23ste Jaargang
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1932
No. 7136
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
KEERT HET GETIJ?
eÊciddelieCou/ta/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f260 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, wa
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
regel.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De aanneming van het z.g.
Kortingswetje.
„Met meer voldoening dan de katholieke
Kamerfractie kan minister De Geer op den
uitslag terugzien: hij is de triomfator".
Aldus besluit in de „Volkskrant" de be
kende, scherpzinnige schrijver van de drie
starren zijn beschouwing over de aanne
ming van het z.g. Kortingswetje.
De laatste woorden schijnen ons niet
gelukkig gekozen. Minister de Geer i s
Dinsdag in de Tweede Kamer triomfator
geweest, en hij is het niet geweest. Hij i s
het geweest in dien zin, dat hij een wet,
welke hij achtte in 's lands belang, zag aan
vaard, ondanks veler aanvankelijke tegen
stand. Hij is het niet geweest in den zin,
waarin men gewoonlijk deze kwalificatie
verstaat, n.l. dat hij niet zoozeer door zijn
tegenstanders te overtuigen en tot ander
inzicht te brengen in de zaak, waarover
het ging, als wel daar middelen buiten die
zaak staande, heeft bereikt, wat hij berei
ken wilde.
Bij een „triomfator" denkt men aan
overwonnenen, veel meer dan aan over
tuigden.
En wij hebben toch geen reden, om niet
aan te nemen, dat de Kamerleden, die
Dinsdag vóór hebben gestemd, dit hebben
gedaan, omdat zij ten slotte, na discussie en
overweging tot de overtuiging waren
gekomen, dat, alles te zamen genomen, de
aanvaarding van tie voorgestelde wet was
in 's lands belaag.
Wij kunnen techter met de „Volkskrant"
instemmen, als zij schrijft, dat minister De
Geer op den uitslag der discussie en stem
ming met meer voldoening kan terugzien,
dan de katholieke Kamerfractie.
Twee leden van de fractie hadden t e-
g e n de wet gesproken, de heeren Gose-
ling en van Vuuren; vooral eerstgenoemde
was er mordicus tegen, hij heeft ook te
gengestemd, terwijl de heer v. Vuuren, die
bij de repliek zweeg, zijn stem aan het
ontwerp heeft gegeven. En niemand van
d& fractie had zich als voorstander van
het ontwerp doen kennen, de aanneming
bepleit of verklaard. Terwijl wij dus van
uit de Katholieke fractie hooren spreken
tegen en uitsluitend en (wat den heer
Goseling betreft: heel fel) tegen, is het
resultaat, dat de groote meerderheid der
fractie voor stemt.
Voor een dergelijke houding kan een re
delijke verklaring zijn; wij zien daarin dan
ook geen reden, om zonder meer het beleid
der tractie in deze te diskwalificeeren
Maar: wetend, wat wij nü weten, en wij
kunnen niet meer weten, kunnen wij den
Dinsdag voor onze Tweede Kamerfractie
toch niet een gelukkige dag noemen 1
KATHOLIEKE SCHIPPERSBOND.
Een schrijven met eenige wenschen aan de
regeering.
Dinsdagavond vergaderde de Katholieke
Schippexsbond in hotel Coomans te Botter
dam en besloot met algemeene stemmen
zich tot de regeering te wenden teneinde
inwilliging te bekomen van de navolgende
wenscnen
Verdeeling van het beschikbare scheeps-
vervoer tusschen particulieren en reede-
rijen en wel pond-pondsgewijze;
afkondiging van een moratorium voor
de schippers van schepen, die tengevolge
van den heerschenden nood niet in staat
waren hypotheken en renten af te lossen;
renteloos voorschot voor de schippers
van scüepen, die tengevolge van de sinds
twee jaren heerschende malaise wegens
gebrek aan kasmiddelen niet in staat zijn
hun bedrijf te hervatten;
een rijkssteunregeling voor de via het
Centraal Bevrachtingskantoor charteren
de schepen tot aan het tijdstip waarop zij
een reis kunnen aannemen;
invoering van Zondags- en nachtrust;
afschaffing, subsidiair vermindering vau
de bestaande scheepvaartrechten en in
voering van een uniform-charter.
