813 deekmers in 8 weken.
23ste Jaargang
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1932
No. 7120
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
FRANSCHE VOORSTELLEN OP DE
ONTWAPENINGSCONFERENTIE
BINNENLAND
S)e£eicbcfi^0ou4omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f260 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel»
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Geloof en Wetenschap.
De Katholieke Kerk heeft immer voor
gehouden, dat Geloof en Wetenschap niet
met elkander in strijd kunnen zijn.
En ook f e i t e 1 ij k is geen enkel leer-
pnnf der Katholieke Kerk in strijd met
vaststaande resultaten van wetenschap
pelijk onderzoek.
Menschelijke kortzichtigheid en hoog
moed hebben echter het tegendeel ge
predikt en gepropageerd: Geloof en We
tenschap kunnen niet samengaan
Maar ten slotte zal ook in deze de
waarheid door de omschansing van de
leugen heenbreken en overwinnen. Er is
in deze al heel veel kentering
Wij hebben al eenige dagen naast ons
liggen een frappeerend artikeltje uit de
liberale „Avondpost", dat wij heden voor
onze lezers hier willen afdrukken.
De „N. R. Ct." had een onderhoud 'met
dr. J. Hekman, geneesheer-directeur van
het ziekenhuis aan den Bergweg te Rot
terdam, waarin deze geleerde op tref
fende wijze uiting gaf aan zijn echt
christelijke geloofsovertuiging:
„Ik voor mij zie geen vol levqn zonder
den inhoud van mijn positieve geloof. Nu
sta ik rustig tegenover de medische en
psychische vraagstukken
En de liberale „Avondpost" geeft van
'haar warme instemming blijk:
„Wat is dit alles van een ontroerend-
sberke en mooie overtuiging.
Zie hier een man van erkend-weten-
schappelijike reputatie, een man die zijn
heele leven midden in het lijden van de
menechen zit, en die aldus toch voor zijn
rotsvaste geloof uitkomt. In weerwil van
ad die ellende en van die vele raadsels
geknakte en gebroken levens, die hi;
van uur tot uur om zich héén ziet: on
wankelbaar blijft zijn geloof. Macr dit
niet alleen. Zijn godsdienst geeft hem
juist kracht om in „de oplossing" van
zijn medischen arbeid te gelooven, zon
der zijn geloof zou hij, „cynisch" en
„sceptisch" zijn, nu is hij het niet. Als
hij zijn werk heeft gedaan, zijn operaties
verricht, dan is alles wat een mene-oh
kan doen afgeloopen, dan is de weten
schap uitgesproken, en dan geeft hij „de
oplossing" in „vertrouwen" over aan Hem
in Wien hij gelooft.
Waarlijk:
er is toch veel wat verandert in de ver
houding van de wetenschap tot het ge
loof.
Er is een periode geweest in het mid
den en in de tweede helft van de vorige
eeuw, dat de wetenschap met het geloof
afgerekend dacht te hebben: zij had het
geloof, en dan allereerst, het orthodoxe
wèggeredeneerd. Finaal. Dit stand
punt is een verschrikkelijk échec gewor
den. Geleerden als Hekman en anderen
zeggen: ik doe wat ik kan met mijn
wetenschap, maar de eindbeslissing ie
niet bij mijn operatiemes, doch bij Eén.
voor Wien ook die wetenschap zich bui
gen moet".
„Er is toch veel wat verandert", zou
den wij op onze beurt dankbaar willen
vaststellen, in de verhouding van som
mige liberalen tot het geloof.
Het blad eindigt aldus:
„Door dit geloof in onzienlijke dingen
stelt de wetenschap zich op hooger plan,
in het licht der eeuwigheid".
Wij maken van deze waardeering van
het geloof van liberale zijde met ver
heuging melding.
MAAR NIET OVER ONTWAPENING.
Een leger ter beschikking van den Volkenbond.
De Fransche mipister van oorlog, Tar-
dieu. heeft gisteren den president der
ontwapeningsconferentie de Fransche voor
stellen overhandigd, welke voorstellen gis
teravond om 3 uur in een persconferentie
nader toegelicht zijn.
