Z3ste Jaargang
VRIJDAG 18 DECEMBER 1931
No. 7082
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Engeland en de Financieele
Conferentie.
BINNENLAND
S)e
DE ABONNEMENISPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Ge-llustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
LONDEN, 14 December 1931.
In het begin van het volgende jaar zul
len twee conferenties gehouden worden,
waartoe men zich te Londen en Parijs, en
waarschijnlijk ook te Berlijn, in de afge-
loopen week druk voorbereid heelt. Het
zijn twee eonlerenties, die zoo nauw met
elüaar samenhangen, dat er eigenlijk maar
een probleem aan ten grondslag ligt.
Eerst ue Unaiieieele conferentie; dan de
ontwapeningsconferentie. Mislukt eerstge
noemde, dan zal laatstgenoemde praktisch
overbodig zijn.
Op weike beginselen zal de Britsche po
lities met betrekking tot de financieel©
besprekingen steunen?
Leze vraag is gewettigd, omdat Enge
lands politieke en economische ontwikke
ling in den loop der laatste maanden oor-
zaaK geweest is van een opmerkelijke wij
ziging in zijn internationale positie, in
Europa heeft het jaren larig er naar ge-
stieeid de rol van „eerlijken makelaar"
te spelen een eeilijkheid en een make
laardij waaraan eigenbelang evenmin
vreemd was als aan net beleid van Bis
marck, toen deze een halve eeuw geledon
op het Uongies te Berlijn den titel „eerlijke
maiieiaaruitvoud.
Het succes yan de meeste international©
coniereiities der laatste jaren is te danken
geweest aan het optreden van Engeland,
dat er niet zoozeer ais partij, dan we} als
bemiddelaar tusschen zijn gewezen vijan
den en zijn gewezen bondgenooten aan deel
nam. Wanneer wij hier spieken van succe3,
dan denken wij natuurlijk aan het succes
van den chirurg, die verklaarde: De ope
ratie is schitterend gelukt, maar de pa
tiënt is gestorven.
Aan dergelijke geslaagde operaties heb
ben vele internationale conferenties ons
herinnerd.
De typisch-Engelsche invloed, ook zoo
merkbaar in de biunenlandsche politiek,
was te bespeuren: de invloed van den com
promis-geest. Wij mogen niet ontkennen,
dat cieze nuttig geweest is, en dat, ook al
hebben de Britscne staatslieden verschei
dene flaters op hun geweten, zij door hun
bemiudeiend uptreaen zeer veel er toe bij-
gediagen hebben onhei stel bare confhctou,
in het bijzonder tusschen Frankrijk en
Duitscmand, te voorkomen.
Maar wij moeten in aanmerking hemen,
dat zij hiertoe in staat geweest zijn, niet
door hun persoonlijk prestige, maar door
dat van hun land. Als dezelfde mr. Mac-
Donald Eerste-Minister van Liberia go-
weest was, dan zouden Briand en Brünmg
in het geheel met naar hem geluisterd heb
ben.
Mr. MacDouald ia nog steeds Eerste-
Minister van Groot-Brittanmë en Sir Jonn
Simon is een onvergelijkelijk veel knapper
en scherpzinniger staatsman dan mr. Hen
derson. Mr. (thans Viscount) Snowden zit
nog altijd in het kabinet en de krachtige
en beleidvolle mr. Neville Chamberlain
heeft het beheer over de schatkist. Maar
Engelands prestige is, sinds het milliarden
credieten van Frankrijk en Amerika moest
aannemen, minder groot dan twee jaren
geleden, toen mr. MacDonald de Vlootcon-
ferentie bijeenriep. Het ia in geen geval
groot genoeg, dan dat Britsche ministers
zich voorloopig op internationale conferen
ties de weelde veroorloven kunnen boven
de partijen te staan. Bovendien brengt
thans Engelands belang met zich, dat dit
land zich nadrukkelijk partij stelt.
