23ste Jaargang
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1932
No. 7131
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE KATHOLIEKEN
IN DE CORTES.
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week'f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Ret Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bi]
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt a
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V Ontevredenheid kweeken.
Er is tweeërlei ontevredenheid.
Er is een ontevredenheid-, die ontstaat
uit een verlangen om te bereiken wat goed
voor ons is en redelijkerwijze door ons
bereikt worden kan. Deze ontevredenheid
openbaart zich in een streven naar dat
goed.
Tot op zekere hoogte moéten wij allen
in dezen zin ontevreden zijn.
't Is de ontevredenheid van de jonge
vrouw, die de wereld verlaat, om als reli-
gieuse zich geheel en direct te kunnen ge
ven aan den dienst van God.
't Is ook de ontevredenheid van den
hui-svader, die, wetend dat hij met zijn
arbeidskracht voor zijn gezin meer ver
dienen kan, geen geoorloofd middel nalaat
om inderdaad een hooger loon te bereiken.
Dat is wat wij zouden kunnen noemen:
de geestelijk-gezonde, levenskrachtige en
ook vaak b 1 ij d e ontevredenheid.
Maar er is ook een ontevredenheid, wel
ke een geestelijke misvormdheid open
baart, die in haar werking de kracht van
het leven ten slotte ondermijnt en de blij
heid ontrooft.
't Is die ontevredenheid, die 't zij ze
kruipt en kronkelt langs den grond, 't zij
ze opspringt en oplaait tot actie, altijd
verraadt een zieken, eeh naren geest t
is die ontevredenheid, die ten slotte haar
doel vindt.in zichzelve.
En 't is die ontevredenheid, welke in en
door de partij als de S. D. A. P. wordt ge
voed en gekweektl
Neen, w ij zijn, gelukkig, niet zoo be
perkt en bekrompen in onze waardeeriag,
dat wij niet zouden erkennen, dat er onder
wat door de S. D. A. P. wordt beoogd ook
goede dingen moeten worden geconsta
teerd!
Maar in en boven dat goede streven
overheersckt de propaganda van een on
tevredenheid, die is: onredelijk en onge
zond we mogen zeggen: heilloos en ver
derfelijk
Een frappant staaltje weer 'ns daarvan.
't ls een feit, dat de socialisten in de
Kamer hebben gepleit voor afschaffing
der opcenten op ongebouwde eigen
dommen. En, nu de Minister deze afschaf
fing heeft voorgesteld, spreekt het „Volk"
van „een brutale klassewetgeving, die bij
de beesten af is"!....
Dat is echt het „Volk".
Alles, wat van de .Regeering komt, is „bij
de beesten af". Ook al hebben de partijge-
nooten het pas met hart en ziel verdedigd
en aanbevolen!....
Zóó wordt in de S. D. A. P. ontevreden
heid gekweekt!
HET AMENDEMENT OP HET
KORTINGSWETJE.
Zes procent der uïtkeeringen inplaats
van 3 procent der wedden.
Het amendement-Van Vuuren-Rutgers
van Rozenburg, dat gisteren bij de Twee
de Kamer is ingediend op het z.g. Kor
tingswetje, vervangt de korting van 3
procent der wetten door 6 procent der
uitkeeringen. Deze korting wordt terug
gebracht van 6 op 3 procent als de ge
meente meer dan 40 opcenten op de ge-
meentefondsbelasting heft, terwijl deze
opcenten niet progressief worden gehe
ven.
Er wordt in het geheel geen korting
toegepast indien de gemeente meer dan
80 opcenten op de gemeentefondsbelas
ting heft (in welk geval krachtens de
wet nimmer progressie plaats heeft).
De korting aan de provinciën wordt
uit de wet gelicht.
Het verband tusschen korting en sa
larissen vervalt geheel.
WEL SCHOLEN, MAAR GEEN LEERLINGEN.
(Van onzen bijzonderen Spaanschen correspondent).
MADRID, 9 Febr. 1932.
De „Accion Nacional" (de Nationale
Actie) is de Katholieke propaganda-vereeni-
ging, waaronder alles ressorteert, wat de
po.itiek betreft. Zij heeft overal in het land
.vertakkingen, wat eerst reoht tot uiting is
gekomen" bij het protest tegen het decreet
van de ontbinding der Jezuieten-orde.
