23ste Jaargang
DONDERDAG 3 DECEMBER 1931
No. 7069
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per poEt f2.95 per kwartaal
Het Ge-llustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regel.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VDe eenzijdighied van„Rijnland"
Wie geen opbouwende, in behoorlijken
vorm voorgezette, critiek kan verdragen èn
waardeeren, blameert zichzelf.
En daarom kunnen wij niet anders dan
veronderstellen, dat de critiek op de giste
ren gehouden vergadering van het hoog
heemraadschap Rijnland, uitgebracht door
den hoofdingeland J. A. Duinisveld, ge
waardeerd zal worden óók door hen, wien
deze critiek treft.
Gewaardeerd zal worden in dien zin, dat
zij de gemaakte bemerkingen zullen over
wegen, en zich ernstig zullen afvragen,
of deze niet inderdaad gegrond en gerecht
vaardigd zijn.
Er is open en ronduit uiting gegeven aan
een ontevredenheid, een misnoegen, hecr-
sohend in breede kringen, die met Rijnland
in relatie staan of Rijnland eenigszms
meer van nabij kennen.
Er is, eerstens, gewezen op het verzuim,
dat er niet bezuinigd wordt daar waar er
bezuinigd worden kün. Wij erkennen, dat
wij niet in staat zijn, om te beoordeelen, of
en in hoeverre déze critiek onze iiistem-
ming kan hebben. Onze ondeskundigheid
volkomen ondeskundigheidin
deze is mede en voornamelijk een gevolg
van het optreden van Rijnland. Waar de
meeste andere publieke lichamen in onzen
tijd aan de pers verstrekken zooveel me
dedeelingen als mogelijk wordt geacht in
betrekking tot het algemeen belang, dat
zij moeten dienen daar is bij „Rijnland
de gedragslijn juist tegenovergesteld. De
pers wordt onkundig gelaten van zoo veol
als maar mogelijk is; geen mededeelingen
worden verstrekt, dan die, waarvan de pu
bliciteit nu eenmaal niet kan worden ver
meden. Van uitnoodigingen aan de pers
voor de openbare vergaderingen is heele-
maal geen sprake. Nu willen wij volstrekt
niet zeggen, dat achter deze wijze-van-doen
een of andere verkeerde bedoeling ligt; wij
sluiten eerlijk deze veronderstelling uit.
Maar wèl mogen wij constateeren en
iedere objectieve beoordeelaar moet dit
met ons eens zijn dat het systeem, hier
gevolgd, verouderd is. Dat niet alleen Rijn
land, maar ook wel andere lichamen, als
Rijnland, volgens eenzelfde methode wer
ken kan worden aangevoerd om de houding
van de bestuurderen te verklaren, maar
mag o.i. ons toch niet daarmede verzoe
nen!
Er is na de critiek bezuiniging be
treffende door dén heer Duinisveld ook
in een ander opzicht gecritiseerd. En over
de juistheid hiervan zijn wij wèl in staat,
om te oordeelen, en alleszins in staat.
De heer Duinisveld heeft gewezen op de
eenzijdige samenstelling van het Col
lege van Dijkgraaf en Hoogheemraden èn
van het corps ambtenaren. En deze eenzij
digheid is een zeer frappeerend, niet te
mikennen feit.
„Deze verhoudingen kunnen absoluut
niet getolereerd worden" zeide de katho
lieke hoofdingeland.
Wie mocht, meenen, dat deze verhoudin
gen wèl getolereerd kunnen worden als
men, uit sleur opgeroepen, ze klaar voor
zich ziet zal voor zulk 'n meening toch
wel niet durven uitkomen
De bedoelde verhoudingen, ontspro
ten uit een, al dan met opzettelijke, partij
digheid, in den zin van eenzijdigheid, voe
ren ook weer tot een partijdigheid, welke
de belangen en rechten van anderen ver
onachtzaamt.
Ons blad bij voorbeeld heeft dat
ondervonden. Hoewel t zonneklaar is, dat
een lichaam als Rijnland de „Leidsche Cou
rant" als een aangewezen orgaan voor pu
blicatie (advertenties) zou moeten beschou
wen, daar toch een zéér groot aantal van
Rijnlands „onderhoorigen" de „Leidsche
Courant" en uitsluitend de „Leidsche Cou
rant'' leest, vindt men het een dood-gewone
zaak, het katholieke dagblad te negeeren
en uitsluitend aan een niet-katholiek
dagblad advertenties te verstrekken.
