23ste Jaargang
WOENSDAG 27 JANUARI 1932
No. 7111
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
^e£oki6ofte(Boii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bijvooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Een booze fascist.
De fascisten, hoewel in ons land niet zoo
talrijk, zijn al in verschillende partijtjes of
clubjes verdeeld. Eén daarvan heet Nieuw
Verbond van Nationalisten en heeft een
orgaan „De Nationalist", waarvan prof. dr.
W. Blok, te Oegstgeest (bijzonder hoog
leeraar aan de Universiteit te Utrecht en
conservator aan de bibliotheek der Leid-
sche Universiteit), hoofdredacteur is.
In dat orgaan wordt een artikel gewijd
aan de radiotoespraak, op den 2den Kerst
dag door de Koningin gehouden een ar
tikel met den titel „Ontgoocheling".
De schrijver getuigt eerst van zijn
Oranjegezindheidverhaalt dat hij met
spanning bedoelde toespraak had afge
wacht en vervolgt dan:
Helaas hier breekt plotseling de
bekoring, men kijkt elkander aan, dat
is niet de Koningin die tot ons Haar
Volk spreekt, neen, dit moet Uwe
Majesteit weten, gij hebt slechts het
woord gericht tot een klein gedeelte
van Uw Volk, het overgroots deel
hebt Gij diep. ja diep teleurgesteld.
Uw raadgevers hebben zelfs deze
gelegenheid misbruikt om hun stok-
paardje, den godsdienst te berijden,
zij hebben het aangeurfd, om U din
gen te doen zeggen, die niet tot Uw
verheven taak van Vorstin behooren.
Majesteit, onmiddellijk nadat Uw
stem zweeg ben ik naar buiten gegaan
•om onze vlag te strijken, bedroefd,
omdat mijn Koningin Haar Volk heeft
teleurgesteld en door den inhoud van
haar Kerstgroet blijk had gegeven
Haar Volk niet te kennen, maar vast
besloten om Uw politieken raadge
vers een krachtig halt, tot hiertoe en
niet. verder, toe te roepen.
De man heeft na die radiotoespraak van
de Koningin zijn vlag binnengehaald't
Spijt ons niet voor de vlag, dat ze niet
meer voor des professors huis mocht wap
peren. Bedroevend is 't voor den man zelf,
die zich niet weet te stellen op een zoo
danig geestelijk peil, dat hij kan waardee-
ren de getuigenis voor een hoog en heilig
beginsel, bij welke getuigenis niemand, die
dat beginsel niet aanhangt, zich gekwetst
kan gevoelen.
Een vorstin sprekend vrij van élk
constitutioneel verband op het Kerst
feest móet zwijgen over God en over Chris
tusDat eischt de breeddenkendheid
van den schrijver in een orgaan, welks
hoofdredacteur doceert aan de Univer
siteit, waar men een breeden en diepen,
een universeel e n kijk op menschen
en dingen zou verwachten....
Hoog-geleerd en klein-zielig gaan nog
wel 'ns in bepaalde gevallen samen....
De uitersten ontmoeten elkander heel
dikwijls. Het soc.-demr. dagblad „Vooruit"
neemt de bovenstaande ontboezeming uit
het fascistische tijdschrift over, met in
stemming: „Juist zooals wij schreven",
constateert het blad
V Waar rroet het loon vandaan
komen?
De invoer van Deeusch vleesch is door
de regeering gecontingenteerd, vastgesteld
en beperkt,
In Denemarken is men er erg boos over,
docb daar is geen reden voor. Inplaats van
nu de Denen te binden aan hun invoercij-
fers in den normalen tijd, heeft de minister
hun den invoer toegestaan van een tien
maal zoo groote hoeveelheid, wat toch zoo
gering niet is.
In de liberale en socialistische pers
wordt nu al tegen de regeeringsmaatregel
geageerd Het „Volk" verheugt zich al in
het vooruitzicht, dat het er in de Kamer,
kanneer ze weer bijeenkomt, spannen zal.