De voorstellen zijn in 5 hoofdstukken
verdeeld. In de inleiding wordt ver
klaard, dat de ontwapeningsconferentie
bij haar werkzaamheden op den voorar-
beid van den volkenbond moet steunen.
In het eerste hoofdstuk wordt voorge
steld, de burgerlijke luchtvaart internatio
naal te maken. De groote en voor militair
gebruik bestemde vliegtuigen zullen zonaei
uitzondering ter beschikking van den vol
kenbond worden gesteld, terwijl d,e kleine
re en voor militaire doeleinden niet bruik
bare vliegtuigen voor de eigenlijke bewa
pening der desbetreffende staten beschik
baar zullen blijven. Alle overige vliegtui
gen zullen onder controle van den volken
bond komen, welke een permanent recht
zal hebben om deze vliegtuigen van de sta
ten, die daarvan eigenaar zijn, op te
eischen.
Alleen indien een staat aan het lucht
bombardement wordt blootgesteld, kan
deze ook zijn groote vliegtuigen gebruiken,
doch is gehouden, daarvan mededeeling
aan en volkenbond te doen.
In het tweede hoofdstuk wordt voorge
steld, dat slechts zulke mogendhe<Jes
zware artillerie, linieschepen en duikboo-
ten mogen hebben, die zich bereid verkla
ren, deze wapenen ter beschikking van den
volkenbond te stellen voor de toepassing
van artikel 16.
Het derde hoofdstuk handelt over de
schepping van een internationale strijd
macht. De volkenbondstroepen zullen ge
vormd worden door het beschikbaarstellen
van contingenten door de afzonderlijke
staten, doch deze troepen zullen on het
grondgebied van deze staten blijven.
Frankrijk verklaart zich bereid, voor de
ten uitvoer legging van besluiten van den
volkenbond buiten Europa een gemengde
luchtbrigade en voorts landmateriaal zon
der personeel en zonder munitie ter be
schikking te stellen.
Voor de ten uitvoer legging van beslis
singen van clen volkenbond in Europa wil
Frankrijk een divisie, uit alle wapenen be
staande, beschikbaar houden, benevens een
vlootdivisie, een gemengde luchtvaartaf-
deeling en voorts landtroepen.
Mocht een aanval plaats hebben, waarbij
het pact van den volkenbond geschonden
wordt, dan zal het dit land vrijstaan zon
der meer al zijn strijdkrachten, dus ook de
volkenbondscontingenteri, in het veld te
brengen.
Hoofdstuk vier bevat voorstellen voor de
bescherming van de burgerlijke bevolking
en verbiedt gas- en bacteriënoorlogen enz.,
evenzoo het bombardeeren van grondge
bied, dat op een bepaalden afstand van het
front is gelegen. Verboden wordt ook het
uitwerpen van bommen. Uitzonderingen
worden echter voor verschillende gevallen
Het laatste hoofdstuk bevat voorstellen
tot organisatie van den vrede. De Fran
sche denkbeelden omtrent het vaststellen
van den aanvaller enz. worden herhaald.
De Fransche delegatie merkt op, dat dit
het eerste practische voorstel is, dat vol
gens de uitnoodiging van Henderson aan
de conferentie werd voorgelegd. De confe
rentie heeft thans gelegenheid den volken
bond executief gezag te verleenen en te
verhinderen, dat zijn beslissingen door de
zich daartegen verzettende souvereiniteit
van afzonderlijke staten met lamheid wor
den geslagen.
Frankrijk heeft thans inplaats van den
volkenbond zonder gezag een volkenbond
met gezag gekozen en noodigt de andere
volken uit, thans ook van hun kant een
keuze te doen.
In de voorstellen* zijn nauwkeurige en
precies omschreven bepalingen zoowel van
militairen als van volkenrechtelijken aard
opgenomen.
Verklaard wordt, dat het Fransche me
morandum het resultaat is van maanden
lange samenwerking der militaire, politie
ke en economische instanties.
Een concreet maar nog geen practisch
voorstel.
De Fransche delegatie is de eerste, die
met een concreet voorstel gekomen is.
