De begrooting voor 1932 van de
gemeente Leiden.
23ste Jaargang
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1931
No. 7063
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V ooi Leiden 19 cent pax week - 12-50 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per pon f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
BINNENLAND
EERSTE KAMER.
DE NIEUWE DRANKWET
AANGENOMEN.
De Eerste Kamer heeft rar. Verschuur s
Drankwet met 23 tegen 15 stemmen aan
vaard, een uitslag, waarbij de katholieke
fractie volkomen uiteenviel. De heeren Ni-
vard, Michicls van Kessenich, Heerkens
Thijssen, Serrarens, Steger en de Bruyn
volgden den Minister, terwijl jhr. van
Sasse van lJsselt, wiens bezwaren tegen
de onleesbaarheid van de wet cn tegen de
rechtsonzekerheid, die zij op menig punt
laat bestaan, door nr. Verschuur niet kon
den worden weggeredeneerd, gevolgd werd
door de heeren Arntz, Blomjous, de Jong en
Janssen. De liberalen waren eensgezind le
gen, de vrijzinnig-democraten stemden één
stemmig voor, evenals de anti-revolution-
nairen, terwijl dc christelijk-historische
fractie de katholieke in haar verdeeldheid
volgde en van de soeiaal-demoeraten alleen
de heer üssendorp tegenstemde.
Minister Verschuur heeft overigens zijn
ontwerp weder knap verdedigd, al stond
hij bij het ontzenuwen van de bezwaren
van mr. Rink en jhr. van "Sasse tegen de
geweldige gecompliceerdheid van sommige
artikelen voor een vrijwel onmogelijke
taak. Hij erkende trouwens, dat de nieuwe
wet slechts aan bescheiden eischen voldoet.
TWEEDE KAMER
DE BEGROOTING VAN WATERSTAAT.
Het Leidsche Station.
Het antwoord van Minister Reymer
over de afdeeling Spoor- en Tramwegen
heeft ook al weer niet veel concreets op
geleverd. Zelfs ten aanzien van de van
alle kanten gewensohte gevraagde en ge-
eischte verlaging van dc spoortarieven in
het belang van laud- en tuinbouw, zal de
Kamer nog geduld moeten oefenen. Veel
woorden zijn er door den Minister zelfs aan
deze kwestie niet besteed, omdat het rap
port van de ter zake ingestelde commis
sie-de Vries nog niet gereed is».
Vóór 1 Januari echter zal het rapport
klaar zijn en dan acht mr. Reymer voor zich
den tijd gekomen, om alle bereidwilligheid
te toonen. Deze laatste uitspraak, hoe te
leurstellend voor het heden ook, was voor
den heer Kampschöer, die als burgemees
ter van Monster bij deze zaak, evenals ver
leden jaar, de leiding had, aanleiding, om
dan nog maar even in vast vertrouwen op
's ministers toezegging te wachten. Doch
mr. Duys meende de kan» van zijn leven
ontdekt te hebben. En er werd een motie
geboren, waarvan de tekst beweest, hoe
weinig dc voorsteller, die notabenc de
nachtelijke debatten niet eens had bijge
woond, van de in behandeling zijnde kwes
tie op de hoogte was. Dr. Kórtenhorst be
wees uit de toelichting, die meer Duys' frac
tiegenoot ir. van den Woerden in zijn on
schuld op de motie gaf, haar zuiver
politieke bedoelingen. De rechterzijde, -lie
op de bekende schreeuwerige wijze door
den voorsteller werd uitgedaagd, om nu
eens door vóór te stemmen daden te too
nen, vloog er dan ook niet in en kreeg bij
de stemming, die de motie met 45 tegen
16 stemmen verwierp, mede den Vrijheids
bond en de Vrijzinnig-Democraten aan
haar kant.
Van andere speciale puntjes, die de Mi
nister besproken heeft, noemen we de over
wegen, ten aanzien waarvan gezorgd zal
worden, dat ze niet overbodig vaak en lang
gesloten zullen zijn. De overgang bij
Leiden kan niet zonder belangrijke bij
dragen der gemeente worden verbeterd.
Misschien zou met kleine verbeteringen
de toestand dragelijk kunnen worden ge
maakt, maar de gemeente Leiden heeft
zich tot nog toe op het standpunt gesteld,
dat het rijk liet moet betalen.
Vrij lang is bij dc behandeling van de
artikelen ge lebatteerd over een amende
ment van mr. Knottenbelt op art. 204, dat
het subsidie voor personeellasten aan inter
communale tramwegondernemingen bevat.
