ST.-CLEMENSRETRAITENHIIIS 23ste Jaargang ZATERDAG 20 FEBRUARI 1932 No. 7132 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN EEN FEESTDAG SPAANSCHE REPUBLIEK BINNENLAND DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per pott f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt regeL het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea verhuur, koop en verkoop f 0.50. DER MAAR GEEN FEESTELIJKE STEMMING. (Van onzen bijzonderen Spaanschen correspondent). MADRID, 11 Febr. 1932. Ingevolge besluit van den Ministerraad, d.d. 9 dezer, is de 11de Februari tot natio- na.en feestdag verheven, onder den naam van „Feest der Republiek". De geschiedenis is een krachtig troost middel in uren van politieke zwaarmoedig heid. Zij doet hopen en vertrouwen, mits men de bladzijden naslaat, die op den hul digen toestand van toepassing kunnen zijn. De geschiedenis bevat van alles, en voor allen. Omwentelingen, gevolgd door perio des van ka.mte; tronen omvergestooten en wederom in eerë hersteld; kerkvervolging en vrijheid van godsdienst; militaire dicta tuur en souvereiniteit van het volt; vrijheid in woord en pers en perioden van onder drukking. De geschiedenis van Spanje her haalt zich. Er was eens een zitting van de Cortes, nu bijna honderd jaar geleden. Den 22sten Maart 1836 sprak de toenmalige Koningin-Regentes bij de plechtige opening der Kamer tot de verzamelden grooten des Rijks o.a. deze woorden: „Er is geen twijfel aan, dat de Katholieke instellingen in an dere tijden groote diensten aan Kerk en Staat bewezen hebben. Maar nu zij niet meer in overeenstemming zijn met de be ginselen der beschaving en de behoeften van dezen tijd, heeft de „stem van het volk" gevraagd, dat zij ontbonden zouden worden; en het zou niet rechtvaardig en niet verstandig geweest zijn, om naar die stem niet te luisteren". Met deze lakonieke woorden gaf de Regeering rekenschap aan parlement en volk van de ontbinding van alle Orden. En zulk een belangrijke maat regel werd nauwelijks in de volksvertegen woordiging behandeld hij bracht ternau wernood eenige ontroering onder de massa teweeg men kan vrijwel zeggen, dat hij onopgemerkt voorbijging. Geen klooster bleet er open. Alle k oosterlingen werden uit hun huizen gezet en het leven in Spanje ging zijn gewonen gang. Maar er waren nog niet vele jaren voorbij gegaan, of de kloosterlingen kwamen terug, in nóg sterkeren getale, en hun invloed was weldra grooter, dan hij ooit geweest was. De Spaansche Regeering viert feest, na een reeks van hatelijke maatregelen tegen- de Kerk en Haar bedienaren. Met de tra ditie heeft men afgerekend, om de deur open te zetten voor de Russische revolu- tionnairen. Men vervolgt de Katholieken, in de hoop, dat men de communistische drij vers tevreden kan stellen. De etalages der groote boekwinkels en de handkarren der straatverkoopers liggen vol drukwerk ter aanbeveling van de.Sovjets. De Russische communisten zijn in Spanje nog meer be kend dan de Spap"sche machthebbers ze f Hun portretten prijken overal." Nadat de verantwoordelijke Spaansche leiders gehoor hebben gegeven aan hun buitenlandsche vrienden, om de Jezuïeten te verdrijven, is het gevaar evenwel met denkbeeldig, dat zij nu zelf onder de voet worden geloopen. 