OP REIS NAAR ONS
NIEUW VADERLAND, BRAZILIË.
DE LEIDSCHE COURANT
(Vereenvoudigde spelling).
Om te voldoen aan het verzoek, van en
kele missie vrienden heb ik gedurende de
reis eenigc aanteekeningen geniaakt. Het
ligt in mijn bedoeling u tans enkele reis
indrukken te geven, ie beginnen met het
kerkelik afscheid te Alverna en te eindigen
met onze aankomst in Divinopolis.
Reeds weken hadden we uitgezien naar
de morgen van 30 September. Eindelik was
de dag van scheiden aangebroken. Om 8.30
werd in onze kloosterkerk te Alverna de
plechtige Hoogmis opgedragen door de
HoogEerw. Pater Paul us Stein, Oud-Pro
vinciaal van onze provincie, tans Commis
saris Provinciaal in de Missi van Brazi
lië. Twee jonge Paters, de E.E. P.P. Gama
liel van Emmerik en Rogatus Hoogma ver
leenden assistentie, respektievelik als Dia
ken en Subdiaken. Onze Magister, de Zeei-
eerw. Pater Marius Lam era, fungeerde als
Presbyter Assistens.
Ha het Evangelie beklom de Zeereerw.
Pater Cyrillus van Breda, Gardiaan van
ons klooster, de preekstoel. Pater Gardiaan
had een korte, veelzeggende tekst gekozen,
tot inleiding van zijn stof: „Caritas Christi
urget nos'- „Do liefde tot Christus dringt
.ons". Nooit voelden we beter de betekenis
van deze woorden aan dan op dit ogenblik.
"We stonden op het punt te vertrekken en
ons los te rukken van alles wat ons dier
baar was. Wat het was dat ons voortdreeft
De liefde tot Christus 1 De liefde tot Chris
tus zou die scheiding zacht maken. Vader
Franciscus zou blij zijn weer elf ware Min
derbroeders te hebben, aldus Pater Gar
diaan. Het slot van de preek was geen aan
sporing maar een hartelik gebed om de
zegen van Vader Franciscus af te smeken
over onze reis en ons werk in Brazilië.
Na de preek wordt de H. Mis voortgezet.
Wij bidden om kracht en sterkte, onze me
debroeders bidden met ons. Als de Hoog
mis geëindigd is, gaan de Missionarissen
naar de sakristie en komen daarna de kerk
weer binnen en knielen neer voor het
altaar van Vader Franciscus. De Hoog
Eerw. Pater Provinciaal houdt een korte,
hartelike toespraak. Als Oud-Direkteur van
het Missiecollege is het voor Pater Re ve
rende een vreugde dat hij mocht maaien
van het door hem zelf uitgestrooide zaad.
Voor de fraters Missionarissen een niet
kleiner geluk het Missiekruis te mogen ont
vangen uit de handen van hun Oud-Direk
teur. De Missionarissen worden aange
spoord steun voor hun offer te zoeken in de
gehoorzaamheid. De zendingsbrief wordt
voorgelezen, de missiekruizen worden geze
gend, ieder knielt voor Pater Keverende
neer, kust het kruis en de tand en terwijl
het missiekruis werd omgehangen, zegt de
Missionaris: „Het zij verre van mij te roe
men dan op het bruis van Onzen Heer Je
sus Christus". Mogen deze woorden van
S. Paulus, de Missionaris bij uitstek altijd
de onze zijn. Het H. Sacrament wordt u'fc-
gesteld, de reisgebeden gezongen en na de
zegen met het Allerheiligste vertrekken de
Missionarissen onder het zingen van net
Magnificat, terwijl ze met een broederlike
omhelzing afscheid nemen van hun mede
broeders en klasgenoten. Afscheid nemen
van onze medebroeders, waarmee we zolang
hadden samengewoond. „God geve u vrede
en volharding" sprak de blijvende. „Amen,
bid voor mij" was het antwoord.
Na het afscheid stapten we in de gereed
staande auto. Hier en daar nog een laatst
vaarwel en weg waren we, nagekeken door
medebroeders, familie en gelovigen van
Alverna. De autobus moest ons naar Am
sterdam brengen. Ongeveer 4 uur zouden
wo aan de boot zijn.