A grondslag daarvoor is totnogtoe het
brandstofverbruik over het jaar 1920 opge
nomen. Thans echter heeft de betrokken
Commissie een ander systeem van subsi-
dieering ontworpen, waarin meer rekening
gehouden wordt met de behoefte, die dc
betrokken maatschappijen thans aan dit
subsidie hebben. De heer Krijger was het
met den Minister eens over dit op den
voorgrond plaatsen van de behoefte, doch
mr. Knottenbelt bleef vasthoudend en
hield zijne meening, dat de bewindsman
niet vrij moet zijn, z'n goede gaven te
plaatsen, waar hem dit goed dunkt, staan
de, zoodat heden over dit amendement ge
stemd zal moeten worden.
Bij do afdeeling Mijnwezen heeft de Ka
tholieke afgevaardigde Hermans aange
drongen op eene spoedige ratificatie van
het verdrag betreffende den arbeidstijd in
de mijnen, waarmede Nederland de nage
dachtenis van mgr. Nolens, die, ziek reeds,
nog zijne krachten aan deze conventie wijd
de, eeren kan, en op eene wettelijke rege
ling van de contactcommissie. De toekomst
der Nederlandsche mijnen ziet de heer
Hermans ondank» de- maatregelen van het
buitenland niet somber in, mits Nederland
het Limburgsche product, zelfs al mocht
het iets duurder zijn, afneme en de mijnen
een verstandige politiek voeren.
DE OPENBARE BEDEDAG.
Geen openbare vermakelijkheden op
29 November.
Door het Tweede Kamerlid, den heer
Duvmaer van Twist zijn aan den Minister
van Binnenlansche Zaken en Landbouw
de volgende schriftelijke vragen gesteld:
lo. Heeft de Minister kennis genomen
van den oproep der Kerken, om in de week
van 29 November een boete- en bededag te
houden met het oog op den ernst der tij
den,
dat is gevraagd geworden om de samen
komsten daartoe te houden op Zondag 29
November,
en dat door de Kerken aan dien oproep
zal worden gevolg gegeven'!
2o. Zoo ja, acht de Minister, in verband
met dezen boete- en bededag het niet wen-
schelijk, dat op Zondag 29 November open
bare vermakelijkheden e. d. niet plaats
hebben?
3o. Is dc Minister bereid daartoe, voor
zooveel in zijn vermogen is, zijn medewer
king te verleenen?
NOODLIJDENDE TUINDERS IN
NOORD-HOLLAND.
Steunregeling van gemeentewege.
Dc gemeenteraad van Casti'ieum heeft
besloten aan Ged. Staten voor te leggen
een steunregeling houdende: 1. aan den
noodlijdenden tuinonderncmer, die daar
voor in aanmerking komt, een weekloon uit
te betalen, indien hij op eigen bedrijf werkt
met een minimum van 'f 9 en een
f 15 per week.
2. aan den noodlijdenden tuinbouwon-
dernemer. die dringend behoefte heeft aan
arbeidskracht, wordt de mogelijkheid gege
ven om werklooze tuinarbeiders in dienst te
nemen in dier voege, dat deze werkloozen
in staat zullen worden gesteld in het be
drijf van den nood ijdenden tuinder te ar
beiden op loon en voorwaarden door de ge
meente voor werklooze arbeiders vastge
steld.
3. aan den noodlijdenden tuinder, welke
niet of onvoldoende gebaat is met de rege
ling sub. 1, kan naast of zonder dat loon
een renteloos voorschot worden gegeven,
welke hem in staat zal stellen zijn levens
vatbaar bedrijf in stand te houden, mits
hem op geen andere wijze een crediet is of
kan worden verstrekt.
Met algemeene stemmen werd besloten
Ged. Staten met aandrang te verzoeken dc
financieele gevolgen van deze regeling te
w-illen goedkeuren.
Sinterklaastijd en winkelpersoneel.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft toegestaan, dat aan arbei
ders van 16 jaar en ouder, werkzaam in een,
winkel, gedurende het tijdvak van 30 No
vember tot en met 5 December 1931, geen
vrije middag of vrije ochtend wordt gege
ven.
De Amersfoortsche kei.
In de gehouden raadsvergadering der
gemeente Amersfoort kwam de kwestie
van verplaatsing der „Kei" aan do orde,
welke behandeling heel wat vroolijkheid.
bij de vroede vaderen verwekte. Besloten
werd, tot plaatsing in het plantsoen.
Volgens de voorloopige opgaven zijn
van de Goudsche Glazcnzegcls
iri totaal verkocht: frankeerwaardc W-, ct.
