IJS 4
IJS
23ste Jaargang
DINSDAG 2 FEBRUARI 1932
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Na Sjanghai ook Nanking gebombardeerd
BUITENLAND
NED. OOST-INDIE
BINNENLAND
S)eÊcid6clve(Sou^ömt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het' tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarfn
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
EEN PANIEK IN DE STAD.
De mogendheden zenden oorlogsschepen.
LANDING VAN JAPANSCHE
MARINIERS.
Volgens berichten uit Nanking zijn Ja-
pansciie oorlogsschepen gisteravond om
11.15 begonnen de stad Nanking te bombar
deeren.
Het bombardement duurde voor tot 12.45
en veroorzaakte een paniek in de stad, die
geheel in duisternis was gehuld; slechts de
vurige flitsen, veroorzaakt door het bom
bardement der Japansche schepen, dat door
Chineesche artillerie aan den wal beant
woord werd, wierpen hun schijnsel door
den donkeren nacht. Onder bescherming
van het spervuur der Japansche oorlogs
schepen op den Jangtse, werden Japansone
mariniers aan wal gebracht, terwijl de Ohi-
neesohe troepen zioh achter de stadsmuren
verschansten.
De opgewonden stemming in de stad,
waar zooals men weet de staat van beleg
isN afgekondigd, werd door deze gebeurte-
nissen nog verergerd. Den geheeicn dag
reeds hadden voertuigen van allerlei soor
ten vluchtende Chineezen met hun huis
raad vervoerd naar schepen op de rivier.
Terwijl van Chineesche zijde gewaagd
wordt van verbitterde geveohbeo, wordt
van Japansehen kant beweerd, dat het hier
slechts een demonstratie betrof en dat er
niet met scherpe projectielen is geworpen.
Hiermede in strijd is evenwel het rapport,
dat de Amerikaan sche torpedojager
„Simpson" die te Nanking voor anker Ligt,
heeft uitgebracht en waarin wordt ge
waagd van een beschieting zonder vooraf
gaande waarschuwing, waardoor de „Simp
son' genoodzaakt werd zich uit de vuur-
zone terug te trekken en van ligplaats te
veranderen. Ook wordt gemeld, dat door
het bombardement talrijke huizen bescha
digd zijn.
Japan heeft te Nanking vier kruisers en
drie torpedojagers, terwijl de Chineezen er
drie kanonneerbooten hebben. Voorts lig
gen er een Engelsohe en een Amerikaan-
sche kanonneerboot.
Nieuwe branden te Tsjapei.
Wat den toestand te Sjanghai betreft
kan worden medegedeeld, dat te Tsjapei
nieuwe branuen zijn uitgebroken, waarvan
de schade nog niet te ramen is. Van den
vroegen ochtend tot negen uur 's avonds
werd door de Japanners met machinegewe
ren gevuurd; van uur tot uur neemt de
spanning in Sjanghai toe, daar men een
nieuwen aanval der Japanners op Tsjapei
ducht. Deze hebben intussohen de stellin
gen weer ingenomen, die zij Vrijdag moes
ten opgeven.
De stad was gisteravond geheel verla
ten, daar order is gegeven, dat niemand
zich s avonas buitenshuis mag begeven.
In het Hongkau-district zijn alle straat
lantaarns door de Japanners stuk gescho
ten, zoodat dit deel der stad geheel m
duisternis is gehuld. Bij het politie-bureau
is een machine-geweer opgesteld en alle
agenten moeten 's nachts op de politie-
bureaux blijven ten einde zoo noodig te
kunnen optreden.
De spanning werd gister nog vergroot,
doordat een Japansche torpedojager met
mitrailleurs in de richting van de kust bij
Sjanghai heeft geschoten-
In de Chineesche pers wordt verklaard,
dat circa 150 Chineesche gevangenen door
de Japanners zijn gefusileerd; de meesten
hunner zouden francs-tireurs zijn of onder
veruenking staan dit te zijn. Verder wordt
gezegd, dat de Japanners wagons met lij
ken van Chineezen zouden hebben wegge
voerd.
De algemeene staking is niet zoo ern
stig als eerst werd aangenomen, doch de
meeste winkels in de stad, met uitzonde
ring van de levensmiddelenwinkels, bleven
gesloten, terwijl ook de Chineesche ban
ken haar deuren niet hebben geopend.