Tooh moet men den invloed der Natio
nale Actie niet overschatten. Zij is het beste
te kenschetsen als een begin van een Ka-
t-ho'ieke partij. Een Katholieke partij, die
werkelijk een éénheid vormt, is er in Span
je nog niet. Er zijn een aantal groepen, met
verschillende wenschen, die weliswaar alle
Katholiek zijn te noemen, maar feitelijk
alleen bij elkaar blijven, omdat ze nergens
anders kunnen worden ondergebracht. Uit
gesproken Katholiek zijn alleen de Basken
(het z.g. bloc VascoNavarro), die ten ge
tale van 16 het Baskenland en Navarra ver
tegenwoordigen, en het z.g. agrarische blok,
met 15 leden. De leider der Basken c.s. is de
heer Beunza, geboortig uit Pamplona, en
advocaat van beroep. De agrariërs zijn in
wezen monarchistisch, maar zij dienen zich
aan alsagrariërs. Hun chef is Martinez
Velasco. Propagandisten z.ijn vooral Gil Ro
bles en Lamamie de Olairac.
Tot de afgevaardigden van Baskenland
en Navarra behoort ook de priester Pildain,
kanunnik, en hoogleeraar aan het Semina
rie van Yitoria. Behalve hem zijn er nog
■vijf andere priesters in de Cortes, en ver
scheidene op zichzelf staande elementen
(allen zonder leiderdie weliswaar allen
gerekend kunnen worden, de Katohlieke be
ginselen te zijn toegedaan, maar er blijk
baar niet toe hebben kunnen komen, om
zich bij een bepaalde Katholieke partij aan
te sluiten of er zelfs een te vormen. Als men
nu weet, dat het gezamenlijk aantal Katho
lieken in de Kamer over de honderd man
bedraagt, dan beseft men eerst goed, wat
een versnippering van krachten hier plaats
heeft.
Toch is de toestand verre van hope'oos te
noemen. Men ontveinst zich niet in Katho
lieke kringen, dat de eerstvolgende maan
den een ware terreur kunnen brengen. Maar
het verzet groeit, en eindelijk schijnt het
volk uit zijn sombere berusting te ontwa
ken. Het is feitelijk niet alleen berusting.
Het is voor een goed deel ook onverschillig
heid en goedgeloovigheid. Slechts heel lang
zaam dringt het tot de hersenen van de
menschen door, dat ze bedrogen zijn. Maar
om nu in actie te komen
De Spanjaard is een somber wezen. Ech
te vroo'ijkheid zal men maar zelden bij hem
aantreffen. Dat is opmerkelijk bij een ge
legenheid als Carnaval. Ik bedoel de on
schuldigste ziide van deze pret de ellen
lange optochten, die door de straten trek
ken, en toch menig onderdeel bevatten, dat
den lachlust gaande maakt. Een massa volk
was hier, Zondag, op de been en bewoog
zich langs de heerlijke boulevards, die deze
stad rijk is. Er heerschte werkelijk een ge
zellige stemming en toch: de Spanjaard
is niet gezellig. Hij lijkt koud. en in zichzelf
gekeerd. Hij kan niet hartelijk lachen. Maar
hij is waardig. Op een Hollandsche ker
mis zou hij zich allerminst thuis voelen.
Ik kan het niet genoeg herhalen dat
de zaken zóóver hebben kunnen komen in
dit door godsdiensthaters geregeerde land,
is voor een goed deel mógelijk gemaakt door
de vrijwel Oostersche onbewogenheid der
Spanjaarden. Want werkelijk, dit volk is
zijn Kerk en godsdienst niet vergeten. Ze
zijn niet allemaal als de heer Alexander
Lerroux, die eenmaal in een artikel („Het
hart op de lippen") ronduit verklaarde:
„Verscheurt de registers van het bezit,
rukt de Zusters in de kloosters den sluier
af, en maakt haar tot moeders, slaat neer,
steelt en steekt in brand!" Ze zijn niet alle
maal een Pilatus-figuur als Alcal& Zamora.
Het geduld van den Spanjaard moet wel
haast teneinde zijn. Maar vooralsnog be
paalt hij zich ertoe, met meer nauwgezet
heid zijn kerkelijke plichten te vervu.len.
Het is treffend te zien, hoe goed bezocht
een Hoogmis in de hoofdstad is. En ook
onder de Hoogmis worden tal van Commu
nies uitgereikt waarbij, volgens de stich
tende gewoonte van dit land, een misdie
naar met brandende kaars den priester ver
gezelt. Voegen wij erbij, dat al'es, wat wij
in Holland hebben parochieblaadjes, bi
bliotheek, apostolaat der pers, parochiale
vereenigingen ook hier geen onbekende
zaken zijn, al is het soms op ietwat kleiner
schaal.
