23ste Jaargang
MAANDAG 7 DECEMBER 1931
No. 7072
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE OOIEVAAR" VERONGELUKT
TE BANGKOK
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poet f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit numi.ier bestaat uit drie bladen
V Een nuttige instelling der
R.K. Staatspartij.
Dat een of ander voorziet in een lang
gevoelde behoefte, wordt nog al 'ns opge
merkt uit sleur.
Maar wij constateeren dit nu van gan-
echer harte bij de oprichting van een
nieuw instituut der R. K. Staatspartij: een
Centraal Adviesbureau voor gemeentepoli
tiek.
In de ons door het Partijbestuur toege
zonden mededeeling over de oprichting van
dit Bureau (zie onder de rubriek „Binnen
land") staan eenige alinea's, die wij hier
overnemen
„De taak van het gemeenteraadslid in
onze dagen is verre van gemakkelijk. Het
steeds in omvang toenemende aantal onder
werpen, waarover de jgemeentelijke zorg
zich uitstrekt, verlangt van hem, dat hij
om zijn functie naar behooren te kunnen
vervullen zich voortdurend van tal van
vraagstukken en hare practische verwezen
lijking op de hoogte stelt. IJet raadslid
moet zich in de kwesties der gemeentepoli
tiek, welke aan de orde zullen komen, ter
dege inwerken en eerst dan is hij in staat
om een dusdanig beleid, als overeenkomstig
de aangehangen begmselen het meest
dienstbaar wordt geacht aan het algemeen
welzijn, krachtig te helpen bevorderen.
Het is dikwijls moeilijk in een concreet
vraagstuk de juiste beslissing te nemen.
Dit is te meer het geval, naar gelang het
raadslid op zichzelf ie aangewezen, niet in
de gelegenheid is, om deskundige voorlich
ting te ontvangen en zich die gegevens te
verschaffen, welke noodig zijn om den
stand van het vraagstuk, dat hem bezig
houdt, te kunnen beoordeelen".
Hierin ligt de belangrijkheid van deze
nieuwe instelling: Zij zal aan de Katholieke
Gemeenteraadsleden de feitelijke gegevens
verstrekken, welke vaak zoo noogst nuttig
zijn, 0111 een besluit te nemen of een beslis
sing te rechtvaardigen en welke tot nu toe
maar al te dikwijls moeilijk of practiseh
baast onmogelijk konden worden verkregen.
't Spreekt vanzelf dit wordt ook in het
communique van de R. K. Staatspartij ge
zegd dat genoemd Bureau niet aan
stonds, al reeds in den aanvang, geoutil
leerd zal zijn, zooals men het wenscht. 't
Wil ons voorkomen, dat zulks zelfs vrij lan
gen tijd zal duren, daar het studie- en voor
al het documentatie-materiaal op het ge
bied der gemeentepolitiek zéér uitgebreid
is, qualitatief en quantitatiefMaar het Bu
reau zal kunnen groeien in volledigheid en
ten slotte aan aller redelijke verlangens
kunnen voldoen. Wij zeggen: aan aller
r e d e 1 ij k e verlangens, omdat niel nu, in
den aanvang, maar ook niet later, bij meer
dere perfectioneering, Katholieke Raadsle
den moeten verwachten, dat zij als 't ware
een run op dit Bureau zullen kunnen doen
voor alle mogelijke kwestie'tjes; dat dit
Bureau voor &lles, de politiek hunner ge
meente betreffende, als 't ware een auto
maat zal zijn, waarin men maar een vraag
behoeft te werpen, om subiet het verlang
de antwoord in de hand te krijgen.
Maar: overdreven verwachtingen buiten
gesloten, zal het Bureau in een lang gevoel
de behoefte kunnen voorzien tot aller vol
komen bevrediging en tot voordeel van de
door de Katholieke Raadsleden in de ver
schillende gemeenten gevoerde politiek.
Dat verwachten wij met stelligheid van de
deskundige leiding! Wij willen hier alleen
onze bevreemding uiten, dat men schijnt
te hebben verzuimd, voor de leiding van
het Bureau profijt te trekken van de ken
nis en ervaring, verzameld door het Cen
traal Bureau des K.S.A. te Leiden. Dat
vinden wij heel jammer.
