23ste Jaargang
ZATERDAG 9 JANUARI 1932
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
ST.-CLEMENSRETRAITENHIIIS
iSo. 7096
e£cidóeli^6oii^<Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingeztmden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V Onze moreele macht!
De Aartsbisschop van Mexico waar de
strijd tegen de Katholieke Kerk na eeni-
gen tijd van schijnbare rust weer opnieuw
is losgebroken heeft zich tot de geeste
lijken gericht in een schrijven, waarin hij
o.ni. zegt
„Wij hebben geen wapenen, wij zijn
een leger zonder wapenen, maar zul
len overwinnen in den strijd dank
zij het overwicht van onze moreele
kracht".
Wij zullen overwinnen door het over
wicht van onze moreele kracht!
De Katholieke Kerk zal niet worden ver
slagen hoe groot ook het aantal harer
vijanden moge zijn en hoe geweldig ook de
op haar gerichte aanvallen.
Zij zal overwinnen door de moreele
kracht, haar bij Goddelijke belofte toege
zegd
Maar wij weten uit de geschiedenis en
uit het heden, dat de Kerk tijdelijke ne
derlagen kunnen worden toegebracht; dat
haar kinderen kan worden ontroofd,
waarop zij recht hebben.
En het succes der tegenstanders en -vij
anden van de Kerk is afhankelijk, van de
moreele kracht der Katholieken zelf, in
dit of dat land, in dezen of genei* tijd.
De Katholieken kunnen de tijdelijke
overwinningen van hun bestrijders voorko
men door het overwicht van hun mo
reele kracht'
De moreele kracht van den enkeling,
die leeft volgens zijn Katholieke beginse
len, is groot de moreele kracht van be
ginsel-vaste Katholieken, georganiseerd in
één verband, is een sterke burcht!
Wij weten niet,- wat deze tijd zal bren
gen voor de Kerk.
Hetgeen wij echter wel vast en onfeil
baar weten, is: dat het eeuwig licht, de
eeuwige schoonheid door geen schaduw of
duisternis, geen chaos of ontbinding van
elemenetn, hoe groot ook, kan worden
weggevaagd. De overwinning van de kwan
titeit op de kwaliteit, van deze begrensde
wereld op die andere onbegrensde en on
eindige wereld, is immers niet meer dan
schijn.
En daarom durven wij zonder vrees,
zonder ontmoediging, leven in déze, ónze
tijd indien wij leven als Katholieken
overeenkomstig onze beginselen.
Wat te doen met onze druiven?
De in den laatsten tijd gerezen moeilijk
heden om voor de Westlandsche druiven
een voldoend afzetgebied te vinden, heb
ben plannen doen rijzen om hier te lande
een wijn-industrie te vestigen.
In verband hiermee heeft het hoofdbe
stuur van de Nederlandsche Vereeniging
tot afschaffing van alcoholhoudende dran
ken zich gewend tot den Nederlandschen
Tuinbouwraa-d, met het advies dezen weg
niet op te gaan. Het wijst erop, dat in de
echte wijnlanden overproductie bestaat en
gezocht wordt naar middelen om de drui
ven voor andere doeleinden te gebruiken.
De wijncultuur is een moeilijke zaak. Niot
alle druiven leveren goeden wijn op en
klakkeloos is een eeuwenoude ervaring van
de wijnlaiiden niet over te nemen.
De Nederlandsche Vereeniging~ s-telt de
vraag, waarom niet de Zwitsersche metho
de is gevolgd, door op zeer eenvoudige
wijze de alcoholvrije most te vervaardigen,
die daar tot een uitneménde volksdrank is
geworden en het hier eveneens zou kun
nen.
Naar het oordeel van de N.V. zou voor
diit artikel in Nederland een flink afzetge
bied kunnen worden gevonden, waarmee
zoowel de druivenkwekers ais de volks
kracht zouden worden gebaat.
Provinciale Staten van Zuid-Holland.
Gisteren hebben de Prov. Staten van
Zuid-Holland de artikelsgewijze behande
ling van het provinciaal ambtenarenregle
ment voortgezet, maar nog niet tot een
einde gebracht.
UIT HET BAKKERSBEDRIJF.
De collectieve arbeidsovereenkomst.
De collectieve arbeidsovereenkomst, die
van 25 November 1924 tot 31 December
j.l. in het bakkersbedrijf geldig zou zijn,
was door de patroonsvereeniging tegen
1 Januari opgezegd. Deze overeenkomst
ie met toestemming van beide partijen
alsnog voor twee maanden veriergd. De
centrale bedrijfscommissie heeft thans de
partijen bijeengeroepen op een Bijeen
komst, die op 11 Januari a.s. wordt ge
houden.