11 Februari feest, zulks ter gedachtenis aan de oprichting der eerste Spaansche re publiek. nu jaren geleden. Het zou wel eens de moeite waard zijn te vragen, hoeveel re-den tot feestvreugde er in leidende krin gen alhier bestaat. Men leze slechts de op schriften in de couranten. „Algemeene sta king in Sevil'la en omgeving" Crisis in de industrie" „Ontslag op groote schaal" „Rustverstoring in verschillende provin cies" „Daling van de peseta", enz. 11 Februari is ook de dag, dat de heer Lerroux zijn groote redevoering zou houden in Barcelona. Een extra-trein was inge- Iascht, om zijn vrienden van hier naar de Oatalaansche hoofdstad te brengen. Maar er was iets gebeurd. Dinsdag was de heer Lerroux „ongesteld". Tegen den avond werd bekend, dat de Regeering hem ver zocht had, met het oog op den toestand in Barcelona, zijn redevoernig uit te stellen. De heer i.enoux heeft daarop toestemmend geantwoord, daar hij „nooit of te nimmer een aanleiding tot incidenten wil wezen". Tevens is hem bij die gelegenheid aange boden, zijn redevoering in Madrid te hou den, of in een andere stad, als het maar niet b...c-jna is! De heer Lerroux is thans aan het nadenken over plaats en datum. 11 Februari. Merkw.-aidi: er wijze valt deze datum samen met den derden verjaar dag van het verdrag van Lateranen, waar bij een andere machthebber, in een ander land, den Paus als souverein erkende. On willekeurig gaan op der - dag de gedach ten der Spaansche Katholieken uit naar den Va-der der Christenheid, Die zelf, als zoovelen van Zijn Voorgangers vóór Hem, er een levend' voorbeeld van is. dat de dag van vervolging tevens is een dag van zege praal De leidende staatslieden in Italië hebben ingezien, dat een goede verstandhouding tusschen Kerk en Staat nooit in het nadeel van den laatsten uitvalt. Mogen er al wol ken aan den fascistischen hemel opgekomen zijn een bekwaam staatsman als Benito Mussolini heeft den dag der verzoening tusschen Kerk en Staat verheven tot na- tionalen feesdag. De premier van Spanje verkiest een anderen weg. Hij moet nog be ginnen Aan de Carrera de San Jeronimo verrijst in kloeke lijnen 't Huis van Afgevaardigden, een waardig monument uit het verleden. De bronzen leeuwen aan den voet der breede trappen, die naar de zuilengalerij omhoog voeren, zijn gegoten uit het brons van de wapenen, die de Spaansche krijgslieden in Afrika hebben uitgemaakt In dit Huis is het besluit gevallen tot verbanning van een aantal mannen, die hun beste krachten heb ben gegeven aan de opheffing van hun va derland. Tal van negatieve besluiten zijn er genomen. En thans nog het besluit, om den llen Februari tot een nationalen feestdag te maken den llen Februari, die niet eens de "^denkd"!? is van de stichting van deze Republiek. Niet eens een feest tot her denking van eigen werk. Een merkwaardig gebrek aan zelfvertrouwen 1 Maar het is meermalen in de ge chie enis geblete -, dat men niet ongestraft een deel van zijn eigen leven kan verdoezelen, dat de huidige be windslieden van Spanje ongetwijfeld trach ten te doen, door de jaren tusschen de eerste Republiek en de Republiek van nu als het ware te schrappen. Is er feest vandaag? O ja, ongetwijfeld is er uiterlijk vertoon, om den schijn te wek ken. Maar in de harten is er geen feest zelfs niet bij de leiders van dit ongelukkige land. TWEEDE KAMER NOG EEN RADIO-INTERPELLATIE. De tweede radio-interpellatie, die van den anti-rev. Van Dijk heeft gisteren al even min eenig practisch effect gehad als die van den heer Boon daags te voren. Wij zullen de wijdloopige debatten onzen lezers vandaag niet voorzetten, maar ons veroorloven hier over te nemen een samen vatting van het voornaamste in het debat, zooals de Kameroverzichtschrijver van de „Tijd" het vanmorgen geeft. Men weet, dat de radio-omroepvereeni- •gingen en de radio-luisteraars zonder uit zondering snakken naar een verbetering van de Nedrlandsche zendapparatuur, met name naar versterking van den ook wel zéér slechten 298 Meter zender. De gelden zijn er, doch ook ten aanzien van deze kwestie bokt alles op den onwil van de A. V.R.O., die alle samenwerking afwijst en apart een zender bouwen wil. Zij