De Fransche regeering heeft door haar
voorstellen gevolg gegeven aan de wen-
schen, van de velen, ook in Frankrijk zelf,
die steeds ernstiger er op aandringen, dat
de Fransche regeering niet in vage alge
meenheden de veiligheidskwestie zou her
halen, doch met preciese denkbeelden voor
den dag zou komen.
De door Tardieu ingediende voorstellen,
die hij gisteravond ook bij een ontvangst
der internationale pers heeft toegelicht,
laten aan preciesheid niets te wenschen
over.
De Fransche voorstellen voeren het
denkbeeld van de versterkte veiligheid tot.
in de uiterste consekuenties door. Zij gaan
veel verder dan de veiligheidsbepalingen
van het bekende protocol van 1914, dat
slechts algemeene toezeggingen van weder-
zijdscben bijstand bevatte.
Frankrijk stelt tfians de oude gedachte
van Léon Bourgeois, op de vredesconferen
tie van Versailles door dezen bepleit, be
treffende de vorming van een internatio
nale politiemacht opnieuw aan de orde.
Interessant is echter hierbij, dat de Fran
sche delegatie thans onderscheid maakt
tusschen de internationale politiemacht,
die slechts dienen -zal om oorlog te verhoe
den en de internationale strijdmacht, die
een begonnen oorlog zal hebben te onder
drukken en aan een aangevallen staat de
eerste hulp zal hebben te verleenen.
Iedere tot de ontwapeningsconventie
toetredende staat zal nauwkeurig moeten
aangeven, hoeveel militaire machtsmidde
len hij ter beschikking van de eene en van
de andere internationale macht stellen
zal.
In theorie is voor dit Fransche voorstel
veel te zeggen, doch wij weten helaas maar
al te goed, dat Amerika, Engeland en Ja
pan zulke preciese militaire verplichtingen
niet op zich zullen nemen en daarom kan
men het Fransche voorstel, zelfs als men
zelf voorstander er van is, toch niet be
schouwen als een practisch bruikbaar mid
del om de conferentie te doen slagen.
Bedenkelijk is bovendien nog, dat uit de
toelichting van het Fransche voorstel vrij
duidelijk blijkt, dat Frankrijk, als het geen
versterkte veiligheid in den geest van de
ingediende voorstellen zal verkrijgen, niet
bereid zal zijn tot eenige bewapeningsver
mindering en dan slechts in een stabilisee
ring der bestaande strijdkrachten zal wil
len toestemmen.
De vraag kan ten slotte nog gesteld wor
den. of misschien een compromis nog mo
gelijk zal zijn door de aanvaarding van al
leen die Fransche voorstellen, die betrek
king hebben op de internationaliseering der
burgerlijke luchtvaart en op de reglemen
teering-van den aanbouw en het gebruik
der militaire luchtschepen.
EERSTE KAMER.
DE PACHTWETTEN.
Aan de orde is voortzetting van de be
handeling van de nieuwe regeling van de
pacht en van de regeling van de pachtcom-
In de laatste 8 weken werden in het
St. Clemenshuis te Noordwijkerhout 15
retraiten gegeven met een totaal van
873 retraitanten, d.i. gemiddeld 58 deel
nemers per retraite.
Hulde aan Geestelijkheid en leeken
voor hun propaganda.
De volgende retraiten van Februari
moeten nog voltallig worden:
1720 Febr. Geh. Dames Middenst 10.
2124 Febr. Jonge Middenstanders 10.
2427 Febr. Gehuwde Vrouwen „6.50
28 Febr.2 Mrt. Heeren Middenet. 10.
Aanmelding bij de Directie. Tel. 6048.
Minister Donner aan het woord.
De Minister van Justitie, de heer Don
ner, betoogt, dat de voorbereiding van
het wetsontwerp en van deszelfs behande-
ling deugdelijk is geweest en dat, zoo er al
bepalingen van dwingend reoht in zijn op
genomen, dit zeer gemitigeerd is geschied.