Wat willen die opposanten dan toch
Nu de regeering daadwerkelijk het bedrijfs
leven beschermt, nu is het al aanstonds
niet goed gedaan. De „Volkskrant", deze
opposanten lakend, schrijft:
De liberalen kunnen er desnoods
onder uit met voor nóg meer loons
verlaging te pleiten; de sociaal-demo
craten, die, terecht, op een behoorlijk
loon prijs stellen, hebben ons nog altijd
niet gezegd, waar een noodlijdend be
drijf een-behoorlijk loon vandaan moet
halen-
Juist zonder bedrijfsbeschenning is
voor vele bedrijven het uitbetalen van een
behoorlijk loon absoluut onmogelijk
DE SPOORWEGAANSLAGEN
BIJ AMSTERDAM.
DE BRIEF AAN DE SPOORWEG
DIRECTIE.
Zooals bekend, heeft de politie te Am
sterdam twee dreigbrieven in haar bezit,
welke verband zouden kunnen houden met
de kortgeleden nabij de hoofdstad gepleeg
de trein aanslagen. Van den eersten brief is
het facsimile bereids gepubliceerd; thans
is ook het facsimile van den tweeden brief
door de politie aan de pers ter publicatie
verstrekt.
Deze brief, die met ongeoefende hand en
in potloodschrift is geschreven, is blijkbaar
afkomstig van iemand van geringe verstan
delijke ontwikkeling. Op de adreszijde der
enveloppe staan bovenaan de woorden
„Dringend" en „Groote Spoed". De adres
seering zelf luidt: „Aan de Directie der
Nedierlandsche Spoorwege'i, Centraalsta
tion Amsterdam". Een postzegel is blijk
baar niet gebruikt, aangezien op de en
veloppe een straf port zegel van tien cent ge
bruikt is. Op de achterzijde van den brief
waren op onbeholpen wijze hamer en sikkel
van het Sovjet-embleem geteebend.
Het schrijven dateert van 22 Januari 1.1.
De inhoud luidt letterlijk:
Mijnheer,
in verband met onze spoorwegaansla
gen verzoeken wij u Morgen 23 Jan. op de
Haarlem weg bij het viaduct f 5000 te depo-
neeren aan de kant in het gras.
Wanneer aan ons verzoek niet word
voldaan zullen er binnenkort eenige trei
nen ontsporen.
Het is onnoodig werk om ons probeeren
te vangen daar wij hier een gevestigde ben
de hebben opgericht.
(Volgt onleesbare onderteekening).
Elke mededee'ing, welke de politie ont
vangt wordt nauwkeurig onderzocht; niets
wordt verwaarloosd, dat tot de ontdekking
en aanhouding van den dader of daders zou
kunnen leiden.
Een verzoek van de Vereeniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel.
Naar wij vernemen heeft het Hoofdbe
stuur van de Nederlandsche Vereeniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel er bij de
Directie van de Spoorwegen op aangedron
gen om ter verhooging van de veiligheid een
meer frequenten schouwdienst te willen in
voeren. In het bijzonder werd aangedrongen
om den ochtendschouw, die vroeger plaats
vond, voordat de eerste trein een baanvak
bereed, weer te deen p'aats vinden.-
Deze maatregel zal dan voor het geheele
net moeten gelden.
DE BLOEMBOLLENTEELT.
GEDWONGEN INKRIMPING.
Een bespreking op Maandag 1 Februari.
Aan de voorzitters der afdeelingen van
de Vereeniging voor Bloembollencultuur
werd een schrijven verzonden van onge
veer de volgende inhoud:
Het (Jentr. Bloerub, Comité heeft dezer
dagen in een vergadering van afgevaardig
den een bespreking gehouden over de mo
gelijkheid en wens-chelijlcheid van een ge
dwongen inkrimping der .beplante opper
vlakte.
