23ste Jaargang
MAANDAG 14 DECEMBER 1931
No. 7078
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per po£t f2.95 per kwartaal
Het Ge-llustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Medodeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Ernstig gebrek aan overleg.
Wat vooral in dezen tijd een eerste
eisch van goed beleid mag heeten isge
meenschappelijk overleg tusschen groepen
van gezamenlijk belanghebbenden.
Als dat gemeenschappelijk overleg ont
breekt, dan heeft de ontevredenheid in
verschillende kringen gemakkelijk spel,
dan breekt de wanorde en revolutionaire
geest in het oeconomisch en sociale leven
zonder hindernissen door.
En toch mankeert het zoo vaak, meer
door een ontstellende kortzichtigheid dan
door kwaadwilligheid, aan het zoo noodige
overleg.
Wij willen een paar feiten noemen.
Eerstens een feit in de onmiddellijke
nabijheid. In het Leidsch Kooi-kwartier
heerscht, zooals men weet, ontevredenheid
over een verhooging van de huren der wo
ningen van de Vereeniging tot bevordering
van den bouw van werkmanswoningen. Die
ontevredenheid is al dan niet geheel of
gedeeltelijk gegrond daarover gaat het
nu niet. Maar gebleken is, dat het bestuur
van genoemde woningbouwvereeniging
zeer te kort is geschoten, doordat overleg
met de huurders vanwege 't bestuur niet is
gezocht, maar ontweken. Daarvoor moet
het bestuur ernstig in gebreke worden
gesteld; wij hopen, dat dit gebeuren zal,
in het algemeen belang.
Op de tweede plaats het zeer ernstig
gebeuren in Twente, waar vandaag de sta
king in de textielnijverheid is begonnen.
Dit conflict zoo ernstig vooral in de
zen tijd had kunnen worden voorko
men bij meerderen zin voor overleg tus
schen de beide partijen.
De „Maasbode" schreef gisteren:
„De hoop, die in aller harten her
leefde, toen de onderhandelingen tus
schen de beide partijen werden her
vat. wordt dus geen werkelijkheid.
Men ging onverrichter zake uiteen.
Was dat nu volstrekt onvermijdelijk
bij een geest van wederzijdsch be
grijpen
Hadden de werknemers nu werkelijk
niet voorloopig genoegen kunnen ne
men met de bereidverklaring van de
werkgevers om de tweede loonsverla
ging van 5 pet. voorloopig in te trek
ken en bij niet gebleken eoonomisohe
noodzakelijkheid ook niet opnieuw aan
de orde stellen?
Hiermede was de hoofdfout, van
alle zijden als zoodanig aangevoeld,
waardoor aan de tweede vérlaging het
cachet van straf werd opgedrukt, her
steld.
En konden de werkgevers nu we
zenlijk niet bewilligen in arbitrage
voor het conflict bij de firma Jan-
nink?"
De weigering der werkgevers in de laat
ste alinea bedoeld geeft de „Volkskrant"
deze bemerking in de pen:
„De varorganisaties, nog pas in een
paar groote liberale bladen afgeschil
derd als verwoede strijd-, zoo al niet
revolutie-elementen, hebfjen, met een
redelijkheid, die ze ditmaal zedelijk
boven de fabrikantenvereniging ver
heft, het conflict pogen op te lossen
door haar voorstel, het geschil bij Jan-
nink aan arbitrage te onderwerpen
met bindende uitspraak voor beide
partijen.
De werkgevers hebben dit voorstel
afgewezen: zij kennen geen arbitrage,
zij beslissensic volo, sicjubeo.
Hiermee was de teerling gewoqien;
de fabrikanten hebben hun strijd; van
een klein conflict hebben ze een groot
De menschen doen zichzelf en anderen
zooveel leed aan, zonder noodzaak of
reden; en zij stichten zooveel kwaad, ver
blind door eigenwaan
ALS DE LEIDSCHE RAAD
BEGROOT.
De Leidsche Raad neemt meer en meer
parlementaire allures aan. Niet alleen om
dat de begrootingsdebatten zich gaan uit
breiden ver buiten de grenzen der gemeen
tepolitiek, zelfs tot Moskou maar ook
omdat één week niet meer voldoende is
gebleken om deji vloedgolf van welspre
kendheid te verwerken.
Vrijdagnacht om kwart over twee gaf
de raad. er den brui van en ging naar huis,
ofschoon de begrooting nog niet was afge
handeld. Zooals bekend, zullen de debat
ten Maandagmiddag 21 December worden
voortgezet. Tot nu toe is de begrooting nog
altijd binnen één week afgehandeld.