Beide piloten, de mecanicien
twee passagiers gedood.
en
EEN GROOTE RAMP VOOR DE K. L. M.
Een openstaand luikje de vermoedelijke oorzaak.
De directie van de K.L.M. heeft gister
morgen telegrafisch bericht ontvangen, dat
het postvliegtuig „De Ooievaar" bij het ver
trek van het vliegveld Don Muang nabij
Bangkok door tot nu toe onbekende oor
zaak is verongelukt.
De gezagvoerder Th. Wiersma is kort na
het ongeval overleden. Hij had o.m. een
ernstige fractuur aan het linkerbeen opge-
loopen. De tweede bestuurder J. van On
langs en de boordwerktuigkundige J. E.
W. Kotte zijn op slag gedood. De radio
telegrafist Van Zadeihoff is licht gewond.
Zijn toestand is volgens een nader telegram
gunstig te noemen.
Van de drie passagiers is kolonel Brin-
smaed, directeur van den Australischen
luchtvaartdienst, ernstig gewond, terwijl de
heeren Borg en Baudart zijn gedood.
Dr. W. L. Groeneveld Meyer, directeur
van den luchtvaartdienst te Bandoeng, en
de heer Behage, chef van den technischen
dienst van de K.N.I.L.M., begeven zich
naar Bangkok tot het instellen van een
onderzoek.
Het vliegtuig kon niet stijgen.
Kort nadat 't ongeluk plaats had arriveer
de Kingsford Smith, die de brievenmail van
de verongelukte „Southern Sun" te Alor
Star had overgenomen, te Bangkok. Do
Australische postvlieger, die naar Rangoon
doorvloog, verklaarde bij zijn aankomst al
daar, dat het vliegtuig niet behoorlijk kon
opstijgen. Het taxiede over een grooten af
stand, doch kon de lucht niet inkomen en
viel daarna op zijn neus.
In een tweede telegram uit Bangkok
wordt geseind:
Het vliegtuig is verongelukt doordat het
toestel niet van den grond kon komen en
met den neus tegen een aan het einde van
het vliegveld staand dijkje is gestooten.
Het toestel werd totaal vernield.
HET OPENSTAANDE LUIKJE.
De directie van de K.L.M. deelt thans
het volgende mede;
Blijkens een nader bij de K.L.M. ontvan
gen telegram heeft de eerste bestuurder
Wiersma vóór het vertrek van het vlieg
veld het luik boven de stuurhut geopend,
teneinde meer ventilatie te geven, daar in
verband met. het lange proefdraaien der
motoren het in de kajuit en stuurhut zeer
warm was geworden. Een Siameesche offi
cier heeft nog bij het vertrek op dit open
staande luik gewezen, doch vermoedelijk
heeft Wiersma deze waarschuwing niet be
grepen en heeft hij in volle aandacht voor
zijn aanloop hierop niet meer gelet. Het
luik zit scharnierend in het midden aan
den voorkant van den vleugel. Bij den
loop moet het geheel zijn opengeslagen,
waardoor de luchtstrooming over het mid
dengedeelte van den vleugel ernstig werd
gestoord, hetgeen in dit geval met een
zwaar geladen vliegtuig een uiterst nadee-
ligen invloed pp het hefvermogen van het
vliegtuig moet hebben gehad. Gezien de
bekwaamheid van den vlieger en het feit,
dat op dit vliegveld een zeer langen aan
loop mogelijk was, is de omstandigheid, dat
het vliegtuig niet los kon komen niet an
ders te verklaren dan dat het luik open
stond en de gezagvoerder zich hiervan niet
meer bewust is geweest en voortdurend in
de overtuiging heeft verkeerd, dat hij het
toestel los kon krijgen.
Groot verlies voor de K.L.M.
In de omgekomen leden van het perso
neel verliest de K.L.M. drie toegewijde bo-
De boord-werktuigkundige J. E. W.
Kotte deed ook zijn vijfde reis naar Indië.
Deze was reeds ruim zes jaren bij den tech
nischen dienst van de K.L.M. werkzaam.