Ongeveer elf uur waren we bij de veer
pont van Lent. Was de nieuwe brug nu
maar klaar geweest, dan hadden we in wei
nige minuten aan de overkant van de Waal
gestaan. De auto's stonden en queu te
wachten. Er waren er zeker wel een 25.
Ook wij gingen in de rij staan. Na een half
uur waren we aan de beurt om over te va
ren. 2 Politieagenten in het volle bewust
zijn van hun waardigheid wenkten de res-
pektievelike chauffeurs op de veerpont te
rijden. Een vrachtauto met steigerhout,
welke achter ons stond, kreeg toegang tot
de pont met het gevolg dat de plaats, waar
onze bus moest staan te klein bleek.
Kleinere, smalle auto's welke alle na ons
aangekomen waren werden toegelaten en
wij moesben maar geduldig wachten.
Na een kleine anderhalf uur waren we
toch aan do overkant van de Waal. Onze
chauffeur begon de verloren tijd in te ha
len, zodat we moeite hadden een mooi
stukje van Nederland goed in ons op te
uemen. We passeren meerdere oude dorp
jes; de weg is best. Arnhems toren komt
in het zicht. In Arnhem blijven de mensen
•staan kijken naar die bus vol bruine mon
niken. Niemals gesehen. De Amersfoortse
heide werd bereikt om een uur. Tans was
de tocht schitterend, de prachtige maca
dam weg waarlangs twee schitterende rijen
berkenboomen stonden, maakten een
prachteffekt in het heldere zonnelicht.
We reden erg voorspoedig maar helaas
op een kwartier afstand van Amsterdam
kreeg de machine dorst en wilde niet ver
der. De Amsterdamse jeugd wist raad en
vertelde aan de chauffeur, waar het leven
de vocht verkrijgbaar was.
Na een half uur waren we in de Josef-
gezellen waar we een kop tee gebruikten
en daarna gingen we naar de boot. De fa
milie 9tond al te wachten. Hier zou net
een kwaad ogenblik worden, we beke'ken
Je boot hier en daar, de hut en de eet
maal. Ondertussen floot de stoomfluit vour
de tweede maal. De niet passagiers moes
ten de boot verlaten, we moesten afscheid
nemen. Ik heb mijn broers en zusters vaar
wel gezegd, mijn vader en moeder hot
laatst.
God gaf mij op dat ogenblik veel gena
den. Mijn ouders gingen de loopplank af
en ik ging naar het dek. De scheiding was
voltrokken. De loopplank werd losgemaakt.
Langzaam ging onze boot van de wal. Vaar
wel, Moeder, Vader, Broers en Zusters en
familie, vaarwel vrienden en bekenden,
vaarwel Holland. We keken tot we niets
meer zagen. Langzaam ging onze boot het
Noordzeekanaal op, gedeeltelik getrokken
door twee sleepboten, gedeeltelik op eigen
kracht.
Op het Promenadedek gingen we wat zit
ten praten over het afscheid van famine
en medebroeders. Om 6.30 was ons eerste
diner aan boord, van meerdere missionaris
sen was er nog familie aan boord, ongevoer
8.30 lagen we voor de sluizen. Nu scheiden
van onze medebroeders. Een hartelik dank
woord aan onze oversten, aan Pater Pro-
curatore, 'n aanmoediging van de andere
zijde en met de zegen van Pater Reve-
rende gesterkt verlieten we ons vader
land. De klok wees 8.45. Vanaf de wal za
gen familie en medebroeders dat een nij
dig sleepbootje de Flandria de sluis uittrok.
De Missionarissen zongen spontaan. Boti-
soir. Unze boot begon op eigen kracht te
werken. Pax et Bonum klonk het antwoord
van een bekende stem. We zagen Pater
Magister niet, doch hoorden hem des te
beter. Deze laatste groet deed ons op dit
uur dubbel goed. De missionarissen hadden
een offer gebracht. We bleven kijken naar
de vuurtoren en de kunstlichten. Samen
gingen we nu in de rooksalon wat praten.