Langdurige debatten zijn zelden pitti
ge debatten. Zoo ook hier. De algemeene
beschouwingen waren dit jaar kleurloos,
zonder pit en fut en, als de communist, dr.
Knuttel, niet voor een beetje spirit had
gezorgd, was dit jaarlijksche politieke
steekspel heelemaal een saai kletspartijlje
geworden, een sla-p aftreksel van vorige
jaren.
Nu was althans „het strijdfront der S.D.
A.P. uitgebreid tot de communisten" en dit
bracht een nieuw element in het debat. Dc
leider der S.D.A.P., de heer v. Eek, streed
nu aan twee fronten en ontleende daaraan
de vrijmoedigheid om in tweede instantie
meer dan twee uur het woord te voeren,
nadat hij in eerste instantie reeds langer
dan anderhalf uur gesproken had. De com
munist kan over deze politieke bokspartij
tevreden zijn; knock-out heeft hij zijn so-
cialistischen tegenstander wel niet gesla
gen, maar hij bleef overwinnaar op punten.
Do heer v. Eek is een waardige en niet te
onderschatten tegenstander, maar meedoo-
genloos hekelde de felle taal van den com
munist de halfslachtige houding der socia
listen, hun eten van twee wallen, en hij
noemde de S.D.A.P. met een sneer: arbei
ders-aristocraten. Inderdaad voert de con
sequente leer van Marx en Engels tot het
communisme. Deze erkenning is de triomf
van den communist maar tevens het dood
vonnis van de Maxistische leer. Want de
bevrijding van het communisme is de dood
van de vrijheid.
Interessant zou het zijn de in den grond
verwante broeders Bosman (liberaal), v.
Eek (socialist) en Knuttel (communist) te
volgen in hun thans zoo ver uit elkander
loopende leerstellingen omtrent de econo
mische crisis en de aangeprezen middelen
om er uit te geraken. Dat zou ons echter
te ver voeren en wij volstaan met op te
merken, dat het debat van dit drieman
schap, hoe merkwaardig ook, niet thuis
hoort in een gemeenteraad, die zich be
raadt over de begrooting en het regeerbe-
leid in de stad. Overigens moeten wij er
kennen, dat, afgezien van talrijke onhoud
bare beweringen, de betoogtrant van den
communist zeer gunstig afsteekt bij die,
waarmede sommige sociaal-democraten hun
tegenstanders trachten af te maken. Wij
hebben hierbij niet het oog op den eerlijk
met de waarheid worstelenden socialist
Vallentgoed, die althans in zooverre den
Katholieken recht laat wedervaren, dat hij
kennis neemt van hun geschriften, maar
meer in 't bijzonder op den heer Groene-
veld, die bij zijn aanval op de collectanten
ten bate der R. K. werkloozen een klein
heid van ziel demonstreerde, omgekeerd
evenredig aan zijn hatelijkheid.
De burgemeester, die, integenstelling
met hetgeen bij vroeger wel eens gezegd
heeft omtrent zijn interesse in de alge
meene beschouwingen van den heer v. Eek,
thans meende de socialisten te moeten wij
zen op hun eigenaardige opvatting van de
gemeentepolitiek, beging daarbij de o.i. on
tactische fout om mevr. Braggaar-de Does
b haar bestrijding van de werkwijze 7an
Maatschappelijk Hulpbetoon „verdachtma
king" te verwijten, waarmede hij den socia
listen in de kaart speelde. Zij eischten een
raadscommissie om te onderzoeken of deze
beschuldiging al dan niet terecht was ge
daan een eisch, welke verklaarbaar, doch
op z'n minst voorbarig was.
Na de pertinente ontkenningen van de
wethouders Romijn en Goslinga, zal de
heer Romijn als voorzitter van de beschul
digde Commissie goed doen, deze kwestie
niet in de doofpot te stoppen en het voorge
vallene moge voor de Commissie een spoor
slag zijn om te fcoonen, dat zij haar taak
terdege begrijpt en inziet, dat in deze bui
tengewone tijdsomstandigheden niet te ka
rig gesteund moet worden.
De raad heeft evenals vorige jaren we
derom een Kerstgave toegestaan aan de
genen, die vanwege Maaschappelijk
Hulpbetoon of den Dienst voor Sociale Za
ken een ondersteuning genieten, bestaande
uit 25 pet. van de week-steun. De S.D.A.P.,
die in andere gemeenten con amore eenzell-
de voorstel met vlag en winpel aanvaardt,
meende hier te Leiden goed te doen met
er een schepje op te gooien en had 50 pet.
voorgesteld. Natuurlijk stelde de commu
nist toen 100 pet. voor en wel uit te keeren
aan alle werkloozen.
