23ste Jaargang
VRIJDAG 15 JANUARI 1932
No. 7101
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
UIT DE OMGEVING
ZONDAGSBLAD
S)e£cidóclve(5ou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V De vrouw in betrekkingen.
De Prov. Staten van Zuid-Holland (hoe
zijn de bijeenkomsten van dit College ook
al praat-vergaderingen geworden!) hebben
met 41 tegen 28 stemmen verworpen de
motie-De Vries-Bruins, waarin gevraagd
werd een uitspraak tegen het geven van
ongevraagd ontslag aan een ambtenares bij
het aangaan van een huwelijk.
De geheele rechterzijde in de Staten (41
stemmen) heeft zich die uitgesproken voor
het beginsel, dat aan een ambtenares, die
in het huwelijk treedt, ongevraagd ontslag
kan worden verleend.
Wie verschillende verhoudingen in het
maatschappelijk leven beziet, zal moeten
erkennen, dat dit beginsel op moreel-gezon-
de en sociaal-nuttige overwegingen berust.
En bovendien blijkt het ook uit statis
tieken, dat de toepassing van dit begin
sel in het directe belang is van de dien
sten, waarin bedoelde ambtenaressen werk
zaam zijn.
Dit alles wil echter niet zeggen, dat wij
er in alle gevallen bezwaar tegen
zouden hebben, om gehuwde vrouwen als
ambtenares aan te stellen in ieder af
zonderlijk geval moeten daarbij de per
soonlijke omstandigheden, waarin de be
trokkene verkeert, worden overwogen.
In de meeste gevallen zal dan wel de
voorkeur moeten uitgaan naar een maniie-
lijken sollicitant, maar toch o.i. zeker niet
in alle gevallen.
Wat betreft de aanstelling van onge
huwde vrouwen als ambtenares hierom
trent heeft minister Ruys, in een gisteren
gepubliceerde circulaire aan den minister
raad, eenige richtlijnen aangegeven, welke
onze volkomen sympathie hebben.
Bedoelde richtlijnen moeten o. i. leiding
gevend zijn niet alleen voor openbare, maar
óók voor particuliere betrekkingen.
Daarom willen wij op deze plaats eenige
gedeelten uit de gisteren medegedeelde
circulaire herdrukken.
Zou men de voorkeur van
lijke candiadaten zóóver uitstrekte»,
dat men zelfs ongehuwde mannen,
niet-kostwinners bij vrouwen liet voor
gaan, dan zou men daarmede terug-
keeren tot den toestand van voorheen,
toen de ongetrouwd blijvende vrouw
als regel afhankelijk was en ten laste
kwam van hare familie.
Wanneer men bijv. de keus heeft
tusschen een man met een gezin en
eene ongehuwde vrouw, met dezelfde
capaciteiten, dan zou het uit een mo
reel oogpunt niet te verdedigen zijn,
indien aan de vrouw de voorkeur werd
gegeven, omdat deze als werkkracht
goedkooper is. Want een bloeiend ge
zinsleven is toch ongetwijfeld een zeer
belangrijke factor voor de volkswel
vaart. En een werkloos gezinshoofd
kost den Staat ten slotte belangrijke
bedragen aan ondersteuning.
In het algemeen zal als richtlijn
voor deze materie moeten gelden, dat
de man-kostwinner, bij volkomen ge
lijke capaciteiten, voor de vervulling
van vacatures, die even goed door een
man als door eene vrouw kunnen wor
den bezet, voorrang heeft boven een
vrouwelijke werkkracht, die uitsluitend
voor zich zelf te zorgen heeft.
Het hier ingenomen standpunt is maat
schappelijk gezond, zóó dat het voor zich
zelf spreekt en wij er niet veel over be
hoeven te zeggen.
't Is uit den tijd, om bij betrekkingen,
die door man of vrouw kunnen worden
vervuld, perse aan den man den voorkeur
te geven. Maar toch moet wel den man
kostwinner worden verkozen boven de
vrouw, die alleen de zorg voor zichzelf
draagt, bij volkomen (of ook o.i. bij o n g e-
v e e r) gelijke capaciteiten.
Met deze richtlijnen dienen ook particu
liere werkgevers rekening te houden, als
zij zioh ook door andere normen, dan die
van winstbejag willen laten leiden; als zij
hun taak maatsohappelijk-goed, sociaal
willen vervullen.