Het is, gelijk wij reeds opmerkten, tot
nu toe vooral aan Engelands optreden te
danken geweest, dat conferenties eindig
den met 'n althans schijnbaar resultaat, ïn-
plaats van op een totale mislukking uit te
loopen.
Compromis-acties zullen ditmaal niet, of
slechts in het alleruiterste geval, en om
erger te voorkomen, van Engeland te ver
wachten zijn.
Ten aanzien van de financieele confe
rentie, neemt de Britsche regeering het
volgende standpunt in:
De herstellingsiegeling moet definitief
en duurzaam zijn. Dit wil zeggen: zij moet
geen voorbehoud inhouden, en de bepalin
gen moeten van dien aard zijn, dat zij, bij
wederzijdsche goede trouw, kunnen worden
uitgevoerd. Tegen elke schikking, die te
vens het karakter draagt van een proefne
ming, zal Engeland zich tot het uiterste
verzetten. En de eenige overweging, die
den doorslag zal geven, zal de solventie
van Duitschland zijn.
Dit laatste is een logisch gevolg van het
eerste. Geen herstelregeling immers, welke
De herstelregeling moet duurzaam
zijn Duitschlands solventie moet
den doorslag geven De Britsche
schuld aan Amerika en de wisselkoers
niet heperkt wordt door het betalmgsver-
mogen van Duitschland, kan duurzaam zijn.
In theorie zijn alle herstelregelingen ge
baseerd geweest op het betalingsvermogen
van Duitschland. In praktijk heelt Enge
land op elke conferentie gestreefd naar een
compromis tusschen dit beginsel en do
aanspraken van hrankrijk.
Heb lijdt geen twijfel, dat Engeland
hieiloe ditmaal niet bereid zal zijn. En
minstens even zeker is het, dat Engeland
er niet aan denken zal of kan opnieuw de
kosten van zulk een compromis te betaleu.
Beweerd wordt door hen, die het stand
punt van het toreign Office meenen te ken
nen, dat Engeland zich verzetten zal tegen
een langdurig onderzoek door deskundigen
naar Duitschlands betalingsvermogen. Mr.
Neville Chambenain heeft Vrijdag in het
Lagerhuis gezegd, dal de regeering aan
dringt op een zoo spoedig mogelijke indie
ning van het rapport der Commissie te Ba
zel. Men gelooft, dat achter deze mede-
deeling meer gezocht moet worden, en dat
de Britsche regeering weinig waaide boe-
kent aan welk rapport en welk onderzook
ook, en van oordeel is, dat de ernstige toe
stand in Duitschland voor zichzelf spreekt.
Van andere zijde wordt gewezen op het
reusachtige actief van de Duitsche han-
delsbelans, op de onberekenbare kapitalen,
door Duitschers op buitenlandsche banken
belegd, maar hiertegenover schijnt de re-
geeung te stellen dat:
1. het Duitsche handelsactief voorname
lijk een tijdelijk verschijnsel is;
2. de in het buitenland belegde kapitalen
naar Duitschland zullen terugkeeren, in
dien een bevredigende herstelregeling tot
stand komt.
Komt hierbij nog de achterbaksche ge
dachte, dat kwijtschelding van alle herstel
betalingen op grond van het feit dat
Duitschiands betalingsvermogen gelijk is
aan nul, het wenscüelijkst is? Ook dit
wordt beweerd. Juister evenwel is het
waarschijnlijk indien men aanneemt dat de
regeering, tenzij ook Amerika tot kwijt
schelding mocht overgaan, theoretisch in
geen geval pogingen, om de reparatieschul-
den geheel kwijtgescholden te krijgen, steu
nen zal, maar dat zij veeleer het standpuut
zal innemen, dat het Duitsche credist bot
eerste voorwerp van de zorgen der confe
rentie moet zijn.