DE STAKING IN TWENTE.
Houding der Twentsche werkgevers
door jong-liberalen gelaakt.
In een druk bezochte vergadering van
den Bond van Jonge Liberalen, door de
Haagscho afdeeling van dien bond ge
organiseerd, voerde o.a. de heer B. W.
Haveman, voorzitter van de Delftsche
afdeeling van genoemden bond het woord.
Spr. besprak oa. het huidige conflict
in Twente. Hij laakt de door de werk
gevers aangenomen houding tegenover
hun arbeiders, omdat naar spr.'s mee
ning de aangewende dwangmiddelen
niet kunnen leiden tot een oplossing van
dit conflict, waarin het collectieve ar
beidscontract zeker betcro uitkomsten in
het uitzicht stelde.
DE KWESTIE IN DE S. D. A. P.
Disciplinebreuk?
De Rotterdamsehe socialistische Raads
fractie antwoordt op het verwijt van het
„Volk", gisteren door ons medegedeeld,
o.a. het volgende:
„Wat de kwestie van de discipline be
treft, begrijpen wij het artikel van „Het
Volk" niet. Op de vergadering van 1 No
vember j.l. heeft de Partijraad zioh ver-
eenigd met een voorstel van pg. De
Zeeuw om, indien de wet-De Geer in
zake het kasgeld leidde tot een inbreuk
op de gemeentelijke autonomie die een
fractie niet voor haar verantwoording
meende te kunnen nemen, daarover zoo
mogelijk geen beslissing te nemen dan
na vooraf gepleegd overleg in een daar
toe opnieuw door het P. B. te beleggen
bijeenkomst, gelijk die van 1 Novem
ber j.l.
Deze vergadering richtte zioh vooral
tegen het kasgeldwetje, dat later echter
met algemeene stemmen in de Tweede
Kamer is aangenomen.
Niemand kon dan ook vermoeden, dat
het zakelijke standpunt door onze frac
tie in verband met den toestand in Rot
terdam ingenomen en waarop geen en
kele druk van bovenaf geoefend werd, in
eenigerlei opzicht in strijd kon zijn met
de besprekingen in de vergadering van
1 November j.l.
Het artikel in „Het Volk" moet naar
onze meening ingegeven zijn door een
foutieve opvatting van de besluiten in
deze vergadering genomen. Van het se
cretariaat van het P. B. hebben wij een
schrijven ontvangen van soortgelijken in
houd als het artikel in „Het Volk". Wij
zijn over dit schrijven in onderhandeling
met den voorzitter van de partij. Wij we
ten dat de zaak op de eerstvolgende par
tij-bestuursvergadering zal behandeld wor
den. Dat moet ook de redactie van „Het
Volk" bekend zijn. Des te meer mag dit
artikel voorbarig en eigenlijk wel ondis
ciplinair genoemd worden".
De redactie van het blad teekent er
bij aan
„Ondisciplinair was ons artikel geens
zins; het werd geschreven in overleg
met het Dagelijksch Bestuur der Partij
en gaf de opvatting van dit college
weer. Of de opvatting foutief is, zal wel
nader blijken. Het Dagelijksch Bestuur
heeft een gansoh andere opvatting om
trent de beteekenis van de afspraak van
1 November, dan het bureau der raads
fractie blijkbaar heeft".
De toestand in de Textielindustrie.
Tengevolge van het verlies van het
Engelsohe afzetgebied heeft de N.V. D.
Jordaan Zonen's Textielfabrieken te
Haaksbergen thans de damastafdeeling,
bestaande uit ongeveer 10o getouwen, ge
heel moeten stopzetten.
Voorts is in genoemde fabriek bekend
gemaakt, dat ingaande deze week in de
oude weverij voortaan des Vrijdags en
Zaterdags niet gewerkt zal worden, ten
einde aldus de productie te beperken.
Aan ongeveer vijftig arbeiders, werk
zaam bij de kaboenmaatschappij v/h. Gebrs.
Schol ten Co. te Almelo is ontslag aan
gezegd wegens slapte in het bedrijf. Een
deel hunner is kostwinner.
Bij de Koninklijke Stoomweverij te Nij-
verdal wordt met ingang van deze week
slechts tot Donderdagavond gewerkt. Tot
nu toe werkte men tob Vrijdagavond.