Men klaagt over vaagheid, maar in de la
tere jaren is men meer eii meer tot het in
zicht gekomen, dat rechtszekerheid door
scherp geformuleerde bepalingen slechts
wordt bereikt ten koste der rechtszin ver
heid. Vaak zijn bepalingen van het Burger
lijk Wetboek vaag. Wat zijn „buitensporig
heden", die grond opleveren voor schei
ding van tafel en bed? Wat is „verwaar-
loozing" van kinderen? Enzoovoorts.
De critiek van prof. Diepenhorst op het
oontinuatiereont moet spr. wel diep tref
fen, daar zijn naaste geestverwanten van
oorueel zijn, dat Hij een „ellendige zinsne
de", een „omineuze bepaling" in het wets
ontwerp heeft opgenomen. Men erkent, dat
het eigendomsrecht mag worden beperKt,
als het algemeen belang dit noodzakelijk
maakt, maar dit is hier het geval, omdat
Uet een algemeen belang is, dat de bewer
ker van den grond hem blijft bewerken.
Men wil in plaats van het continuatie-
recht een schadeloosstelling, maar ook dat
arijtt naar ongewenscUte oonsequenties.
Daarom was er geen reden voor de re
geering in de Tweede Kamer het amende
ment-!: leekens onaannemelijk te verklarbn.
Het debat heeft spr. herinnerd aan een
ander debat, dat over de wet op de naam-
looze vennootschappen. Wat is er van al die
schrikbeelden gebleven?
Men of tere den arbeid van een halve
eeuw van hervorming van het pachtwezen
niet op.
De stemming.
De Kamer verwerpt, zooals reeds gemeld,
de nieuwe regeling van de pacht met 25
tegen 21 stemmen.
Tegen: lib., (J.-H., A.-R. en de Katholie
ken Arntz, Dobbelmann^ Janssen, Blom-
jous, Michiels van Kessenich en Van Sasse
van Ysselt.
Voor: fcj.D., V.D. en de Katholieken Ste
ger, Nivard, De Bruin, Heerkens Tijssen,
Visser, berrarens en Van Lanschot.
De Kamer verwerpt de wet betreffende
de pachtcommissies met 24 tegen 22 stem
men.
De antirev. Minister Donner heeft het
ontwerp nog met alle kracht en overtuiging
verdedigd, maar;... 't heeft niet mogen
baten.
Er is gestemd, afgestemd, maar het laat
ste woord er over zal nog wel niet gespro
ken zijnl
De Muziekauteurswet.
Alvorens aan het Muziekauteursreoht te
beginnen, .wachtte de Kamer een verrassing
door een voorstel van den heer Wibaut, om
de regeering uit te noodigen te overwegen
de briefwisseling naar aanleiding van dit
ontwerp tusschen de Fransche en de Ne-
derlandsche regeering gevoerd, aan de Ka
mer over te leggen. De heer Wibaut deelde
n.l. mede te. hebben vernomen, dat de
Fransche regeering, indien het ontwerp wet
zou worden, de zaak, als strijdig met de
Berner Conventie, voor het Internationale
Hof zou brengen. Mr. Donner verzette zich
tegen dit voorstel en hij kreeg steun van de
rechterzijde, zoodat het met 2620 stem
men (rechts tegen links) verworpen werd.
De discussie over het wetsontwerp is
hierna begonnen maar nog niet geëindigd.
De burgemeester van Medemblik.
De heer P. Schouten, burgemeester van
Medemblik heeft tegen 15 April ontslag
gevraagd.
De heer Schouten is 69 jaar oud en be
hoort tot de B. K. Staatspartij. Hij is se
dert April 1920 burgemeester van Medem
blik, voor dien was hij wethouder aldaar.
Uitbreiding Haagsche Rechtbank.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter
in de Rechtbank te 's-Gravenhage Mr. J.
L. L. Wery, thans plaatsvervangend rech
ter. Mr. Wery is commies-griffier bij de
Tweede Kamer. Zooals bekend, wordt de
Haagsche Rechtbank uitgebreid met twee
leden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Fransche voorstellen op de Ontwape
ningsconferentie. (1ste blad).
De toestand in China onveranderd.
(Buitenl. 3de blad).
BINNENLAND.