heeft een verzoek tot de Regeering gericht, om een eigen zendapparaat te mogen bou wen. Kan Minister Reijmer deze machti ging weigeren? Over deze vraag is het debat dezen mid dag in hoofdzaak gegaan. Een meerderheid van den Radioraad heeft het betreffend ar tikel 3e ter lid 7, van de Radiowet van 1928 in dien zin geïnterpreteerd, dat aan de A.V.R.O. krachtens dit artikel de zendver gunning niet kan worden onthouden en de verdedigers van de A.V.R.O. sluiten zich bij dit judicium natuurlijk van harte aan, ter wijl de groepen van Huizen en de V.A R.A, de tegenovergestelde meening zijn toege daan. Wat zegt het artikel? „Een machti ging kan, behoudens uit hoofde van be zwaren van techniek en uitvoering, slechts wegens gevaar voor de veiligheid van den Staat, de openbare of de goede zeden worden geweigerd." Welnu, redeneeren A. V.R.O. en meerderheid van den Radioraad, als wij een vergunning tot zenderbouw aanvragen, kan de Minister haar onmoge lijk weigeren. Neen, antwoorden de ande ren, de machtiging, waarvan het artikel rept, beteekent logisch en ook, als men historisch de bepaling uitlegt, machtiging tot gebruik van een zender, machtiging dus tot uitzending, niet machtiging tot zender- bouw. De man, die deze zinsnede van het ar tikel bij amendement in de wet heeft ge bracht de anti-revolutionnair oud-Minister Van Dijk, heeft nu. omdat men van de zijde der rechtsche en socialistische obroeporga- nisaties de grootst mogelijke geldverspil ling vreest, indien de A.V.R.O. de vergun ning krijgen zou, den Minister van Water staat eens gepolst, wat zijn standpunt te dezer zake is. Maar de heele middag, waarop natuur lijk weder de gebruikelijke radio-kampioe nen in het strijdperk traden, kwam eigen lijk hierop neer, dat niet de interpellant den Minister, doch dat omgekeerd de Mi nister de Kamer polste. Welke interpretatie de voorkeur ver dient, heeft mr. Reymer voor zichzelf nog niet uitgemaakt. Maar wel ziet hij ook in, dat, zoo hij zou moeten besluiten in een zin, die leidt tot een inwilligen van het ver- zoek van de A.V.R.O., groote sommen zou den worden weggesmeten, omdat dan noodgedwongen ook de andere omroepver- eenigingen tot zenderbouw zouden moeten overgaan. Om hieraan te ontkomen, zou eigenlijk in dat geval wijziging van de wet noodig zijn. En al kon hij in derde instantie, nadat de nleitvoerders van K.R.O., V.A.R.A. en N.CR.V., zoo dit dan noodig was. op wetswijziging hadden aangedrongen, dan ook geen toezegging doen, omdat hij het ten slotte over de in- ternretatie van het huidige artikel met zichzelf nog niet eens is, hij heeft in ieder geval op nuttige wijze kennis genomen van wat in dit opzicht in de Kamer leeft. Nieuwe griffier. In het begin van de vergadering had de Kamer een nieuwen griffier benoemd, als opvolger van mr. J. J. L. Wery, die recht ga° t spreken. Mr. Wery wordt opgevolgd door mr. A. F. Schepel, wien een goede roep vooruit gaat en die den kiesgerechtigden leeftijd nog niet ten volle bereikt heeft. Er waren vier stemmingen noodig om tot een keuze te komen; de benoemde liep gedurende deze stemmingen van 32, 35. 37 tot 38 stem men op, zoodat hij het slechts met één stem won van zijn ernstigsten tegencandi- daat mr. Bruins Slot, die van 28 stemmen tot 37 stemmen steeg. De benoemde zal de plaats innemen, welke zijn vader, de raadsheer in den Hoogen Raad, mr. dr. Schepel, vroeger eenige jaren heeft ingeno men. Ingediend is een wetsvoorstel-Albarda, houdende verbod van particuliere gewa pende corpsen. De volgende week wordt het debat over de Kortingswet voortgezet. Dan komt de Surinaamsche begrooting aan de orde. Waarop dan weer een paar interpellatieij zullen volgen. HET KORTINGSWETJE. EEN SUB-AMENDEMENT INGEDIEND. Op het amendement-v. Vuuren op het z.g. Kortingswetje heeft de heer Suring een sub-amendement ingediend, waarvan de be doeling is inplaats van 6 procent 4 procent uniform te korten en de korting achter wege te laten, indien een gemeente meer dan 80 opcenten op de gemeentefondsbe lasting heft. De rest van het amendement- v. Vuuren vervalt. TE NOORDWIJKERHOUT. 