De andere vier schippersorganisaties,
die gelijktijdig vergaderden, besloten in
denzeifden geest.
Optimisme, evenals een jaar geleden. De toe
stand aanzienlijk verbeterd. Kan de wereld pro-
fiteeren van een Engelsch herstel? Op den goeden
weg. De Bank of England bevestigt het vertrou
wen in de toekomst.
LONDEN, 22 Februari '32.
The turn of the tide
Keert het getij Deze vraag is sinds
den aanvang van het jaar ontelbare malen
uitgesproken geworden. Haar stellen, be-
teekent tot op zekere hoogte ook: haar be
vestigen, zij het nog zoo schuchter en aar
zelend. De economische en financieele
medewerkers der dagbladen de presidenten
der groote banken en handels- en verkeers
ondernemingen in hun jaarverslagen, bren
gen allen diezelfde vraag te berde: Keert
het getij Zijn wij over het ergste heen?
Gaan wij, langzaam maar zeker, een her
stel tegemoet?
En met „wij" bedoelen zij natuurlijk op
de eerste plaats Engeland, maar tevens
ook Europa en de wereld. Want sommige
beroepspolitici mogen zich al overgeven
aan de illusie, dat Engeland, of in elk ge
val het Britsche Gemeenebest, een van alle
andere naties onafhankelijke eenheid
vormt, de mannen der practijk weten be
ter. Geen land, geen volkengemeenschap,
hoe machtig ook, en hoe rijk aan hulpbron
nen, kan hebben op een duurzaam herstel
indien ook niet de rest der wereld zich
aan de klauwen der depressie ontwor
stelt.
Keert het getij?
Met meer hoop dan ooit in den loop der
laatste maanden is deze vraag de vorige
wéék gesteld geworden. De Engelschen zijn
als individuen en als volk, optimistisch
van aard; in hun nationaal gesternte stel
len zij een vertrouwen dat hun, zelfs in de
donkerst-e tijden, belet aan de mogelijkheid
eener catastrophe te gelooven. Hieraan
ontleenen zij ongetwijfeld een niet geringe
moreele kracht. Het uitblijven, onder wel
ke omstandigheden ook, van al wat naar
een paniekstemming zweemt, heeft her
haaldelijk de verbazing opgewekt van
vreemdelingen, die ernstige crises in an
der landen meegemaakt hadden. Het „sau-
ve qui peut!" van het individu, dat voor de
gemeenschap zulke noodlottige gevolgen
kan hebben, wordt hier nimmer gehoord.
En de voornaamste oorzaak hiervan ia
dat de Engelschman vertrouwt in zijn land
en in al wat Engelsch is. De goudstan
daard wordt opgeschort en het pond ster
ling 1 verliest in minder dan geen tijd het
vierde deel van zijn internationale waarde.
Welk een gelegenheid tot directe en indi
recte valuta-speculatie; tot verrijking van
den enkeling, maar tot verarming van de
samenlevingWelk een gevaar voor na-
niek, zich uitend in den uitvoer van kapi
taal en den verkoop van ponden en Brit
sche fondsenMaar het zelfvertrouwen van
den Engelschman, d.w.z. zijn vertrouwen in
zijn land, het Britsche crediet, het Brit
sche geld, kortom: Engelands onmiddel
lijke toekomst, blijft ongeschokt. Beschul
dig hem van national en* hoogmoed, wan
neer hij zegt: onze gedeprecieerde ster
ling is beter dan de goudmark, de Zwit-
sersche frank en zelfs dan de Hollandsche
gulden of de Amerikaansche dollar, maar
erken dan tevens de heilzame gevolgen
van zulk onwankelbaar zelfvertrouwen. De
binnenlandsche waarde van het pond is in
al die maanden onaangetast gebleven. Het
leven is niet duurder, maar veeleer min
der duur geworden. Tal van landen heb
ben Engelands voorbeeld gevolgd, en den
goudstandaard opgegeven, zich feitelijk
plaatsend op een sterling-grondslag. Enge
lands crediet is hersteld. Buitenlandsche
centra, die in September onder leiding van
Amsterdam en Parijs Britsche fondsen bij
masa's op de markt wierpen, beleggen
thans hun overvloedig geld in diezelfde
fondsen, welke sinds den aanvang van het
jaar onnoemelijk in waarde gestegen zijn.