De lichtgewonde heer G. van Zadelhof is
een telegrafist van Radio-Holland.
De gedoode passagiers.
Van de beide omgekomen passagiers
Borg en Baudart weet men bij de K.L.M.
niets af. Borg lijkt een Hollandsche naam,
maar het is totaal onbekend of deze heer
wellicht familieleden in Nederland heeft.
De K.L.M. heeft hardnekkige pogingen in
het werk gesteld om inlichtingen over deze
beide personen te krijgen en het publicee-
ren van een bericht over hun overlijden
zoolang mog^ jk tegengehouden, teneinde
te voorkomen dat familieleden in plaats
van door een mededeeling van de zijde der
K.L.M., uit bulletins of uit de krant de treu
rige tijding zouden vernemen.
Toen evenwel deze pogingen vruchteloos
bleken, is men tot het publiceeren van de
namen overgegaan.
Zij zijn waarschijnlijk in Bangkok inge
stapt en dus al direct bij hun vertrek ge
dood. Toen het toestel' in Bangkok aan
kwam was er maar één passagier, namelijk
kolonel Brinsmead, hetgeen bleek uit een
door Wiersma verzonden telegram. De hee
ren Borg en Baudart moeten dus, zooals
gezegd, in Bangkok aan boord zijn gegaan.
Hun bestemming is niet bekend en ver
moedelijk hebben zij passage besproken voor
een kort traject. Dergelijke passagiers ver-
De omgekomen piloten van de „Ooievaar"; de gezagvoerder
Wiersma (met bontkraag) en de tweede piloot van Onlangs.
medewerkers. De gezagvoerder Th.
Wiersma, die gehuwd was, stond bekend
als een zeer bekwaam piloot, die reeds vijf
reizen naar Indië gemaakt had. Hij vloog
al bijna tien jaar; op 16 Juli 1922 behaal
de hij zijn brevet te Soesterberg, sedert 1
Mei 1928 was hij in dienst van de K.L.M.
De tweede piloot, de heer J. van Onlangs,
die ongehuwd was, trad op 15 Augustus
1925 als luitenant-vlieger te Soesterberg
in dienst. Hij was sinds 1 Mei 1929 bij de
K.L.M. werkzaam en had vier reizen als
tweede bestuurder naar Indië achter den
rug.
Piloot v. Onlangs was bovendien bekend
om zijn pogingen tot het maken van een
vlucht naar Ned. West-Indië, pogingen,
welke om financieele redenen geen sticces
zijn geworden.
@7pi
Het bij Bangkok
verongelukte post
vliegtuig.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Dc douane-politiek van Engeland. (Bui-
tenl. 2e blad).
Ontslagaanvrage van twee invloedrijke
Chineesche ministers. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
DE „OOIEVAAR" OP ZIJN INDIE-
VLUCHT VERONGELUKT TE BANG
KOK. VIJF DOODEN, TWEE GEWON
DEN. (late blad).
Instelling door de R. K. Staatspartij
van een Centraal Adviesbureau voor ge
meentepolitiek (1ste blad).
Overzicht van den handel in bloembol
len (1ste blad).
Benoeming Directeur Pauselijke Missie-
Genootschappen. (Kcrkn., 2de blad).
Overleden is de kunstschilder W. B.
Tholen. (L. en K., 2de blad).
Ook de verdwenen Roebroeks, wiens
lijk Zatordag gevonden is, gruwelijk ver
moord. (Gem. Ber., 3de blad).
Vervalschte Duitsche sigarenbanderol-
les in Nederland vervaardigd. Een Am-
stcrdamsch drukker en twee personen te
Winschoten gearresteerd. Ook arresta
ties in Duitschland. (Gem. Berichten, 3de
blad en Laatste Berichten).
OMGEVING.
Notaris H. Hoogenstraaten te Voorscho
ten is gisteren plotseling te 's-Graven-
hage overleden. (1ste blad).
Door B. en W. van Lisse is een voorstel
ingediend tot steunverleening aan nood
lijdende bloembollenkweekers in die ge
meente. (1ste blad). I
voert de K.L.M. op de Holland-Indië-routo
wel meer.
