23ste Jaargang
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1932
No. 7126
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE SCHORSING VAN „EL DEBATE"
BINNENLAND
S)e£cid6clie0oii^Gmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f150 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2-60 per kwartaal
Franco per port f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt 4,
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Onze bijzondere Spaansche
correspondent schrijft over de
vrijheidsbelemmering in Spanje
MADRID, 7 Febr. 1932.
Het Katholieke dagblad „El Debate"
blijft voorloopig geschorst. Dat heeft de
heer Alcala Zamora nog eens extra beves
tigd. Voor onbepaalden tijd. Over de re
den daarvan zoo aanstonds.
Nog nooit heeft de pers in Spanje zulk
een afsohuwelijken boestand meegemaakt
als thans. Zelfs liberale bladen geven toe,
dat het onder de dictatuur van Primo de
Rivera met zóó erg was. Toen had men
hier een voorafgaande keuring van de bla
den. Die hebben we nu nog, maar onder
een anderen uaam, en met veel schadelij
ker uitwerking. De opzet is heel anders.
Thans kunnen de bladen alles publiceeren,
maar ze weten, dat, als ze het doen, ieder
oogenblik schorsing voor on bepaalaen tijd
te wachten is. Want er zijn zekere vage
artikelen in de wet, die onmiddellijk toege
past kunnen worden, zoodra er maar iets
in de pers verschijnt, wat de regeering on
aangenaam is. Dan zijn er van die voor
afgaande vriendelijke waarschuwingen,
goedbedoelde wenken, (o, zoo goed be
doeld!), olwel: een rondschrijven aan de
gouverneurs van de provmeies, welk schrij
ven deze heeren alsdan ter kennis van de
respectievelijke pers brengen. Het is n
methode van vooralgaand angstaanjagsn,
welke lederen dag weer verhindert, dat de
bladen hun meening zeggen en welke hen
dwingt, om hun eigenlijke opinie te ver
minken. Geen wonder, dat men reed« ©en
vergelijking heeft gemaakt tusschen wat
de dictatuur in zeven jaar tegen de
pers heeft gedaan, en wat er i n tien
maanden van „bevrijding'' en democra
tie is gebeurd. Up die wijze werkt de wet
reeds, zonder dat ze wordt toegepast. En
z o o a 1 s ze werkt, staat het niet eens in
de iettér van de wet. Wanneer dan bij on
geluk een of ander blad de vage voorschrif
ten met met de juiste woordenkeus heeft
weten te omzeilen, volgt onmiddellijk en
onverbiddelijk de zwaarste boepassing
schorsing. Dat is dan ook het geval geweest
met „El Debate*'. Andere bladen hebben
óók geprótesieerd tegen het bekende de
creet inzake de opheffing der Jesuieten-
orde. Maar ze hebben dat op minder recht-
streexsche wijze gedaan, minder heftig, en
veel handiger: door b.v. te zeggen, *iat
ze niet in staat waien, kritiek uit te
oefenen; dat er in zulke gevallen geen juis
ter commentaar geleverd kon worden, dan
door te zwijgen! En zoo werd „El Debate"
het kind van de rekening. Een openlijke
beoordeeling van het betreffende decreet
zal men voorloopig in geen enkele Spaan
sche courant aantreffen; d.w.z.: een beoor
deeling naar waarheid. Tot schade van net
openbare leven, waarin de pers zulk een
vooraanstaande plaats inneemt.
Ziedaar de vrijüeid van deuken, die de
mannen .der revolutie een eersten eisch
genoemd hebben 1 Zouden er nog wel eou-
te liberalen, mannen der vrijheid, onder
hen zijnl De vrijheid, die zy brengen, is
de vrijheid des verderfs.