We zaten bijeen, 10 jonge missionarissen,
en overdachten de gebeurtenissen van de
dagen en vroegen hoe ze 't tuis en in
Wycken wel zouden maken. Om 10 uur ging
ieder naar bed, doch bedankte O. L. Heer
hartelik voor de verleende hudp op deze
zware dag.
1 October. Zes uur reveille. De klok werd
's nachts 20 minuten achteruit gezet. We
hebben 3 H.H. Missen in de damessalon 2e
klas. De fraters gaan ter H. Communie en
dienen de H.H. Missen. De Broeders die
nen de Paters Redemptoristen. We laten
het ontbijt goed smaken en gaan daarua
eens op het dek kijken. Alles rondom is
water, mooi lichtblauw water. De boot laai.
schuimende kolken achter cn naast zich
ronddraaien. De zon breekt door de dikke
w >lken heen en brengt vroolikheid en le
ven. Om negen uur passeert ons de eerste
boot. De verrekijkers werden opgezocht,
't Is een stomer van'de Engelse Nelson
Maatschappij. Nauweiiks ziju we de eerste
boot uit het gezicht kwijt of we zien nu
een tweede boot eveneens een tcgenleg-
ger, doch nu aan bakboord.
We bidden ons brevier, want we weten
niet of we later nog gelegenheid zullen heb
ben. Toch houden we ons zoveel mogelik
aan de kerkelike uren. Ieder bidt zijn bre
vier voor zich. 't Is het beste in een salon
te gaan brevieren.
Ongeveer 10.30 zijn we te Boulogne,
't Lange havenhoofd steekt recht in zee.
Hier worden de eerste kaarten verzonden,
'n Groet naar huis, naar onze mede-broe
ders, gauw, gauw, want de kaarten moeten
een half uur voor het vertrek ingeleverd
zijn. Om 10.45 komt de loods aan boord,
'n Snelle motorboot glijdt langs de Flan
dria, de loods grijpt de touwladder en weg
vliegt het motorbootje. We kunnen echter
niet aan wal komen. De passagiers zul'en
om 12 uur aan boord komen. Terwijl de
boot langzaam draait bewonderen we de
zee. Zo kalm hadden we de zee nooit ge
dacht, 't water was blauw-groen. Verderop
weer heel donker en als de zon er op scheen
'n groot zilveren blad. 't Is nog mistig.
Boulogne ligt tegen de bergachtige kust.
'n Koepelkerk stak boven de huizen uit, is
echter wegens de nevel niet goed zichtbaar,
zelfs de verrekijker brengt geen beter ver
gezicht.
'n Ander nieuwtje aan 't dek is de
oceaanpost. De voornaamste gebeurtenis
sen welke zijn opgevangen door de radio
worden elke dag om 11 uur op de onder
scheiden klassen netjes getypt ter lezing
opgehangen. De nieuwe passagiers komen
om 12.15 aanvaren met 'n vrachtboot s.s.
Holland. Weer 5 Priesters, waarvan 4 Mis
sionarissen, 1 broeder missionaris en 2 Zus
ters. De lunch verhindert ons kennis te
maken met de niejiwe 2de klassers. Dat
komt straks wel. Jammer dat we de kust
niet zien wegglijden. Nu naar Southamp
ton. De boot moet er 7 uur voor de wal lig
gen. We zullen Wight met zijn krijtrotsen
goed kunnen zien. Tans schrijven we nug
wat kaarten, de zon kruipt achter de wol
ken, af en toe valt er wat regen, 't is koud
en de zee wordt woeliger. Om 5 uur komt
aan stuurboord een sireep land in zicht.
We varen paralel met een witachtige rots
kust, die hoog schijnt te zijn en loodrecht
in zee afknapt. Dit is echter de Engelse
kust. 't Eiland Wight moet aan bakboord
liggen.
We gaan om 4 uur tee drinken. Pater
Dorrestein C.ss.R., missionaris, die reeds
21 jaar in Brazilië werkt, vertelt ons over
zijn missieland, 's Avonds wil een ieder de
haven van Southampton bewonderen, 't Is
echter niet nodig, de Frandria komt niet
aan wal.