NEDERLAND MAAKT GEEN GESCHUT
VOOR DUITSCHLAND.
Een categorische tegenspraak onzer
Regeering.
Op de vragen van den heer Albarda in
verband met in Frankrijk en in de pers
verbreide geruchten omtrent vervaardiging
in Nederland van zwaar geschut en gra
naten voor zwaar geschut, bestemd voor
Duitschland, heeft minister Ruys de Bee-
renbrouck als volgt geantwoord:
Juist in verband met de nadering van
de Ontwapeningsconferentie stelt de Re
geering er hoogen prijs op te verklaren, dat
zij op grond van de strenge controle, welke
hier te lande van Overheidswege wordt
uitgeoefend op de vervaardiging, het ver
voer en den opslag van munitie, de hierbe-
doelde berichten ten stelligste kan tegen-
Aan Harer Majesteits gezant te Parijs
zijn naar aanleiding van de bewuste ge
ruchten reeds de noodige aanwijzingen ge
geven.
DE UITVOER NAAR FRANKRIJK.
Afgifte der vereischte certificaten.
Ingevolge het Koninklijk besluit tot re
geling van den uitvoer'naar Frankrijk zijn'
door den minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid ingesteld Commissies van Ad
vies voor den uitvoer naar Irankrijk van:
a. zuivel- en melkproducten;
b. vleesch en vleeschwaren
e. eieren en pluimee;
d. snijbloemen.
De minister heeft belast met de uitgifte
van certificaten voor de artikelen bedoeld
onder
a. de heer dr. F. E. Posbhuma, oud-minis
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel
(adres Crisiszuivelbureau Laan van, Heer-
dervoort, s-Gravenhage);
b. de heer fc>. v. Zwanenberg, industrieel
(adres Vereeniging van Ned. Exporteurs
van Vleesch en V leescbwaren, Javastraat 5
te Nijmegen);
c. de heer ir. J. G. Tukker, Rijkspluim-
veebeeltconsulent te Beekbergen;
d. de heer J. C. Mensing, kweeker te
Aalsmeer, btommeerweg 215d.
Aanvragen om certificaten zijn dus in te
dienen bij genoemde personen.
ONGEREGELDHEDEN IN TWENTE.
Men meldt uit Borne aan de „N.R.Crt.":
Ook hier is het Donderdagavond eenigs-
zins onrustig geweest. Nadat een troep van
ongeveer 100 personen eenige werkwilligen,
die onder politie-geleide naar Albergen
(plm. 10 K.M. van Borne) naar huis ge
bracht werden, achtervolgd had, wachtte
diezelfde troep eenige uren later twee
werkwilligen op en gooide hen met steenen,
zoodat beide in een woning moesten vluch
ten. De politie geleidde hen vervolgens
naar hun eigen woning. Bij een van hen
werden de ruiten ingegooid. Ook eenige
straatlantaarns werden vernield.
En verder: Vanavond is hier in verband
met de staking weer danig huisgehouden.
Groote troepen opgeschoten jongens sarden
de politie door het werpen van donderbus
sen, smeten de ruiten in van werkwilligen,
vernielden lantaarns en gooiden ook een
groote spiegelruit in van een der wonin
gen van de heeren Spanjaard. De politie
was veel te zwak om tegen dit vandalisme
te kunnen optreden.
Uit Enschedé meldde men gisteravond
aan de „N.R.Crt.":
Het heeft allen schijn, dat het verwekken
van de rel'etjes volgens een vast plan ge-
geschiedt. Vertoont de stad door het ver
bod van samenscholingen des daags een
kalm en rustig aanzien, 's avonds is het hier
en daar rondom de kom van de gemeente
bijzonder rumoerig. Vanavond was het weer
druk in de Tubantiastraat en in de Greve-
straat. Evenals gisteren waren er tal van
lantaarns stuk gegooid en werd de politie
met steenen geworpen uit de gangen naast
en achter de woningen. Vanwege de heer-
schsnde duisternis kon de politie geen char
ge uitvoeren. In de Laaresch werden bij een
werkwi lige de ruiten ingeworpen. Ook daar
was het erg rumoerig. Een groote politie-
macht heeft de rust hersteld.
KAPITALEN IN DE DOODE HAND.
Kerkelijke gezindte van bedrijfshoofden.