2427 Febr. Gehuwde Vrouwen 28 Febr.2 Mrt Heeren Middenst. 58 Mrt Goh. en ongeh. mannen 2023 Mrt. Heeren gegoede stand 2326 Mrt. Dames onderwijzeressen 2529 Mrt. St. Jozefsgez. en andere Jonge Mannen j 1922 April Jonge Dames I 2326 April Gehuwde Mannen j *2629 April Meisjes I 6.50 10.— 6.50 15.— 10.— 6.50 10.— 6.50 6.50 VERBINDING AMSTERDAM—DEN HAAG NIEUWE WEG VOOR SNELVERKEER. Onteigeningsontwerp ingediend. Ingediend ia een wetsontwerp tot ver klaring van het algemeen nut der onteige ning, noodig voor aanleg van het in de pro vincie Noord-Holland gelegen gedee.te van den Rijksweg van Amsterdam in de richting van Sassenheim. Het verkeer op de Rijkswegen tusschen Amsterdam en 's-Gravenhage is in de laat ste jaren sterktoegenomen. Verschillende gedeelten van deze ver binding werden van Rijkswege reeds ver beterd, ten einde het tracé en het dwars profiel in overeenstemming te brengen met de daaraan door het verkeer gestel de eischen. Het is echter ten gevolge van de ter weerszijden van den weg voorko mende, over groote afstanden aaneenge sloten bebouwen, niet mogelijk den weg HaarlemSassenheim afdoende te veroo- teren. Ten einde aan de misstanden tegemoet tekomen, is een plan opgemaakt voor den aanleg van een nieuwen weg van Amster dam naar 's-Gravenhage, welke bij Sas senheim op den verbeterden bestaanden Rijksweg naar 's-Gravenhage zal aanslui ten. Aangezien herhaaldelijk de meening ge uit is, dat deze weg niet naar Sassenheim zou moeten zijn gericht, maar Oostelijk langs Leiden en 's-Gravenhage aansluiting zou behooren te geven op den weg van 's-Gravenhage naar Rotterdam, rijst de vraag, waarom nochtans aan de thaas voorgestelde oplossing de voorkeur moet worden gegeven. En dan moge allereerst worden opgemerkt, dat in de verbinding van Amsterdam naar Rotterdam zal wor den voorzien door den op het Rijkswegen- plan 1932 voorkomenden weg no. 3 (over Bodegraven), en dat een tweede reclit- streebsche verbinding tusschen Amster dam en Rotterdam nog niet noodig is. De thans aan te leggen weg van Am sterdam door de Haarlemmermeer naar Sassenheim beoogt het verkrijgen van een rechtstreeksche verbinding van Amsterdam met 's-Gravenhage en het geheele woon gebied tusschen die plaats en Oegstgeesb. Zulks behoort naar de meening van den Minister op zoodanige wijze te geschie den, dat de groote kosten, die aan de ver betering van den weg tusschen 's-Graven hage en de Haagsohe Schouw (Oegstgeest) zijn besteed, eerst volledig tot haar recht moeten zijn gekomen, voordat men aan an dere oplossingen kan denken. De weg zal daarna den Riekerpolder doorsnijden en na kruising van de ring vaart van den Haarlemmermeerpolder in dien polder grootendeels den Sloterbocht volgen. In het Zuidelijk gedeelte van dien polder zal hij den Slotertocht verlaten in de richting van Sassenheim. Door den weg aldus te traoeeren kan worden bereikt, dat de aanwezige bebouwingen behoudens eenige kleinere gebouwen in de nabijheid van het beginpunt te Amsterdam en op den Ringdijk van den Haarlemmermeer- polder, worden vermeden. De weg zal in de eerste plaats voor het snelverkeer met motorrijtuigen worden in gericht en bestemd. Daartoe zal hij een verkeersbaan krijgen, die aanvankelijk >p 6 meter breedte wordt aangelegd, om la ter naar behoefte bot 8,5 M. en 11 M. te worden verbreed.. Ten gehoeve van de wiel