Dat de maatregelen, zoowel door de re
geering als door de bank-autoriteiten ge
nomen, een zoo krachtig financieel heJstel
mogelijk gemaakt hebben, zal niemand
ontkennen, maar welke uitwerking zouden
die maatregelen gehad hebben, indien het
volk zijn zelfvertrouwen, zijn koelbloedig
heid en zijn gemeenschapszin niet bewaard
had 1 Elke week leggen de Rijksinkomsten-
sta ten getuigenis af van de schitterende
opkomst der belastingplichtigen, die hun
belastingen met 50 tot 100 pet. verhoogd,
prompt betalen onder omstandigheden
veel moeilijker dan in één der vorige ja
ren. Reeds heeft mr. Neville Chamberlain,
de kanselier der Schatkist, te kennen ge
geven, dat het geweldige deficit plaats ge
maakt heeft voor een aanzienlijk over-
Onze Londensche correspondent meent in
dezen gedeprimeerden tijd een optimisti
sche beschouwing te mogen geven over
de naaste toekomst. Zijn beschouwing is
gefundeerd op feiten.
schot; een belangrijke belasting-verlaging
is in uitzicht gesteld.
Het onverwoestbare Engelsche optimis
me viert een schoonen triomf.
Maar datzelfde optimisme geeft ook her
haaldelijk het aanzijn ?an verwachtingen,
die wreed teleurgesteld worden.
„Het getij keertroept men uit.
En dienzelfden vreugdekreet hoorden
wij hier een jaar geleden.
Negentien-honderd-één-en-dertig, 't nood-
lottigste dit hopen wij althans) jaar in de
economische geschiedenis onzer eeuw, be
gon in een vlaag van optimisme.
Op de goederenmarkt stegen de prijzen
de noteeringen op de meeste afdeelingen
der effectenbeurs liepen opmet Frank
rijk en Amerika werden onderhandelingen
gevoerd over het vraagstuk der gouddistri
butie de economische toestand in de
Vereenigde Staten verbeterde zich; de
werkloosheid in Duitschland ging hard
achteruit; de vooruitzichten in de rubber
wereld begonnen minder ongunstig te wor
den <le restrictie-maatregelen tegen de
overproductie van petroleum schenen niet
zónder uitwerking te zullen blijven. Brit
sche ministers en Britsche geld- en han
delsmagnaten hielden blijmoedige redevoe
ringen en Britsche journalisten schreven
blijmoedige artikelen.
Thans weten wij waarop dit alles uitge-
Ioopen is, en wij meenen goed te doen
hieraan te herinneren. Zooals men thans
met vertouwen de vraag stelt: „Keert het
getij zoo riep men een jaar geleden met
niet minder vertrouwen uit: „Het ergste
is achter den rug
In werkelijkheid moest het ergste nog
komen.
Maar ofschoon wij de laatsten zijn die
het zouden wagen in de toekomst te blik
ken, kunnen wij toch één ding met groote
stelligheid zeggen: Wat Engeland betreft,
is de oogenblikkelijke positie onvergelij
kelijk veel gunstiger dan een jaar geleden.