De heer Liagbeek heeft eenigen tijd ge
leden den Minister van Binnenlandsohe
Zaken en Landbouw gevraagd of het niet
moigelijk zou zijn bij de verwerking van do
uitkomsten van de jongste volkstelling ook
weer te geven de kerkelijke gezindten van
de bedrijishoofden, voor zoover betreft het
percentage van elke gezindte.
Voorts vroeg hij, zoo mogelijk, eon op
gave van de cijfers der kapitalen in de
doode hand, met verdeeling der bezitters
en hun respectieve kapitalen in groepen
naar hun kerkelijke of godsdienstige ge
zindte.
Minister Ruys de Beerenbrouck ant
woordt nu op de eerste vraag, dat hem het
verzamelen en openbaar maken van zulke
gegevens niet van belang ontbloot voor
komt.
Moeilijkheden van technischen en finan-
oieelen aard vormen een beletsel om thans
de hierbedoelde statistische bewerking te
doen plaats vinden in haar vollen omvang.
Op het oogenhlik moet de minister zich
bepalen tot de toezegging, dat hij aan het
Centraal Bureau voor de Statistiek zal op
dragen, een proef be werking op beperkte
schaal, welke sleohts geringe kosten mede
brengt, te verrichten. Deze bewerking zal
betreffen het winkelbedrijf en do z.g. vrije
Wat do tweede viaag betreft, de moge
lijkheid om de daar bedoelde cijfers te ver
krijgen, kan de minister niet ontkenen, al
ontvemst hij zich de moeilijkheden met,
aan de verwezenlijking verbonden. Het be
schikbaar stellen van gelden voor het op
zetten van geheel nieuwe onderzoekingen
op statistisch gebied ontmoet echter onder
de huidige omstandigheden zooveel beden
kingen, dat hij geen vrijheid tot bevesti
gende beantwoording van deze vraag kan
vinden.
TE N00RDWIJKERH0UT
1215 Jan. Mannen en Jongelingen 6.50
2730 Jan. Meisjes 6.50; 30 Jan.2
Fe-br. Mannen en Jongelingen 6.50; 36
Febr. a.s. Recruten 6.50; 69 Febr. Man
nen 6.50; 1013 Febr. Patronaatsjongens
6.50; 1316 Febr. Gehuwde Dames
Middenhtand 10.21—24 Febr. Jonge
Middenstanders 10.24—27 Febr. Ge
huwde Vrouwen 6.50; 28 Febr.2 Maart
Heeren Middenstanders 10.Zaterdag
8 Maart Gehuwde en ongehuwde man
nen 6.50.
GEMENGDE BERICHTEN
ONVEILIGHEID TEN PLATTELANDE.
Mislukte poging tot aanranding.
Donderdagavond heeft op den Tegelsche-
weg te Venlo een manspersoon van onge
veer 25-jarigen leeftijd, gepoogd een twee
tal meisjes, die per fiets naar Tegelen gin
gen, aan te randen. Op het stille gedeelte
van den weg, sommeerde hij de meisjes van
hun fiets af te stappen, en toen zij daar
aan geen gevolg gaven, wierp hij zijn fiets
voor de hunne. De meisjes zagen echter
nog kans hun stuur om te werpen en reden
ijlings in de richting van Venlo terug, waar
zioh op eenige honderden meters afstand
een huis bevond. Hier trachtten zij binnen
te vluchten, doch eer de voordeur geopend
was had de aanvaller hen ingehaald en
dreigde bij één der vluchtelingen met een
zakmes. Daar inmiddels de deur der wo
ning werd geopend, koos de aanvaller het
hazenpad. Telefonisch werd de politie van
Venlo en Tegelen vadi het gebeurde in ken
nis gesteld, die een onderzoek in deze .zaak
instelt.
Een der meisjes meent in den aanvaller
iemand uit Tegelen te hebben herkend.
Inbraak.
Gisternacht omstreeks 3 uur hebben die
ven kans gezien de woning van O. J. C.
Wiebecht te West-Knollendam, gemeente
Wormerveer, binnen te komen.
Wiebrecht, een alleenwonend man, heeft
een winkeltjes in rijwielonderdeelen en elec-
trische artikelen. De indringers wisten zich
meester te maken van den inhoud van de
winkedade, waarin zich een bedrag van on
geveer f 300 bevond. Voorts zagen zij kans,
uit de broek van W., welke in zijn slaap
vertrek over een stoel hing, een portemoa-
naie en eenig klein geld te ontvreemden.
Ook namen zij eenige electrische batterijen
mede.