Dit is een feit. En zoo zullen er wel meer
dere zijn, waaruit die tot onbillijkheden en
TREINBOTSING IN BELGIË
TALRIJKE SLACHTOFFERS.
Twee Nederlanders onder de gewonden.
Uit St. KatheleijneWader, tussohen
Mechelen en Antwerpen, bereikt ons het
bericht, dat de bloktrein BrusselAntwer
pen die gisteravond om 5.52 uur uit Brus
sel was vertrokken, nabij een wissel te St.
KathelijneVVader in botsing is gekomen
met den bloktrein RijsselAntwerpen.
De eerste drie wagons van den aangere
den trein werden uit de rails geworpen en
kantelden om.
Volgens de berichten zijn er twee doo-
den.
Tien personen werden ernstig gewond,
terwijl elf personen lichte kwetsuren heb
ben opgeloopen.
Onder de ernstig gewonden bevindt zich
ook een Nederlander, de heer Jacob de
Bruyn, Marathonstraat te Breda, terwijl
zich onder de licht gewonden ook nog de
Nederlander Pingus, een oud-industrieel uit
Eindhoven, bevindt.
Zoodra het ongeluk bekend werd, zond
het oentraal-station van Antwerpen red
dingsbrigades met het noodige materiaal
uit, nadat er tevoren ook reeds hulp uit
Mechelen was gekomen.
Wegens de duisternis werd het.reddings
werk bemoeilijkt. Bovendien is St. Kathe
lijneWader een klein station, dat maar
over een sobere verlichting beschikt. Over
de oorzaak van het ongeval valt niets met
zekerheid te zeggen.
Naar verluidt, zou de machinist van een
der treinen wegens den mist niet tijdig
het sein hebben gezien dat op onveilig
stond. Toen hij het sein voorbij reed,
trachtte hij met alle kracht te remmen,
doch het was reeds te laat.
Het parket, dat kort daarna ter plaatse
kwam is volop met het onderzoek bezig.
Omtrent hét spoorwegongeluk bij St. Ka
thelijneWader wordt nog nader gemeld,
dat de minister van de spoorwegen, ba
cker zich een uur nadat het ongeluk plaais
had, ter plaatse bevond. Het is de blok
trein uit Brussel, die is aangereden door
den trein AntwerpenRijs»sel, welke mot
vijf minuten vertraging uit Antwerpen-cen-
traal vertrokken is. De wagons die uit de
rails werden geworpen waren tweede
klasse.
Zoodra de eerste paniek voorbij was, zijn
de passagiers spoelig aan het werk ge
gaan om de getroffenen uit hun benarde
positie ic redden.
Van onder den eersten wagon werd een
lijk opgehaald, dat geheel verpletterd cn
verminkt was en waarvan men de inden-
titeit nog niet heeft kunnen vaststellen.
Een geestelijke uit St. Kathelijne diende
de absolutie „in extremis" toe. De zeer-
eerw. heer prof. Croegart, leeraar aan het
groot-seminarie v n Mechelen, die zich
eveneens in den aangereden trein bevond,
bekwam geen letsel. Nadat het nieuws te
Mechelen bekend was geworden, begaven
tal van plaatselijke geestelijken zich naar
St. Kathelijne. De gewonden werden aan
vankelijk in den intact gebleven wagon
verpleegd, waarna zij naar Mechelen wer
den getransporteerd.
Het zijn voor het meerendeol personen
uit Antwerpen met uitzondering van de
reeds genoemde Nederlanders.
De tweede doodc is een verpleegster uit
Antwerpen, mej. Vuylsteke. Van den ge-
dooden en nog niet' geïdentificcerden man
veronderstelt men, dat hij een bewoner uit
het naburige Mortsel moet zijn. Men is
thans druk bezig met een zwaren kraan,
die uit Brussel is gekomen om de omge
kantelde wagons weg te werken en de
spoorbaan vrij te maken.
Het verkeer is tijdelijk langs een andere
baan geleid.
In aansluiting op do eerste lezing om
trent. de oorzaak van het ongeluk wordt
thans als mogelijkheid genoemd het niet
regelmatig functionneeren van den wissel.
onrechtmatigheden leidende partijdigheid
of eenzijdigheid voert.
Wij kunnen niet onderschrijven ieder
woord, dat door den heer Duinisveld is ge
sproken; maar de strekking van diens be
toog over de eenzijdigheid en partijdigheid
van Rijnland onderschrijven wij volkomen.