De groote moeilijkheid zal voorloopig blij
ven, om alle weldenkende elementen tot één
krachtdadige actie samen te brengen. Zoo-
als meestal gebeurt in een Katholiek land,
is ook hier geen sprake geweest van organi
satie. Men ziet het in, nu hetnog niet
te laat is. Sprekend voor wat er in de har
ten der menschen leeft, is de voortdurend
krasser wordende taal der Katho'ieke bla
den, ondanks het dreigend gevaar voor
schorsing; en verder bet feit, dat voor
verscheidene Colleges, tot voor korten tijd
door de Paters Jezuïeten beheerd, en thans
heropend als staatsscholen, zich bijna geen
leerlingen komen aanmelden; in San Se-
bastiaan hebben zich voor 't College twee
leerlingen van de tweehonderd aangeme'd;
in Barcelona geen enkele! De ouders
weigeren eenvoudig hun kinderen naar
scholen te zenden, waar men hun den gods
dienst onthoudt en waar bovendien het
gehalte van het onderwijs er niet op
vooruit is gegaan.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 18 Februari.
K0RTINGSWET.
Voortgezet worden de beraadslagingen
over het z.g. Kortingswetje.
Minister de Geer had nog iets willen
zeggen over de kwestie van do uniforme
korting. Hedenochtend is echter een amen
dement ingediend. Daarom zal spreker
deze kwestie bij het amendement behande
len.
De heer v. d. Tempel (S.D.A.P.) stelt
voor de beraadslagingen te schorsen.
De V oorzitter had willen voorstellen
de beraadslagingen te schorsen, na de alge-
meene beschouwingen. Het amendement is
van de heeren v. Vuuren en 'R*utgers van
Rozenburg.
De heer Marchant (V.D.) zegt, dat
het amendement een geheel andere strek
king aan het ontwerp kan geven. Het is be
ter, de algemeene beschouwingen niet te
sluiten.
De heer Beumer (A.R.) ziet niet in,
waarom de algemeene beschouwingen niet
kunnen gesloten worden.
De V oorzitter acht het thans beter
de algemeene beraadslagingen open te hou
den. Dit voorstel van den voorzitter wordt
aangenomen.
De behandeling van het ontwerp zal
Dinsdag worden voortgezet.
RADI O-INTERPELLATIE.
Geen enkel resultaat. Een
verloren middag.
Aan de orde is de interpellatie Boon naar
aanleiding van onlangs p.aats gevonden
hebbende publicaties over de voorgeschie
denis der toestandkoming van het zendtijd-
besluit van 15 Mei 1930.
De heer Boon (V.B.) weet niet, hoe de
bekende brief van de Katholieke en Chris
telijke Omroepvereenigingen in handen van
de A. V. R. O. is gekomen. De publicatie
ervan is afgekeurd door velen, die anders
publicatie van vertrouwelijke stukken als
iets zeer gewoons beschouwen. De Radio-
raad, waarvan men schrijft, dat er een lek
moet zijn, waardoor spr. van allerlei dingen
kennis heeft gekregen, heeft nooit den brief
onder de oogen gehad en er geen advies
over gegeven. Dit laatste is juist de grief
In den loop zijner rede deelt spreker mee,
dat zijn geestverwant, prof. v. d. Bilt, na de
V.A.R.A.-uitzending van „Des Keizers Koe
lies" te hebben gehoord, zoo verontwaar
digd was, dat hij tegen middernacht den
Minister van Waterstaat heeft opgebeld,
om te protesteeren tegen de toelating van
een dergelijke uitzending. (Beweging).
Voorts betoogt spreker, dat onwaar is de
bewering, als zoude spreker's vrouw, die
lid van den Radioraad is, hem van vertrou
welijke zaken, die in dien Raad behandeld
worden, op de hoogte stellen.
Voorts gaat spreker na, wat gebeurd is
tusschen K.'R.O. en N.C.R.V. eenerzijds en
den Minister anderzijds, met de aanbieding
van een schema-zendhesluit van den heer
van der Deurne aan den Minister. Spreker
leest een anoniemen brief voor, dien hij
reeds lang geleden ontving en waarin stond,
dat het zendtijdbesluit aan den Minister ge
dicteerd was door de beide genoemde ver
eenigingen, maar spreker vond 't te fan
tastisch, zoodat hij er geen gebruik van wil
de maken. Nochtans bleek het later waar te
zijn.