Reeds vroeg in den ochtend deed de ge
dupeerde aangifte bij de politie, die met
een hond het spoor van de daders trachtte
te volgen. W. is een lichamelijk gebrekkig
onbemiddeld man.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
BUITENLAND.
Briand neemt om gezondheidsredenen
ontslag. (Buitenl. 2e blad).
Amerikaansche nota aan Japan inzake
Mandsjoerije. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Caféhouder te Rotterdam door een
„bezoeker" overvallen. (Gem. Ber., 1ste
blad).
WIJ GEVEN EEN BE
SCHRIJVING VAN DE
RAMP VAN HET
KRUITSCHIP Bladz. 5 e
EEN GEÏLLUSTREERDE
PAGINA VOOR DE
VROUW Bladz. 11
CAFÉHOUDER OVERVALLEN.
Een nieuwe truc.
Donderdagavond heeft er in een café aan
de Spaansche kade te Rotterdam een over
val plaats gehad op den kastelein B. A., die
toen al'een in het café aanwezig was. Daar
het in dit café des avonds altijd zeer stil is,
vertrekt de kelner om half 9. De kastelein
bleef alleen met twee bezoekers, die aan
het biljarten waren.
Een van hen ging kort na het vertrek van
den kelner ook heen. De ander zette zich
aan een tafeltje, terwijl de kastelein aan
een ander tafeltje ging zitten, waar hij de
krant ging lezen. Op een gegeven moment
stond de eenige bezoeker op en liep naar
het biljart. De caféhouder lette daarom dan
ook niet op hem.
Plotseling stond de man achter hem en
voelde de kastelein een klein koud ringetje
in zijn nek; de aanrander voegde hem toe:
,.ik heb een revolver, beweeg je dus niet".
Hierop gaf hij bevel de handen op den rug
te houden, waarna de man deze vastbond.
De aanvaller heeft den kastelein daarop
in de keuken gebracht en is vervolgens
naar het café teruggegaan. Inmiddels had
de kans gezien zijn handen los te maken en
met een grooten houten bak voor het hoofd
rende hij het café binnen. De man schrok
daarop en vluchtte weg, achtervolgd door
den kastelein. Tn het duister wist de aan-
valer te ontkomen.
Bij onderzoek bleek, dat er f 17.50 wevd
vermist. De kameraad van den overvaller
die zich even te voren had verwijderd, heeft
waarschijnlijk op den uitkijk gestaan.
Het signa'ement van de beide mannen
luidt: leeftiid onsreveer 24 jaar, beiden als
heer gekleed, de dief ruim 1 M 70 groot, de
ander nog iets langer. Zij droegen een
gleufhoed. De commissaris van het bureau
Oppert te Rotterdam verzoekt hen. die in
lichtingen kunnen geven, zich te melden.
FRAUDE RIJ nEN VOOGDIJRAAD
TE DEN HAAG.
Een bode-incasseerder verdwenen.
Sedert Dinsdag j.l. is de bode bij den
Voogdijraad 's-Gravenhage I, de ongeveer
50-jarigo W. F. L. R., verdwenen. De man
was o.m. belast met de inning van gelden
voor den Voogdijraad,'en bleek Maandag
j.l. bij de afrekening ten kantore van dat
college achterstallig te zijn. Hij verkreeg
uitstel to den volgenden dag om te zor
gen dat het geld dan aanwezig zou zijn,
doch stuurde Dinsdagochtend aan den
Voogdijraad een telegram van hier uit,
dat hij naar Amsterdam was vertrokken.
Bij navraag te zijnen huize wist zrfn
vrouw niet te zeggen, waar de man zich
te_ Amsterdam of elders zou kunnen be
vinden.
Een bedrag van bijna f 600 wordt ver
mist. Dit had reeds tengevolge, dat een
a-antal belanghebbenden, die gisteren bij
den Voorgdijraad 's-Gravenhage I geld
moesten ontvangen, onverrichterzake moes
ten worden heengezonden.
Bovendien heeft R. een aantal kwitan
ties bij zich tot een bedrag van ongeveer
1500 die nog geind moeten worden, doch
voor de betaling waarvan de betrokkenen
thans zijn gewaarschuwd, ingeval deze kwi
tanties door of namens R. mochten worden
aangeboden.
Een aanklacht wegens verduistering is
gistermiddag bij de politie tegen R. inge
diend, terwijl zijn opsporing op de gebrui
kelijke wijze zal worden verzocht.
R. was sedert 7 jaren bij den Voogdij
raad werkzaam en genoot het volle ver
trouwen.