Of de fiscale wetgeving zal leiden tot
commercieel herstel, moeten wij afwachten,
maar dat Engeland zich bevindt op den
weg naar het financieel herstel, is aan
niet den minsten twijfel meer onderhevig.
En dit is van onberekenbaar belang voor
heel de wereld.
Een algemeene economische wederople
ving is afhankelijk van factoren; zij is
evenwel onmogelijk zonder een hechten
financieelen grondslag. Maar er bestaat
een wisselwerking. De meerdere of minde
re hechtheid van dien grondslag immers
hangt op haar beurt weer af van het open
bare vertrouwen in het crediet en in de
onmiddellijke toekomst. Van dit vertrou
wen is de Beurs de beste „barometer".
Vergelijken wij de eerste zeven weken
van dit1 jaar met die van 1931, dan treft
het ons hoezeer het weerstandsvermogen
der Beurs toegenomen is. Ook dit jaar
heeft reeds menigen slechten dag gekend,
maar heftige reacties hebben zich nog niet
voorgedaan. Laten wij de aan zooveel an
dere invloeden onderhevige producten-aan-
deelenmarkten buiten beschouwing, dan
kunnen wij constateeren, dat op de meeste-
belangrijke effectenmarkten (met binnen
landsche sporen als voornaamste uitzonde
ring) het prijsniveau sinds eind December
veeleer gestegen dan gedaald is. Zelfs op
de producten-aandeelenmarkten is de toon
niet steeds ongunstig geweest. Zoo staan
de toonaangevende petroleum-aandeelen
ver in sommige gevallen omstreeks 20
pet. boven het peil van 31 December.
Ofschoon 1931 met uitbundiger enthou
siasme begon, en ofschoon de hoop eenige
maanden lang levendig gehouden werd,
waren toen in de tweede helft van Febr.
de voordeelen, in den loop der eerste we
ken behaald, op bijna ieder gebied reeds
lang weer prijsgegeven.
Van een herstel „bij too verslag", van een
plotselingen „boom" is in het geheel geen
sprake. Alles gaat heel langzaam, en vaak
zelfs stug; men moet ook in het gunstigste
geval nog op menigen tegenslag bedacht
zijn, maar één ding is duidelijk: op het
oogenblik bevindt Engeland zich voor het
eerst sinds veel jaren op den rechten weg.
De vorige week heeft het bestuur van de
Bank of England het disconto, dat bij de
intrekking van den goudstandaard ver
hoogd was van 4 tot 6 pCt., weder ver
laagd tot 5 pCt. Velen hadden zulk een be
sluit reeds vroeger gewenscht en zelfs ver
wacht, maar, toen het uitbleef, hadden zij
niet gehoopt, dat het vóór April zou ko
men. De Beurs, toch reeds ©enigszins ge
stimuleerd door de nieuwe Amerikaanscne
goudpolitiek en door een zeer bescheiden
doch veelzeggende koerswijziging van de
Banque de i-rance, werd door de disconto-
verlaging ten zeerste bemoedigd, en de
marktwaarde van Britsche leeningen groei
de in weinige dagen tijds met veie mil-
lioenen ponden aan. Financieel-technisctie
onderwerpen worden in deze brieven niet
te berde gebracht, en van een beschouwing
over de mogelijke gevolgen der disconto-
veriaging of over de wenschelijkheid of
waarschijnlijkheid ©ener meuwe verlaging,
willen wij ons dus onthouden. Maar dit
feit, verreweg het belangrijkste van de ai-
geloopen week, verdient ook de aandacht
van hen, die niet op de hoogte zijn van of
belangstellen in „financiën'. Het bestuur
van de Bank of England is ©en zeer ge
heimzinnig college, waarvan men echter
éen dmg met zekerheid weet ,n.l. dat het
uiterst voorzichtig is, en deze deugd, naar
veier meennig, zeils tot een ondeugd over
drijft. De Bank zou het disconto niet ver
laagd hebben indien zij met, menschelijker-
wijze gesproken, de zeaeriieid had binnen
afzieubaren tijd niet gedwongen te zullen
zijn het opnieuw te moeten verhoogen.