PROV. STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
Gisterochtend zijn de Prov. Staten van
Zuid-Holland ter voortzetting van de ba-
handeling van de begrooting bijeengeko
men.
De heer C. W a r n a a r (a.-r.) besprak de
kwestie der R. T. M. op GoereeOverflak-
kee, betoogende, dat de traan de exploita
tie niet heeft kunnen volhouden.
Spr. diende een door vier juristen, inrs.
De Brauw, De Visser, Trouw en Van Voorst
tot Voorst, mede-onderteekende motie in,
waarin Ged. Staten worden uifcgenoodigd
om, voor het geval dat het voornemen tot
staking der exploitatie wordt uitgevoerd,
gebruik te maken van een zekere bepaling
uit een overeenkomst van 1900, tenzij de
tram een naar het oordeel van Gedepu
teerden bevredigende tegemoetkoming
doet.
De heer Ten Hope (lib.) betoogde, dat
de tram de exploitatie op Goeree—0\er-
i'lakkee kan staken, zonder dat de belan
gen worden geschaad van de bevolking.
Autobus, vrachtauto enz. voorzien in de be
hoeften.
De heer Ter Laan (s.-d.) betoogde,
dat de financieele toestand der provincie
niet het pessimisme van Gedeputeerden
wettigt. Zij heeft de laagste belastingen
van alle provincies.
De afwijzende houding van Gedeputeer
den inzake de grenswijzigingsplannen van
Rotterdam schaadt groote algemeene be
langen. Een scherpe aanklacht tegen die
houding bevat het rapport der commissie
inzake liavenbelangen van Rotterdam en
omgeving.
Dat Gedeputeerden activiteit hebben ont
wikkeld. ter bevordering van den bouw van
een brug over het Hollandsoh Diep bij
Moerdijk, juichte spr. toe, maar zij moeten
ook diligent zijn ten aanzien van den bouw
van bruggen bij Dordrecht, over de Nieuwe
Maas in den rijksweg van Amsterdam naar
het zuiden, en over de Noord, waardoor de
Alblasserwaard uit een isolement verlost
zal worden.
Inzake de tramkwestie op Goeree-Over-
flakkee bewonderde spr. niet de houdiog
der burgemeesters.
Spr. diende een motie in waarin de Pro
vinciale Staten, over wegende dat het al
gemeen belang vordert dat de veren Hel-
levoetsluisMiddelharnis en Numansdorp
OoltgensplaatDintelsas overgaan in
handen der provincie Zuid-Holland en dat
het passagiers- en goederenvervoer op Goe-
zeeOverflakkee door de provincie moet
worden verzorgd. Gedeputeerde Staten uit-
noodigen daartoe strekkende voorstellen
in te dienen.
Voorts leverde spr. een uitvoerig plei
dooi voor bebossching van de duinen van
GoereeOverflakkee, van Voorne en Put
ten, van Hoek van Holland tot den Haag
en benoorden Den Haag.
De heer Van Voorst tot Voorst
(r.-k.) betwijfelde of Provinciale Staten
een taak hebben met betrekking tot duin-
bebossching, zoodat hij niet voor de motie-
Ter Laan, die beoogde om Ged. Staten uit
te noodigen de Prov. Staten ter zake van
voorlichting te dienen, zou kunnen stem
men.
De heer Van Eek (s.-d.) betoogde de
noodzakelijkheid van bestrijding van de
werkloosheid, door het leiden van werk
krachten naar gebieden waarop nog geen
overproductie is. Voorts moeten Gedepu
teerden moreel en financieel helpen met
betrekking tot den nood van kleine tuin
ders en kweekers.
De heer Sandifort (s.-d.) betoogde
de noodzakelijkheid van zorg voor jeugdi
ge werkloozen.
Spr. vroeg of Gedeputeerden een onder
zoek willen instellen naar wat in de pro
vincie bestaat op het gebied van volks
ontwikkeling door leeszalen, volksuniversi
teiten e.d., niet alleen wat den omvang,
maar ook wat den inhoud, de be.teekenis
van het werk betreft.
De heer In 't Veld (s.-d.) wees op de
wensohelijkheid van rationalisatie in de
indeeling van waterschappen en van de tot
standbrenging van een streekplan voor
westelijk Zuid-Holland. Voorkomen worde
ook het volbouwen rondom plassen, waar
door deze voor het publiek goeddeels wor
den afgesloten.
De heer Hoffman (r.-k.) huldigde Ge
deputeerden voor de begrooting, welke de
verdienste heeft van te sluiten, maar nu
niet nog meer uitgaven mag gaan bevatten.
