EL 1*1 AS STELLA PRESIDENT VAN SPANJE. EEN WONDER CENT van MELANGE-KUNST NED OOST-INDIE WOENSDAG 25 NOVEMBER 1931 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD PAG. 6 DE ENGELSCHE PROTECTIONIS TISCHE MAATREGELEN. Frankrijk zwaar getroffen. Do Franschc minister van Handel beeft naar V. D. meldt een commissie ingeleid, die de gevolgen van de Engelsche douane tarieven op den Franschen uitvoer zal be- studeeren. Minister Rollin deelde aan oen vertegenwoordiger van „Paris Midi'' me de, dat het Franscho kabinet alles zal doen om de belangen van het nationale bedrijfsleven te verdedigen. De Engel sche buitengewone tarieven komen voot een deel neer op het volledig afsluiten van Engeland, waardoor Frankrijk zwaar wordt getroffen. Een aantal export-arti kelen kunnen onder deze omstandigheden ook bij de laagste prijzen niet meer op de Engelsche markt worden gebracht. Van andere officieele zijde wordt nog medegedeeld, dat het niet is uitgesloten, dat de Franscho regeering een nieuwe ta- riefwet en een strenge beperking van den Engclsclion Invoer naar Frankrijk zal voorstellen. Deze middelen zullen slechts worden toegepast ter bescherming van den Franschen handel en industrie. Geen represailles der V. S. Thans kan definitief gemeld worJen, dat de regeering der Ver. Staten niet van zins is represaille-maatregelen te nemen tegen de Engelsche anti-dumpingrechten. Na een diepgaande studie van do kwestie is president Hoover tot do conclusie geko men, dut genoemde anti-dumpingrechten slechts betrekking hebben op 1.6 pet. van do waarde der Amerikaansche producten, welke normaal in Groot-Brittannië worden ingevoerd. SPANJE BLOEDIGE SCHIETPARTIJ IN SPANJE. Uit Navarrevista wordt gemeld, dat tij dons een vuurgevecht, als gevolg van ze kere incidenten, oen aantal personen o.w. de burgemeester en zijn plaatsvervanger, zwaar zijn gewond. Do voorzitter van het volkshuis werd gedood. PORTUGAL MUITERIJ IN EEN GARNIZOEN. Spoedig onderdrukt. In hel garnizoen van Elvas is cenige da gen geleden een muiterij uitgebroken, ver oorzaakt door ontevredenheid onder do troepen wegens de soldijverlaging. De re geering slaagde er in don opstand to onder drukken en een groot aantal personen te arresteeren. Vier en vijftig onder-officieren zagen echten kans naar Badajoz in Spanje te vluchten. ROEMENIE PRINS NICOLAAS' HUWELIJK. Een strenge censuur. De Ruemcensche censuur is zoo scherp, dat, hoewel in de geheele Roemeensche hoofdstad tver niets anders dan over de mésalliance van prins Nicolaas wordt ge sproken, slechts één Roemeensch blad tot dusver, en dan nog slechts indirect, een aanwijzing omtrent deze aangelegenheid heeft gegeven. Het blad deelt mede, dat prins Nicolaas twee maanden ontslagen is \an zgn militaire plichten om naar het bui tenland te gaan. Kuning Carol is er niet in geslaagd, prins Nicolaas or too te bewegen, in het openbaar te ontkennen, dat hij mevrouw iSavanu heeft gehuwd. In Boekarest wordt beweerd, dat koning Carol Nicolaas van al zijn militaire functies zou hebben ont heven en hem dreigt met het ontnemen van zijn priusentitel. De oorrespondent van de „Daily Tele graph" te Belgrado heeft een onderzoek ingesteld in het dorp Tohan, waar het hu welijk van prins Nicolaas is voltrokken. Hij weet mede te doelen, dat de berichten om trent het huwelijk inderdaad juist zijn. In do bladen, welke te Boekarest verschijnen, mag niets worden gepubliceerd, terwijl hot ook don buitenlamdechen oorrespondenten verboden is, iets naar het buitenland te seinen. In Tohan weet iedereen er echter alles van. Noch prins Nioolaas, noch zijn bruid heeft van het huwelijk een geheim gemaakt. De Roeineensche premier Jorga heeft ge dreigd, de