Zoo zijn de feiten. Vrijheid van gedachte
om zijn gedachte te uiten bestaat niet
WAAROM DE JEZUÏETEN
VERVOLGD WORDEN.
in deze democratische republiek. Wat we
wel hebben: een groepeering van feitelijk
onwettige partijen, zooals die der monar
chisten, die wèl bestaan mogen, op voor
waarde, dat ze hun beginsel niet al te vu
rig verdedigen 1
Dè onderurukking van de vrije opinie in
Spanje, de voortdurende voorafgaande be
dreiging, die de pers in haar beschavmgs-
we>rk belemmert, de plotselinge schorsing
voor korter of langer tijd, die haar als een
zwaard boven het hoofd hangt, en met één
slag het leven van een courant vernietigen
kan, zonder dat dan een waarschuwing tot
haar gericht wordt werkt met duivelscne
sluwheid. De vrijheid, die heet te heer-
schen, is als 't ware het lokmiddel, dat den
vijanden der Regeering vertrouwen moet
inboezemen, om üen aisdan in den val te
lokken, waar zij den dood vinden.
Zóó regeert ook Stalin. En werkelijk,
juist dezer dagen bevatte een revolution-'
nair blad een oproep aan het adres van de
Regeering, om met onverbiddelijke
gestrengheid op te treden tegen alwie zich
niet onderwerpt aan de revolutionnaire
beginselen, en het begrip v r ij h e i d niet
al te belachelijk te maxen! Alsof het nog
niet genoeg wasl Het blad verwijst naar
den toestand van de pers in Rusland. Daar
heeft men alleen de communistische peis,
die van begin tot eind aan de verdediging
van de Sovjets gewijd is; daar is de jour
nalist slechts een onüei deel van het rader
werk van den commumstiscken Staat 1
Geen wonder, dat hier in andere bladen,
dan die, welke de Regeering zijn toege
daan, verband gelegd wordt tussoüen Mos
kou en Madrid. De z.g. „vierde gelofte
waarop de uitdrijving der Jesuieten go-
grond is, (deze gelofte beteekent dan de
gehoorzaamheid der Orde aan een buiten-
landsche macht den H. Stoel) is slechts
een erbarmelijke uitvlucht. Die gelofte slaat
slechts op een deel der Jesuieten terw.jl
bovendien de gehoorzaamheid aan den
Paus voor alle Katholieken plicht is, zoo
dat men op die manier alle Katholieken
van Spanje op straat zou moeten zetten.
Het antwoord der Katholieken nu komt
hierop neer, dat zij met minstens evenveel
recht van de Regeering kunnen zeggen,
dat deze zelf van een andeie macht af
hankelijk is! Voeg daarbij het geweldig
aantal vrijmetselaars in Ge Kamer min
stens 180 van de 400. Nu worden heel veel
dingen duideJyk. Nu wordt alles duidelijk.
De haat der Loge tegen het Vatioaan en
de Katholieke Kerk verklaart het vrij-
metselaarskarakter van het decreet, waar
bij de gehoorzaamheid aan den H. Stoel
ais een staatsmisdryf wordt uitgelegd.
Communisme en vrijmetselarij, die opper
machtig" zyn id Rusland en Mexico, heb
ben thans vrij spel in Spanje, en hun eerste
doel is: een stelselmatige vervolging van
de Katholieke Kerk, zonder éénig middel
te verafschuwen. De ontbinding der Je-
suieten-orde is siechts een onderdeel. Maar
men heeft de maatschappij reeds m haar
geledingen getroffen m het onderwijs,
in de liefdadigheid, in het particuliere i©-
ven en in het godsdienstige.
UITVOER VAN ZUIVELPRODUCTEN.
Waren-uitwisseling gevraagd.
De Bond van Kaasproduoenten te Gouda,
vakbond voor de zelfkazende veehouders
in Zuid-Holland en Utrecht, heeft aan ile
ministers van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw en van Financiën een adres ge
richt, waarm aangedrongen wordt op het
spoedig tot stand brengen van een wareu-
clearing tusschen Nederland en Duitsch-
land, met dien verstande, dat niet alleen
in beide landenbij banken voor waren-
levering gestorte bedragen tegenover
elkaar worden uitgewisseld, maar dit zoo
danig wordt uitgebreid, dat feitelijk een
uitwisseling ontstaat, doordat de diverse
landen zelf garant moeten zijn voor de ricli-
tige betaling van de ingevoerde goederen.