Wij zouden echter zijn oproep, om daarin
wijziging te brengen, willen richten niet al
leen tot de christelijke collega's van den
katholieken hoofdingeland maar tot a 1
zijn collega's, die rechtvaardigheidszin en
billijkheidsgevoel weten te paren aan een
frisschen kijk op de eischen van dézen tijd
EERSTE KAMER.
Uitkeering mobilisatie-slacht
offers. Wetsontwerp door
de Eerste Kamer goedge
keurd.
De Eerste Kamer heeft Woensdag ver
schillende meer ondergeschikte wetsont
werpen aanvaard, waaronder de tegemoet
koming aan de mobilisatieslachtoffers en
de wijziging van de Auteurswet in ver
band met de bemiddeling inzake het mu-
ziekautcursrecht.
Meer vermeldenswaard dan het korte
debat over de slachtoffers der mobilisatie
die volgens mevr. PothuisSmit en mr.
Mendels niet voldoende geholpen wor
den, is de vrij scherpe critiek, die voorzit
ter Baron de Vos van Steenwijk op het
lange uitblijven van de Memorie van Ant
woord over de Pachtwet uitoefende. Deze
sarcastische uitlatingen aan het adres der
Regeering werden gedaan naar aanleiding
van een verzoek van ir. Koster, om tot
spoedige behandeling van dit ontwerp te
komen.
TWEEDE KAMER.
HET CONTINGENTEERINGSWETJE.
De behandeling van bovengenoemd wetje
is nog niet geëeindigd.
Gisteren is de Minister aan het woord ge
weest.
De Minister van Arbeid. Han
del en N ij verheid mr. Verschuu
ving aan met de opmerking dat dit ont
werp eigenlijk is afgeperst door uiterste
noodzaak.
De toestand van U 'el en industrie is
door verschillende oorzaken ernstig ver
stoord; spr. herinnert aan de ineenstorting
van de Danatbank, ded stil halte-overeen
komst, den val van het pond sterling.
In het algemeen kan de toestand bij het
bedrijfs even zorgelijk worden genoemd. De
resultaten van de enquête-Zaa berg over
den toestand op 1 October hebben we voor
ons, zegt spr. Terugkeer tot dien sedert al
weer belangrijk verslechterden toestand
zou thans beteekenen een bereiken van een
dorado
De bezetting van tal van bedrijven is in
twee jaar tijds met 15 a 20 pCt. achteruit
gegaan. Bepaald ernstig is de toestand ui
de rijwielbanden-, de papier-, carton-indus-
trie.
Nederland heeft tot nu toe gedaan wat
mogelijk was om den vrijhandel in sta te
houden. Wat wij ten opzichte van liet inter
nationale ruilverkeer voorstond-' hebben
wij gedaan uit vo'lo overtuiging. Aan t~-
slaan deed ons land tot nu toe niet mee.
Thans worden wij gedwongen tot maat
regelen van verweer, waarbij wij allee de
eer kunnen opstrijken, de laatsten te zijn
geweest die moesten overgaan tot maatre
gelen, welke uit internationaal oogjnint r-
keerd moeten worden geacht.
Wanneer we m dit ontwerp erin zullen
slagen de a'lerergste gevolgen van de sla
gen van den laatsten tijd te verzachten, dan
mogen we tevreden zijn.
Van den beg-nne af is de bedoe'ing van
het ontwerp geweest, den overmatigen :n-
voer te beperken, niet door pioted ionisme,
doch door contigenteering. Aan de natio
nale bedrijven moet zooveel mogelijk de
binnenlandsche markt worden gegeven,
resp. compensatie verstrekt voor verloren
afzetgebieden in het buitenland.
Het gevaar dat ons productieapparaat
bedreigt, dient to worden afgeweerd.
Wat den invoer van Belgisch brood be
treft, hieraan zitten verschillende factoren
vast, zooa's de verschaffing van goedkoop
brood aan de bevolking, de aandrang tot
prijsverlaging, doch anderzijds de bedrei
ging van het nationale bakkersbedrijf. Spre
ker kan eigenlijk geen andere toezegging
doen dan dat hij dit vraagstuk ernstig zal
onderzoeken.
Onze onderhandclingsconimissie te Parijs
verkeert in de weinig benijdenswaardige
positie van „alleen maar vragers" te zijn;
zij zal deze positie zooveel morc'iik moeten
versterken.
De Rejreering is genoodzaakt bij dit ont
werp een groote volmacht te vragen, ten
einde naar omstandigheden te kunnen han
delen; zij zal in die handelingen niet ver
der gaan dan beslist noodzakelijk is.