censuur nog te zullen verscher pen, indien er in de Roemcenscho bladen ook maar iets over deze aangelegenheid wordt gepubliceerd. Koning Carol heeft prof. Jorga, den minister van Binnenland- sche Zaken en maarschalk Preszan, een van konings beste vrienden, voor een con ferentie in het koninklijk paleis te Sinaja ontboden om te spreken over de maatre gelen, die e«n einde moeten maken aan dit nieuwe schandaal in do koninklijke familie. Het. hoofd van den katholieken tak dor Hohenzollern, prins Frederik, is eveneens naar Sinaja gekomen cm prins Nicolaas te bewegen, zijn huwelijk op te geven. Prins Nicolaas heeft geweigerd het advies van koning Carol om naar het buitenland te gaan, ten einde aldus de geheele affaire in hot vergeetboek te doen geraken, op te volgen. Integendeel, prins Nicolaas heeft y.ch opzettelijk met. zijn bruid in de hoofd straten van Boekarest vertoond. CHINA HET CONFLICT IN HET OOSTEN. Geen voortgang te Parijs. De gisteren in den Volkenbondsraad ge voerde besprekingen hebben geen veran dering van beteekenis gebracht in don stand van het Japansch—Chineesch con flict. De Chincezen toonen een zichtbaren te genzin, om zich tevreden te stellen met een formule, waarin enkel herinnerd wordt aan do verplichtingen, welke beide partijen den 30cn September op zich namen inzake de militaire ontruiming. En do houding van Japan is al even on gunstig, zoodat nog grootc moeilijkheden aan het tot stand komen van een compro mis in den weg staan. Trein met Japansche troepen ontspoord. Bij Moekden is een trein, die een Ja pansch troepentransport vervoerde, ont spoord, ten gevolge van vernieling van de spoorbaan. Volgens Japansche mededeelin- gen zou de spoorbaan door Chineesche bandieten zijn beschadigd. Een groot aan tal Japansche soldaten word gewond en eenige werden gedood. BUITENL. BERICHTEN. ONGELUKKEN. TREINBOTSING IN ROEMENIE. In do nabijheid van Targul (Roemenië) heeft een ernstige botsing plaats gehad tusschen twee goederentreinen. Beide lo comotieven en versoheiden wagons werden uit de rails geslingerd. Twaalf spoorweg arbeiders, o.w. de beide machinisten wer den ernstig gewond. DEENSCH STOOMSCHIP GESTRAND. Eerst heden wordt bekend, dat Zater dagavond het Deenschc motorschip „He- leno" bij Wulfen in dc Felimarnsond is ge strand. Het schip stootte lek en doordut water in de machinekamer drong, kon het niet langer bestuurd worden. Weldra ston den de schipper, Bech genaamd, en zijn 18-jarige scheepsjongen Frode tot aan de knieën in liet water. Alle pogingen van den schipper, om door hot gebruiken van den misthoorn de aandacht te trekken, bleven vergeefs. Den geheel en nacht sloegen de golven over het wrak. Toen men den vol genden morgen het gestrande schip be merkte en het wrak met een roeiboot na- deide, bleek, dat de scheepsjongen was be vroren, terwijl de schipper half bevroren was en met moeite gered kon worden. DE STRIJD TEGEN DE BANDIETEN Voorloopig boëindigd. Dc razzia's der Fransche politie op Cor sica worden voorloopig beëindigd. Een groot deel van de gendarmerie zal naar Frankrijk terugkeeren. Enkele afdeelingen zullen in kleine plaatsjes in het Zuiden van het eiland worden ingekwartierd om een waakzaam oog te houden. Huiszoekingen zullen echter met meer worden gehouden, daar de bevolking van het eiland heftig daartegen in verzet is gekomen. Maandag heeft zich wederom een der bandieten, An- toine Kossi, bij de politie aangemeld. Bor- nea en Spada zijn nog niet gevonden. DUITSCHLANDS STIJGEND WERKLOOZENCIJFER. Thans circa 4.840.000. Hel aantal werkloozen in de eerst helft van November is in Duitschland met circa 220.000 tot rond -1.840.000 gestegen, in deze periode is dc