De buitenlanders bijn grootenueels ge
rustgesteld door de berichten omtrent de
versterkingen, tot het zenden waarvan de
Engelsche en Amerikaansche regeering
hebben besloten.
Bezorgdheid voor communistische actie.
De buitenlanders zijn grootendeels ge-
bers zijn bevreesd, dat de communisten
gebruik zullen maken van den huidigen
chaos om den strijd tegen alle buitenlan
ders te beginnen. Het is bekend, dat zich
een groot aantal communisten in de neder
zetting bevinden. Misschien is het om die
reden, dat de Franschen de prikkeldraad
versperringen om de concessie hebben ver
sterkt, zoodat deze ooncessie nog sleohts
op enkele punten toegankelijk is.
In een interview met United Press heeft
generaal Tsjai-Ting-kai, de Chineesche
commandant te Sjanghai, te kennen gege
ven, indien de Japanners van de internatio
nale nederzetting als operatiebasis gebruik
blijven maken, den aanval op de nederzet
ting te zullen ondernemen. Een dergelijxe
aanval zal niet ondernomen worden voor
de Amerikaansche opperbevelhebber Tay
lor te Sjanghai is aangekomen. De Chinee
zen hopen van hem te vernemen, wat za-1
worden gedaan om hen tegen de Japanners
te beschermen. De Japanners van hun zijde
nemen uitgebreide voorzorgsmaatregelen
in de wijk Hongkau, waar zij machinegewe
ren hebben opgesteld en prikkeldraadver
sperringen hebben aangebracht Voorloo-
pig zijn de Japanners volkomen meester
van dit gebied.
Amerika's houding.
Een volledig uitgeruste envoor alle
eventualiteiten voorbereide Amerikaansche
vloot van 65 schepen vertrok gisteren voor
den jaarlijkschen kruistocht en manoeuvres
naar de wateren van Hawaï uit San Pedro
(Californiëj.
De plannen voor dezen bocht zijn reeds
twee jaar geleden gemaakt en zullen vol
gens de vastgestelde route worden uitge
voerd. De commandant der vloot admiraal
.Richard Leigh, verklaarde, naar United
Press meldt, dat de schepen gereed zijn om
onmiddellijk voor andere doeleinden te
worden gebruikt. De schepen hebben voor
raden aan boord voor den tijd van een jaar.
De vloot omvat negen slagschepen, twee
moder schepen voor vliegtuigen met twee
honderd machines en verder kruisers en
torpedojagers.
Alle Japansche vrouwen en kinderen uit
Sjanghai?
De Japansche vertegenwoordiger te
Sjanghai is uit Tokio teruggekeerd, waar
hij besprekingen heeft gevoerd en heeft
alle Japansche vrouwen en kinderen in
Sjanghai bevolen, onmiddellijk de stad te
verlaten.
Japanners bij Carbin omsingeld.
De Chineesche generaal Ting-tsjau heeft
gisterochtend de Japansche troepen, die
onder leiding van generaal Hasp be naar
Oharbin oprukten, omsingeld. Verscheiden
Japansche vliegtuigen zijn onderweg, om de
Japansche soldaten te ontzetten.
De Japansche militaire autoriteiten heb
ben besloten net gros van de Japansche
troepen in Mandsjoerije samen te trekken,
ten einde' weerstand te bieden aan het op
treden van de Chineesche spoorwegbewa-
kingstroepen onder bevel van Ting-tsjau.
De adjudant-volkscommissaris van Bui-
tenlandsche Zaken te Moskou, Kara Chan,
heeft den Japansehen ambassadeur mede
gedeeld, aldus meldt Reuter, dat Sovjet-
Rusland zou moeten protesteeren, indien de
Japansche troepen .Charbin zouden binnen
rukken. Men meent echter, dat dit pro
test uitsluitend formeel is, aangezien de
Sovjets reeds hebben toegestemd, in het
vervoer van Japansche troepen over het
Noordelijk deel van den Chineesche^ Oos-
ter-Spoorweg.
Genève is rustig.
Terwijl de wereld kraakt in het Oosten,
was het te Genève gisteren bijzonder rus
tig. De voorzitter van den Volkenbondsraad
was voor een paar dagen naar Frankrijk
teruggekeerd en de Chineesche gedelegeer
de dr. Yen maakte van den vrijen dag ge
bruik om een uitstapje over het Meer van
Genève te maken!