Gedaoht wordt daarbij aan een wette
lijke dwang tot vernietiging van een deel
van de hans te veld staande tulpen en
narcissen met daaraan verbonden een ver
plichting tot beperking van de teelt. Dit
middel zou moeten dienen en een einde te
maken aan de hevige overproductie, waar
door de uitkomsten van de bloembollen
teelt gedrukt worden.
Een commissie werd benoemd om over
leg te plegen met de regeering en evsn-
tueel plannen te ontwerpen. Ofschoon aan
het ontwerpen eener goede regeling en de
uitvoering daarvan zeer ernstige moeilijk
heden verbonden zijn zou men daarvoor
niet mogen terugschrikken indien het ge
heele bloembollenvak als „één man" al
thans zonder noemenswaardige uitzonde
ringen, een wettelijke regeling van de in
krimping bij alle bedrijven als een nood
zakelijkheid beschouwt ter verbetering van
den toestand.
Het Hoofdbestuur der Alg. Ver. voor
Bloemb. Cultuur zou, ter bepaling van zijn
verdere houding in deze aangelegenheid,
gaarne een indruk ontvangen van de mee
ningen, die hierover in den boezem der
vereeniging leven. Het meest afdoend
ware een uitspraak eener alg. vergadering
doch zulks zou te lang duren.
Van de voorzitters verwacht het Comité
dat zij in staat zijn een denkbeeld te vor
men van de meeningen in hunne afdeelin
gen en daarom worden deze uitgenoodigt
tot een bespreking op Maandag 1 Febr. a.s.
11 1 lA uur in het Krelagehuis te Haarlem.
Besluiten worden daar niet genomen.
Alleen de meeningen der voorzitters zon
der eenige verantwoordelijkheid wordt ge
vraagd. Wanneer de opkomst voldoende
is zal uit het gesprokene een beeld te vor
men zijn van de opvattingen in de afdee
lingen, waarna het hoofdbestuur zijn hou
ding zal bepalen.
HET CONFLICT IN TWENTE.
Geen bemiddelingsraad.
Loonsverlaging van 10 pet.
gehandhaafd.
Dinsdagmiddag had onder leiding van
den Rijksbemiddelaar, ir. H. A. van IJssol-
steijn, in het Departement van Arbeid,
een conferentie plaats met partijen, be
trokken bij het conflict in de Twentsche
Textiel Industrie.
Naar aanleiding hiervan ziet de Rijksbe
middelaar er van af om zooals aanvanke
lijk zijn voornemen was, een bemiddelings
raad te vormen, omdat de werkgevers hem
hebben medegedeeld, dat zij een loonsver
laging van 10 pet. in elk geval economisch
noodzakelijk achten en zij van dit percen
tage onder geen beding wenschen af te
R. K. CENTRALE BURGERLIJK
OVERHEIDSPERSONEEL.
De uitvoering van de Ambtena
renwet. De salariskorting van
het Rijkspersoneel.
Dezer dagen vergaderde de bovenge
noemde Centrale onder leiding van den
heer Bulten.
Mede naar aanleiding der aan de orde
gestelde wijziging van de Pensioenwet
vond een bespreking plaats over nog en
kele punten, die naar het oordeel der
R. K. Centrale voor wijziging in aanmer
king komen.
Besproken werd de brief, dien de Mi
nister van Binnen landsche Zaken deed
uitgaan naar de gemeentebesturen in
houdend verzoek om inlichtingen betref
fende ter plaatse bestaande regelingen
van scheidsgerechten of commissiën van
advies. Ofschoon met instemming werd
opgemerkt, dat de minister op spoed
aandrong, zoo stelde de vergadering toch
vast, dat in de uitvoering van de Ambte
narenwet zich reeds een groote leemte
vertoont waar wel de artikelen 125 en 126
reeds met 1 September 1931 in werking
traden, maar de ambtenaren-gerechten
nog niet zijn samengesteld.