Dit houdt verband met de vraag of de
politieke dan wel de commercieel© schulden
den voorrang zullen hebben. Gelijk men
weet verlangt Frankrijk, dat weinig credie
ten in Duitschland heeft uitstaan, prioriteit
voor de politieke (d.i. reparatie-) schulden.
Hiertegenover beweren Engeland en Ame
rika dat Duitschland tot nu toe reparaties
niet uit eigen middelen betaald heeft, doch
met een deel van de door hen geleende be
dragen. Zoo Duitschland ooit nog uit eigen
middelen reparaties betaalt, dan zal net
dit slechts kunnen doen indien zijn crediet
gered wordt; gebeurt dit niet, dan zal het
slechts kunnen betalen door middel van ge
leend geld (indien het dan nog leenen kan),
hetgeen hierop neerkomt dat eigenlijk En
geland en Amerika de reparaties betalen.
Aldus in groote lijnen het standpunt, dat
de Britsche gedelegeerden innemen, en dat
scherp staat tegenover het Fransche,
waarin evenwel, naar men hier misschien
wat al te optimistisch hoopt nog wijzi
ging kan komen.
Men is zich natuurlijk zeer goed er van
bewust, dat, behalve Londen en Parijs, ook
Washington en New York een bes lissenden
invloed zullen uitoefenen. Op het oogenblik
is zelfs, wat het buitenland aangaat, de
aandacht n-og meer geconcentreerd op de
Amerikaansche dan op de Fransche
staatslieden.
Mr. Mellon's verklaringen, waarin hij de
wederinstelling van de Buitenlandsche
Oorlogsschulden Commissie, door Mr. Hoo
ver voorgesteld, verdedigt, hebben hier
grooten indruk gemaakt. Mr. Mellon heeft
verzekerd, dat er van schrapping der schul
den geen sprake zal zijn, maar wederinstel
ling der Oommissie kan toch niets anders
dan schuldenherziening beoogen. De Ame
rikaansche Minister van Financiën heeft
zich in het bijzonder beroepen op de posi
tie van Engeland, „onzen besten afnemer,
die zelfs in het depressiejaar 1930 voor «73
millioen dollar Amerikaansche producten
betrok". Hij heeft er op gewezen, dat Enge
land zijn vorderingen in ponden binnen
krijgt, maar dat het zijn schuld aan Ame
rika in gouddollars betalen moet. Hij heelt
een pleidooi voor Engeland gehouden, zoo-
als geen Engelschman het hem had kunnen
verbeteren.
Wat hiervan de beteekenis is, kan thans
nog niet beoordeeld worden. Doelt Mr.
Mellon op een zoodanige herziening van de
Britsche schuld., dat rekening gehouden
wordt met de depreciatie van het pond, dan
is de beteekenis zijner woorden zeer be
perkt. Mcgen wij er daarentegen 'n bewijs
in zien, dat Amerika streeft naar samen
werking tusschen crediteuren- en debiteu-
renlanden, met het doel het internationale
economische leven weer op een gezonde-
ren grondslag te plaatsen, dan kan hetgeen
in de eerstvolgende weken te Washington
geschiedt, van het grootste belang zijn voor
heel Europa en een werkelijk welslagen der
financieele conferentie in de hand wer
ken.
Het woord „cancellation", schrapping
van allo door den oorlog ontstane schulden,
is thans in do politieke pers schering en
inslag. Het wordt ook gebezigd door die
organen, die zeer intieme betrekkingen on
derhouden met het Foreign Office.
„Cancellation" wordt thans bepleit door
publicisten, wier beoordeeling van de aan
sprakelijkheden en de baktiek van Duitsch
land steeds overeen gekomen is met die,
welke men specifiek Fransch zou mogen
noemen. Wij hebben dus niet te doen met
een strooming van die kringen, welke
steeds van een zekere partijdigheid ten
gunste van Duitsohland blijk gegeven heb
ben. Veeleer mogen wij zeggen, dat alge
meen erkend wordt, dat de wereldcrisis
schrapping der schulden noodzakelijk ge
maakt heeft en dat alleen hierdoor een we
reldherstel mogelijk zal worden.
