooral .Henderson en Gibson den fou-
tieven cirkel der traditioneele veiligheids
these aangetoond en de noodzakelijkheid
bewezen, dezen te breken en van de ontwa
pening uit de zekerheid der volkeren te
waarborgen, die anders niet is te verkrij
gen.
Grandi had gelijk, toen hij het onvrucht
bare debat over veiligheid en ontwapening
brandmerkte als ontwapeningsophisterij.
Duitschland heeft de vo'doening gehad,
dat zijn juristische en moree.e aanspraken
op ontwapening der anderen, nadat het
zelfs ontwapend had, niet meer worden be
streden, zelfs door talrijke redenaars plech
tig werden geproclameerd. De daarmede
samengaande eisch van gelijk recht, het ge
bruik van gelijke methoden voor de ontwa
pening, heeft in de conferentie voortdurend
terrein gewonnen; men erkent immer meer
dat een gelukkig einde der conferentie af
hangt van de erkenning van dit beginsel.
Rijkskanselier Brüning heeft derhalve goed
daaraan gedaan het verder dulden van de
Duitsche discrimineering van de hand te
wijzen.
Niemand in de Geneefsche conferentie
zaal rekent op een directe volkomen ontwa
pening. Allen bepalen zich bij het doel der
vredesbeveiliging tot den weg van etappes.
Maar men is er toch zeker van, dat naast
de principicele erkenning van het gelijke
recht reeds in de eerste etappe de beslis
sende stap ter ontwapening moet worden
gezet. Het schijnt mij een goed teeken te
zijn dat drastische eischen naar spoedige
afschaffing der hoofdaanvalswapenen door
bijna allen werden gesteld, en dat het con
ventie-ontwerp alléén nog maar het karak
ter van een grondslag voor de debatten
heeft.
Uit dit alles kan nog niemand een prog
nose voor het einde der conferentie stellen.
Wel echter kan men toenemend inzicht
vasts te len en waarnamen voor de noodza-
kelijkheidsgevoel van alle deelnemers ten
overstaan van het geweten der wereld en
zich steeds verder uitbreidende erkenning
van den samenhang tusschen de nationale
belangen en de internationale so'idariteit.
Tën derde. Vele redenaars hebben de
aandacht gevestigd op de schreeuwende
wanverhouding tusschen de bewapeningen
der staten en den economischen nood der
volken. Natuurlijk dringt ook in Genève het
spook van de economische crisis door en zit
onzichtbaar aan iedere conferentietafel.
Het is dan eindelijk gelukt een besluit over
het initiatief der Europeesche mogendhe
den, dat reeds lang had moeten gebeuren,
ten opzichte van het vraagstuk der herstel
betalingen en de daarmede samenhangende-
problemen te nemen. De mogendheden zijn
overeengekomen, om in Juni a.s. een defini
tieve regeling van het herstelvraagstuk in
studie te nemen en ook aan de oplossing
van andere prob'emen, die reeds door de
Commissie van Bazel behandeld zijn, pro
blemen van economischen en finantieelen
aard met vollen ernst te werden. De Duit
sche these voor de eindoplossing is bekend.
Duitschland kan verder geen herstelbetalin
gen doen. Deze these is niet veranderd en
kan niet veranderen. Het valt toe te
juichen, dat de mogendheden, terwijl zij
kennis droegen van dit feit, toch het be
sluit hebben genomen, na de verkiezingen
in Frankrijk de eindoplossing te zoeken.
Het is te hopen, dat geen der mogendheden,
die met het vraagstuk hebben te maken,
over de verantwoording in onzekerheid ver-
keeren, over de verantwoording die niet
alleen hierdoor, maar vooral met het be
sluit op zich wordt genomen, de economi
sche en finantieele crisis met vereende
krachten te lijf te gaan. Er moet thans op
de eerste plaats een gunstige atmosfeer
worden geschapen voo de oplossing der
groote economische en finantieele vraag
stukken die de Europeesche mogendheden
in Juni absoluut aan het meer van Genève
moeten nemen.
LISSE.
St. Joseph-Gezellenvereeniging. Op de
Maandagavond gehouden bijeenkomst der
St. Joseph-Gezel en vereeniging trad als
spreker op Kapelaan Schotten met als on
derwerp „De plaats van den Paus in de
Kerk". Z.Eerw. zette in een helder betoog
uiteen hoe de eerste Paus, de H. Petrus,
zijn plaats innam en zijn taak vervulde in
Bome. Voorts hoe de macht van de Kerk
toenam en zich uitbreidde; hoe later het
Oostersche Schisma ontstond. Vervolgens
sprak Z.Eerw. over het onfeilbaar verkla
ren van den Paus op een gehouden Kerk
vergadering in 1870. Van deze vergadering
lichtte Z.Eerw. enkele punten toe.
De Senior dankte hem voor zijn leerzame
lezing, waarna de eerw. Vice-Praeses met
gemeenschappelijk avondgebed sloot.
VOORSCHOTEN.
Plotselinge dood.
Hedenmorgen omstreeks 9 uur is de 60-
jarige Mej. Kooij, toen zij uit de R. K. Kerk
huiswaarts wilde keeren, doodgebleven.
In de Voorstraat zakte zij plotseling in
een. waarop zij bij den heer Maurik werd
binnengedragen. Oogenblikkelijk werden
dr. Stoel en kap. Hoek gewaarschuwd, wel
ke laatste nog het H. Oliesel toediende. Dr.