Een door het noodlot achter
volgde.
De passagier kolonel Brinsmaed is zwaar
gewond; hij verkeert nog steeds in levens
gevaar. De heer Brinsmead wordt op wel
tragische wijze door het ongeluk achter
volgd. Hij was oorspronkelijk passagier van
het Australisch postvliegtuig „Southern
Sun", dat op 24 Nov. bij Alor Star te plet
ter gevallen is, waarbij de drie inzittenden
er echter het leven afbrachten. Te Alor
Star is de heer Brinsmead op „De Ooie
vaar" overgegaan om daarmede de reis
voort te zetten, doch te Bangkok achter
haalde hem reeds het noodlot in den vorm
van een tweede ongeluk met ditmaal voor
den betrokkene ernstiger gevolgen.
De post.
Niettegenstaande de groote verslagen
heid zit men bij de K.L.M. niet bij de pak
ken neer. Het volgende vliegtuig, dat 11
December uit Batavia vertrekt, zal de post
overnemen.
Deelneming van de Regeering.
Namens de Minister van Koloniën heeft
hedenmorgen ir. J. Blaokstones, regee-
ringscommissaris bij de K. N. I. L. M., de
directie der K. L. M. de deelneming van
den minister betuigd met het aan het
vliegtuig „de Ooievaar" overkomen nood
lottig ongeval
DE HANDEL !N BLOEMBOLLEN
DE VERKOOP GELIJK GEBLEVEN.
De aanvroor van tulpen, hyacinthen on
narcissen is nu, naar „De Hobaho" meldt,
beperkt tot overschotten. De tijd daar
voor ia vrijwel voorbij. Hetgeen aangevoerd
wordt kan nog wel verkocht worden, al is
de prijs laag. In doorsnede zijn de bollen
goed opgeruimd. Het leverbaar bracht lage
prijzen op, maar er was handel.
Gedurende den geheelen zomer is de
aanvoer aan de voiling groot geweest, er
werd vee] verkocht, want telkens was er
daags na de veiling een groot open vak,
waar do mandon gestaan hadden, die ver
kocht waren. Trouwens de uitvoorcijfers
van de verzonden bloembollen in kilogram
men wijzen ook in die richting. De oogst
was minder, zoodat de kwaliteit wat de
grootte betreft, minder was dan 'vorig jaar..
Het aantal K.G. is ongeveer gelijk, zoodat
het stukstal van den uitvoer grooter ge
weest moet zijn dan vorig jaar.
De totaal uitvoer in 1931 gedurende het
tijdvak Januari—October bedroog 42.466.584
K.G. en gedurende hetzelfde tijdvak in 1930
42.999.625 K.G., hetgeen er ook op duidt,
dat de verkoop in 1931 minstens even groot
is geweest als bet vorig jaar. Dat is nog
een lichtpunt in deze tijden.
Er is goen reden voor optimisme, inte
gendeel, de daling van den pondenkoers
van de laatste dagen geeft juist reden «>m
den toestand donkerder in te zien, maar
uit de uitvoercijfers blijkt, dat de Neder-
landsche bollen gekocht worden, trots de
slechte tijden, in dezelfde mate als vorig
jaar, en dat onze exporteurs met dezelfde
voortvarendheid ons product aan den.man
gebracht hebben als voorheen. Dat blijkt
uit die uitvoercijfers, en dat mag toch wel
eens belicht worden, concludeert het blad.
DE ENGELSCHE INVOERPRODUCTEN
OP TUINBOUWPRODUCTEN.
Een deputatie naar Londen.
Naar wij vernemen, zijn dc heer F. V.
Valstar, voorzitter van het Centraal Bu
reau van de Veilingen in Nederland, in ge
zelschap van mr. Niomoller, secretaris van
het bureau en den heer J. Barendse, voor
zitter van den bond Westland, benevens
afgevaardigden van exporteursvereenigin-
gen, naar Londen vertrokken, teneinde be
sprekingen te voeren over de hooge invoer
rechten op Hollandscke tuinbouwproduc
ten. Getracht zal worden gunstiger voor
waarden te scheppen.