Maar zal zelfs Sir John Simon, met al
zijn scherpzinnigheid en overredingskracht,
in staat zijn de Fransche staatslieden hier
van te overtuigen? Tenzij president Hoover
den woorden van Sir John met daden
kracht bijzet, lijkt dit niet heel waarschijn
lijk.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
Gisteren heeft het werkcomité van het
Nationaal Crisisoomité een vergadering ge
houden, weike werd bijgewoond door Brui
ses Juliana.
De voorzitter deelde mee, dat behalve
de giften ia natura een bedrag aan giften
is binnengekomen van 261.455.75 y2. Dit
beurag moet vermeerderd worden met een
groot aantal toezeggingen, voornamelijk
van periodieke bijdragen.
Met betrekking tot net verdere inzame
len van gexden werd besloten, dit zooveel
mogelijk aan de plaatselijke comités over
te laten, teneinde op dit gebied geen con
currentie te scheppen.
Met die gemeenten, waar plaatseixjKe
crisiscomités zijn opgericht, wordt over-
eeiigejtomen, dat in uen regel van de ter
plaatse verzamelde gelden, tenminste li)
pet. in de kas van het Nationaal Crisisco-
imlé zal vloeien. Eenige methodes om Ue
kas van het comité te versterken, werden
besproken, in het algemeen zal men locaal
het best kunnen beoordeeien hoe dit moet
geschieden.
in plaatsen, waar geen crisiscomité is of
wordt opgericht, zal de tusscnenkomst van
den burgemeester worden ingeroepen om
de ingezetenen tot bijdragen aan net Na
tionaal UrisiSL*>inité op te wekken, hetzij
door collectes aan de huizen, hetzij door
het plaatsen van busjes of op andere wijze.
Wat de werkwijze van het comité betreft,
wer<l besloten, dat getracht zal worden de
zen arbeid zooveel mogelijk te deoentrali-
seeren en dat alleen dan van het centraal
bureau uit hulp zal worden geboden, indien
bijzondere omstandigheden dit wensche-
lijk maken.
Ten aanzien van den steun aan de z-g.
„kleine zelistandigen", die door de crisis in
ernstige mate zijn getroffen, werd aan de
af^eeiiugen i en ii van het werkcomité
opgedragen, een rapport in te dienen om
trent de beste wijze, waarop dit zou kun
nen geschieden, alsmede omtrent de metho
des, om daartoe de noodige fondsen te ver
krijgen.
Vastgesteld werd, dat door een in de
pers verschenen brief, afkomstig van den
Bisschop van Js Hertogenbosch, een mis
verstand is ontstaan, n.l. in dien zin, dat
alle in Noord-Brabant opgerichte coimté's
reeds door het Nationaal crisisoomité zou
den zijn erkend. Dit is minder juist," daar
het noodige overleg dieuomtrent nog niet is
afgeloopen.
Evenals aan de andere burgemeesters in
Netienand, is ook aan de hoof uen der ge
meen ten in Noord-Brabant het verzoek ge
richt, de plaatselijke comité s op dezelfde
leest te schoeien als het Nationaal Crisis-
comité. Dit zal verinoeuelijk enkele aanvul
lingen van de commissies in Noord-Brabant
ten gevolge hebben, en eerst hierna zal van
een erkenning door het Nationaal Crisis-
comité sprake kunnen zijn.
TWEEDE KAMER
De zenderbouw. Onderwijs.
We krijgen een zenderdebat.
Do heer Boon lichtte de kwestie van den
zender uit zijn radio-interpellatie, zoodat
deze alleen betrekking zal hebben op de
voorgeschiedenis der totstandkoming van
het zendtijdbesluit. Doch de heer van
Dijk zal nu een interpellatie houden over
het zendervraagstuk.
Voortgezet werd de behandeling van de
onderwijsbegrooting.