(verkoopprijs 3 ct.) 209.279 stuks; frankoer-
waarde 6 cent (verkoopprijs 10 oent)
211.317 stuks.
Financiën en Economie
INVOER VAN MARGARINE EN TABAK
IN BELGIE
Verhooging der rechten?
De gistermiddag gehouden ministerraad te
Brussel, heeft besloten, binnenkort bij het par
lement een wetsontwerp in te dienen, waarbij
dc invoerrechten op margarine en tabak wor
den verhoogd. Naar verluidt, zal de verhoo
ging vijfmaal de invoerrechten van vóór den
oorlog bedragen. „Tel."
Het Sectie-verslag met de Memorie van Antwoord.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
GEMEENTEBESTUUR.
Bekorting van den spreek
tijd?
Bij de behandeling van do genieentebe-
grooting voor hef jaar 1932 in de verga
deringen van de Sectiën van den Raad
kwam allereerst ter sprake de wijze, waar
op de begrooting in de vergadering van
den gemeenteraad wordt behandeld.
Verschillende leden zouden met name
dc „algemeene bescly>uwingen" gaarne zien
bekort.
Men hoopte, dat Burgemeester en Wet
houders niet weer, zooals vorige jaren,
zóóveel als mogelijk is bij dc algemeene
beschouwingen zouden onderbrengen,
waardoor deze beschouwingen veel te lang
duren en de behandeling der artikelen niet
tot haar recht komt.
Algemeene beschouwingen moeten al
leen betreffen de gemeentepolitiek en het
gemeentebeleid in hét algemeen.
Onderwerpen, die meer speciaal met de
artikelen verband houden, moeten ook uit
sluitend bij de artikelen worden behan
deld.
Wellicht is bekorting mogelijk, indien de
raadsfracties vrijwillig een zekere ge
dragslijn willen volgT of door het aan
brengen van een daartoe.strekkende wij
ziging in het Reglement van Orde.
B. en W. willen met een en ander gaarne
rekening houden en geven in overweging
om ter beperking van de Algem. Beschou
wingen den spreektijd te bekorten in over
leg met den voorzitter. Het lijkt R. en W.
niet gerechtvaardigd, dat aan het jaar-
lijksche politieke steekspel, hetwelk op de
agenda pleegt te worden aangeduid als
behandeling van de gemeente-begrooting,
in een gemeente als Leiden meer tijd
wordt besteed, dan één weck.
Grenswijziging.
Naar aanleiding van een opmerking ge
maakt inzake de mogelijkheid van grens
wijziging in de richting van Oegetgecst,
merken B. en W. op, dat het college reeds
het initiatief heeft genomen.
Alvorens verder stappen te doen, dient
het antwoord van Gedeputeerde Staten te
worden afgewacht.
De gedragslijn van het College van B.
en W. bij het toestaan van afwijking van
het bepaalde bij aftikel 4. Ie zinsnede van
de Zondagswet, is onlangs opnieuw vast
gesteld. Iu de raadsvergadering van 19
October j.l. is hiervan mededeeling ge
daan. Tegen het houden van optocht met
muziek en banieren op Zondagnamiddag
blijft het College gekant; een desbetref
fende motie van den heer van Eek werd bij
de behandeling van d® begrooting voor
het loopende dienstjaar verworpen met 19
tegen 13 stemmen. Evenmiu is het Col
lege overtuigd, dat wijziging van artikel 23
der verordening op de Straatpolitie met
betrekking tot het houden van optochten
in het algemeen verandering behoeft, of
dat artikel 51 dier verordening, houdende
verbod tot het luidkeels colporteerer.be
hoort te vervallen.
Met betrekking tot het bedienen van
consumptie op de terrassen van café's des
Zondagsmorgens heeft het College geen
zoggenschap. Het betreft hier toch niet de
toepassing van artikel 4 der Zondagswet,
doch de uitlegging van artikel 3 dier wet.
II
Hoe is de toestand der
gemeente?
Bij de besprekingen omtrent den finan-
cieelen toestand der gemeente brachten
verschillende leden dank aan Burgemees
ter en Wethouders, dat het College onder
de bestaande moeilijke tijdsomstandighe
den er in geslaagd was een sluitende be
grooting samen te stellen.