rijders worden vrijliggende rijwielpaden gemaakt. Hoewel het uitermate gewenscht is om uitwegen op dezen weg te beperken en be bouwing langs of aan den weg tegen te gaan, moet onder de bestaande omstandig heden er rekening mede worden gehouden, dat landelijk rij verkeer en in de toekomst ook langzaam plaatselijk verkeer zich aan den weg ontwikkelt in verband met de snijding van perceelen en met bewoning in de streek. Om de nadeelen hiervan voor het snelverkeer te ontgaan, moet de moge- worden opengehouden. Terwijl de kosten voor den geheelen weg in eersten aanleg, worden geraamd op ongeveer 8 millioen gulden, zullen de daar in begrepen hoogere kosten voor breedere onteigening, die voor de toekomst noodig wordt geacht, ongeveer 75.000 bedragen. In overeenstemming met de eischen, welke aan den weg voor snelverkeer moe ten worden gesteld, zal de voor dit ver keer bestemde rijweg de kruisende wa- I gen, voor zoover daarop verkeer van be- teekenis voorkomt, door middel van via ducten overbruggen. Ook de het tracé kruisende spoorwegen zullen deri weg niet gelijkvloers kruisen dooh door middel van bruggen daaroverheen worden geleid. De terreinstrook voor den weg zal een kruinsbreedte van ten hoogste 43 M. ver krijgen. Ten einde de terreinen, welke voor den ontworpen wegaanleg noodig zijn, in eigen dom te verkrijgen, is dit ontwerp inge diend. Dit nummer bestaat uit vijf bladen waaronder geïllustreerd Zondags blad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Zal Painlevé vandaag met zijn kabinet klaar komen? (Buitenl., 3de blad). Een laatste poging van den Volken- bondsraad om het groote offensief der Ja panners tegen Sanghai te voorkomen. De aanval zou evenwel reeds begonnen zijn. (Buitenl., 3de blad). BINNENLAND. De nieuwe Rijksweg AmsterdamSas senheim. (1ste blad). Sub-amienidiemient op de Kortingswet. (lste blad). Interpellatie-Van Dijk over de radio apparatuur (lste blad). VAN ONZEN SPAANSCHEN CORRESPONDENT Bladz. 1 HILLEGOM IN VROEGER DAGEN Bladz. 15 GEÏLLUSTREERDE PAGINA VOOR DE DAMES Bladz. 7 ALPHEN AAN DEN RIJN. JUBILEUM. Maandag herdenkt Cornelis van Frank- foort den dag dat hij gedurende 50 jaren onafgebroken als loodgieter en kopersla ger werkzaam is bij de Firma Ponsioen Zoon te Alphen a. d. Rijn. Ais bijzonderheid kan worden vermeld, dat zijn beide zoons Cornelis en Johannes van Frankfoort ook reeds respect. 20 en 19 jaar bij dezelfde Firma als electro-mon- teur en verwarming-monteur werkzaam zijn, en dat zijn zuster mej. Heintje van Frankfoort alsdan 43 jaren bij de familie Ponsioen dienstbode is. Terzelfder tijd bestaat de zaak der Fa. Ponsioen Zoon dan 95 jaar, waarvan de leiding nu berust bij de kleinzoon van den oprichter Gerardus Stekelenburg Ponsioen, die tevens ook oprichter was van de eerste Gasfabriek hier ter plaatse op 17 Augus tus 1858. HET BR00DBESLUIT. Gesneden brood moet verpakt worden afgeleverd. Bij Kon. Besluit is in heb Broodbesluit o.m. een nieuwe bepaling opgenomen, vol gens welke gesneden brood uitsluitend in een verpakking, waarin het aan de ver bruikers kan worden afgeleverd en die het geheel omhult, mag worden vervoerd, of in winkels of werkplaatsen, bij winkeliers of bakkers in gebruik, teu verkoop in voor raad worden gehouden of afgeleverd. De Geldschieterswet. In het Staatsblad is opgenomen de door het Kamerlid mr. dr. G. van den Bergh ont worpen en door de Tweede Kamer aange nomen Geldschieterswet, die tegengaat den woeker met leeningen en voorschotten aan particulieren. Intusschen dient nog een door de regee ring op te stellen algemeene maatregel van bestuur uitgevaardigd te worden, voor dat de wet in werking kan treden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1