Minister Terpstra beantwoordde
de sprekers van gisteren. Inzake de toe
lating tot de H. B. S. heeft het meerendeel
der directeuren zich verklaard voor be
houd van de bestaande regeling. Ook wat
de schoolexamens betreft, is er weinig
aanleiding, de bestaande regeling te her
zien. Op de gevraagde subsidies gaat spr.
liever niet in. Wanneer er geld beschik
baar komt, moet een keus worden gedaan
uit een groot aantal scholen. Wanneer de
steden Amsterdam, Rotterdam, Haarlem
en Den Haag de Rijkssalarisregeling wil
len invoeren, is de Minister bereid, subsi
die te geven.
Aan do orde was daarna de afd. Nijver
heidsonderwijs..
Minister Terpstra betoogde, dat
op alle afdeelingen bezuinigd moet worden,
ook op deze. Gaarne had spr. een grooter
bedrag uitgetrokken, doch de financiën
zijn er niet naar.
De minister herhaalt, dat nieuwe sub
sidies niet verleend kunnen worden.
Mej. Westerman antwoordt spr., dat in
den Onderwijsraad drie dames zullen wor
den benoemd. Bij de inkrimping van het
meisjesonderwijs is spr. afgegaan op de in
lichtingen van do inspectie.
Spr. komt verder op de kwestie der
avondscholen. Ter wille van de bezuiniging
heeft spr. zijn circulaire moeten uitvaardi
gen. Het was noodig, dat er 100.000 gulden
op bezuinigd werd. Er kan hier nog veel
gerationaliseerd worden. Over 't algemeen
wordt er op deze scholen veel te veel ge-
teekend.
Bij de afd. Lager Onderwijs, die nu aan
de orde is, maken ook enkele leden korte
opmerkingen, die de minister beant
woord.
Minister Terpstra kan thans
niet ingaan op de kwestie van het Friesch.
Er is te dien aanzien een rapport van den
onderwijsraad waarvan spr. publicatie zal
bevorderen. Hij is een voorstander van de
lichamelijke oefening. Wat de kwestie der
wachtgelders betreft, meent de minister,
dat alles zal afhangen van de formuleering
van het Kon. Besluit, waarin de salariskor
ting wordt angekondigd. Hij kan echter
niet inzien, dat het onbillijk zou zijn, als
de wachtgelden ook werden verminderd.
Het gebruik van Nederlandsch fabrikaat
op de scholen zal spr. gaarne bevorderen.
Yerhooging van den toelatingsleeftijd voor
de lagere school met een half jaar zal spr.
overwegen.
Aan de orde is de afdeeling Kunsten en
Wetenschappen.
De heer IJzerman (S. D.) meent, dat
de Staat onvoldoende zorgt voor de cultu
reel© belangen van het volk. De verschil
lende kunsten worden te weinig gesteund.
Minister Terpstra wijst op den
financieelen toestand. Op een vraag va«
den heer IJzerman antwoordt de minister
nog, dat omtrent een monumentenwet over
leg wordt gepleegd met Justitie.
De begrooting wordt z. h. s. aangeno
men.
Aan dé orde is de wijziging der Schepen
wet, die na korte discussie wordt aange
nomen.
EERSTE KAMER.
De invoerrechten verhoogd.
De benzinebelasting.
De Eerste Kamer is voorloopig weer
naar huis, nadat zij enkele crisiswetjes
heeft afgedaan.
Nadat nog de heer Dobbelman (R.
K.) wegens te weinig protectie en de heer
W i b a u t wegens te veel protectie het
wetsontwerp inzake verhoogde invoerrech
ten bestreden hadden, kwam Minister
d e G e e r gistermorgen aan het woord,
die opnieuw ontkende dat het ontwerp pro
tectionistisch was. Het was een zuiver fis
cale maatregel om de schatkist wat te
versterken. Met protectie had het ontwerp
niets te maken en ook de aanneming van
het amendement-Lovink had het karakter
van het ontwerp niet gewijzigd.