Stoel kon slechts den dood, waarschulijk
door hartverlamming, constateeren.
Het lijk is per brancard naar de woning
overgebracht.
Gemeenteraad. De Raad besloot een
stuk grond te verkoopen aan de Oranje
kade voor het bouwen van vijf woningen
a f 5 per M2 en de werkverschaffing te doen
beëindigen voor ongehuwden en gehuwden
zonder kinderen op 12 Maart a.s., voor de
overigen op 19 Maart a.s.
LEIDEN.
Oinsdag, Donderdag, Zaterdag, Vincentiu*
Bibliotheek, geopend avonds van
730—8.3(1 unr
Donderdag. Zitting B.-K. Reclasseeringe-
vereeniging. St. Vincentiosgebouw
Hoogl. Kerkgracht 32, 89 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van Maandag 29
Febr. tot en met Zondag 6 Maart
waargenomen door apotheek 0. B. Duys-
ter, Nieuwe Rijn 18, Tel. 523.
1650
WARMOND.
„St. Matthias". Onder groote belang
stelling hield de R. K. Muziek-. Zang- en
Tooneelvereeniging „St. Matthias" alhier
een algemeenè jaarvergadering in Hotel de
Zon.
Te ruim acht uur werd de bijeenkomst ge
opend door den voorzitter, den heer C.
Zwetsloot, die een woord van welkom sprak
tot de aanwezigen, inzonder tot den heer
Pastoor, het eere-'.id van Moorsel en den
heer Schölvinck. In een paar gevoelvolle
woorden herdacht de voorzitter het overlij
den van den oud-Burgemeester^ den heer
A. J. Schölvinck, in leven Beschermheer der
vereeniging. Veel, aldus spreker, hebben wij
in hem verloren want Matthias heeft veel
aan hem te danken. Spre&er verzocht den
Pastoor een gebed te willen doen voor zijn
zielerust.
Hierna werden door den Secretaris de no
tulen der vorige vergadering gelezen en on
der dankzegging, zonder op- of aanmerkin
gen vastgesteld.
Uit het hierna uitgebrachte financieel
verslag bleek, dat de ontvangsten over het
afge'oopen jaar hadden bedragen f 2287.56
en de uitgaven f 2059.82, zoodat een batig
slot te boeken viel van f 227.74. Ook de pen
ningmeester had ©en woord van bijzonderen
dank in ontvangst te nemen voor zijn keu
rig en accuraat beheer.
Het hierna door den secretaris uitge
bracht was in alle onderdeden keurig ver
zorgd en gaf een duidelijk overzicht van den
groei en bloei der vereeniging.
De voorzitter bracht dan ook zoowel den
secrtaris a'.s den penningmeester hartelijk
dank voor alles, wat zij in het belang der
vereeniging hadden gedaan, daarbij de hoop
uitsprekende, dat zij beiden nog vele jaren
in het belang der vereeniging zouden werk
zaam zijn.
Het is mij, aldus de voorzitter, een zeer
aangename taak, U mijnheer Schölvinck,
het eere-lidmaatschap onzer vereeniging te
.mogen aanbieden. Ik meen ook uit naam te
spreken van a'len, indien ik U toewensch
dat U als eere'id onzer vereeniging, ons
streven, de vereeniging tot grooter groei en
bloei te brengen, zult mogen volgen.
De heer Schölvinck bracht zoowel den
voorzitter als de leden dank voor de hem
toegekende onderscheiding waarbij hij de
vereeniging alle goeds toewenscht.
Namens de kascommissie bracht de heer
J. van Stijn verslag uit over het gehouden
onderzoek van kas en boeken, waarbij hij
namens deze commissie mededeplde dat al
les in keurige orde was bevonden. Voor
1932 werden als 'eden der kascommissie be
noemd de heeren Kokshoorn. Kerkhof en
Heynvms. De aftredende leden van het
Hoofdbestuur, de heeren H. van Hulst en A.
M. P. Versluis, werden bij acclamatie her
kozen.
Bij het punt „Mededeelingen" der agenda
deelde de voorzitter mede dat het bestuur
besloten had bij uitvoeringen na des avonds
e'f uur geen leden of andere personen meer
toegang tot de zaal te verleenen, terwij] het
sluitingsuur in den vervolsre op het pro
gramma zal worden vermeld, teneinde de
rechtmatige controle op de thuiskomst te
kunnen geven.
De rondvraag bracht nog eenige zaken
van huishoude'ijken aard naar voren, waar
na de voorzitter de bijeenkomst sloot na
eerst nog ©en woord van dank te hebben
gebracht aan allen, die in het afgeloopen
jaar hun beste krachten aan het wc'zijn van
Mathias hadden gewifd. Een bijzonder
woord van dank, aldus spreker, komt toe
aan den heer S. G. van Stijn voor de be-
langlooze medewerking bij de toonee'uit-
voeringen door het afstaan van meubels etc.
en aan het Warmondsch strijkje, dat steeds
voor keurige muziek heeft gezorgd.
hazerswoude.
Inbraak. Gisternacht is ingebroken in
de consistorie der Ned. Herv. kerk alhier.
Ontvreemd is een offerbusje, vermoedelijk
inhoudende ongeveer 4.Het busje is
hedenmorgen door schoolkinderen op den
Middelweg teruggevonden.