Contingenteering van schoenen, wollen
stoffen, tricotage en confectie-artikelen
(lste blad).
Westontwerp tot instelling van een Eco-
rjomischen Raad. (lste blad).
De Engelsche invoerrechten op groen
ten, vruchten en snijbloemen door het La
gerhuis goedgekeurd, (lste blad).
Brutale roofoverval op een winkelier te
Witnerswijk. (Laatste Berichten).
In de moordzaak-Eschauzier is 16 jaar
geëischt. (Rechtz., lste blad).
Vijf nieuwe Fokkers voor den dienst op
Ned.-lndië. (lste blad).
Incidenten bij de Olympische Winter
spelen te Lake Placid. (4de en lste blad.).
EEN GEÏLLUSTREERDE PA
GINA NAAR AANLEIDING
VAN HET TIENJARIG PON
TIFICAAT VAN PAUS PIUS
XI Bladz. 4
EEN GEÏLLUSTREERDE PA
GINA VOOR DE VROUWEN Bladz. 12
DE WINKELSLUITINGSWET.
Inwerkingtreding op 1 Mei.
Aanvankelijk lag het in het voornemen
der Regeering de Winkelsluitingswet 1930
Ötbl. 4üU op 1 Maart 1932 in werking te
doen treden.
V erschihende gemeentebesturen zonden
hun verordeningen op de winkelsluiting
met het oog op den datum van 1 Maart
1932 tijdig bij de Regeering ter goedkeu
ring in.
Voor zoodanige tijdige inzending werd
echter door vele andere gemeentebesturen
geen zorg gedragen, terwijl in een groot
aantal gemeenten de vaststelling van veror
deningen nog in overweging is. in verband
met deze omstandigüeden bleek het nood
zakelijk de inwerkingtreding der wet nog
eeingen tijd uit te stellen.
Bij Kon. Besluit van 4 Februari is de
datum van inwerkingtreding dor wet thans
vastgesteld op 1 Mei 1932.
VIJF NIEUWE FOKKERS VOOR DE
K. L. M.
In October a.s. in dienst.
De Iv. L. M. deelt mede, dat zij aan de
N.V. Nederiandsche Vliegtuigenfabriek
Fokker de levering van vijf groote drie-
moborige verkeersvliegtuigen zal opdragen,
welke vliegtuigen dienst zullen moeten
doen. op de Amsterdam-JJatavia-route. Ze
zijn van het type FXVill en uitgerust
met dezelfde Wasp-motoren als de Fok
ker XlTs, waarmede zeer goede resultaten
zijn bereikt. De F—XV1I1 heelt ongeveer
hetzelfde laarvermogen als de FXII,
doch heeft 15 a 20 k.AL hoogere kruissnel
heid (totaal bijna 200 K.M.) waardoor heb
mogelijk zal zijn den dienst op lndië met
nog grootere regelmatigheid uit te voeren.
Deze vliegtuigen zullep op 1 October in
dienst woruen genomen, op welk tijdstip
de FVllb's van de Amsterdam-Ba tavia-
lijn zullen worden afgeuomen, waardoor
alleen boestellen met gioote capaciteit op
de lijn blijven vliegen en meer passagiers
vervoerd kunnen worden.
DE NOOD DER BOEREN.
Regeeringsmaatregelen ge
vraagd voor hoogere mini
mumprijzen der melk.
Het lid der Tweede Kamer, de heer Van
Voorst tot Voorst heeft aan den Minister
van Binnenland-sohe Zaken en Landbouw
de volgende schriftelijke vragen gesteld:
Is het den Minis.ter bekend, dat de toe
stand in de weide- en gemengde bedrijven
thans zoo hoogst ernstig is geworden, dat
het meerendeel der boeren aan den rand
van den afgrond staat?
Is de Minister niet van meening, dat on
middellijk maatregelen dienen genomen te
worden om den prijs van de melk op te
voeren tot een minimum van 6 oents in
den zomer en 7 oents per liter in de win
termaanden?
I Kan de Minister mededeelen of binnen
zeer korten tijd desbetreffende voorstei-
I len bij de Kamer zullen inkomen?