Mr. v. d. Deurne heeft op 5 Mei voor de
microfoon gezegd heden te hebben om te ge
looven, dat het zendtijdbesluit gereed was.
(Vroolijkheid). De minister heeft tot den
A.V.R.O. gezegd: „maak je niet ongerust:
er komt niets van wat die anderen willen".
Op 15 Mei kwam het zendtijdbesluit.
Is men nu nog verbaasd, dat er bij den
A.V.R.O. om het zacht uit te drukken,
geen volledig vertrouwen is in den minis
ter? Pa-stoor Perquin heeft gezegd, dat hij
niet met den minister had gesproken en
geen invloed op hem had trachten te oefe
nen. Dat was onwaar. Maar het verkeerde
is, dat het verborgen moést blijven, omdat
er iets was gebeurd, dat het daglicht niet
kon zien.
Spr. stelt aan het 9lot van zijn interpel
latie eenige vragen.
De Minister van Waterstaat,
de heer R e y m e r, zegt, dat de Radioraad
met de verschillende omroepvereenigingen
besprekingen heeft gevoerd over de sa
menstelling van een nationalen omroep,
maar die besprekingen leidden niet rot
overeenstemming. Later heeft de Radio
raad een advies uitgebracht, maar spr.
wijst er met nadruk op, dat niemand daar
voor een goed woord over heeft gehad. De
heer Boon hebft zich nu bij dat advies
aangesloten, maar de A. V. R. O. verklaar
de toen, dat een regeling volgens dat ad
vies den Nederlandschen omroep zou ma
ken tot een voorwerp van spot voor geheel
Europa.
Spr. handhaaft zin voor zin, wat hij
vroeger heeft gezegd over de zendtijdver-
deeling.
De heer Boon zegt, dat er een Neder-
landsche omroep moet zijn, maar de Ne
derlanders zitten niet alleen in den hoek
van den interpellant, maar ook dakr en
ook daar. (Spr wijst naar de rechterzijde
en naar de sociaal-democraten).
Een onderhoud met de N. C. R. V. is
door den voorzitter dier vereeniging ge
vraagd en het heeft op 19 April plaats ge
had. Spr. heeft toen den heer Van den
Deure gevraagd, schriftelijk uiteen te zet
ten zijn bezwaren tegen het advies van den
Radioraad. De wijze, waarop de ondertee
kenaars van den brief, daarna door spr.
ontvangen, hun inzichten hebben gefor
muleerd, blijft voor hun rekening.
Spr. heeft verder volkomen overgenomen
het advies van den Radioraad met betrek
king tot het algemeen program en tot de
toewijzing aan de kleinere omroep-organi-
saties. Nu zegt de heer Boon, dat spr. het
zendtijdbesluit van N. C. R. V. en K. R. O.
heeft overgenomen, maar reeds in den Ra
dioraad was een deel der leden van mee
ning, dat het recht van de geestelijke stroo
mingen moest worden erkend. En die ge
dachte kwam ook al tot uiting in het rap
port der commissie-Ruys de Beerenbrouck
van 1926. Het zendtijdbesluit moet worden
gezien als een middel om aan de verschil
lende levensbeschouwingen gelegenheid te
geven, zich te uiten, op voet van gelijkheid
en wederkeerigheid.
Spr. heeft op 19 April den heer van der
Deure gezegd, dat hij bleef vasthouden
aan een algemeen program als grondslag
van een nationalen omroep. Spr. heeft in
derdaad op 24 April een brief ontvangen
van de voorzitters van de N. C. R. V. en
den K. R. O., waarin van de door den in
terpellant genoemde punten inderdaad ge
wag gemaakt is en waarvan de bewoordin
gen uiteraard voor rekening van de stel
lers van den brief blijven.
Een schrijven, als in de derde vraag van
den interpellant wordt genoemd, bestaat
niet. Spr. heeft den voorzitter van de A. V.
R. O. ontvangen, herinnert zich niet pre
cies meer, wat besproken is, maar heeft
aan dr. Molhuysen gelegenheid gegeven,
I' zijn zienswijze te uiten.
In het advies van den Radioraad van
7 Maart is ook een zeadtijdverdeeling in
overweging gegeven. Er was geen aanlei-
ding om over het advies van N. C. R. V.
I en K. R. O. de meening van den Radioraad
te vragen.
Spr. heeft het advies van den Radio-
raad inzake de zendtijdverdeeling gevolgd
en is er alleen ten aanzien van de percen
tages van afgeweken. Spr. heeft aan de
Eerste Kamer meegedeeld, niet de leiding
der omroepvereenigingen aanvaard te heb
ben, omdat dit inuerüaad juist is. Dat zij
de kans op omroep-vrede zou hebben ver
nietigd, is onjuist.