Gezien de achteruitgang van ons nationale
j vermogen met een derde, met vijl millia-rd,
moet men nu in 's hemelsnaam niet met
nieuwe uitgaven komen.
De vergadering werd daarna tegen zes
uur tot hedenochtend elf uur
DE WINKELSLUITING TE ARNHEM.
Tegen verplichte sluiting op een morgen
of middag.
Bij den gemeenteraad van Arnhem zijn
door B. en W. voorstellen ingediend in ver
band met de wet tot regeling der winkel
sluiting. De meerderheid van B. en W. ver
klaart zioh tegen invoering van een ver
plichte winkelsluiting op een morgen of
middag in de week. Een door de Kamer
van Koophandel gehouden enquête wees
uit, dat de meerderheid van de winkeliers
tegen verplichte winkelsluiting is. De
meerderheid van B. en W. behoudt zich
echter voor in de toekomst voor bepaalde
winkeLs of groepen van winkels eventueel
op dit besluit terug te komen. Voorts wordt
voorgesteld geen sigarenverkoop op Zin-
dag meer toe te staan, evenmin als bezor
ging van melk op dien dag. B. en W. kun
nen ontheffing van het ventverbod op Zon
dag verleenen. Een minderheid van tiet
college wensoht de beslissing van het be
ginselbesluit uit te stellen tot de beslis
sing van de Kroon inzake de Amsterdam-
sohe verordening, zal zijn gevallen.
IN HET BAKKERSBEDRIJF.
De collectieve arbeidsovereenkomst.
De Bondsraad van den Nederlandsqben
R. K. bond van brood-, koek- en banket
bakkers, is tegen Zondag a.s. bijeengeroe
pen ter vaststelling van zijne houding te
genover de van patroonszijde gedane voor
stellen inzake wijzigingen van de collec
tieve arbeidsovereenkomst voor de ste
den: Amsterdam, Haarlem, Den Haag,
Rotterdam en Utrecht.
De voorstellen der patroonsvereenigin-
gen komen hierop neer:
Een verlaging der loonen met vijf gul
den per week; geen vaststelling van loonen
voor personen beneden de 20 jaren; verla
ging der loonen van de in gedeeltelijken
werkzaam zijnden in verhouding van de
verlaging der in volledigen dienst zijnden;
terugbrenging van den opzegtermijn van
14 op 8 dagen; verlaging van het percenta
ge z.g. losvasten van 85 op 75 pCt. en
langoren arbeidsduur in de weken waarin
feestdagen vallen. Bovendien moeten de ar
beidersorganisaties waarborgen geven dat
de overeenkomst algemeen in- en doorge
voerd zal worden.
CONTINGENTEERINGSMAATREGELEN
De commissie van advies crisis-invoer-
wet, ingesteld bij besluit van 30 December
p.l., brengt het volgende ter kennis van
alle belanghebbenden bij den invoer van
buitenlandsohe goederen in Nederland.
In den laatsten tijd duiken ni en buiten
de pers telkens berichten op, dat ten aan
zien van het een of ander artikel een con-
tingenteeringsmaatregel tegemoet gezien
kan worden. Voorzoover deze berichten
hun grond mochten vinden in de omstan
digheid, dat de commissie van advies cri-
sisinvoerwet belanghebbenden heeft uit-
genoocugd, haar ïnliohtingen te verstrek
ken, acht de commissiè het gewenscht, te
verklaren, dat het voorbarig zou zijn, uit
die omstandigheid de conclusie te trekken,
dat contingenteering van het betrokken
artikel te wachten staat.
Inmiddels laat het zich aanzien, dat de
Nederlandsche regeering binnenkort in
derdaad tot het treffen van contingentee-
ringsmaatregelen voor een aantal artikelen
zal overgaan, zij het dan weilioht voorloo-
pig slechts voor korten termijn.
Het is niet ondenkbaar, dat heb uitzicht
op een zoodanigen maatregel voor enkele
personen hier te lande aanleiding zal ziju,
te trachten, nog teil spoedigste groote
voorraden van het betrokken artikel aan
te koopen en op te slaan.
Het behoeft geen betoog, dat dergelijke
'praktijken ernstig afbreuk zouden doen
aan het nuttig effect, dat van de door de
regeering te treffen maatregelen mag wor
den verwacht.