Mandsjoerije-Commissie niet per vliegtuig.
Het secretariaat van den Volkenbond
deelt mede, dat het verkeer op den Chinoe-
schen Oosterspoorweg ten Noorden van
Charbin onderbroken is, zoodat de Mand-
sjoerijsche enquête-commissie overeenkom
stig een besluit van haar voorzitter lord
Lytton op 3 Februari naar New York zal
vertrekken om vandaar langs der kortsten
wag naar China te gaan.
Ontstemming over den Raad in Japans pers
In de Japansche pers wordt het besluit
van den Volkenbondsraad, artikel 15 ïu
werking te stellen, scherp gecritiseerd. De
DUITSCHLAND
VOOR PRES. H INDENBURG'S
HERKIEZING.
Oproep van dr. Sahm c.s.
De z.g, „Hindenburg-commissie" heeft
gisteravond een manifest gepubliceerd,
waarin zij in hartstochtelijke bewoordingen
een beroep doet op allen, om den huidigen
rijkspresident von Hindenburg weer can-
didaat voor de aanstaande presidentieele
verkiezingen te stellen. „Binnen weinige
weken", aldus het manifest, „moet het Duit-
sche volk zijn nieuwen rijkspresident kiezen.
Millioenen zijn de overtuiging toegedaan,
dat voor deze hoogste functie in het rijk
slechts één man in aanmerking komt: Hin
denburg. Tegenover de historische persoon
lijkheid van den huidigen rijkspresident zin
ken alle andere namen in het niet".
Het manifest wijst vervolgens op de
groote verdiensten, die von Hindenburg
zich in den wereldoorlog heeft verworven.
„Hindenburg symboliseert de overwinning
van den partijgeest. Zijn naam is voor
Duitschland en de wereld de voornaamste
belichaming der Duitsche natie".
Candidaatstellingslijsten zullen van
Woensdag tot en met Zaterdag bij de zich
daartoe bereid verklarende bladen ter in-
teekening worden neergelegd. Voor candi-
daatstelling zijn 20.000 handteekeningen
noodig.
De burgemeester van Berlijn, dr. Sahm,
-verstrekte den vertegenwoordigers der pers
een uiteenzetting over de voorgeschiedenis
van de vorming der „Hindenburg-commis
sie". Hij wees er op, dat na de mislukking
der pogingen, om Hindenburg's ambtster
mijn langs parlementairen weg te verlen
gen, gevaar bestond voor partijcandidatu-
ren, die tot nog grooter verwarring bij het
Duitsche volk zouden hebben geleid. Daar
de rijksregeering verder niets kon doen,
moest de stoot van buiten komen. In de
overtuiging, dat slechts een candidatuur-
Hindenburg redding kan brengen, heeft
burgemeester Sahm derhalve tot de vor
ming der commissie besloten.4
Naar verder wordt gemeld, heeft de
Rijksdagfractie der Economische partij gis
teren een zitting gehouden, waarin zij zich
eenstemmig ten gunste van Hindenburg's
candidateur uitsprak.
SPANJE
DE J ES UI ETEN-VER BANNING.
Pleidooi van oud-minister Maura in de
Cortes.
Naar de „El Mati" uit Madrid verneemt,
zal het hoogste gerechtshof, waarbij, .zooals
bekend beroep is aangeteekend tegen, het
decreet tot ontbinding der sociëteit van Je
zus,, allereerst uitspraak doen, of een ophef
fing van het regeeringsbesluit juridisch toe
laatbaar is.
Alvorens in dezen uitspraak te doen zal
het gerechtshof een bespreking hebben met
den procureur generaal der republiek.
Verder verneemt het blad uit Madrid,
dat de minister van pnderwijs verschillende
besprekingen heeft gevoerd met de rectoren
der universiteiten en de leiders van weten
schappelijke instituten, ten einde zoo spoe
dig mogelijk, de vacatures, die door het ver
trek van Jesmeten-professoren zijn ont
staan, opnieuw, te bezetten.
In de eortes zullen de debatten over het
ontbindingsdecreet morgen worden voorts
gezet. Verschillende sprekers hebben zich
reeds gemeld, oa. de geestelijke Pildain,
Garcia Gallego, de leider der Basco-Navar-
reezen Beunza en de oud-minister van bin-
nenlandsche zaken Maura namens de repu-
blikeinsoh-conservatieven.