De heer Van D ij k (A.R.) noemt de in-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Duitsche Ontwapeningsvoorstellen
gunstig te Genève ontvangen. (Buitenland
2de blad).
De ex-koning van Saksen overleden.
(Buitenland, 2de blad).
Het Japansche ultimatum aan China
overhandigd. (Buitenland, 2de blad).
BINNENLAND.
Ingrijpend amendement op het z.g. Kor
tingswetje. (1ste blad).
Uitsluiting in het heerenkleedingbedrijf
(1ste blad).
Radio-interpellatie in de Tweede Kamer.
(lste blad).
Badseizoen aan de Noordzee, (lste blad).
De moening der regeering over de loo-
nen. (lste blad).
Zware brand in Felix Meritis. (lste blad.)
TIEN JAAR DRAADLOOZEN
PERSDIENST (een artikel
met foto, van een onzer redac
teuren) Bladz. 5
VAN ONZEN SPAANSCHEN
CORRESPONDENT Bladz. 1
VAN ONZEN ENGELSCHEN
CORRESPONDENT Bladz. 4
DR. FELIX RUTTEN OVER
JERUSALEM Bladz. 7
terpellatie-Boon een opgeschroefde zaak
en vindt, dat de interpellant een aantal
bedenkelijke uitdrukkingen gebruikt heeft.
De heer Boon heeft den minister verdacht,
zich te hebben-daten leiden door sommige
omroepvereenigingen, maar do interpel
lant heeft hiervan niets kunnen aantoonen.
De heer Oud (V.D.) acht het een won
derlijk verschijnsel, dat de sociaal-democra
ten hun standpunt niet uiteen wenschen
te zetten. Zij zitten blijkbaar vast in de
radio-coalitie. De verdeeling Van den mi
nister was niet billijk. De minister ziet
nog steeds niet het verschil tusschen de
Avro en de andere omroepvereenigingen.
De Avro houdt er immers geen afzonder
lijke levensbeschouwing op na.
De heer Duys (S.D.A.P.) zegt, dat hij
niet den heer Boon heeft beschuldigd, noch
diens vrouw..
Bpr. zou een gerechtelijk onderzoek in
deze zaak wenschen.
Hij vraagt of de Minister den Radio
raad zoodanig wil samenstellen, dat de
organisaties daarin worden vertegenwoor
digd.
De heer Van Hellenberg Hubar
(R.K.) keurt publicatie van vertrouwelijke
stukken af. De radiostrijd moet niet ge
voerd "worden met spionnage en contra-
spionnage. Dat het zendtijdbesluit niet
deugt, heeft de heer Boon niet aangetoond.
De heer K r ij g e r (C.H.) zegt, dat met
geen woord waarschijnlijk is gemaakt, dat
de Minister iets ontoelaatbaars gedaan zou
hebben. De Minister heeft den gang van
zaken uiteengezet en spr. kan zich daar
mede vereenigen.
De heer Schokking (C.H.) bestrijdt
den heer Oud, die een bijdrage leverde
tot de wenschelijkheid, dat de politiek uit
de radio dient te verdwijnen.
Spr. houdt voorts een pleidooi voor sa
menwerking, om te komen tot een alge-
meenen omroep, waarbij de rechten der
verschillende groepen gewaarborgd zijn.
De heer Slotemaker de Bruine
(C.H.) herinnert er aan, dat één der on
derteekenaars van den bewusten brief m
't openbaar gezegd heeft, dat hij geen in
vloed uitgeoeieud had op den Minister.
Spr. keurt dit af en is verheugd, dat de
Minister de strekking van den brief, zoo
als die er uit te lezen is, afkeurt.
Minister lleymer repliceert. In
zake de vraag van den heer Duys, zal spr.
advies aan den Radioraad vragen. Hij kan
nu geenerlei toezegging doen.
De heer Boon (V.B.) dupliceert.
De interpellatie wordt gesloten.
De vergadering .wordt verdaagd.
CONTINGENTEERING VLEESCH-
INVOER.
Naar alle waarschijnlijkheid zal thans
zeer binnenkort het wetsontwerp tot be
krachtiging van de contingenteering van
vleeschinvoer naar de Tweede Kamer
worden gezonden. Gisteren is het im
mers met het advies van den Raad van
State weer naar het betreffende depar
tement gegaan. „Bbld."