Omtrent het lot der circa 50 socialisti
sche en communistische voorstellen (geen
der andere fracties had een voorstel inge
diend) kan geconstateerd worden, dat de
meeste den weg van alle vleesch zijn ge
gaan, terwijl eenige het niet eens tot een
stemming brachten, en werden ingetrokken,
zooals bijv. het voorstel-v. Eek inzake me
dezeggenschap van gemeentopersoueel, na
de toezegging, dat B. en W. binnenkort
uitvoerig hun standpunt dienaangaande
den raad zouden mededeelen.
Het verst brachten he£ nog die voor
stellen, welke door B. en W. in praeadvies
werden genomen, zooals o.a. het voorstel-
Verwey om de opcenten op do personeele
belasting voortaan progressief te heffen.
Eén ander der verschillende belasting
voorstellen van den heer Verwey maakt, of
schoon verworpen, desniettemin toch wel
eernge kans. Wij bedoelen het voorstel om
de opcenten op do vermogensbelasting te
brengen van 15 op 50. Het werd afgestemd,
doch met de uitdrukkelijke bedoeling, dat
B. en W. uit eigen beweging deze belasting-
verhooging het allereerst zullen overwe
gen, zoodra zij behoefte gevoelen aan uit
breiding van inkomsten. Gouden eieren
verwachte men evenwel van dit belasting
kippetje niet; de opbrengst zal nog 'n eind
beneden de halve ton blijven. Maar de ge
ringe opbrengst wijst er van den anderen
kant ook op, dat de vermeerdering van
belastingdruk voor de vermogenden even
min groot is. Deze belastingverhooging zal
voor iemand met een- vermogen van 20.000
even zwaar zijn als wat b.v. de bewoners
der gemeente woningen jaarlijks aan straat
belasting betalen n.l. ongeveer ƒ7.50. Taut
de bruit pour une omelette!
Verschillende voorstellen van den heer
v. Stralen inzake verbetering van de werk-
loozenzorg werden aangehouden in verband
met de later volgende bespreking over het
al of niet aanvaarden >'an rijkssubsidie m
deze, waaraan de noodige voorwaarden
vastzitten. Doch daarover later.
Zooals gezegd, is de begrooting Vrijdag
nacht nog niet gereed gekomen, maar is de
raad blijven steken in de artikelsgcwijze
bespreking der begrooting (kortweg ge
zegd: bij de „punten Eenige voorstellen
komen nog nader ter sprake bij de voort
gezette behandeling.
Aan de begrooting ging Maandagmid
dag nog een langdurig debat vooraf over de
kwestie van de huurverhoogingen in het
Kooikwartier. De raadsineeruerhcid besloot
een nader onderzoek te doen instellen naar
de billijkheid dezer verhoogingen en han
gende dit onderzoek de huurverhooging te
handhaven. Het verzet der sociaal-demo-
c-aten tegen de voorloopige handhaving
der verhooging waa onrcJelijk, daar <ie
huurders in groote moeilijkheden zouden
zijn gekomen, wanneer bij gebleken billijk
heid der verhooging de uitgestelde huur
penningen geheel of gedeeltelijk zouden
moetan worden nagevorderd. Wordt de ver
hooging nu ongedaan gemaakt, dan valt
het dubbel mee.
ARBEIDSWET 1919.
Overwerkvergunning in wasscherijen
en strijkinrichtingen.
De minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid, heeft aan hoofden of bestuurders
van wasscherijen en strijkinrichtingen in
alle gemeenten des Rijks vergund, dat ge
durende het tijdvak van 21 December 1031
tot en met 2 Januari 1932 in hunne onder
neming door de aldaar werkzame arbei
ders, in afwijking van het bepaalde in de
artikelen 23 en 24 der Arbeidswet 1919, on
der bepaalde voorwaarden arbeid wordt
verricht als volgt: op 21, 22, 23, 24, 28, 29, 30
en 31 December 1931, gedurende ten hoog
ste 10 uur per dag en op Zaterdag 1932 ge
durende ten hoogste 8 uren.
HET KATHOLIEK SPOOR- EN TRAM
PERSONEEL.
Namens het Doorluchtig Episcopaat van
Nederland brengen Wij ter kennis van alle
R. K. Spoor- en Tramwegmannen, die lid
zijn van den Centralen Bond, dat geheel
bijzondere redenen ons nopen het voor
schrift van het Doorluchtig Episcopaat
omtrent principieele organisatie nog eens
bijzonder naar voren te brengen in betrek
king tot dit R. K. Spoor- en Tramwegper
soneel en hen al'en dringend aan te sporen
lid te worden van dey R. K. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel „St. 'FJiphaël'
t J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
BOLLEN EN SNIJBLOEMEN
VOOR ENGELAND.