Dat beteekent, dat vooral op kleinere
plaatsen, die geen plaatselijke beroepin-
stanties kennen, geen beroep mogelijk is.
terwijl het hooger beroep in vollen om
vang niet geregeld is.
Besloten werd zich daaromtrent tot
den minister van Justitie te wenden.
Aan de orde kwam nog een bespreking
van het gepasseerde in de partijvergade
ring der R. K. Staatspartij betreffende
de salariskorting, aan het rijkspersoneel.
De vergadering achtte het alsnog nuttig
uit te spreken dat de indruk in de pers
verwekt, als zouden de heeren v. d. Broek
en Bulten, die van de zijde der R. K
Centrale in die vergadering het woord
voerden, geheel bevredigd zijn geweest
door het betoog van prof. Aalberse en
dat dank gebracht zou zijn aan de ka
tholieke fractie voor haar houding in de
Kamer niet juist is.
Naar deze opvatting ging het bestuur
accoord met de verklaring, die genoemde
heeren in de partij-raadsvergadering heb
ben afgelegd.
Een schrijven zal gericht worden aan
de R. K. Kamerfractie, betreffend een
beter contact en overleg tusschen deze
kamerfractie en de R. K. Centrale.
Ten slotte werd besproken het werk
der sub-commissie inzake de uitvoering
van het arbeidsovereenkomstenbesluit bij
het Rijk.
CR IS IS INVOER BUR EAU.
De afgifte van vergunningen.
De Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft den heer L. L. F. de
Greve, leider van het Crisisinvoerbureau
en bij diens afwezigheid, den heer O.
van Biesum, plaatsvervangend leider van
genoemd bureau, aangewezen, om namens
hem te beslissen op aanvragen voor den
invoer van versch of gekoeld rund- of
kalfsvleesch of van bevroren rund- of
kalfsvleesch, de daarvoor noodige vergun
ningen te onderteekenen en deze af te
geven.
Voorts heeft de Minister het bedrag
ter bestrijding van de kosten aan het
afgeven der vergunningen verbonden
vastgesteld op 1 voor elke 100 K.G. of
gedeelte daarvan, waarvoo de vergun
ning geldt, met een minimum van 2.50
per zending.
DE ENGELSCHE INVOERRECHTEN.
Tarwe en vleesch vrijgesteld.
De Rijkslandbouwconsulent te Londen,
ir. B. Gerritsen deelt het volgende mede:
Zoodra het Parlement op 2 Februari
a.s. weer bijeenkomt, zal er een wets
voorstel worden ingediend, waarbij een
invoerrecht van 10 15 pet. zal worden
voorgesteld voor alle in Groot-Brittannië
ingevoerde prodpeten, waaronder ook zul
len vallen boter, kaas, eieren en andere
landbouwproducten met uitzondering van
tarwe en vleesch (varkensvleesch, rund-
vleesch, schapen- lamsvl^esoh enz.). Eenige
andere artikelen, die niet in Groot-Brit
tannië kunnen worden geproduceerd, zul
len eveneens vrij zijn.
Verder bestaan er plannen om een ta
rieven-commissie te benoemen, die spe
ciale invoerrechten zal voorstellen voor
luxe-artikelen en eenige artikelen, die
evengoed in Groot-Brittannië zouden
kunnen worden geproduceerd.
De reden, dat vleesch er niet onder
valt, is waarschijnlijk, dat er voor bacon
en dergelijke producten andere plannen
bestaan.1
Dr. R. J. SLOTEMAKER DE BRUïNE.
Blijft lid van de Tweede Kamer.
Prof. dr. R. J. Slotemaker de Bruïne,
tot 1 Januari j.l. hulpprediker te Wasse-
senaar, heeft voor het beroep naar de Ned.
Herv. Gemeente aldaar in de vacature van
de tweede predikantsplaats bedankt.