Etm lid wees er op, dat de gemeente
belangrijke vaste bronnen van inkomsten
heeft, waarvan is aan te nemen, dat zij in
de toekomst op hetzelfde peil zullen blij
ven, en wel in de eerste plaats uit de ver
schillende belastingen (de nitkeering uit
het gemeentefonds, de opcenten op do ge-
mcentefondsbelasting, de personeole belas
ting cn de opcenten daarop, de straat be
lasting, de belasting op de vermakelijkhe
den, de grondbelasting en de opcenten
daarop, de opcenten op do vermogensbelas
ting en die op de dividend en tantièmebe
lasting welke laatste intusschen wel
eenigc daling zullen vertooncn). Daar naast
staan dc steeds groote wordende winsten
an de bedrijven (Gas- cn Electriciteitsfa-
briek. Endegeest, Slachthuis), terwijl
bovendien beschikt wordt over een reserve
an 537.000.Uit een en ander trok
het aan het woord zijnde lid de conclusie,
dat de financieele toestand der gemeonto
niet al te somber behoeft te worden inge
zien en dat al gaf hij toe, dat eenigc
voorzichtigheid wel geboden is er toch
geen reden was voor de Raadsleden om
zich tc onthouden van het doen van voor
stellen, welke financieele eischen aan de
gemeente zouden stellen.
Ditzelfde lid zeide voorts, dat zijn frae-
voornemens was verschillende voorstel
len in te dienen, in verband waarmede het
naar middelen tot versterking van dc fi
nanciën der gemeento heeft omgezien. AU
zoodanig acht dit lid o.a. gewonscht: ver
hooging van de opcenten op do vermogens
belasting; weder-invoering van do zake
lijke bedrijfsbelastinginvoering van een
belasting op bouwterreinen enz.
Uit deze opsomming is niet moeilijk te
raden tot welke fractio dit lid behoort n.l.
do S. D. A. P. B. en W. antwoorden hier
op, dat wanneer de/.c denkbeelden iu prac-
tisch rcgeeringsbeleid zouden worden oinge
zet, binnen korten tijd de gemeente finan
ciën cn daarmede de gehcele gemeente-
huishouding volkomen zouden zijn ont-
wricht, met het onvermijdelijke gevolg, dat
dan juist voor de verschillende sociale
voorzieningen, waaronder de ondersteuning
van werkloozen een zeer belangrijke plaats
inneemt, voldoende middelen niet aanwe-
Zijn de belastingen vaste
inkomsten?
Door welk een optimistischen bril de
S. D. A. P. de zaken wil bezien, blijkt wel
uit de keuze van argumenten en de aange
prezen middelen tot versterking van in
komsten. Aangevoerd wordt n.l. dat de
gemeente belangrijke vaste bronnen van
inkomsten heeft, waarvan is aan te nemen,
at zij in de toekomst op hetzelfde peil
zullen blijven. Als voorbeelden van die
bronnen worden dan, behalve de uitkee-
ring uit het gemeentefonds, zoo goed als
alle belastingen genoemd.
Nu kan de straatbelasting, evenals de
grondbelasting (met de opcenten), werke
lijk een belasting worden genoemd, met
een vrij vaste opbrengst; ook de perso
neole belasting (met de opcenten), hoewel
een verteringsbelasting en daarom vol
strekt niet onbeweeglijk, willen wij nog
gaarne tot de belastingen met oen tame
lijk stabiele opbrengst rekenen. Onbcgrij
pclijk is echter voor het College, hoe men
van do opcenten op de gemeentefondsbo-
lasting, ja zelfs van die op de vermogens
belasting cn op de dividend- en tantième
belasting kan spreken als vaste bronnen
van inkomsten, die in de toekomst op het
zelfde peil zullen blijven.
In den geleide-brief wezen zij er reed*
op, dat de gunstige opbrengst van d<
(afgeschafte) gemeentelijke inkomstenbe
lasting over 1930-'31 reeds daarom geen
maatstaf voor dc raming van de oprent
op de gemecntefondsbelasting kan vormen,
omdat aan die opbrengst ten grondslag
ligt het inkomen over het kalenderjaa
1929, toen do economische toestand zen
veel gunstiger was, thans. De gemeent.
fondsbelasting is ook een inkomstcnbela
ting en dc opbrengst is dus evenzeer af
hankelijk van de grootte der inkomens.
Over de belastingjaren 1931-'32 en 1932-'33
geschiedt de heffing naar lipt inkomen
over resp. 1930 en 1931, terwijl van eerst
genoemd belastingjaar t maanden cn van
laatstgenoemd belastingjaar 8 maanden
tot de begrooting 1932 behooren. Waar
dr toestand sedert 1929 steeds slechter
werd, zoo, dat men 1930 zelfs een gunstig
jaar zou kunnen noemen in vergelijking
met den toestand op het oogenblik, daar
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De invloed der Engelsche tarieven-poli-
tiek. (Buitonl., 2e blad).