Om 9 uur komt de loods aan boord. Dat
heeft heel wat om het lijf. Aan bakboord
heeft de kapitein licht aangebracht en de
touwladder in orde laten brengen. Er staat
een flinke bries tegen bakboordzijde en
de loods wil aan stuurboord binnenkomen
De kapitein is er in hel begin niet voor te
vinden. De loods blijft bij zijn genomen
besluit. Aan stuurboord wordt licht ge
maakt, 't Kleine motorbootje van de loods
verdwijnt af en toe in de golven. Tot dne
maal toe probeert hij de touwladder te be
reiken, telkens moet hij weer onverrichter-
zake terug en met een grote bocht rond
varen. De vierde maal is alles in orde. De
Flandria vaart de haven binnen. Ook hier
leggen we niet aan de kade aan. We zien
in de verte de verlichte haven. Rood en
groen verlichte reclameborden gaan aan en
uit. Om 10.30 komen de eerste Engelse pas
sagiers aan boord. We bleven lang kijken
naar de huisknechts die do koffers naar
de hutten sleepten. De koude avondwind
en de slaap dreef meerderen naar hun hut.
We bidden ons avondgebed en wel te
rusten.
2 October. De H.H. Missen zoals te vo
ren. We hebben nu echter de salon van
de middelklas in gebruik. P. Reverende
heeft zelf benodigdheden meegebracht oui
op de boot de H. Mis te lezen. De zee is
woelig. Onder het ontbijt zien we reeds dat
meerdere passagiers wat bleek zijn. Ook
enkele fraters voelen zich onwel, 'n Kop
bouillon brengt weinig verbetering, 'n Par
tij Board Bullspel leidt de aandacht af. D't
spel is heel eenvoudig. Men gooit met een
gummischijf op de achtereen volgende num
mers 10, 20 enz. tot 100. Deze J0 hokken
liggen door elkaar. Heb je 100 bereikt, dan
moet de schijf op de Buil (ossenkop) rechts
van het getal 100 gegooid worden, daarna
links van het getal 100 en daarna .tel je
weer terug 100, 90 enz. Komt men echter
op de Buil tijdens het spel, dan moet men
opnieuw beginnen. Wie het eerst weer op
10 terug komt is winnaar.
üm 10.30 lunch; sommige plaatsen blijven
onbezet. Ook de schrijver heeft maagpijn.
Toch ben ik om 1.40 nog gezond genoeg om
met een verrekijker de spaanse kust die in
zicht komt te beloeren. Ruwe rotsen be
groeid met zware dennen. Om 4 uur lopen
we de natuurlike haven van La Corona
binnen. Kleine visschersbootjes kondigen
de haven aan. Motorbootjes schieten door
het water recht op de Flandria af. De zon
is lekker warm. Langs de kust wilgrauwe
huizen in vrolike zon. Kriskras ligt alles
tegen de berghellingen op. Rechthoekige
gaten in de muur doen dienst als ramen
en deuren. Heerst er in dit vriendelike
laats je óók godsdienstvervolging! We le
zen hier het eerste spaans „Deposito de
carbon libre de derechoi". 'n Kolendepot
vrij van belasting. Sommige passagiers la
ten zich aan wal brengen door bruine Span
jaarden die .druk gesticuleren. Dat volkje
heeft ons in de 16de eeuw zo gedrild, 't Is
haast niet te geloven. Klein maar dapper
hoor 1 Er komen weer derde klas passagiers
aan boord. De ogen wórden weer nagezien
door de scheepsdokter, 't Wordt dampig,
't Uitzicht verdwijnt geheel. De bootjes
brengen onze passagiers weer terug. De
Flandria zal 7 uur vertrekken, juist als er
ri: ier is. Na het diner zoek ik een rust'g
plekje om Vespers en Completen te b'd-
den, kort daarna gaan we naar bed.
3 October. Vandaag is het Vigilie van het
Feest van Vader Franciscus. Hoe zullen we
ns tans voorbereiden op het feest van
morgen. De zeeziekte is bij velen weer ge
weken, het major pars is weer fris. We bid
den ons brevier en spelen wat op het de*.
De Portugese kust blijft in zicht, maar Lat
is ook alles wat we zien. Het is lunch als
gewoonlik. 's Middags schrijven we nog en
kele kaarten. Na de teo houden we koorge
bed. Gereciteerde Vespers ter ere van O.
