23ste Jaargang
MAANDAG 18 JANUARI 1932
No. 7103
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e£cidieHe@ouAa/iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Koerswijziging van de S.D.A.P.
Dat er in de politieke situatie in ons
land verandering kkn worden verwacht
is duidelijk. Wij bedoelden, dat de S.D.A.P.
op een punt is 'gekomen, waarbij een min of
meer principieele koerswijziging zich aan
haar opdringt.
't Rommelt in de partij; er is een steeds
verder uitbreidende, meer revolutionair-
getinte oppositie.
Er ligt een lange resolutie klaar voor het
aanstaande Congres, welke ten doel heeft,
deze oppositie uit de partij te bannen.
Wij kunnen er wel haast zeker van zijn,
dat deze resolutie door het Congres zal
worden aangenomen.
Die minderheid, hier bedoeld, is waar
schijnlijk uitgegroeid tot een om zijn quan-
fciteit respectabele massa. Uit talrijke ver
schijnselen blijkt constateert Oudeis
terecht in de „Nieuwe Eeuw" dat ge
dachten van oud-re volutionnaire tactiek
weer gemakkelijk wortel sohieten. Wat er
in Twente gebeurde, wat duizenden men-
sohen in de werkverschaffing in beweging
bracht, het molesteeren van den socialisti-
sohen wethouder de Zeeuw te Rotterdam,
'het zijn alles verschijnselen, welke de radi
calise ering onder den invloed der tijdsom
standigheden aanwijzen.
Dit moet ongetwijfeld ook van invloed
zijn op de stemming ten socialistisohen
Congresse.
Er zit eveneens veel wrevel, aldus ver
volgt bovengenoemde schrijver, over de
„geposeerdheid", over de „verburgerlij
king" der „goed betaalde partijleiders en
vakbonzen". Het is haast onvermijdelijk,
dat in een beweging, die tot zuilk een om
vang uitgroeit, de zelfgenoegzaamheid en
de baantjesjager ij een rol gaan spelen.
Daaraan ontkomt geen enkele geconsoli
deerde partij van eenigen omvang.
Hierdoor is de wild-romantische reactie
in de S.D.A.P. voor een deel ook te verkla
ren.
Doch een meerderheid verwachten we
niet voor de oppositie op dit Congres.
Wat zal er dan gebeuren! Zal de op
positie, zich niet willende houden aan een
partijbesluit, de partij verlaten? Zoo ja, zal
dan daardoor de politiek in de S.D.A.P. een
wijziging ondergaan? En hoe zal dan deze
wijziging zich voltrekken?
Dit zijn vragen waarop wij niet het ant
woord durven voorspellen. Maar waarvan
de beantwoording van groote beteekenis
kan zijn voor de zuivering van de politieke
situatie in ons land.
En daarom zien wij met belangstelling
ihet verloop van zaken tegemoet.
VOOR DE NOODLIJDENDE
KUNSTENAARS.
Tentoonstelling schilderijen van
H. M. de Koningin.
De Zaterdagmiddag geopende tentoon
stelling van schilderijen, teekeningen en
schetsen, vervaardigd door H. M. de Konin
gin, welke expositie is ingericht in. de Kon.
Kunstzaal Kleyka-mp te Den Haag en waar
van de geheele opbrengst aan catalogi en
entreegelden ten goede zal komen aan de
noodlijdende kunstenaars, oitivat een 80-tal
werken en zij vult de wanden van drie in-
eenloopende zalen.
De voornaamste schilderijen, ten getale
van 22, brengen landschappen in beeld, o.a.
uit Noorwegen, het Rhönedal, Oberstdorf in
Beijeren en omgeving, van Het Loo, enz.;
voorts zijn er een 25-tal studies in olieverf,
door Koningin Wilhelmina tijdens Haar rei
zen in binnen- en buitenland gemaakt.
De overige werken zijn krijt- of pentee-
keningen, oa. uit de Vogezen, de Noorsche
fjorden, Dolomieten, schetjes uit Lengberg
en omgeving, stemmingstukjes van de Ve-
luwe, duinlandschappen, waaronder een
werk, dat eigendom is van H. M. de Ko
ningin-Moeder en een, getiteld „Straatje in
Ammerschwihr" (Elzas), dat het eigendom
dom is van H. K. H. Prinses Juliana.