De heer Slotemaker de Bruine heeft er
dus de voorkeur aan gegeven zijn mandaat
als lid van de Tweede Kamer te blijven
vervullen.
DREIGEND CONFLICT TE OSS.
Overeenstemming bereikt.
De Rijksbemiddelaar in het vierde dis
trict prof. mr. P. J. M. Aalberse, heeft
Dinsdag geconfereerd met partijen, betrok
ken bij het dreigend conflict bij de N.V.
Zwanenberg's fabrieken te Oss.
Tusschen partijen werd overeenstemming
bereikt op één punt na, n.l. het in de nieu
we collectieve arbeidsovereenkomsten vast
te stollen uurloon. Besloten is dit punt te
onderwerpen aan arbitrage.
Het conflict is hiermede voorkomen.
MELKSTRIJD TE UTRECHT.
De melkveehouders handhaven een prijs
van 7 cent.
Nadat de Melkveehouders zich een week
Irng gehouden hadden aan een arbitrale
uittspraak om de melk 6 cent af fabriek
te leveren, hebben zij zich gisteren, bij bet
einde van den contractueelen termijn, in
een vergadering in l'Europa uitgesproken
tegen een voortbestaan van deze regeling.
Een bestuursvoorstel, om den prijs van 6
ets. ook voor de toekomst te accepteeron,
werd uitvoerig besproken, waarna een ;e-
genvoorstel om vast te houden aan den
prijs van 7 ets. met 132 tegen 8 stemmen
werd aangenomen.
De stemming van de vergadering was
zeer strijdlustig en men was dan ook van
plan om,als de 7 ets. niet worden geaccep
teerd, zelf met het venten van de melk te
beginnen.
Nadat het tegenvoorstel was aangeno-
men, verliet de heer Jongerius met enkele
loden van het bestuur de zaal voor oen
confeirentie met de gemeenteautoriteiten.
6854 MENSCHEN VERDRONKEN IN
10 JAAR.
Verzoek van de Nederl. Centr. Reddings
brigade aan den minister van Defensie.
Door het dagelijksoh bestuur van de
Nederlandsche Centrale Reddingsbrigade
is een adres verzonden aan den Minister
van Defensie waarin o.a. er op gewezen
wordt, dat er in tien. jaren, 19201930 in
Nederland 6854 menschen door een onvrij-
willigen val in het water zijn verdronken.
Jaarlijks van de gemiddelde 685 menschen
die door verdrinking om het leven kwa
men, behooren ruim 40 tot de manlijke
personen niet ouder dan 19 jaar. Adres
sante dringt er bij den Minister van De
fensie op aan te besluiten om door het
betrokken departement een grondig on
derzoek te laten instellen naar de be
kwaamheid in het zwemmen en zwem
mend redden van alle manschappen in
dienst- van de Land- en Zeemacht. Ge
vraagd wordt het daarheen te willen lei
den, dat er aan de manschappen die jaar
lijks onder de wapenen worden geroepen,
onderricht zal worden gegeven in zwem
men, zwemmend redden en het opwekken
dor levengeesten bij schijndoode drenke
lingen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Spaansche Jezuieten verlaten het
land. (Buitenl. 2e blad).
De Japanners bezetten Charbin. Ern
stige spanning te Sjanghai. De Volken
bondsraad weet niet wat te doen. (Buitenl.
2de blad).
Engelsche duikboot met circa 70 man
aan boord gezonken. (Buitenl. Berichten,
2de blad).
De Amerikaansche kauwgomkoning
Wrigley overleden. (Buitenl. Berichten,
2de blad).
BINNENLAND.
De Ver. v. Bloembollenteelt overweegt
de mogelijkheid en wenschelijkheid van
gedwongen inkrimping der beplante op
pervlakte voor bloembollenteelt. (1ste blad)
Geen bemiddelingsraad in de Twentsche
Textielindustrie. (1ste blad).