In de commissie van advies zullen alle
groepen, ook de landbouw, worden verte
genwoordigd. Spr. betwijfelt of de commis
sie voor werkverruiming voor deze taak ge
schikt zou zijn; zij kan betere waardeering
vinden op haar bestaand terrein.
Het denkbec d-Oud heeft tot bezwaar
dat de maatregelen worden verstard; het
ontwerp zelf is elastischer.
De beta'ingshalans van ons land was in
1929 nog sluitend. Het voornaamste is ech
ter, dat de „Volkswirtsehaftliche" balans
sluitend wordt gehouden.
De algemeene beschouwingen werden ge
sloten, waarna de Kamer de artikelen ging
behandelen.
De voorstanders van eenzijdige weerl-ics-
heid hebben de Kamer vijfmaal laten stem
men. Zoowel over de motie-Ter Laan inzake
de lichting, als over de sloopings-amende-
mor.ten van de heeren Marchant en Ter
Laan en ten slntte over de begrooting van
Defensie welke, op de stemmingen na, in
een langgerekte nachtvergadering was af
gedaan moest de'Kamer hoofdelijk stem
men en telkens weer waren het dezelfde 27
leden, die de sloopers-nhalanx -rmdjo»--
sociaal- en vrijzinnig-democraten, versterkt
door de heeren Wijnkoop (ontwapenaar
overal behalve in zijn tweede vaderland),
Braat. en Floris Vos, eens de man van do
z.g. Middenpartij van Stad en Lande, thans
partijloos.
Bij deze demonstratie tegen Landsverde
diging ontbraken zeven van de vier en
twintig S.D.A.P.-ers.
NATIONAAL CRISIS COMITÉ.
DE WIJZE VAN HULPVERLEENING
Aan de Burgemeesters van een honderd
tal gemeenten in ons land, waarin een door
het Departement van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw gesubsidieerde steun
regeling bestaat, heeft het Nationaal Cri-
siscomité een circulaire gezonden van den
volgenden inhoud:
„Door de langdurige werkeloosheid blijkt
in velo gezinnen van arbeiders, die uitkee
ring ontvangen ingevolge een steunrege
ling, zoodanige achterstand te zijn ont
staan, dat het verschatfen van extra-huip
voor aanschaffing van kleeding, schoeisel,
beddegoed e.d. noodzakelijk is.
Do minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft tot ons comité het ver
zoek gericht, zich te willen belasten met
het ver.eenen van deze extra-hulp uit een
door de Regecring beschikbaar gesteld be
drag en volgens regels door genoemde be
windsman gesteld.
Volgens dezo regelen komen voor een
bijdrage alleen in aanmerking die gemeen
ten, waarin een door het Departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw go-
subsidieerde steunregeling toepassing
vindt.
Voor deze extra-hulp zal een zelfde be
drag worden beschikbaar gesteld, als door
het Gemeentebestuur voor dit doel wordt
uitgetrokken, evenwel met dien verstande,
dat behoudens door ons comité te verlce-
nen machtiging over een tijdvak van 12
maanden niet meer wordt besteecLdan 20
oent per ingezetene. Voor een tijdvak van
12 maanden zal maximaal 10 oent per in
gezetene worden bijgedragen.
Voor zooveel betreft het orgaan, dat zich
met de hulpverleenuig ter plaatse zal be
lasten en de wijze, waarop de hulp dient
te women verleend, komt ons de volgende
regeling wensehelijk voor.
De uitvoering der regeling worde op
gedragen aan een comité van de volgende
samenstelling:
le. voorzitter: een lid van het colloèe
van burgemeester en wethouders of een an
der vertegenwoordiger van het gemeenle-
bestuur;
2e leden: vertegenwoordigers van de
voornaamste plaatselijke vakcentralen van
werkgevers en werknemers. Indien in uw
gemeente een algehiecn comité tot leni
ging van den nood wordt ingesteld, zou het
in het vorige lid beJoelde comité hiervan
een subcomité kunnen vormen.
De hulp dient individueel en niet dan
na een terzake ingesteld onderzoek om
trent dc aanvraag te geschieden. Zoover
eenigszins mogelijk dienen de verstrekkin
gen in natura plaats te hebben.
