Z3ste Jaargang
WOENSDAG 6 JANUARI UÖZ
No. 7093
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
KERKNIEUWS
DE R.K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES
TE LEIDEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
(Vervolg).
De Gedeputeerde, de heer Verbroek, ver
dedigt het voorstel van Gedeputeerden om
met het oog op de tegenwoordige omstan
digheden niet op het verzoek inzake verhoo
ging subsidie Ver. tot bestrijding van tu
berculose onder het vee in te gaan; waarna
nog een debat gevoerd wordt en de heer
Van Veen (s.d.) voorstelt, een subsidie toe
te kennen van 30 cents per onderzocht rund
tot een maximum van f 6009 en daarnaast
voor afgeschalte runderen tot f 1500.
De Staten verwerpen dit voorstel met 46
tegen 21 stemmen, waarna het voorstel van
Gedeputeerden zonder stemming wordt
goedgekeurd.
Na afhandeling van enkele andere yoor-
s te lien is aan de orde het voorstel tot aan
vulling van het provinciaal wegenplan.
De heer Beekenkamp (lib.) bepleit ver
betering van tertiaire wegen, waarbij niet
uitsluitend het belang van het platteland
betrokken is. Hij bespreekt den weg door
de Krimpenerwaard. de aandacht vestigen
de op de wenschelijkheid van aansluiting
van verschillende plaatsen dor kleinere we
gen op dien weg.
De heer Schilthuis (v.d.) bepleit subsidies
voor tertaire wegen aan orTderhoudsplichti-
gen onder waarborg, .dat aan de onder-
houdseischen wordt voldaan.
De heer Ter Laan (s.d.) wenscht even
eens zorg voor tertiaire wegen en vraagt
inlichtingen omtrent het overleg van Gede
puteerden met den minister van Waterstaat
omtrent aanleg van Rijkswege van een brug
over den Hollandschen IJssel bij Krimpen
aan den IJssel. Voorts betoogt spr. de nood
zakelijkheid van een afdoende verbetering
van de wegen in het Westland, afkeurende
dat de Provinciale Staten en de belangheb
bende streek niet behoorlijk in de voorzie
ningen zijn gekend door Gedeputeerde Sta
ten. Wat dezen op het laatste oogenblik aan
Provinciale Staten mededeelen omtrent
routes, kan spr. niet aanstonds beoordeelen.
Het Westland in zijn gehéél is niet gehol
pen met. een weg naar den Waterweg en
kan slechts worden geholpen door een weg
naar de groote haven- en koopstad Rotter
dam. Gedeputeerde schrijven, dat, wat het
gebied tusschen het Westland en Rotter
dam aangaat, de grond niet geschikt js voor
de Westlandsche cultuur, maar dit is voor
spr. een bewering, waaraan men geen waar
de kan toekennen. Spr. bespreekt voorts
de traceering van den rijksweg 20a, die
een zijtak is (van iets bewesten Maassluis
naar iets ten noorden van Naaldwijk loo-
pende) van den nieuwen Rijksweg van Rot
terdam naar Hoek van Holland. Er zijn
daaromtrent allerlei duisterheden," waar
spr. niet uitkomt. De Staten zullen goed
doen, een beslissing in zake de Westland
sche wegen uit te stellen.
De heer Van Eesteren (c.h.) betoogt o.a.
de wenschelijkheid van verbetering van het
wegennet in den Alblasserwaard, er op aan
dringende, dat Gedeputeerden eenige soe
pelheid in acht zullen nemen bij de noodige
onderhandelingen.
Eenige andere leden voeren nog het
woord, o.a. de lib. heer Trouw, die er de
aandacht, op vestigt, dat het aantal aan de
wegen te werk gestelde werkloozen naar
verhouding van de bevolking van Zuid-Hol
land wel erg schraal is. Spr. noemt voorts
ettelijke wegen, waaromtrent, verbetering
noodig is, o.a. klagende over het schandaal,
dat de Rotterdamsche tram rijdt op een
stuk internationalen verkeersweg waar. alles
in rook en smook wordt gezet, zoodat men
niet zien kaji, en waar men. als men rechts
houdt, tegen de tram botst. Hij geeft eenige
verbeteringen van de aanvullingen van het
wegenplan in overweging.
Te 5.20 wordt de vergadering tot heden
Nedcrlandsche vee naar Italië.
De directie van den landbouw deelt
mede, dat blijkens bericht van H. M. Ge
zantschap te Rome de Italiaansche regee
ring, gelet op den vrij gunstigen stand van
het mond- en klauw zeer in Nederland, be
sloten heeft op aanvraag wederom invoer
vergunning voor vee uit Nederland te ver-
leenen.
Loonsverlaging.