De bond is van meening, dat deze maatre
gel, verbonden aan een regeling, dat tegen
over uitvoer uit Duitschland, ook uitvoer
naar Duitschland moet staan, zoodat onze
producten niet kunstmatig worden geweerd,
terwijl wij ongestoorden invoer toelaten,
ons een machtigen steun kan bieden bij den
strijd om het behoud van voldoende afzet
gebied.
DE BOUWVAKARBEIDERS EN DE
CRISIS.
De voorzitters van de bouwvakbonden bij
minister Verschuur.
De voorzitters van de drie bouwvakbon
den hebben Donderdagmiddag in een on
derhoud met den minister van arbeid,
handel en nijverheid getracht aan te too-
nen, dat:
a. de contributie voor de werkloozenkas-
sen van de bouwvakbonden reeds zeer hoog
zijn, boven de contributies van andere kas
sen belangrijk uitgaan, terwijl de uitkee-
ringen daarentegen en absoluut en relatief
Laag zijn en de door den minister gewensch-
te verhoogingen zonder ernstig gevaar voor
de verzekering zelf en den vakbond met
kunnen worden ingevoerd;
b. er metterdaad van een crisistoestand
in de bouwbedrijven sprake is;
c. er van loonen, die een verzwaring van
contributie wettigen niet mag worden ge
sproken.
De minister vroeg, aldus de „Volkskr.".
hem de gehouden vertoogen sohriftelijk te
doen toekomen, waarna hij een en ander
zou overwegen. Toezeggingen meende de
minister nog niet te kunnen doen, hoewel
hetgeen de arbeidersvertegenwoordigers
omtrent de loonen hadden aangevoerd zijn
bijzondere aandacht had.
TWEEDE KAMER
Buitenlandsch Fabrikaat
Benige „conclusies" kwamen vervolgens
aan ue orde welke werden goedgexeurd,
oa. de conciusie van het verslag der Com
missie omtrent de inlichtingen op net adres
van K. Budiding, verffabrikant, te Utter-
loo, houdende bezwaren tegen het in be
stekken van Rijks-, gemeente- en genie-
werxen voorkomende voorkomende voor
schrift tot verplicht gebruik van Duitsche
carbolineum.
Bij dit punt lichtte de heer Korten-
horst (R.K.) een amendement toe om in
bestekken met voor te schrijven, dat bui-
teniandsche fabrikaat moet worden ge
bruikt.
Dit amendement wordt met het oog op
den prijs in 't algemeen, bestieden door
den Minister en de neer De Wilde (A.R.J.
Zuiderzeefonds.
Voortgezet wordt de behandeling van de
begroeiing van het Zuiderzeefonds 1932.
De heer Duymaer van Twist (A.il.)
merxl op, dat dit jaar de afsluiting een
voldongen feit zal zijn. Vissoüery op de
Zuiaerzee is dan veruer onmogelijk. Daar
mede is betrokken het brood van duizen
den nijvere visscuers. De Zuiderzeesteun-
wet benoort daarom mild en royaal te
worden uitgevoerd. Spr. komt voorts cot
een besprexing van de drie Koninklijke oe-
sluiten die omangs verschenen zijn in ver
band met de uitvoering uer steuuwet. Hy
critiseeit de wijze, waarop de waardever
mindering der sonopen wordt berekend. Ue
bediagen, die de uelanghebbenden zullen
ontvangen, zullen daardoor gering worden.
Op ue uitvoering dezer Koniuklyxe beslui
ten is spr. met gerust-
De lieer Van de Bilt (R.K.) ontwik
kelt dergelyke bezwaren. Een cormmavie
van beioep, bestaande uit vyf personen,
zou spr. gewenscht acnten. De Generate
Commissie is een te log lichaam voor net
benandeien dezer gevallen. De instelling
van piaatselyke commissies vindt spr. een
geiuxkige geuachte. Deze commissies zuilen
waardevolle inlichtingen kunnen verscnaf-
fen.