De commissie stelt zioh derhalve voor,
in den volgenden zin te zullen adviseeren:
Indien tengevolge van een contingentee-
ringsbesluit voor een bepaald artikel
voerconsenten zullen worden uitgereikt
aan Nederlandsche importeurs, zullen de
voorraden, waarvan mag worden aangeno
men, dat zij uit speculatieve overwegingen
opgeslagen zijn, in mindering van de con
senten worden gebracht.
De prijsbeweging zoowel iu den groot
als in den kleinhandel zal medie de volle
aandacht van de commissie hebben; een
eventueele prijsstijging zal invloed kunnen
uitoefenen op de vaststelling van het con-
lingenteeringspercentage voor de eerstvol
gende periode.
Zuiderzeesteunwet.
Met ingang van 15 Januari a,s. is inge
steld een Rijksdienst ter uitvoering van de
Zuiderzeesteunwet 1925.
De Rijksdienst ter uitvoering van de
Zuiderzeesteunwet omvat de voorbereiding
en uitvoering van de, ingevolge de Zuider
zeesteunwet 1925, te nemen maatregelen
ter tegemoetkoming aan de Zuiderzeevis-
schersbevolking en andere personen wegens
de schade, welke de afsluiting der Zuider
zee hun mocht berokkenen voor zooveel
deze werkzaamheden door den minister
van Watersbaat aan dezen Rijksdienst wor
den opgedragen.
De Rijksdienst is gevestigd te Amster
dam.
Het inwonertal van Haarlem.
Op 31 December 1931 telde Haarlem
122.390 inwoners. Hiervan stonden 44.626
te boek als Katholieken, zoodat het katho
lieke deel van Haarlems bevolking meer
dan één derde van het totaal bedraagt.
Deze gegevens zijn berekend volgens
den uitslag van de jongste volkstelling. In
het afgeloopen jaar, zoo meldt de „N.
Haarl. Crt.", vermeerderde het aanbal Ka
tholieken in Haarlem met niet minder dan
1237.
Ongehuwden ontslag aangezegd.
Door de firma D. Jordaan Zonen's
Textielfabrieken te Haaksbergen, is
Woensdag aan een 70-tal ongehuwde ar
beiders en arbeidsters ontslag aangezegd.
Hiervoor worden gedeeltelijk gehuwde ar
beiders uit de exportafcleeling, die reeds
eerder werkloos waa:en geworden, terugge
nomen.
ROELOFARENDSVEEN.
Muziek- en Tooneeluitvoering. Dins-
_..g- en Donderdagavond gaf de muziek-
vereeniging „Door Gunst Verkregen" te
Nieuwe-Wetering een uitvoering in het
hotel „De Vier Heemskinderen". Ongeveer
7 uur opende de voorzitter den avond
met een woord van welkom tot de leden
en verdere genoodigden en na een woord
van dank gebracht te hebben aan allen,
die hun medewerking hebben verleend tot
het doen slagen van de onlangs gehouden
bazar werd met het muziekprogfamma,
dat onder de bekwame leiding stond van
den heer C. den Haan, te Leiden een aan
vang gemaakt Met een vroolijke marsch
„Wien bleibt Wien", werd het programma
geopend. De verschillende muzieknum
mers werden correct weergegeven en ge
tuigden van een ernstige studie der leden.
Het publiek was dan ook zeer voldaan
over het gepresteerde van deze vereeni-
ging. Ter afwisseling trad op het tooneel-
gezelschap. Opgevoerd werd een klucht
in drie bedrijven: „De Onuitstaanbare".
De spelers vertolkten zeer goed hun rol en
het applaus na ieder bedrijf bewees, dat
het stuk in den smaak der aanwezigen
viel. Na de pauze kregen we nog te zien
een militaire klucht, waarom smakelijk is
gelachen. Het slotwoord van den voorzit
ter, die aan de leden dank bracht voor<
hunne medewerking om deze avonden te
doen slagen was dan ook zeer zeker op
zijn plaats.
NOORDWIJKERHOUT.
Volksbond. Gisterenavond werd in de
zaal van mej. de wed. J. L. Brama een ver
gadering gehouden van de R.K. Volksbond
De voorzitter, de heer A. H. van Noort
opende de vergadering met den Christe-
lijken groet en sprak zijn genoegen uit
over de goede opkomst der leden, 100 per
sonen waren aanwezig.
Spreker sprak de beste wenschen uit
voor 1932 en wenschte in het bijzonder den
geestelijk adviseur een zalig nieuwjaar.