Vele van de werken onzer Koningin geven
de door Haar gekozen landschappen, rivier
en berggezichten, bosch-interieurs in karak
teristieke stemming weer, zooals maanlicht
bij sneeuw of na regenval, enz., maar ook in
stralende zonneschijn. Bij een aantal teeke
ningen heeft de Koninklijke schilderes met
een enkel woord den titel er bij geschreven;
voor het overige vindt men alle werken aan
geduid in den catalogus, die voor den lutte-
len prijs van 10 cent aan den ingang van
het gebouw is te verkrijgen. Voorts is een
speciale catalogus met een tiental repro
ducties nog in bewerking, die binnenkort
verkrijgbaar zal worden gesteld.
De tentoonstelling is dagelijks van 105
uur ('s Zondags van 24 uur) geopend te
gen een toegangsprijs van 50 cent op be
paalde nader aan te kondigen dagen 25
cent ten bate van de noodlijdende kunst
schilders.
De opening geschiedde zonder eenige
plechtigheid of toespraak.
Hare Majesteit had bereids Vrijdag,
evenals H. K. H. de Prinses en Z. K. H. de
Prins een bezoek aan de zalen bij Kleykamp
gebracht.
Zaterdagmiddag waren onder de bezoe
kers o.a. leden van het Corps diplomatique,
de heer P. Visser, chef van de afdeeling
Kunsten en Wetenschappen van het Depar
tement van Onderwijs. K. E. W., verschil
lende leden van de hofhouding, vele be
kende kunstschilders, de voorzitter en de
secretaris van het Nederl. Steuncomité voor
beeldende kunstenaars, t.w. de heeren E. R.
D. Schaap en Leen Verhoeven, de be-
bestuursleden van Pulchri Studio en nadere
kunstgenootschappen een voort-s tal van an
dere belangstellenden.
Tal van bezoekers gaven een belangrijk
hoogeren toegangsprijs of betaalden een
grooter bedrag voor den oatalogus dan als
minimum-prijzen waren aangegeven. De za
len waren geregeld vol bezoekers.
AANGELEGENHEDEN VAN GEMEEN
TE PERSONEEL.
Samenwerking van de groote gemeenten.
Op het wrak van de STANFRIES IV, welke onlangs op de
Zuiderzee is vergaan, zijn twee boeien geplaatst. Op een dezer
boeien heeft men een kruis aangebracht, ten teeken dat hier
vier menschenlevens verloren gingen. Het zeemansgraf in
volle zee
In den kring van gemeenten met 40.000
en meer inwoners wordt het voornemen ge
koesterd te komen tot onderlinge samenwer
king in personeelsaangelegenheden. Door
een uit die gemeenten aangewezen studie
commissie is daartoe een gemeenschappe
lijke regeling ontworpen, met inachtneming
van de hierop betrekking hebbende bepalin
gen van de Gemeentewet. Blijkens een der
bepalingen van de ontworpen regeling is
een van haar doeleinden het centraal voe
ren van onderhandelingen met landelijke
organisaties van personeel in dienst der ge
meenten.
Het werd nu door evenbedoelde studie
commissie wenschelijk geoordeeld reeds in
dit stadium van eerste voorbereiding het
gevoelen van de personeelsorganisaties te
kennen. Met dit doel heeft op Woensdag j'l.
te 's-Gravenhage onder leiding van mr. S. J.
R. de Monc-hy, burgemeester van Arnhem,
een vergadering plaats gehad van de stu
diecommissie met vertegenwoordigers der
volgende organisaties: Ned. Bond van per
soneel in Overheidsdienst, Ned. Fed. Bond
van personeel in Openb. Dienst. Ned. R. K.
Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus",
Ned. Chr. Bond van personeel in Publie-
ken Dienst, Alg. Bond van Overheidsperso
neel in Nederland, Centrale Ned. Ambte-
naarsbond, Nat. Bond van Gemeenteambte
naren in Nederland. Alg. Ned. Chr. Ambte-
naarsbond. Alg. Ned. 'R. K. Ambtenaars-
vereeniging, Ned. Bond van Gemeenteamb
tenaren.