H. Vader Franciscus. Op het bovendek van
de tweede klas veroveren we ons twee ban
ken en bidden heel rustig de mooie rijman-
tifonen en psalmen van het feestofficie.
Koor om koor, vier biddende monniken op
de eene bank vier op de andere. Zou 't
feest van Vader Franciscus wel eens meer
zo gevierd zijn. 't Was een echte Fran
ciscaanse hulde aan Vader. We deden
hier wat we konden en daarmee zal ader
tevreden zijn geweest.
Als de Vespers en Completen geëindigd
zijn blijven we nog wat bij elkaar en den
ken aan de Hollandse kloosters waar tans
het officie gezongen wordt. Om 7 uur diner,
daarna blijft de schrijver van dit relaas wat
op het achterdek. Hier zitten de stokers en
andere werklieden. Deze mensen mogen
niet op het dek der derde klas komen zoals
de matrozen en hebben tans een ruimte
van 20 M2. bot hun beschikking. Ik geef die
uiterlik zo ruwe kerels een sigaar. Nu heb
je hun hart gewonnen. Tans komen ze los
en klagen kun nood over de kleine ruimte
op het achterdek, over de onhebbelikhedon
van sommige passagiers die zelfs geen
„goeden dag" kunnen missen, zelfs uit de
hoogte op Een neerzien. Hoe komt het toch
Pater, vraagt er een, dat die bruine Paters
dikwels een praatje komen maken, terwijl
andere Paters Missionarissen niet zo har
telik zijn. Wel vriend, wij houden veel van
arme mensen, we zijn immers zelf ook arm.
Werkelik wij hebben niet*. U heeft nog
vele dingen, waarover u naar willekeur
kunt beschikken, deze hebben wij zelfs niet.
Wij voelen ons getrokken bot u omdat gij zo
echt ronde kerels zijt, zonder eenige ver
beelding. Hoe langer je met hen praat, hoe
meer ze zich op hun gemak gevoelen. Ze
zijn wel ruw, maar toch er zijn prachtkerels
onder. Tot half 12 bleef ik met hen praten.
Zondag 4 October. Feest van O. H. Va
der Franciscus. Terwijl wij opstaan vaien
we de haven van Leixoes binnen, 't Is oen
aangelegde haven, in de vorm van een hoef
ijzer. Op de havenhoofden zitten wel een
10ü mensen te hengelen. R.P. Gamaliel en
R.P. V eelman lezen de H. Mis op de salun
van de middelklas. De fraters gaan ter 11
'latei. Pater Rogatus komt *ook de H. Mis
lezen, op de de;de klas kan niet gelezen
worden. Blijkbaar heeft men er niets be
kend geniaakt. Na de H. Mis bekijken we
op ons gemak de haven. Er is nog niet
veel leven aan dek. Na het ontbijt wensen
we Pater Reverende proficiat en zoeken
daarna weer een plaatsje voor het koorge
bed te houden. Tans nestelen we ons op
het achterdek, en zullen dit tot Rio blijven
gebruiken.
Om 10 uur celebreert P. Reverende in de
conversatie-salon 1ste klas. De fraters zin
gen de H. Mis. Behalve de religieuzen zijn
er circa 30 passagiers in de H. Mis tegen
woordig. Na de hoogmis steken we een fijne
Hollandse sigaar op, welke we van onze
weldoeners kregen op een van de laatste
vacantiedagen en genieten van het stads-
panorama. De Paters Lazaristen en Re
demptoristen gaan de stad bezichtigen. Om
half 12 bidden we de kleine uren en daarna
het lunch. Leixoes is de haven van
Oporto. Kleine lage huizen liggen tegen en
op de rotsachtige bergen. Op de achter
grond kale berghellingen afgewisseld door
pijnboomen. Langs de kust lopen tram en
trein in de richting van Oporto. Omstreeks
teetijd keren de Paters uit de stad terug.
Ze waren in Oporto geweest, hadden een
kerk bezocht waar wel 1000 beelden in ston
den, o.a. een beeld pikzwart van onze mede
broeder Benedictus Niger. Om 5 uur ver
trekt de Tfandria met nieuwe passagiers.