Vermoedelijk een invoerrecht
van 1 penny per l.b. voor bol
len en van 6 pence voor snij
bloemen. Zware handicap
voor handel in snijbloemen.
Uil een gesprek dat wij hadden met den
heer W. A. Philippo, die Woensdag j.l. uit
Engeland terugkeerde, waar hij met den
heer Bergman op verzoek van hot Cen
traal Ëloembollencomité poolshoogte heeft
genomen over den stand van zaken betref
fende do invoerrechten door Engeland
aan onze producten op te leggen, hebben
wij, aldus „Het Weekblad voor Bloembol
lencultuur" den induk gekregen, dat de bij
ons artikel belagghebbende Engelschc fir
ma's op goede gronden verwachten, dat het
komende invoerrecht op bloombollen niot
hoog zal zijn, en een recht zal worden ge
heven voor het gewicht der zendingen. Het
is zekor, dat de adviezen, die van de zijde
der deskundigen aan den minister van
Landbouw zijn gegeven oen laag invoer
recht op de bollen inhouden.
in dit verband wordt reeds genoemd een
bedrag van 1 penny op een Engelsche pond
bruto, heigeen zou neerkomen op ongeveer
5 shilling per 1000 voor b.v. tulpenbollen
voor kleine bollen en vooral ook de z.g.
bijgoedarlikelen natuurlijk aanzienlijk
meer. Narcissen en dikke hyacinthen na
tuurlijk aanzienlijk meer.
Er is in dc kringen der verbruikers van
Ned. bloembollen geen verlangen naar een
zware belasting o phet droge product, wel
een hoog invoerrecht op do bolbloemon.
Men reolisecrt zich, dat het surplus aan
tulpen, dat dit seizoen door de Nederland-
sclie trekkers als afgewerkt product op de
Ëngel6che bloemenmarkt geworpen zou
worden, fnuest zou zijn voor de bollentrek-
kers in Engeland, en daarom is en wordt
aangedrongen op een zoodanige bolasting
dat de voorsprong dien de Ned. trekkers
ondanks de depreciatie van het pond ster
ling zouden hebben, wordt voorkomen.
Een betrekkelijk laag invoerrecht op do
bollen acht men noodig, maar een hoog ta
rief ougewenscht om overbxenging van cul
tures van bollen naar Engeland te voor
komen, welke overbrenging immers do hoe
veelheid bloemen van 't vrije veld die in
het voorjaar op de bloemenmarkt komen,
zeer zou vergrooten. Aan deze omstandig
heid en aan de over het algemeen vrien
delijke gezindheid der Engelsche afnemers
jegens het artikel bloembollen en hun
relaties in Nederland, is te danken liet ad
vies, dat aan de regecring is gegeven.
Natuurlijk blijft do mogelijkheid be
staan dat de minister van dit advies zal af
wijken. In dat geval zou protest van dc En
gelsche belanghebbenden niet uitblijven,
zoo was de indruk, dien de heer Philippo
verkreeg.
De uitlatingen van den minister van
Landbouw in het Lagerhuis moeten bo-
schouwd worden als een motiveering van
het heffen van een invoerrecht op ons pro
duct, hoewel dat, naar ook in rcgcerings-
kringen bekend is, niet in voldoende male
in Engeland gekweekt wordt. Dat andere
landen den invoer van Nederlandscho
bloembollen bemoeilijken, zou, indien En
geland geen rechten ging heffen, kunnen
leiden tot een overvoeren van de Engel
sche bollenmarkt, hetgeen én in verband
met de daling van het betaalmiddel èn te
genover de Engelsche bedrijven niet ver
antwoord wordt geacht.
In de kringen van de klein-verkoopers
(zaadhuizen) heeft men zich slechts noodo
neergelegd bij het advies dat door do ge
noemde organisaties is gegeven. Men had
hier gaarne gezien, dat de bollen, die in
Engeland niet worden gekweekt, vrij van
recht zouden zijn gebleven. Men noemde
hyacinthen, iris, crocus e.d., die immers
als ruwproduct worden ingevoerd, evenals
b.v. Japansche lelies. In kweekerskringen
was men er niet algemeen voor, om voor
een vrijstelling voor deze artikelen te plei
ten, omdat dan ook de Fransche expor
teurs op grond van dezelfde overwegingen
vrijstelling voor Fransche bollen zouden
kunnen vragen, waartegen zich het be
lang van de Cornwallsche en Kanaaleilau
denkweekers zou verzetten. „Tel.'