Onderhandelingen over het arbeidscon
tract in de meubelindustrie en in het hes-
renkleedingbedrijf. (1ste blad).
De diefstal van 60.000Hoe de arres
tatie plaats vond. (Gem. Ber., 3de blad).
Goede vangst aan de Belgische grens.
(Gem. Ber., 3de blad).
BESCHOUWINGEN OVER
DEN LEI DSCHEN GE
MEENTERAAD Bladz. 5
ARTIKEL OVER DE DOCU
MENTAIRE FILM Bladz. 5
DE BOUWSELS VAN ONZEN TIJD.
De heer H. Polak, die reeds zoo dikwijls
optrad voor de schoonheden in de natuur,
keert in het „Volk" als volgt tegen de boo
menvernielers:
„In een klein plantsoen aan de Parklaan
en de Muidergracht. te Amsterdam, tegen
over de palmenkas van den Hortus Botani
cus, staat een ontzag.ijke wilgeboom, een
exemplaar als ik nooit elders aanschouw
de, een zeldzaam prachtstuk. Eenige jaren
geleden kwam een bewoner van de Muider
gracht ontdaan mijn kantoor binnenstor
men en deelde mij mede, dat eenige g«-
meentewerk.ieden aanstalten maakten om
dezen boom te rooien. Ik stelde mij onmid
dellijk in verbinding met den wethouder en
den directeur der beplantingen en van hen
vernam ik, dat men den boom wilde vellen,
ten einde een pad te kunnen maken, dat
recht zou aanloopen op een fonteintje, dat
men aangebracht had tegen den muur van
het schoolgebouw, die het plansoentje af
sloot. Het gelukte mij den boom te redden.
Maar nu moet men eens gaan kijken, aan
welk onbeteekenend stukje beeldhouwwerk
men dezen heerlijken boom heeft willen ten
offer brengen.
Deze geschiedenis schoot mij te binnen,
toen ik verleden week in onze krant las,
wat er stond te gebeuren met de populieren
in de Amsteilaan. Deze boomen zouden ver
wijderd worden, „omdat zij, gezien van de
Berlage-brug, het uitzicht belemmeren op
den wolkenkrabber". Indien ik het voor het
zeggen had, dan zou ik de hoogste boomen
die er te krijgen zijn, in de Amstellaan en
omstreken poten, ten einde het uitzicht op
gezegden wolkenkrabber, niet alleen van de
Berlage-brug, doch van alle kanten te be
lemmeren. ja zelfs geheel te beletten. Want
het gezicht op mooie, flinke boomen is
verre te verkiezen boven dat op he't potsier
lijke bouwsel met de aangeplakte balcon-
netjes, waarmede men het Daniël Willink
plein heeft opgedirkt.
Ik ben mij bewust, dat deze zienswijze
een vreeselijke ketterij is, dat zij getuigt
van achterlijkheid, van conservatisme, van
gebrek aan begrip van den geest des tijds,
van verstarde gehechtheid aan zoetelijke
romantiek, misschien zelfs wel van afwezig
heid van socialistisch denken en aanwezig
heid van volslagen verburgerlijking. Want
naar het schijnt, mag een socialist tegen
woordig alleen gebouwen van beton, staal
en glas bewonderen, en hoe meer hij vooral
van glas en beton, alsmede van muren die
geen muren zijn, houdt, hoe beter.
De Rotterdammers kunnen- daaraan hun
hart ophalen. Want niet alleen staat Van
Nelle's fabrieksgebouw bun ten dienste,
doch ook een kerk, die ik daar on'angs aan
schouwde, een langwerpig-vierkante, dak-
looze pillendoos, met een rijtje al'emuch-
terste vensters boven in de zijmuren en op
den voorgevel, als ware het de reclnme van
een kruidenier, de woorden „Hersteld Apos
tolische Gemeente", alles zoo zakelijk mo-