De textielfirma R. ter Horst en Co. te
Hijsen heeft medegedeeld, dat tegen 18
•Januari een loonsverlaging van 10 pet. zal
ingaan voor alle arbeiders, ten getale vim
circa 900. Tegen deze verlaging zal van
arbeiderszijde geen actie worden gevoerd.
ONLUSTEN TE ENSQHEDE
MET STEENEN NAAR DE POLITIE
GEWORPEN.
Jannink's fabriek door de terreur
stilgelegd.
De strijd in de Textielindustrie, welke
tot nu toe zeer rustig was verloopen, heeft
deze week een ander aspect gekregen.
Het schijnt, dat de ongeorganiseerde ar
beiders, doordat hun zeer weinig, steun
wordt verstrekt, buitengewoon ontevreden
zijn geworden en wellicht is dit mede oor
zaak van de relletjes, welke hier en daar
hebben plaats gehad. Gisteravond had zich
vooi; de fabrieken van de firma Jannink
aan de Haaksbergerstraat te Enschedé
een groote menigte verzameld, welke
wachtte op de werkwilligen. Deze kwamen
echter niet, daar zij de fabriek aan de
achterzijde hadden verlaten. In de loop
pas begaven zich daarop de wachtenden
naar de vlak bij gelegen arbeiderswijk
het Patinos.
Van een aantal woningen van werkwil
ligen werden de ruiten stuk geslagen.
Voorts werd een 20-tal straatlantaarns
vernield, waarop men van de ontstane
duisternis gebruik maakte om met stee-
nen naar de politie te gooien. Een wacht
meester van de maréohaussée en een rijks
veldwachter liepen zoodanig verwondin
gen op, dat zij zich onder geneeskundige
behandeling moesten stellen. Ook bekwa
men eenige agenten van politie door de
steenworpen lichte verwondingen. De
politie, later door marechaussee te paard
versterkt, voerde charges uit, waarbij een
aantal personen rake klappen opliep. Een
aantal hunner moest zich onder medische
behandeling stellen. Desondanks ging men
voort met het werpen van steenen vanuit
tuinen. Een marechaussee, die eenige
steenwerpers achterna wilde, bleef in het
prikkeldraad vastzitten, waarop hij van
een aantal kanten met steenen werd be
kogeld. Hij heeft toen eenige revolverscho
ten gelost. Ook twee andere marechaus
sees hebben nog van hun vuurwapens ge
bruik gemaakt. Er werd evenwel nie
mand getroffen. In verband met de relle
tjes van gisteravond hebben de werkwil
ligen bij de firma Jannink den arbeid he
denmorgen niet hervat. De fabrieken zijn
in verband hiermede stilgelegd.
Tentoonstelling schilderijen der
Koningin.
H. M. de Koningin heeft het voornemen
opgevat om in het belang van de noodlij
dende kunstschilders Haar teekeningen
en 'olieverfschetsen, zoowel hier ie lande
als op Hr. Ms. reizen in het buitenland
vervaardigd, ten toon te stellen in de ko
ninklijke kunstzaal Kleykamp.
De Koningin heeft den kunstschilder W.
A. van Konijnenburg verzocht daartoe een
keuze uit Haar werk te doen.
De geheele opbrengst zal ten goede ko
men aan de noodlijdende kunstschilders.
BENOEMINGEN.
In het Aartsbisdom.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot moderator der R. K. Stu
denten te Utrecht den Weleerw. heer S. Th.
Visser; tot kapelaan te Utrecht (O. L.
Vrouw Ten Hemelopn.) den weleerw. heer
C. J. Vredendaal, en tot rector van het Leo-
gesticht den weleerw. heer J. A. Kempers.
MINDERBROEDERS.
P. Dr. Saturninus van Egmond benoemd
tot secretaris.
In de op 4 Januari te Weert gehouden
definitoriale vergadering werd tot secreta
ris van de Nederlandsche Provincie der
Minderbroeders benoemd P. Dr. Saturninus
van Egmond, lector in de H. Schrift te Al
verna, Wychen.
P. Saturninus werd in 1920 priester ge
wijd te Rome, waar hij op last van den
toenmaligen Generaal der Orde zijn voorbe
reidende studies had gedaan. Na zijn terug
keer in het vaderland werd P. Saturninus
door zijn oversten naar Leuven gezonden
om zijn studies voort te zetten. 11 Juli 1924
promoveerde hij tot doctor in de theologie
en werd in Augustus daaraanvolgend be
noemd tot lector in de H. Schrift van het
fratersklooster Alverna te Wychen, waar
hij, vooral ook om zijn uitstekende karak-
zeer gezien was.