Uit San Sebastian wordt gemeld, dat te
Azpeitia, niet ver van het moederhuis van
„San Ignacio de Loyola", geheel onver
wachts troepen der guardia civil zijn ge
concentreerd.
De burgemeester van genoemde plaats
heeft hiertegen bij den civielen gouverneur
Japansche soldaten hebben slechts de aan
vallen van de Chineezen afgeslagen, toen
zij op last van den internationalen gemeen
teraad de door duizenden buitenlanders
bewoonde wijk van Sjanghai bezetten.
Er bestaat geen gevaar, aldus de bla
den, dat tusschen Japan en China een oor
log zal uitbreken, waardoor alleen een be
roep op artikel 15 en de daaruit voort
vloeiende sancties mogelijk worden ge
maakt. Het besluit van den Volkenbonds
raad laat geheel buiten beschouwing, dat
de Volkenbond ook bij de beschieting van
Nanking door de Engelschen en Amerika
nen in 1927 niet heeft ingegrepen, terwijl
dit toch een veel grooter gewelddaad was.
Het overijlde besluit van den Volken-
bondsraad is volgens de pers voor Japan
onbegrijpelijk en de betrekkingen van et
land tot den Volkenbond zijn hierdoor ern
stig in gevaar gebracht.
Protest-nota van den pauselijken nuntius.
Naar „El Mati" meldt, heeft de president
der Catalaansche generaliteit, kolonel Ma-
cia, den wensch te' kennen gegeven, dat de
gebouwen, die de Jesuieten in Catalonië
bezitten, vooral het chemisch en biologisch
instituut van Sarria, een der voorsteden
van Barcelona, en het observatorium van
Tortor», aan de regeering der generaliteit
zullen overgaan.
De minister-president die bij afwezigheid
van de Zulucta, die op het oogen-blik te Ge
nève vertoeft, tevens de portefeuille van
buitenlandsche zaken waarneemt, had Zon
dagavond een langdurig onderhoud met den
pauselijken nuntius te Madrid.
Men meopt, dat de nuntius aan den mi
nister-president een in gematigden toon ge
stelde diplomatieke protestnota tegen het
decreet tot ontbinding der Jesuieten-orde
heeft overhandigd.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
BUITENL. BERICHTEN.
SNELTREIN PARIJS—MILAAN
ONTSPOORD.
Een doode, drie gewonden.
De sneltrein Parijs—Milaan is gister
ochtend bij het station Montreau ont
spoord.
De stoker werd gedood, en drie perso
nen, onder wier een postbeambte, werden
gewond.
DE VERMISTE BRITSCHE DUIKBOOT.
Men wil haar tot eiken prijs vinden.
De admiraliteit heeft Zaterdagavond ge
last, dat de M 2, de vermiste duikboot,
gevonden moet worden, ten allen koste
al zouden er veertien dagen mee gemoeid
zijn. Dit beteekent, naar de Sunday Ex
press opmerkt, dat elke vierkante meter
van de West Bay, die 1200 vierkante
mijl groot is, door mijnvegers en duikers
zal moeten worden afgelood. Men heeft op
3 mijl bewesten Portland Bill weer een
wrak aangetroffen, doch tot gisteren toe
waren de duikers er nog niet in geslaagd
het te bereiken, hoewel zij bij de pogingen
daartoe meermalen hun leven op het spel
gezet hadden.
DE ECONOMISCHE CRISIS IN
AMERIK.
Edelmoedig offer van spoorwegarbeiders.
De Amerikaansche spoorwegarbeiders
hebben Zondag j.l. besloten, de loonsverla-
ling van 10 pet. voor den tijd van een jaar
te aanvaarden.
De loonsverlaging gaat heden, 1 Febr., in
en de nieuwe overenkomst blijft van kracht
tot 31 Januari 1933.
Deze overeenkomst zal voor de spoor
wegen een besparing beteekenen van onge
veer 250 millioen dollar per jaar.
De vertegenwoordigers der vakvoreeni-
gingen wezen er op, dat dit besluit een
bewijs is van den wensch der arbeiders,
mede te werken om het land uit de crisis
te helpen en de algemeene welvaart te be
vorderen, zelfs ten koste va-n persoonlijke
offers.
Groote boschbrand in Ober-Beieren.