De verwerping der Pachtwetten door de
Eerste Kamer.
De beraadslagingen worden hierna ge
schorst om den neer H e m s t r a (S.D.)
gelegenheid te geven tot het stellen van
vragen in verband met de verwerping der
paent-ontwerpen door de Eerste Kamer.
De heer H 1 e m s t r a vraagt, of nu spoe
dig de indiening kan worden tegemoet ge
zien van meuwe wetsontwerpen.
Minister R u y s antwoordde daarop, dat
de regeering nog met de gelegenheid heeft
kunnen vinden, zich te beiaden over de
situatie, geschapen door het votum der Eer
ste Kamer in zake de Pachtwetten. De re
geering stelt zich voor, deze aangelegen
heid 6poedig in nader onderzoek te nemon.
Voor het oogenblik kan daarom nog geen
meuedeeling worden gedaan, of spoedig de
indiening van nieuwe wetsontwerpen kan
worden tegemoet gezien en uiteraard dus
ook met binnen hoeveel tijd deze indiening
kan plaats hebben.
Op een nadere vraag van den heer
H i e m 8 t r a antwoordt de minister, «.lat
omtrent den inhoud der in te dienen wets
ontwerpen geen medeueeling kan worden
gedaan.
Hierna gaat de Kamer weder met de
behanueling der begrooting van het Zui
derzeefonds verder.
De heer Heemskerk (A.R.) bespreekt
ook de schadeloosstelling. In de Kon. be
sluiten heeft spr. bepalingen bespeurd,
die te zien geven, dat de uitkeeringen
schriel zullen zijn.
Dr. Vos (Lib.) is eveneens onbevredigd.
Hij heeft den indruk van een stroeve wer
king en veel bureaucratie.
Minister R e y m e r betoogt, dat hij als
grondslag voor de besluiten genomen heeft
EEN PAUSELIJK WOORD.
Z.H. Paus Pius XI zegt ih zijn Ency
cliek over de retraite:
„Het is onze heiligste wensch, dat in
breeder omvang en in ruimer kring voor
de Katholieke leeken gelegenheid zal
worden gegeven om retraite te houden,
en dat die gelegenheid door hen zal wor
den aanvaard".
Meldt U dus aan in bet t- Olemens-
retraitehuis te Noordwijkerhout (Telef.
6048) voor een der volgende retraiten:
1720 Febr. Geh. Dames Middenst. 10.
2124 Febr. Jonge Middenstanders 10.—
2427 Febr. Gehuwde Vrouwen 6.50
28 Febr.-2 Maart Heeren Middenst. 10.
58 Maart Geh. en ongeh. mannen 6.50
de beraadslagingen over de herziening der
Zuiderzeesteunwet. Getracht is een rege
ling te vinden, die zooveel mogelijk tege
moet komt aan de belangen der slachtof
fers. Het komt nu geheel aan op de uitvoe
ring. Laat men nu afwachten hoe de zaak
zal loopen. Een beroepsinstantie is niet
noodig. Alvorens te beslissen zal spr. vo«»r
ieder geval het advies inwinnen van de
Generale Commissie. Als één der richtlij
nen zal voor den rijksdienst gelden, dat
menschen zooveel mogelijk in andere be
drijven worden geplaatst. Ook zal de com
missie een sociale taak hebben.
De begrooting wordt aangenomen z. h. s.
De vergadering wordt gesloten.
NIEUW GEBOUW VOOR DEN
OCTROOIRAAD.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
een suppletoire begrooting voor 1931 goed
gekeurd, waarop 440.000 werd aange
vraagd voor aankoop van grond en ale eer
ste termijn van de bouwkosten voor een
nieuw gebouw van den Octrooiraad te
's Gravenbage.