DE NIEUWE APOSTOLISCH VICARIS VAN CURACAO, Mgr. Verriet is heden
door H.H. Exc. den Aartsbisschop v. Utrecht en de Bisschoppen van 's-Herto-gen-
bosch en Breda tot. Bisschop gewijd. De nieuwe Missiebisschop in Bisschoppelijk
gewaad.
Plechtige inwijding door Deken Homulle.
Cfficieele opening door Mej. MICHELS, inspectrice bij het N. O.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche pers over de schrapping
der herstelbetalingen. (Buitenl., 2de blad).
De onrust in Britsch-lndië. (Buitenl., 2de
blad).
Het rapport der Siameesche regeering
inzake de ramp van de „Ooievaar" bij
Bangkok. (Luchtv., 2de blad).
BINNENLAND.
Benoeming secretaris Ned. Provincie
der Minderbroeders. (Kerkn. 1ste blad).
Onlusten te Enschedé. Bij de firma
Jannink is het werk stilgelegd. (1ste blad).
Oude man overvallen en beroofd te De
Bildt. (Laatste Berichten).
Groote branden. (Gem. Ber., 3e blad).
LEIDEN.
De opening der R. K. Vakschool voor
Meisjes. Pauselijke onderscheiding voor
mevr. van Oerle—Nippear. (lste blad).
OMGEVING.
Installatie van den burgemeester van
Nieuwkoop. (3de blad).
EEN CORRESPONDENTIE
UIT ROME Bladz. 7
DE REIS NAAR HET HEI
LIG LAND DOOR DR. FE
LIX RUTTEN Bladz. 9
FORD EN ZIJN SCHEPPING Bladz. 10
MINISTER DECKERS NAAR
INDIE Bladz. 10
LEIDSCH CRISIS-COMITE.
Personeel N.V. Wouterlood 20.
Hedenmorgen heeft onder talrijike blij
ken van belangstelling de officieele ope
ning plaats- gehad van het nieuwe ge
bouw der R. K. Vakschool voor Meisjes,
aan het Galgewater te Leiden.
Des morgens te half negen werd in de
Kloosterkerk Rozenhof aan den Haag-
weg door den voorzitter van het bestuur
der R. K. Vakschool, den zeereenv. pater
Godfried Dolle O.F.M., een plechtig ge- 1
zongen H. Mis opgedragen, waarbij een
aantal meisjes der school de liturgische
gezangen uitvoerde.
De kerk was geheel gevuld met be
langstellenden.
PLECHTIGE INWIJDING EN
OFFICIEELE OPENING.
Te 10 uur had de plechtige inwijding
van de nieuwe school plaats door den
hoogeerw. heer deken A. H. J. M. Ho-
mulle. x
Na deze plechtigheid vereenigden be
stuur en genoodigden zich met de bewo
ners van het huis- op de tweede verdie
ping, waar drie handwerfclokalen tot één
groote ontvangzaal waren vereendgd.
Behalve het bestuur en de directie der
school merkten we hier onder de genoo
digden o.m. op mej. M. M. A. Miohels,
inspectrice bij het Nijverheidsonderwijs
in de 3e inspectie voor Meisjes, die de
officieele opening zou verrichten, den
hoogeerw. heer deken A. H. J. M. Ho-
mulle, de pastoors Th. M. Beukers, J. A.
Heiling, O.F.M., J. C. Vijverberg, G. J.
Klaverweijden, pastoor H. Kruisverhef
fing te Zoeterwoude, pastoor Meijer uit
Voorschoten, rector R. J. J. Beynen en
rector J. C. C. Groot, uit Oegstgeest, pa
ter R. C. H. Bouters, O.F.M. uit Rotter
dam, den oprichter der school, pater drs.
B. de Goede, directeur der R. K. H. B. S'.
voor Jongens, de paters Mulder, Jorna,
Bernsen, de kapelaans Kramer en v. d.
Ven; verder den burgemeester van Lei
den, mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
den gemeentesecretaris, mr. dr. C. E. v.
Strijen, den wethouder van Onderwijs
der gemeente Leiden, mr. A. F. L. M.
Tepe, en de wethouders Splinter en Ro-
meijn, benevens enkele gemeenteraadsle
den, den heer Vriend, referendaris bi
het onderwijs te Leiden, mej. Beumer
inspectrice en mevr. Leliinan Bosch, oud-
inspectrice bij het Nijverheidsonderwijs,
den heer J. Baak Jzn., inspecteur bij het
L. O. in de inspectie Leiden, mej'. dr.
Van Hoorn, directrice van de Gem. H.
B. S. voor Meisjes, tenslotte afgevaardig
den van de R. K. Schoolbesturen voor
Joögens en Meisjes, van de St. Elisa
beth vereeniging, den R. K. Vrouwenbond,
de Hanze, de Graal, de Ver. van R. K.