Toch was de linkerzijde niet te over
tuigen en stemde en bloc tegen, versterkt
met den Chr. Hist, heer ter Haar.
Tegenover deze 13 tegenstemmers van
links men was daar slecht opgekomen
stonden 24 reciitsche voorstanders.
Dc benzinebelasting ging er na een
enkele opmerking van den liberalen heer
K o 8 t e r z. h. s. door.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nieuwe lijst van Engelsche invoerrechten
(Buitenl., 2de blad).
Ambtenaren-ontslag op groote schaal
in Hongarije. (Buitenl., 2de blad).
BINNENLAND.
Vergaderingen van Eerste en Tweede
Kamer. (1ste blad).
Een vergadering van het Nationaal Cri
sis-Comité.
Ook de werkloozen-relletjes te Amster
dam verscherpt. (Gem. Ber. 3de blad).
Een Franschman op den Schevening-
schen Weg aangevallen en beroofd. (Laat
ste Ber.).
De wedstrijden om den Leidsche Cou
rant-beker zullen weer worden hervat.
(Sport 2de blad).
Het aantal studenten aan de Universi
teit. (1ste blad).
Een prijsvraag van de faculteit der
Rechtsgeleerdheid. (1ste blad).
ONZE CORRESPONDENT TE
LONDEN SCHRIJFT OVER
DE A.S. FINANCIEELE CON
FERENTIE Bladz. 1
DE BESCHILDERING IN DE
ST. JOSEPH-KERK TE LEI
DEN Bladz. 2
HET KORTINGSWETJE.DE GEER.
Een portefeuille kwestie?
Naar verluidt zou minister De Geer van
zijn z.g. kortingswetje, het ontwerp tot kor
ting op de uitkeeringen van het Rijk aan
provincies en gemeenten, een portefeuille
kwestie willen maken: aannemen, of an
ders gaat hij heen.
Er worden, naar de „Volkskr." medeelt,
pogingen aangewend om hem van dit voor
nemen terug te brengen.
DE KERSTDAGEN VOOR HET
BAKKERSBEDRIJF.
De Algemeene Bond en de Roomsch-Ka-
tholieke Gezellenbond in het Bakkersbe
drijf hebben zich onder bepaalde voor
waarden er voor verklaard, vergunning te
verleenen voor arboid in broodbakkcrijen
in den nacht van 23 op 24 December.
Ten eerste zouden de bakkerspatroons
op do Kerstdagen dan geen werk mogen
verrichten of laten verrichten. De contro
le van de zijde der Arbeidsinspectie en
politie zouden de organisatie-besturen zeer
verscherpt willen zien en ter vergemakke
lijking daarvan geven zij in overweging,
door middel van biljetten van de zijde der
Arbeidsinspectie, de werkgevers te ver
plichten, niet alleen in hun werklokalen,
maar ook aan de ramen hunner winkels,
de werkwijze in verband met de feestdagen
aan het pubiek bekend te maken, zoodat
uit die biljetten moet blijken of in de be
paalde onderneming op één der Kerstda
gen al of niet gewerkt wordt, het publiek
zich er naar zal kunnen richten en con
trole daardoor voor de Arbeidsinspectie
vergemakkelijkt wordt.
Overdekte bad- en zwem-inrichtlng
te Haarlem.
In de Woensdagmiddag gehouden
raadsvergadering der gemeente Haarlem
is in beginsel besloten het Brongebouw-
terrein in erfpacht uit te geven aan do
afd. Haarlem van de N.V. „De Sportfond
sen", om daarop een overdekte bad- en
zweminrichting te stichten, een en ander
tegen een jaarlijkschen erfpachtscanon van
5000.—
Verder werd besloten, de gemeente ga
rant te stellen voor rente en aflossing
van een door „De Sportfondsen" te slui
ten geld leening van 260.000.