Engeiands centrale bank, de voornaam
ste instelling van dien aard ter wereld, en
tevens in zexeren zm ©en universeel obser
vatorium voor handel en economie, heeft,
door het disconto te verlagen, stilzwijgend
te kennen gegeven, dat zij de algemeene
vooruitzichten gunstiger beoordeelt dan
ooit sinds den aanvang van het vorige jaar,
toen het disconto op 3 stond, maar op dit
lage peil niet gehandhaafd kon worden.
Zoo hierdoor de indruk, dat Eugeland
zich op den weg naar net herstel bevindt,
van de meest gezaghebbende zijde beves
tigd wordt, dan dient men meruit met zon
der meer de conclusie te trekken, dat ©en
algemeen herstel op komst is. Dit is mo-
geiijk, maar volgt uit het bovenstaande met
noodzakelijkerwijze.
Waarom niet? Omdat wij nog niet be-
ooraeelen kunnen hoever in het allergun
stigste geval Engelands herstel, mdien het
aanhoudt, gaan zal. Wij moeten m aanmer
king nemen, dat de economische acnter-
stand van dit land slechts gedeeltelijk hot
gevolg was van d© algemeene wereldde
pressie en dat het ©en haif jaar geleden
relatief veel verder achterop geraakt was
dan de meeste andere toonaangevende lan
den. Het kan thans op weg zijn dien ach
terstand in te halen door middel van fi
nancieele. reorganisatie, bezuiniging, fisca
le wetten, hetgeen wil zeggen, dat 't bin
nen aizienbaren tijd in een gedeprimeerde
wereld een gunstiger plaats zal innemen,
dan het kort geleden deed. indien b.v. de
export van andere landen naar Engeland
aineemt doordat de Britsche producten,
dank zij den tarieven en de depreciatie
van den sterling, op de binnenlandsche
markten concurreeren kunnen, dan zal de
economische toestand in Engeland een
aanmerkelijke verbetering gaan vertoonen,
terwijl daarentegen in ooncurreerende lan
den de werkloosneid zal toenemen. De we
reldcrisis blijft dan ten volle bestaan, en
Engelands eigen herstel zal door die cri
sis binnen enge grenzen beperkt worden.
Maar het kan ook het symptoom zijn van
©en meer algemeen herstel, of, zoo dit niet
het geval ié, kan het tot een meer alge
meen herstel den stoot geven.
Het is vooral deze laatste mogelijkheid,
waarmede ernstig rekening gehouden moet
worden. Zelfs voor Engelands voornaam
ste concurrenten, zooais Duitschland, is, op
financieele gronden, het economisch her
stel van dit land ©en noodzakelijkheid. Een
kleiner land, zooals Denemarken, dat groo-
tendeeU leeft van den uitvoer naar Enge
land, zou een bankroet tegemoet gaan in
dien Engeland in moeilijkheden geraakte,
half zoo groot als die waarmede Duitsch
land te kampen heeft. Persoonlijk vereeni
gen wij ons met de meening van hen, die
volhouden dat Europa indirect meer v<
deel zal trekken uit een Engelsch herstel
dan het er indirect, in den vorm van ver
minderden export, aan verliezen kan.
Het vorige jaar hebben de optimisten
den invloed, dien de internationale gebeur
tenissen op Engeland konden uitoefenen,
onderschat of veronachtzaamd. Het zou
een groote fout zijn dezen thans opnieuw
te verwaarloozeii. Algemeen neemt men
aan, dat de internationale problemen, juist
door de kritieke phase, wélke zij doorge
maakt hebben, een minder storenden in
vloed zullen uitoefenen dan in 1931, maar
met verkiezingen m de drie grootste lan
den Frankrijk, Duitschland en Amerika
in het vooruitzicht, zou het wel heel
stoutmoedig zijn iets te willen voorspellen.