Spreker hoopte dat 1932 betere perspec
tieven zal openen dan 1931. Hij hoopte dat
de leden in deze moeilijke tijden trouw
achter het bestuur zouden staan.
Hierna werden de notulen voorgelezen
en onveranderd vastgesteld. De Segroo^
ting van 1932 werd aan de orde gesteld.
De inkomsten en uitgaven werden post
voor post behandeld. Bij de post zaalhuur
ontspon zich een levendige discusie maar
ten slotte werd de uitgetrokkent post niet
algemeene stemmen vastgesteld. De be
grooting werd ten slotte goedgekeurd met
een bedrag aan inkomsten en uitgaven op
i 1685.94. De post onvoorzien is geraamd
j op 50.batig saldo 85.90.
I Hierna komt de heer F. Spit aan het
i woord tot het houden van den 1ste Cur-
i susavond, waar in behandeld werd het on
derwerp: ..Medezeggenschap". Spr. begon
met te zeggen dat hij in dezen tijd van
crisis en malaise bijna beschroomd was
over medezeggenschap te spreken, maar
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herinnerd,
dat dit ad 50 cent betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Spaansche regeering medeplichtig
aan de kloosterbranden in Mei 1931. (Bui-
tenl. 2e blad).
Het nieuwe Fransche kabinet (Buitenl.
2e blad).
Een artikel van Mussolini inzake de
kwestie der herstelbetalingen. (Buitenl.
2e blad).
BINNENLAND.
Contingenteerings-maatregelen. (lste
blad).
Behandeling van de begrooting van Z.-
Holland. (lste blad).
Surceance van betaling voor de Natio
nale Emissiebank en de Nationale Spaar
en Emissiebank. (Fin. Ber., 4de blad).
Eisch inzake den moord te Gorcum.
(Reehtz., lste blad).
Drie jongemannen op de spoorbrug bij
Dordrecht doodgereden (Gem. Ber. 3e BI.)
Een smokkelgevecht aan de Neder-
landsch—Duitsche grens. (Gem. Ber. 3de
blad.)
Verschillende branden (Gem. Ber. 3de
blad.
Oplichting van 18.000 te Rotterdam
(Gem. Ber. 3de blad.)
Verduistering van veertigduizend gul
den te Zutphen. (Laatste Ber.).
Het koppel Van KempenPijnenburg
winnen de Zesdaagsche te Dortmund.
(Sport 3de blad).
EEN BESCHOUWING OVER
DEN TOESTAND IN MANT-
SJOERIJE Bladz. 11
HET HUIS DER VERSPIEDERS.
Zoo is de titel van het feuilleton, met
welker publicatie wij heden een aanvang
maken. Het is het spannend verhaal van 't
conflict tusschen een eenvoudigen, eerlijken
jongen Engelschen landheer en een gehei
men spion, die zelfs 'n idealistisch geleerde
voor zijn plannen weet te winnen.
Het verhaal speelt aan de kust van En
geland. in den Napoleontischen tijd en het
ontbreekt daarin niet aan spanning bij den
strijd tusschen Jasper Benham en diens
vrienden en Chevalier en diens handlangers.
Dit pakkende en interessante verhaal zal
den lezers ongetwijfeld weer weken van
spanning bezorgen.
dat het, gezien dit onderwerp geheel past
in het raam van de toekomst. Noodzake
lijk was uiteen te zetten wat door mede
zeggenschap wordt bedoeld. De eerste
stap hiervoor is gezet door mr. Verschuur
met het indienen van het wetsontwerp
„Bedrijfsra-denwet". Op uitmuntende wijze
werd door spreker het onderwerp verder
behandeld, ten slotte werd door hem een
opwekkend woord gesproken tot steun
aan de stakende textielarbeiders in Twen-
the. Duidelijk werd door hem uiteengezet
dat het van de U'tslag van dezen strijd af
hing hoe in de toekomst de arbeidersvoor-
waarden zullen wordeir geregeld. Met een
mooi-?- peroratie er. een opwekking tot
steun eindigde de zeer begaafde spreker.
De vergadering toondo haar instemming
door het geven van oen luid applaus.
Door verhindering van deD afgevaardig
de naar den centralen vaad werd het ver
slag van die vergadering uitgesteld tot
een volgende vergadering.
Na de rondvraag werden nog eenige za
ken van huishoudelijken aard besproken.
Hierna werd de vergadering met den
christelijken groet gesloten.