Do ongeorganiseerden dienen hun aan
vraag in rechtstreeks bij het plaatselijk
comité, terwijl de geoiganiscerden hun aan
vraag inzenden door beuiidaeling van het
bestuur hunner vakvereeniging. Dit be
stuur kan de aanvraag aanvullen met een
rapjiort omtrent de behoefte van den aan
vrager aan kleeding, schoeisel,, enz. De
steun, hetzij in natura, hetzij zoo noodig
in geld, wordt, voor zooveel ongeorgani
seerden betreft, door het comité recht
streeks uitgekeerd, terwijl die voor do gc-
organiseeruen aan het bestuur van de be
trokken vakorganisatie worde ter hand ge
steld, hetwelk vervolgens voor de uitkee
ring aan de betrokkenen zorg draagt. Van
deze regeling mag niet dan met goedkeu
ring van ons comité worden afgeweken.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Bij Mechelen heeft een ernstig spoor
wegongeluk plaats gehad. Twee dooden.
Onder de gewonden bevinden zich ook
twee Nederlanders, (le blad).
Indië-debatten in het Engelsche Lager
huis. (Buitenl. blad).
Nieuwe Japansche eischen in het
Mandsjoerijsche conflict. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Een vergadering van het Hoogheem
raadschap Rijnland. Critiek op het be
stuursbeleid. (1ste blad).
De contingenteeringswet in de Tweede
Kamer behandeld, (lste blad).
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den uitvoer van bloembollen, (lste
blad).
De gang van zaken in het textielcon-
fli e Enschedé heeft een éigenaardige
wending ger.omcn door een verklaring van
het hoofdbestuur van de Eendracht, dat
hot aan de stakers steun zal uitkeeren.
(lste blad).
De wijze van werken van het
Steuncomité, (lste blad).
Wij GEVEN EEN BESCHRIJ
VING VAN LEIMUIDEN
UIT HET JAAR 1800 B!adz. 7
FEUILLETON Bladz. 9
RADIO-PROGRAMMA'S Bladz.» 9
DE UITVOER VAN BLOEM
BOLLEN.
EEN WETSONTWERP INGEDIEND.
OM MISBRUIKEN BIJ LEVERANTIES
TE WEREN.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van den uitvoer van bluembollon.
Dit ontwerp is samengesteld in verband
met de bepaling van art. 9 der Landbouw-
uitvoerwet 1929, volgens welke een alge
meene maatregel van bestuur, uitgevaar
digd krachtens art. 8 dier wet, moet wor
den vervangen door een regeling bij de
wet.
Met betrekking tot den uitvoer van
bloembollen heeft genoemd art. 8 toepas
sing gevonden bij K. B. van 5 Augustus
1931 (ïStbl. 3G0). De inhoud van dat boshut
moet derhalve thans in wetsvorm wordon
overgebracht.
Daarbij doet zich sterk de wcnschelijk-
hcid gevoelen, om een soepele, gemakke
lijk te hanteeren regeling te trefien, zuIks
in verband met de mogelijkheid van wis
seling in de eischen van iie practijk, in deze
materie veelal bepaald door bijzondere ver
langens der afnemers in het buitenland en
oventueelc invoerregelingen aldaar. Uit
dien hoofde kan de underhavige wetsvou-
dracht niet dan de grondslagen bevatten
en moet de uitwerking in onderdeelen aan
een algomeenen maatregel van bestuur
worden overgelaten.
Het verlangen, om te geraken tot een
regeling van den uitvoer van bloembollen,
is uitgegaan van de belanghebbenden.
Algemeen werd do wenseliclijkheid inge
zien, om door middel ecner regeling, over
eenkomstig het beginsel van de Laudbouw-
uitvoerwet 1929, aan het peil van onzen
i uitvoer in dit opzicht een hechtere basis
te geven. In het bijzonder wordt de nood
zakelijkheid gevoeld, paal en perk te stel
len aan misbruiken bij leveranties van
bloembollen aan particulieren in het bui
tenland, welke in toenemende mate tot ge
rechtvaardigde klachten aanleiding geven
cn een wezenlijk gevaar opleveren voor
den goeden naam van het Nederlandsch
product.
In overeenstemming met de vaktermino
logie is in artikel 1 eene ruime definitie
van „bloembollen" opgenomen, zoodat
daaronder ook zijn begrepen knollen van
bloemgewassen, zooals gladiolen en crocus-
sen.
Verboden wordt zonder een gcleidebil-
jet, dat afgegeven moet worden door den
Planten-Ziektekundigen Dienst, bloembol
len uit te voeren of aan eenig middel vau
vervoer tot uitvoer aan te bieden.