Nadat de voorzitter het doel van de ge
meenschappelijke regeling had uiteengezet
hebben de vertegenwoordigers der organi
saties hun aanvankelijke inzichten daarom
trent kenbaar gemaakt. Algemeen bleek men
prijs te stellen op een nadere toelichting
van de draagwijdte en de beteekenis van
het volgens de ontworpen regeling gedachte
overleg met de personeelsorganisaties. De
voorzitter heeft zich bereid verklaard aan
dezen wensch tegemoet te komen, al zal
juist met betrekking tot dit punt veel van
de ontwikkeling van zaken moeten afhan
gen zoodat het niet wel mogelijk is daarvan
thans reeds een nauwkeurig beeld te geven.
DRASTISCHE BEZUINIGING VAN HET
AMSTERDAMSCHF. GEMEENTE
BESTUUR
Verlaging van alle subsidies met
tien procent
Door B. en W. is een circulaire gericht tot
de besturen van alle gesubsidieerde ver-
eenigingen en instellingen in Amsterdam,
waarin hun wordt medegedeeld, dat zij er
op moeten rekenen, dat zij dit jaar tien pro
cent minder aan subsidie zullen ontvangen
dan het maximum bedrag, dat reeds door
den gemeenteraad is gevoteerd.
INVOERRECHTEN OP BOTER IN
DU ITSCHLAND.
Verhooging tot 150 R.M.?
Naar de „Tel." van welingelichte zijde
verneemt, heeft de Duitsche minister van
Landbouw bij den ministerraad een ontwerp
ingediend, waarin wordt voorgesteld de in
voerrechten op boter van R.M. 50 tot R.M.
150 te verhoogen. Oorspronkelijk was de be
doeling een verhooging tot R.M. 120 in te
voeren. Het ministerie heeft hier evenwel
van
MOBILISATIE VAN VRIJWILLIGERS.
Wetsvoorstel-AIbarda c.s.
De Tweede-Kamerleden Albarda, Vlie
gen, IJezrman, K. ter Laan en Van Zadel-
hoff hebben ingediend een initiatief-wets
voorstel tot nadere regeling van de vrij
willige opkomst onder de wapenen van
dienstplichtingen en reservepersoneel.
De indieners van het initiatiefwetsvoor
stel achten het dringend noodzakelijk, dat
aan den tegenwoordigen toestand een eind
wordt gemaakt. Het gereed staan van een
organisatie, die de regeering in staat stelt
om, met voorbijgaan van art. 187 der Grond
wet, en dus buiten de Staten-Genèraal om,
voor doeleinden van binnenlandsehe poli
tiek een vrijwilligersleger op de been te
doen komen, achten zij niet bevorderlijk
voor orde en rust.
Burgemeester van Velsen vraagt ontslag.
De heer R. G. Rijkens, burgemeester der
gemeente Velsen, heeft met ingang van 15
April a.s. ont-slag uit zijn functie aange
vraagd.
De heer Rijkens, die thans 69 jaar oud
is, werd in 1920 tot burgemeester dezer ge
meente benoemd, na daarvoor gedurenhe
3 y2 jaar burgemeester der gemeente Veen-
dam te zijn geweest.
DE WERKVERSCHAFFING IN
GRONINGEN.
Driekwart van de stakers weer aan het
werk.
Volgens mededeeling van den Rijksin
specteur van de werkverschaffing, burge
meester Buiskool van Delfzijl, zijn er in de
geheele provincie Groningen reeds zooveel
handteebeningen op de lijsten voor her
plaatsing bij de werkverschaffing geplaatst,
dat zeker kan worden aangenomen, dat
minstens 75 pet. van de stakers Maandag
weer aan het werk zal gaan. Het is overal
in de provincie rustig.
RAAYMAKERS CO'S TEXTIEL
FABRIEKEN TE HELMOND.
Gedeeltelijke overplaatsing van het
bedrijf naar Engeland.
Naar wij reeds eerder mededeelden, heeft,
tengevolge van de daling van het Pond
Sterling gepaard aan de kort nadien geko
men invoerrechten in Engeland, bovenge
noemde N.V. haar bedrijven te Helmond en
Gemert voor meer dan 50 pet. moeten stil
leggen, en voor wat Engeland betreft haar
afzet naar dit gebied geheel en al verlo-
Naar wij nu van bevoegde zijde vernemen,
zal genoemde N. V. een deel van haar, nu
overbodig geworden machinepark aan een
nieuwe in Engeland op te richten Company
overdoen.