De totale kosten van het gebouw zullen 9
ton bedragen, waarvan 2 ton voor den
grond.
PR0V. STATEN ZUID-HOLLAND.
Mr. dr. J. Sahokking, benoemd tot lid
van den Raad van State, zal ophouden lid
van de Prov. Staten van Zuid-Holland te
zijn.
Opvolger op de lijst ie mr. dr. J. van
Bruggen, voorzitter van den Raad van Ar
beid en lid van den Gemeenteraad te Dord
recht.
DE K.R.O.-FILM OP TOURNéE IN
ZUID-HOLLAND.
De propaganda-film van den K.R.O. zal
in de week van 1520 Februari de volgende
tournée in onze omgeving maken:
Maandag 15 Februari.
Oegstgeest in het R. K. Vereeni-
gingsgebouw „St. Wi.librordus". Kinder
voorstelling 4 uur. Avondvoorstelling 8 uur.
Warmond in Hotel „De Zon". Kinder-
dervoorstelling 3.45 uur. Avondvoorstelling
8 uur.
Dinsdag 16 Februari.
Voorschoten in het R\ K. Vereeni-
gingsgebouw „St. Aloysius". Avondvoor-
stel, ing 8 uur.
Wassenaar in de Patronaatszaal.
Kindervoorstelling 4 uur. Avondvoorstelling
8 uur.
Woensdag 17 Februari.
Zoeterwoude (Dorp) in de Patro
naatszaal. Kindervoorstelling 3.30 uur.
Avondvoorstelling 8 uur.
Vrijdag 19 Februari.
L e i d e n. In de St. Joseph-GezePen-
Vereeniging, Rapenburg 52. Kindervoor
stelling 4.30 uur. Avondvoorstelling 8.30 uur.
CONTINGENTEERING VAN WOLLEN-
STOFFEN EN CONrtCTIE.
Prijsopdrijving door binnenlandsche
fabrikanten weersproken.
In de op 10 Februari te Amsterdam ge
houden vergadering van winkeliers, im-
p.tours en handelsagenten in dames- en
kinderkleeding, is door den voorzitter dier
veigadering, den heer C. H. Vogelzang, me
degedeeld, dat de binnenlandsche fabri
kanten hun prijzen zullen gaan verhoogen,
terwijl de aangekondigde prijsverhooging
reeds een marge van 20 pet. mocht berei
ken en dat ongetwijfeld verdere prijsver
hooging zou volgen.
Waar bij de Vereeniging van Tilburg-
sche Fabrikanten van Wollenstoffen, een
der groepen, die het meest geinteresseerd
is bij f1* e aangelegenheid, van prijsver
hooging resp. plannen daarvoor, niets
bekend is, heeft deze Vereeniging zioh tot
den heer Vogelzang gewend met verzoek
te w'1'—mededeeleii op grond van welke
gegevens hij meende te mogen spreken als
hij te Amsterdam deed.
De belanghebbende fabrikanten zien nl.
in de bedoelde uitlating van den heer Vo
gelzang op de eerste plaats een poging om
bet groote publiek tegen de contingentee-
ring, die overigens pas een paar dagen
in werking is, door verhalen over prijsver
hooging, op te zetten, een methode van
bestrijding, die niet reëel is, tenzij men
inderdaad met feiten kan aantoonen, dat
de contingenteering door de binnenland
sche fabrikanten zou worden misbruikt
voor prijs opdrijving.
Nederl. Nationale Bedevaart naar Lourdes.
Het oomité tot samenstelling van Neder-
land6ohe Bedevaarten verzoekt ons te be
richten, dat de groote Nationale Bede
vaart naar Lisieux en Lourdes dit jaar zal
vertrekken op 18 Juli a.s. naar Lisieux en
op 19 Juli naar Lourdes.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het kroningsfeest van den Paus. (Bui
teland, 3de blad).
Overeenstemming inzake den datum der
a.s. Herstelconferentie. (Buitenl. 3de blad).
De strijd in Sjanghai. (Buitenl. 3e blad).