Het s.s. Wera volgt ons. Honderden kleine
motorbootjes doorkruisen de haven. Op de
havenhoofden is het zwart vaD mensen.
Terwijl we naar het achterdek gaan ver
dwijnt de Portugese haven langzaam uit
zicht. Duizende zeemeeuwen gieren
rond en achter de boot en werpen zich be
gerig op de weggeworpen resten van de
keuken. Van verre volgt de Werra. Na het
diner zal er cinema zijn. Ook de religieu
zen gaan kijken, om tien uur is alles afge
lopen. We genieten nog wat van de koele
avond, bidden ons avondgebed en slapen
heerlik.
October. De 13 uur van Leixoes naar
Lissabon zijn reeds afgelegd voor we op
staan. Do klok werd vannacht een uur fe-
rug gezet. Pater Reverende klopt de fra
ters. We liggen op de Taagmonding. We
gaan naar de H. Mis en communiceren.
Na de H. Communie dankzegging en medi
tatie voor je zelf. Dadelik na ue H. Mis
komt een kleine Portugees naar Pater lle-
verende toe en biedt ons aan de stad te
gaan bezichtigen. We zullen geen last on-
dïrvmden van het aldaar heersende anti
katholicisme. Aan gesticulatie geen gebrek.
Pater Reverende durft er met op in gaan.
De andere missionarissen verlaten de boot
die om 12 uur weer zal vertrekken. Wel'
jammer dat we aan boord moeten blijven.
Hier is immers de stad, qraarin een heilig
dom is van S. Antonius. YVe bidden de ker-
kehke getijden en nemen daarna de stad
in ons op.
De biauwgToene wateren van de Taag
vloeien langzaam in de zee weg. De Por
tugese kruisers liggen dwars op de stroom.
Enkele schijnen oeiemngen te houden. De
zon kan zich bijna niet door de dampige
mist beenboren. Na enkele uren wacht ons
een ware verrassing. Een Duitse Minder
broeder R.P. Dorotheus Schilling O.F.M.
oud-Missionaris van Japan en oud-bekende
komt de hollandso confraters een bezoek
brengen. Tans studeert Pater Dorotheus
Missiologie, om later als Lector de fratcis
te kunnen onderrichten, hoe onze meie
broeders uit vroeger eeuwen gewerkt heb
ben. Terwijl we lunchen vertrekt de boot
en glijdt stroomafwaarts de Taagmonding
uit. Toch zien we Lisboa nog liggen als
we na de lunch weer op het de* komen.
Honderde kwabben drijven in het blauw
groene water, een mieserige regen komt
opzetten en beneemt ons het laatste ge
zicht van de Europese kust. Tans hebben
we het vaste land van Europa vaarwel ge
zegd. Als we weer land zien zijn we in
een ander werelddeel. Gegroet dan oud
Europa, we vragen van u slechts een ding.
Stuur een leger van Missionarissen uit om
de Priesternoo4 van Overzee te lenigen.
Geef van hetgeen gij zo gul ontvangen
hebt. Een overvloed van priesters hebt ge,
vul het te kort van elders aan.
De namiddag werd doorgebracht met
patefoonmuziek, en breviergebed. Na het
diner spelen we de gregoriaanse platen van
het Yenraaise fraterskoor, waarvoor nogal
belangstelling is.
6 October. Om 6 uur opstaan. De H.H.
Missen, dankzegging en meditatie geschie
den als te voren. Pater Rogatus leest de li.
Mis op de derde klas op verzoek van den
hofmeester. Na het ontbijt bemerken we
dat het personeel van de iilandria hun tro-
penkostuum hebben aangetrokken, 'n Vro-
lik gezicht die witte pakken. Over geheel
't dek van de boot worden tans de zeilen
uitgespannen, de zon wordt te sterk. Om
negen uur bidden we weer gezainelik ons
brevier, 'n matroos stoort het biddende-
monnikenkoor met 't spannen der zeiion.
De gehele dag is eentonig. Boven ons de
blauwe hemel, onder en rondom ons Let
lichtblauwe water.