Nieuwe stappen van den Volkenbonds
raad 'rzakc het Mandsjoerijsche conflict.
(Buitenland, 2e blad).
Nadere bijzonderheden omtrent de
cheepsramp in Djambi. (Xed.-Oost-lndië.)
BINNENLAND.
Juweelendiefstal aan boord van de „Sta
tendam" (Gem. Bcr. 3de blad).
Ongeluk op den onbewaakten overweg bij
Bloemendaal. (Gom. Ber. 3de blad).
Het Sectieverslag en de Memorie van
Antwoord van B. en W. (1ste blad).
OMGEVING.
De waterleiding van de gemeenten Al
kemade, Leirr,,J',en en Rijnsaterwoude is
hedenmorgen end. (2de blad).
is het duidelijk, dat deze gang van zaken
niet zonder invloed op de grootte der in
komens, d.w.z. op de opbrengst, zal blij
en. De vermogensbelasting zal de nadeo-
lige gevolgen ontvinden van do grooto
koersdaling van de fondsen, terwijl de di
iJond- en tantième-belasting een con
junctuur-belasting bij uitnemendheid is.
Ook de opbrengst van de vermakelijkheid
belasting staat niet los van de t ijdsomstfliT-
dighoden.
Ten aanzien van de nitkeering uit het
gemeentefonds wezen B. mi W. er rec-'s
herhaaldelijk op, dat do uitkecring telkens
voor slechts 5 jaren op een vnst bedrag
wordt bepaald. Dat ook zelfs dit. vaste be
drag niet onaantastbaar kan worden gr,
cht, bewijst de indiening van het wets
ontwerp bij «Ir Stuten-Gcneraal inzake kor
ting op dr Rijksuitkeering aan de gemeen
ten. Over de maatregelen, dio bij aanne
ming van dit wetsontwerp dienen te wor
den genomen moet het College zich niter
aard nog beraden.
Geen nieuwe heffingen.
Dr middelen, die in verband met de in
tc dienen voorstellen door hetzelfde lid ter
••rsterking van de inkomsten worden aan
bevolen, hebben even weinige prac-
tische waarde.
Voorgesteld wordt:
Verhooging van de opcenten op de ver
mogensbelasting, hetgeen 32000.— zou
kunnen opbrengen wederinvoering van de
zakelijke belasting op het bedrijf en in
voering van een belasting op bouwterrei-
Wat de vermogensbelasting betreft, nier.
ken B. en W. op. dat vóór de totvtnndko-
ming van de nieuwe regeling van do finan
cieele verhouding tusschen Rijk en Ge
meenten alhier ook 15 opcenten worden ge
heven. Daarna werden echter ten behoeve
van het gemeentefonds 50 opcenten inge-
steld. zoodat de heffing reeds belangrijk
werd verzwaard.
De zakelijke belasting op het bedrijf is
bij uitstek geschikt, om de werkloosheid
te doen toenemen, afgezien nog van ande
re bezwaren, waarvoor wij verwijzen naar
vioeger antwoorden. En de bouwterreinen
belasting zou zoo weinig opbrengen, dat
zij dc wenschelijkheid van invoering in
het midden latende gerust buiten be
schouwing kan blijven. Ook de rogd
wensohte deze belastingen niet te verheu
gen, c. q. in te voeren, blijkens «le verwer
ping met groote meerderheid van daartoe
strekkende voorstellen, luut sl olijk nog bij
de behandeling van de hegrootiiig 1931.
Het is thans niet de tij«l om door nieuwe
heffingen de lasten van <lc burgerij te ver
zwaren en haar dientengevolge te belem
meren in de uitoefening van haar werk
zaamheden, die ten slotte de belasting
bron vormmi. Deze tijd heeft geen behoef
te aan verzwaring van lasten en zeker niet
;ian een voor dc nijverheid nadeelige be
lasting als de zakelijke belasting op het
bedrijf. Noodig zijn middelen tot opleving.
Om deze roden zal o.a. het heffen van hoo-
gerc logo* voor bouwvergunningen nog
tor «lege dienen te worden overwogen.
Progressie.
Behalve over deze lege» is het oordeel
van B. en W. gevraagd over invoering van
progressie bij de heffing van opcenten op
de personecle belasting cn op dc gemeen-
tofondsbelatsing.
B. on W. hadden «leze vraag thans, zoo
kort na de behandeling van het nieuwe b»-