Vrijdagmiddag stegen dichte rookwol
ken op over het hooggebergte tusschen
Kampenwand en het Marquartstein-dal, die
oostwaarts verder trokken. Tegen donker
werden de wolken, die in geheel Chiemgau
gezien werden, steeds dichter. Het bleek,
dat een groote boschbrand aan de zuidhel
ling van de hoogvlakte was uitgebroken.
Het vuur woedde Vrijdag ora acht uur
des avonds nog verder. Afdeelingen hout
vesters en brandweerlieden zijn met de
blussching8werkzaamheden bezig. Tot nu
tie is de schade niet te overzien. De oor
zaak van het ontstaan van dezen brand is
nog niet bekend.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een spoedzitting van den Raad van den
Volkenbond. (Telegrammen).
Nanking ge bombard eerd door de Japan
ners. (Buitoni. lsto blad).
Het onderzoek naar de gezonken Engel
sche duikboot wordt voortgezet. Buitenl.
Berichten, 1ste blad).
BINNENLAND.
Geen gedwongen teeltbeperking in do
bloembollenstreek. (1ste blad).
Geval van voedselvergiftiging te Raalte.
Twee kinderen overleden. (Gem. Ber ad«
blad).
De brand te 's Gravenhage aangesto
ken? (Gem. Ber. 2de blad).
HOOG WATER IN DJAMBI.
Aneta seint uit Buitenzorg: De Resident
van Djambi seint dat de controleur van
Tambesi rapporteert dat in alle kampon«gB
het water tot 1 tot 2 1/2 M. diep staat.
Menschen, vee en padi zijn grootendeels in
veiligheid. De kampongs Kembang Seri en
Benteng Mersam zijn verlaten. De Gou
vernementskantoren en gebouwen ter
hoofdplaats Moeara Tambesi dreigen he
den onder water te komen, aangezien het
water in de Batangharirivier en Tambesi-
rivier steeds stijgt. De telegraafverbin
ding met Moeara Tebo en de telefoonver
binding met Sarolangoen, zoomede do
landverbinding met Djambi, zijn verbro
ken. De bevolking van de hoofdplaats
Tambesi is verhuisd naar vlotten en het mi
litaire kampement.
De gezaghebber van Moeara Tebo rap
porteert dat ten gevolge van den abnor
maal hoogen waterstand in de Bataghari-
rivier de langs die rivier gelegen gehuch
ten zijn geinundeerd, ten gevolge waarvan
groote schade is toegebracht aan reeds ge
oogst en in schuren opgeslagen padi. Veel
groot en klein vee is verdronken. Gevreesd
wordt, dat rijstbergplaatsen door het band
jirwater zijn meegesleurd.
DE WINKELSLUITINGSWET.
Op 1 Maart nog niet in werking.
Naar het „Hbld." verneemt, zal de aan
vankelijk door minister Verschuur aange
nomen datum van het in werking treden
van de Winkelsluitingswet 1930 n.l. 1 Maart
a.s eenigen tijd verschoven worden.
GELUKKIG RAVENSTEIN.
Werkloozensteun is er overbodig.
De Noord-Bra-bantsche Maasgemeente
Ravenstein is waarschijnlijk de eenigo ge
meente in ons land, waar werkloozensteun
niet behoeft te worden verleend.
In de jongste vergadering van den ge
meenteraad heeft de burgemeester in een
rede er op gewezen, dat ondersteuning
voor crisis-werkloozen nog niet noodig is
geweest. Dank zij de schoenen-industrie,
die op volle kracht te Ravenstein werkt en
zelfs naar Mandsjoerije en O.-Indië expor
teert. Spr. bracht openlijk hulde aan de lei
ders dier industrie.
Vacantiekaarten bij de spoorwegen.
De Nederlandsche Spoorwegen zullen
dit jaar behalve van 1 Juli tot en met 15
September, ook van 25 Maart tot en met
30 Maart (de Paaachdagen) en van 13 tot
en met 18 Mei (de Pinksterdagen) vacan
tiekaarten le, 2e en 3e klase uitgeven.
Sluit geen contracten voor de levering van IJS.
BINNENKORT BEZORGEN WIJ U IJS, TEGEN
AANMERKELIJK LAGEREN PRIJS.
N.V. Vereenigde Ijsfabrieken, IJmuiden - Telef. 73
N.V, Ijsfabriek voor de Vischhandelvereen., IJmuiden