7 October. Zoals elke voorafgegane dag
beginnen we met de H. Mis en H. Commu
nie. Om 9 uur huuden we 't koorgebed. Na
de lunch wordt er aan de horizon een berg
keten zichtbaar. Een schotse bekeerling
van de eerste klas, waar ik tot nu toe nog
geen gesprek mee gevoerd had, wees mij op
meerdere bergketens naar links. Daarach
ter ligt de haven van Las Palmas. Lang
zaam aan kwam alles dichterbij. De hout
draait. De baai ligt ingesloten door hoge
bergen. Tegen de bergen ligge-D de huizen
blokken opgestapeld, kubussen met recht
hoekige openingen voor deuren en ramen.
De Notre Dame of Lieve Vrouw van Lus
Palmas op de voorgrond, omgeven door
kleine huisjes. Verderop Luz de haven
plaats met de kerk van de Spaanse Min
derbroeders. YVe zullen hier aan wal gaan.
'n Zwerm roeibootjes niet naakte bruino
jongens (zij dragen alleen een zwembroek)
schiet op onze boot af. Venters van allerlei
kleur hebben de roeiboten vol koopwaar.
Y'lugge motorbootjes li?gen te wachten op
passagiers die aan la: zullen gaan. Onze
boot ligt nog in de b. ii. De loopplank is
echter neergelaten. Ontejbare roet- en cho-
coladegezichten klampen je aan. Ze ver-
I staan geen Hollands, doch het woord gul-
I den schijnt internationaal te zijn.
Pater Reverende wil het op een accoord-
je gooien met de chef van een taxizaak.
De onderhandeling dreigt te mislukken. De
schotse heer vertelt mij intussen vol lof over.
het klimaat Tan Las^Palmas. De negerjon
gens duiken als ratten naar een zilverstuk
je, dat de passagiers in zee werpen. Caval-
heiro, Cavalkeiro en zij wijzen met dne
man tegelijk, waar je gooien moet. Met
drieën duiken ze gelijk naar een kwartje.
Even later komen ze boven en een van hen
toont zegevierend uw zilveren geldstuk,
't Is eoht leuk om te zien, maar toch heb
ik diep medelijden me die arme jongens,
die zich zo hun dageliks brood moeten ver
schaffen. Terwijl we de negerjongens heb
ben gadegeslagen is het contract met de
taxibaas gereed gekomen. YVe zullen met
de motorboot naar de haven gaan en
daarna zullen we met drie karretjes de stad
Las Palmas gaan bezichtigen, daarna zul
len we onze medebroeders in Luz even
gaan opzoeken. De Zusters blijven op de
boot en we lenen- bun onze verrekijker.
P. Reverende voorop en vlug dalen we de
loopplank af en stapten we in 't motor
bootje. Ook de Schotse heer verlaat de
boot en biedt ons aan met een auto de
stad te gaan bezichtigen. Jammerlik ge
noeg is dat aanbod nu te laat. Ik dank hem
voor zijn vriendelikheid en sluit me bij mijn
confraters aan.
YVe nemen plaats in een drietal muilezel
karren en hobbelen de havenstad uit naar
Las Palmas. De mensen kijkon en lachen.
Koetsier raast en schreeuwt. De kar
wringt zich door smalle gaatjes. A Latere,
a Latero, op zij pohieeuwt de koettsier. YVij
gaan langs arme huisjes; door smalle 3tegen
ziet men de achtergrond, een .reusachtige
beig, bezaaid met kisiachtige huizen. Een
soort park vormt de overgang van de ha
venplaats tot de stad. Hier liggen de wo
ningen villas van .rijkgeworden Engelse
en Duitse kooplui, die hier de Europese
winter komen doorbrengen, inheemse plan
ten wedijveren hier in schoonheid met de
Europese flora. Zelfs de Hollandse gera
nium ontbreekt hier niet. De koetsier wil
ons een sigarettenfabriek laten zien. Par
ter Reverende wilde er met van horen. YY7e
zouuen naar de O. L. Vrouwe kerk gaan.
De twee karretjes met onze confraters wa
ren een andere weg in gegaan. Door het
oponthoud voor de sig-aretienfabriek kwa
men we weer bij elkaar en nu ging het re
gelrecht naar de Lieve Vrouwe kerk.