BINNENLAND.
Wat de schipper van de „Bona Spes"
ondervond bij de ramp te Dinteloord.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Vrachtauto te Enschede door de spoor,
bootr.en gereden. Chauffeur zwaar ge
wond. (Gem. Berichten, 3de blad).
SPORT- EN WEDSTRIJDEN.
Het overzicht van den morgen te spelen
voetbalwedstrijd Nederland—België, (4de
blad).
De Olympische Spelen te Lake Placid.
(4de blad).
Loterijen „Herwonnen Levenskracht".
Men verzoekt ons er de koopers van de
loten van „Herwonnen Levenskracht" op
attent te maken, dat de trekking van de
loterij voor N oord-Brabant en Zeeland zal
plaats hebben op Woensdag 17 Februari
a.s. 's moigens te 9 uur in het gebouw van
de R. K. Werkliedenvereeniging te Breda
onuer toezicht van Notaris Drion, terwijl
de trekking van de loterij voor de provin
ciën Utrecnt, Z.-Holland, N.-Holland, Fries
land, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gel
derland en N.-Brabant zal gescmeden op
Donderdag 25 Februari a.s. 's morgen» te 8
uur in het gebouw van de R. K. Werklie
denvereeniging £>t. Joseph te Utrecht, on
der toezicht van Notaris Warren.
Zij die een trekkiugslyst wenschen te
ontvangen, gelieven onuer opgaven van
hun adres 15 cent aan postzegeis aan ons
kantoor, Drift 12 Utrecht, te zonden.
De verdrijving der Jesuieten uit Spanje.
Namens de leden der Algemeene R. K.
Werxge vers vereeniging werd het volgend
teiegiam verzonden aan den President der
Öpaansche Republiek:
„De R. K. Werxgevers in Nederland be
treuren in hooge mate, uat Uw land de
leden der roemrijke öocièteit van Jezus den
vercteien toegang binnen zijn grenzen heeft
ontzegd. Zy beschouwen deze daad als een
onrecntvaardigheid en een blaam voor de
roemrijke geaoniedenis van fclpanje en ho
pen, aat niets onbeproefd zal woidon ge
laten om up het genomen besluit aisnug
terug te komen.
Voorzitter, Steenberghe.
Secretaris, Korteohorst".
Afschrift van dit telegram werd verzon
den aan den Öpaaneehen Gezant te 's-Gra-
venhago en den HoogFerw. Pater provin
ciaal der Jesuieten in Nederland.
Arbeidsduur in Textielfabrieken.
Op verzoek van de Ned. R. K. Vereeni
ging van Werkgevers in de Textielnijver
heid, te Tilburg, den Ned. R. K. Textiel-
arbeidersbond „St. Lambortus", den Ned.
Chr. Toxtielarbeidersbond „Unitas" en
den Alg. Ned. Bond van Textielarbeiders
„De Eendracht", strekkende, dat in de
textielfabrieken van werkgevers, aangeslo
ten bij eerstgenoemde vereeniging, arbeid
mag worden verircht in afwijking van het
bepaalde in artikel 24 der Arbeidswet 1919,
heeft de Minister van Arbeid, H. en N. in
zooverre beschikt, dat gedurende 1932 ar
beiders beneden zestien jaar niet langer
arbeid verrichten dan 9.5 uur per dag en
48 uren per' week en oudere arbeiders niet
langer dan 9.5 uur per d»-g en 53 uren per
week; dat de arbeiders, ten aanzien van
wie van deze vergunning gebruik wordt
gemaakt, op ten hoogste 65 dagen, vallen
de in ten hoogste zestien weken, arbeid
verrichten.
Een arbeider van zestien jaar of ouder
verrioht niet langer arbeid dan 2500 uur.
De arbeidstijd in zijn geheel is gelegen
tusschen 7 en 18 uur, of indien langer dan
8.5 uur per dag en 48 uren per week wordt
gewerkt, tussohen 7 en 19 uur.