Doch hoe de loop der zaken ook zijn mo-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gisteren hield de Duitsche Rijksdag
weer een zeer rumoerige zitting. (Buitoni.
2e blad).
De strijd rondom Sjanghai. (Buitenl. 2e
blad).
Builen- en longenpest op Java. (Ned.
Oost-lndië, 2de blad).
Oost-Indië).
BINNENLAND.
Weer een smokkeldrama aan de grens.
Een jongeman gedood. (Gem. Ber. 3de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Sir Malcolm Campbell bracht het we-
rolduursnelheidsrecard voor auto's op ruim
408 K.M. (Sport 2de blad).
De Europeesche Bitjartkampioenscnap»
pen te Hillegersberg begonnen. (Sport 2de
blad).
OPTIMISTISCHE BESCHOU
WINGEN VAN ONZEN
LONDENSCHEN CORRES
PONDENT Bladz'. 1
HOE HET LEIDSCHE CRISIS-
COMITé WERKT Bladz. 6
LEIDSCH CRISIS-COMITÉ.
Leerlingen R.K. H. B. S. 4.25 plus 5.25
ge, de meening wint veld dat Engeland»
versterkte positie, gepaard aan een lichte
in<lustrieele verbetering in Amerika, op
zichzelf reeds ©en waarborg zal zijn tegen
wereldschokken gelijk die, welke het af-
geloopen jaar gekenmerkt hebben.
Moge dit inzicht juist zijn, en, zouden
wij eraan willen toevoegen, mogen ande
re volken, die in energie, vindingrijkheid
en werkkracht zeker met bij de Engelschen
achter staan, beseffen hoeveel dezen in
moeilijke tijden te danken hebben aan hun
onverwoestbaar optimisme en hun aange
boren gemeenschapszin.
INITIATIEF VAN TUINARCHITECTEN.
Bereid honoraria met 50 pet. te
verminderen.
In een bijeenkomst van leden van de
Nederlandsche Vereeniging voor tuin- en
landschapkunst en de Bond van tuinar
chitecten, verklaarden vele leden zich be
reid om bij werken, die met werkloozen
worden uitgevoerd, ter bestrijding van de
crisis, een reductie van 50 pet. op het ho
norarium, zooals dat in de tabel van den
bond is bepaald te verleenen. O.a. werd
hierbij gedacht aan aanleg van parken,
begraafplaatsen, sport- en speelvelden, be
planting van wegen enz. Het secretariaat
van den bond (Berg en Dalscheweg 371,
Nijmegen) zendt op aanvrage gaarne een
lijst van de desbetreffende tuinarchitecten
toe. „Volk".
DE CONTINGENTEERING VAN
DEENSCH VLEESCH.
Een gevaar voor den bloembollenexport?
De Haarlemsche Kamer van Koophandel
besloot Dinsdagavond, een adres te zen
den aan den Minister van Arbeid, waarin
wijziging gevraagd wordt van den contin-
genteeringsmaatregel voor Deensch vleesch
In het adres wordt o.m. opgemerkt, dat
de positie van Aalsmeer bedreigd wordt,
daar Denemarken per inwoner en per jaar
een grooter hoeveelheid bloembollen dan
eenig ander land betrekt.
Door het contingenteeringsbeluit dreigt
een belangrijk afzetgebied van een bij uit
stek nationaal product verloren te gaan
en dat juist in een tijd, waarin de handel
in bloembollen, die vrijwel geheel afhan
kelijk is van buitenlandsche afnemers,
met groote moeilijheden te kampen heeft.
Verder wordt in het adres gevraagd,
belanghebbende exporteurs in de gelegen
heid te stellen, hun bezwaren tegen nieu
we contingenteeringsmaatregelen tijdig
kenbaar te maken.