Bijz. Onderwijzers en Onderwijzeressen,
de Zita-Vereeniging, afd. Bescherming v.
Meisjes, den R. K. Volksbond, den R. K.
Verpleegstersbond, van de afdeelings-
sohool te Oegstgeest en van tal van ka
tholieke en niet-katholieke scholen van
Nijverheidsonderwijs.
Bericht van verhindering was ingeko
men van ir. Hofstede, inspecteur-gene
raal van het Nijverheidsonderwijs, dr.
Verhoeven, directeur van het R. K. Cen
traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe
ding, pastoor Wiemers, pater Frigge,
kapelaan Hessing, overste en zusters der
Pelikaanstraat-scholen en enkele huis
houdscholen.
OPENINGSWOORD PATER DOLLE
Pater .Dolle opende de bijeenkomst
met den Christelijken groet en heette
vervolgens alle genoodigden hartelijk
welkom.
Het speet spr., dat hier niet tegen
woordig was Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem, die aan de tot hem gerichte
uitnoodiging geen gehoor had kunnen
geven.
Hierna heette spr. in het bijzonder
welkom den hoogeerw. heer deken Ho-
mulle, den burgemeester mr. A. van de
Sande Bakhuyzen en mej. M. M. A.
Michels, vertegenwoordigster van den
Minister van Onderwijs.
Een bijzonder woord van welkom richt
spr. tot zijn confrater, pater Bouters,
die door de oprichting van het patronaat
den grondslag legde voor deze school.
Spr. heet verder in het bijzonder wel
kom alle geestelijken uit stad en omge
ving en wijst er nog eens op, dat in deze
school voor de opvoeding van het jonge
meisje wordt gezorgd, ook voor de gods
dienstige opvoeding.
Hierna gaf spr. een kort historisch
overzicht van de school.
In 1908 werd het Meisjes-patronaat
opgericht, in 1918 werd de school erkend
als opleidingsschool. In 1918 bedroeg het
aantal leerlingen 159, twee jaar later
481 en zoo groeide het aantal tot 1050
in 1928.
Ook de verschillende veranderingen
en verbouwingen liet spr. de revue pas-
seeren.
Bovengenoemde twee data met den dag
van heden, Driekoningen 1932, staan op
de gedenkplaat in de hal, vereeuwigd
met groote letters als de bekroning van
veel moeiten en arbeid, maar ook als
een dankbare juichkreet.
Hierna gaf spr. het woord aan mej.
Michels, om namens- den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
deze school te openen.
OPENINGSREDE
MEJ. M. M. A. MICHELS.
Het is mij een groot genoegen en een
aangename plicht hier namens Zijne Exc.
<len Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen het woord te mogen voe
ren. Is het altijd een genoegen dc opening
van een nieuw schoolgebouw te mogt#i
bijwonen, omdat hieruit de bloei van het
zoo noodige onmisbare onderwijs sp'reekt,
bijzonder aangenaam is het, wanneer, zoo
als hier ter plaatse, de totstandkoming van
een nieuw gebouw noodig is geworden door
de groote vlucht die het onderwijs heeft
genomen als gevolg van het buitengewoon
deskundige, ijverige en toegewijde werken
van directrice en leerkrachten, gerugge-
steund door een bekwaam en volijverig
bestuur.
De R.-K. Vakschool voor Meisjes te Lei
den was de eerste R.K. gesubsidieerde op
leidingsschool voor leeraressen bij het nij
verheidsonderwijs in Nederland. Het werk
van uw schoal werd dus de grondslag voor
dat der andere R.-K. nijverheidsscholen
voor meisjes. Het R.-K. nijverheidsonder
wijs mag zich gelukkig prijzen, dat de lei
ding van deze eerste school werd toever-
I trouwd aan een persoonlijkheid als mevr.
van uw school werd dus de grondslag voor
eigenschappen en bekwaamheden, welke
haar in staat hebben gesteld onder Gods
i onmisbaren zogen het onderwijs aan de
1 school op te voeren tot do hoogte, waar
op het zioh thans bevindt. Onder uw ka
raktereigenschappen noem ik uw door
tastendheid en volharding, waarmede u in
den aanvang met jonge pas beginnende
krac'.iten zoodanige resultaten met de op
leiding aan uw school wist te bereiken, dal
u met een gerust hart uw candidaten koD
zenden naar de gecentraliseeerde Bonds-
examens, waardoor u bewees, dat de op
leiding aan uw school op hetzelfde peil
stond, waarop toentertijd de overige op
leidingen tot leerares bij het huishoudon-
1 derwijs stonden. Hiervoor mag het ge-