YVe houden stil en bezien de gevel, een
soort koster nodigt ons uit tegen een klei
ne vergoeding vanuit de toren het stadspa-
norama te gaan bewonderen. Het interieur
van de Kathedraal zal de moeite van net
bezoek ook wel lonen. De Kanunniken zijn
met het officie bezig. YVij kijken eerst op
ons gemak eens rond. Het monumentale
gebouw dateert uit de lüde eeuw en weid
cioor de Spanjaarden gebouwd, 't Is een
mixture van Gothiek en Renaissance, t
üchilcierwerk is uitsluitend renaissance
weik. YVe gaan de sacristie binnen waar
kostbars vaten en paramenten bewaard
worden. Tans komen we in de sacraments
kapel. Adoramua Te. Öacrum Gonvivium,
"We danken U. L. Heer voor de goede rejs
en biaden zijn zegen af over familie ca
medebroeders en last not least over Bra
zilië. iedere missionaris is blij weer eens
voor het tabernakel te kunnen neerknie
len. Ho© gelukkig zijn we toch, ook ia de
vreemde is er nog Een, Die ons altijd be
vriend blijft. Een hartelijke verzuchting tot
Jezus en we staan op.
VYe verlaten de Aathedraal en maken
een foto van de gevel der Lieve Vrouwe-
kerk. De jeugd van Las Palmas wil graag
op een foto staan en loopt op het plein op
en neer, een politieagent jaagt die nieuws
gierige straatbengels uiteen. Unze koetsier
brengt on9 naar de Jesuieten kerk.
We maken een kruisje met wijwater en
knielen ook hier een ogenblik voor het ta
bernakel neer. Na enige ogenblikken stap
pen we op om naar Luz terug te keren.
Vve renen ongeveer een half uur en kwamen
in een volksouurt van de havenstad aan.
De kerk was gesloten, we belaen dus maar
aan. Een gioep zwarte jongens stond al
aanstonds rondom ons neen. Ben klein don
ker mannetje van 'n jaar of twaali opende
ons de poort. Pater Reverende vroeg naar
de Superior. YVe gingen het binnenpad ijl.
De directeur van de school kwam en ont
ving ou3 op Portugese manier, een hand
druk en een klopje op de rug. De pater»
bedienden hier een leerschool. De school
werd bezichtigd. De schoollokalen van
circa 30 M. lengte waren slecht verlicht en
ook niet proper. Na de klassen gezien te
hebben, nam Pater Duecteur ons mee naar
de reiter. L/aar ontmoetten we nog 2 broe
ders. Was de school vuil, hier wedijveren
de franciscaanse armoede met de zindeiik-
heid, terwijl de vrijgevigheid zich hier een
ruime plaats xiad veroveid. We werden ont
haald op wijn, bier ol spuitwater met ap
pelen. Vve gingen op het dak een toto ne
men. De snel invallende duisternis is echter
de oorzaak van het mislukken. Wat we
eenter wel hadden, we zagen enkele ogen
blikken een praentig stadspauurama. ver
in zee staken vier majesiueuzeu beiguippen
hun kruin in de wolken. Daar liggen twee
stenen in de avondscnemenng tegen en Mis
sen de bergen ingebouwd. Hue groot, is Uw
werk o Heer, wat is de mens toch klein.
Uw weik en zijn werk liggen hier naksb
elkaar. Wonen in deze krotten ook nig
mensen, die zich tegen U verhellen! Zul
len ook de religieuseuuit dit land verdre
ven worden!
De Oversten van ons klooster kwam juist
tuis, diep onder den indruk over de zo
juist erdoor gekomen wet van confiscatie
der kerkelijke goeaeren. YVe bidden nog
een ogenbak en drukken de hand van die
beuroeide religieusen en beioven een haite-
Mik gebeoje. Binnen een half uur zaten we
weer veilig op de ilandria en hoorden van
de Lazaristen ook de Jobstijding over de
confiscatie der kerkelijke goederen. Nu za-
ten we voor acht volle dagen op zee. De
„trip" van Las Palmas tot Recifi.
frei TROPHIMO VAN KESTEREN,
Divinopolis. O.F.M.