De binnenlandsche industrie.
De directie van dc Nederlandsche Spoor
wegen heeft aan Werkspoor te Amsterdam
den bouw van de spoorbrug bij Zutphen op
gedragen, behoorende bij de uilvoering van
de Twente-Rijnkanalen. Werkspoor had in
geschreven voor f 155.400 en was de laagste
Nederlandsche inschrijver. De opdracht
werd aan Werkkspoor gegeven, ondanks
het feit dat de firma Paul Würth in Luxem
burg, had ingeschreven voor f 153.500.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gandhi te Rome. (Buitenl. 2o blad).
Japan zet den uitvoer van goud stop.
(Buitenl. 2e blad).
Japan zet den uitvoer van goud stop.
BINNENLAND.
De staking in de Twentsche Textiel
industrie vandaag begonnen (1ste blad).
Weer een roofoverval. Op het postkan
toor te Ginneken. (Gem. Ber. 3do blad).
Doodelijk motorongeluk te de Bildt.
(Gcm. Ber. 3do blad).
Auto met zes inzittenden te Rijswijk te
water gereden. Eén doode. (Laatste Ber.).
De invoer van bollen en snijbloemen in
Engeland. (1ste blad).
De invoer van bloemen naar Frankrijk.
(lste blad).
Het eeuwfeest van Sempre Crescendo.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Successen van de A.D.Z. te Dusseldorf
(Sportblad).
De Stormvogels voorloopig geschorst
door den K. N. V. B. (Sportblad).
DE BIOSCOOPWET MOET
GEWIJZIGD WORDEN Bladz. 9 en 10
BESCHOUWING OVER DEN
LEIDSCHEN GEMEENTE-
RAAD Bladz. 1
Nijmegens financieele toestand.
B. en W. van Nijmegen hebben den
Ruad de gemeente- en bedrijfsbegrootingen
voor 1932 aangeboden. Do gewone dienst
sluit in ontvangsten en uitgaven met
3.513.197, dc kapitaalsdienst niet een te
kort van ƒ928.190. Oorspronkelijk was het
tekort op den gewonen dienst goranmd op
040.000B. en W. hebben door bezuini
ging op verschillende posten dit tekort
kunnen terugbrengen op rond 500.000.
B. en W. advisceren alsnog niet over te
gaan tot verlaging der looncn en salaris
sen van het gemeente-personeel, en ook
niet tot verhooging der hedrijfstarieven,
doch stellen voor te besluiten tot heffing
van 70 opcenten op do gemocntcfonds-
bclasting (thans 53), en tot buiten werking
stelling der zakelijke bedrijfsbelasting.
De ontvangsten op den gewonen dienst
is in evenwicht gebracht door op dozen
dienst in ontvangst oen bijdrage tot een
bedrag van ƒ500.000 uit te trekken, ten
laste van den kapitaaldienst cn wel als
maatregel van voorloopigen aard. Voor zoo-
vnr noodig kan dit bedrag te zijnor tijd
geheel of gedeeltelijk worden gedekt door
te beschikken over de reserves der ge
meentebedrijven.
Voor subsidie aan hot Burg. Armbe
stuur (werkloozensteun) achten B. en W.
ook voor 1932 een bedrag van 1 millioen
noodig.
B. en W. noemen den toestand der ge
meenlc-financiën in zooverre zorgwekkend
dat, indien de crisis lang mocht voortdu
ren, het niet anders dan ten koste van een
hoogen belastingdruk mogelijk zal zijn.
het evenwicht tusschen gewoon uitgaven
en inkomsten te bewaren. Dat reeds thans
tot belasting-verhooging moet worden
overgedaan, is bijna geheel het gevolg van
do crisis.
Naar het graf van Sint Willebrord.
Naar wij vernemen, heeft het Comité tot
Samenstelling van Ned. Bedevaarten be
sloten in het voorjaar 1932 oen drie-daag-
sche Bedevaart te organisecren naar het
graf van den H. Willebrordus te Echtcr-
nach in Luxemburg.
Nadere gegevens omtrent deze bedevaart
/.uilen vanwege het comité spoedig worden
bekend gemaakt.
De Hanze in het Bisdom Haarlem.
De R.-K. Middenstandsbond in het bi*
dom Haarlom is dezer dagen uitgebrci
met afdeelingen te Schoorl, De Rijp en
I Diernen. Hiermede is het hondertal afdeo
lingen van deze organisatie bereikt.