De directie dezer nieuwe Company zal in
handen zijn van den heer K. Raaymakers,
tot nu toe directeur van bovengenoemde
Vennootschap, die voor de nieuwe op te
richten Company reeds beslag legde op een
nieuw gebouwd fabriekspand te Accrington
in Lancashire.
Voorzoover de Engelsche wetten dit zul
len toelaten, zal door de nieuwe Maatschap
pij een gedeelte van den staf der Helmond-
sche firma worden overgenomen.
DREIGEND CONFLICT IN DE MIJN
INDUSTRIE.
De Burgemeester van Heerlen heeft de
bemiddeling ingeroepen van den 'KHjksbe-
middelaar, in verband met een dreigend
conflict in de mijnindustrie.
De nood in de schoenindustrie.
Naar aanleiding van het aannemen van
de contingent eeringswet door de beide Ka
mers richtte de Nederlandsche R. K. Ver-
eeniging van handelsreizigers „St. Ohris-
toffel" een schrijven aan den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid, waarin den
Minister verzocht werd de contingentee-
ring op de eerste plaats toe te passen op
de noodlijdende schoenindustrie.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De kwestie der herstelbetalingen. Geen
definitieve regeling te Lausanne? (Bui
tenland, 2de blad).
Nieuw beroep van China op den Vol
kenbond. (Buitenland, 2de blad).
Spoorwegongeluk in Frankrijk. (Buitenl.
Berichten, 2de blad, en Laatste Berichten)
Treinongeval in Spanje. (Buitenl. Berich
ten, 2de blad).
Invoerbeperkingen in Frankrijk, Enge
land en Duitschland. (Fin. en Economie,
lste blad).
BINNENLAND.
Poging tot moord en zelfmoord te
Huissen. (Gem. Ber., 3de blad).
Bij een brand te Axel kwam 28 stuks
vee om. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Ajax nog geen kampioen; door H.B.S.
geklopt.
Beroepsvoetbal in Frankrijk.
-
Koog Zaandijk korfbalkampioen van
Noord-Holland.
De schaatswedstrijden te Engelberg.
De Europeesche schaatskampioenschap
pen schoonrijden door Sonja Henie en
Karl Schaeffer gewonnen.
Loonsverlaging.
Naar wij vernemen hebben de schilders
gezellen in Friesland, georganiseerd in de
Christelijke en R. K. Vakarbeidersbonden,
de patroonsvoorstellen, welke neerkwamen
op een loonsverlaging van 2 cent per uur
voor de groote plaatsen en vier cent per
uur voor het platte land, aanvaard. De mo
derne schildersgezellenibond heeft de pa
troonsvoorstellen niet aangenomen en nog
maals een conferentie aangevraagd. Deze is
toegestaan, doch het bestuur van laatstge
noemde organisatie heeft den Modernen
Sohildersgezellenbond medegedeeld dat van
Maandag 18 Januari af de loonen naar het
lagere tarief zullen worden uitbetaald.
In aansluiting op ons vorig bericht in
zake het bij de Hoogovens te IJmuiden en
de nevenbedrijven bestaande voornemen om
tot verlaging der loonen en salarissen over
te gaan kan thans nog worden gemeld, dat
na overleg met de commissie van vertegen
woordiging het salaris der beambten met
ingang van 1 Febr. a.s. met 5% zal worden
verminderd voor zoover dit niet hooger is
dan f 4000. De hoogere salarissen ondergaan
een grootere verlaging.
In de Kunstzaal Kleykamp te Den Haag wordt een tentoonstel
ling gehouden van SCHILDERIJEN en TEEKENINGEN,
WELKE DOOR H.M. DE KONINGIN WERDEN VERVAAR
DIGD. De opbrenst is ten bate van noodlijdende kunstenaars.
De expositie mag zich in drukke belangstelling verheugen. De
Amerikaansche gezant, de heer L. S. Swenson, bekijkt met
belangstelling het werk van H.M. de Koningin.