daling in dc arbeidsgelegen heid m den mijnbouw yan het Roergebied voor het eerst sinds maanden tot staan ge komen; ontslagen kwamen nog slechts spo radisch voor en het aantal ploegen nam toe. De ontslagen in de meeste constructie bedrijven duurden voort; daarentegen was er in dc metaalbewerking meer werk. De goede werkgelegenheid in de meubelin dustrie schijnt haar hoogtepunt bereikt te hebben. BERGINGSARBEID VAN DE „LUSITANIA". Met een langen stalen bus. Volgens een bericht uit New York heeft zich een Lake-Railey-expeditie gevormd, die ten doel heeft te pogen de waardevolle voorwerpen te bergen, die zich ïn het wrak van de gezonken Lusitanui moeten bevin den. Het plan is opgesteld door Simon Lake, den duikboot-expert, die ook bekend is door de Nautilus-expeditie en kapitein Railey. Volgens hun plan zou het mogelijk zijn het gezonken schip voor bergingsdoel- oinden te bereiken. Zooals men weet word de Lusitania op 7 Mei 1015 op de terug reis van New York naar Engeland door een Duitsche duikboot bij de Engelsche kust getorpedeerd en tot zinken gebracht, waar bij 1198 menschen om het leven kwamen. Lake heeft een groote stalen buis uit gevonden, die lang genoeg is, aldus meldt de „Chicago Tribune"', om de Lusitania te bereiken, die 60 meter beneden de opper vlakte ligt. Die buis zal aan het ondereind een kleine observatie-kamer.hebben, waar uit duikers kunnen starten voor do ber- gingspogingen. Volgens genoemd blad zijn onderhande lingen gaando met de Britsche admiralitoit; de bedoeling is den arbeid binnen twee maanden te beginnen. ALCALA ZAMORA'S KANS Reeds in zijn Rol ingeleefd. (Van i Spaanschen correspondent). In de eerste dagen van dc /algende maand zal de eerste president der Spaan- sche republiek gekozen worden. Verrassin gen buitengeloten, staat 'iet thans reeds volkomen vast, dat deze den naam. Aleala Zamora dragen zacl. Want de oud-minis ter-president, die in den aanvang van dit jaar nog in de Madrileen9che modelgevan- genis achter de tralies zat, is de eenige cerdidaat. De eenige althans, dio een meerderheid van stemmen op zijn naam vereenigen kan. De omstandigheden zijn Alcala Zamora ter wille geweest. Het wa: duidelijk, dat de presiUent uit de gelederen der drie partijen, die het republiïreinscli regiem ge vestigd hebben, moest voortkomen Maar zouden de conserva 'even (progressisten), de radicalen of dc socialisten den opper sten ambtenaar dsr republiek leveren? Z:e:aar de moeilijke, thans wel beantwoor de, vraag. De progressisten zijn de geluk kigen. De rivaliteit iussclici radicalen en sicialisten maakte en maakt de verkiezing van Alexandro Lerroux of van den voor ter der Cortes, prof. Besteiro, zoo goed als onmogelijk. Lerroux, die de eerzucht heeft een politieke rol op het eerste plan te spelen, voelde er daarbij persoonlijk wei nig voor slechts oen decoratieve functie te vervullen. Hij weet wel, dat hij de eeni ge werkelijke leider van zijn partij is en dat die sterk aan invloed zou verliezen van het oogenblik af waarop hij het ministe rie van buitenlandsche zaken zou verlaten om het Palacio de la Huerta te betrekken. Geen enkele andere radicaal komt voor den hoogsten post in de republiek in aanmer king. Moest men dien dus in handen der socialisten laten? De radicalen hebben het gevaar daarvan begrepen en zich daarom als één man vereenigd op een niet- geestverwant, maar die een historische persoonlijkheid is en in wien de republiek min of meer haar stichter ziet. Het beslissende argument. Om dezen candidaat voor de socialisten aannemelijk te maken, beschikten de ra dicalen ter elfder ure over een beslissend argument. Aleala 2}amora had de leiding van het kabinet uit handen gegeven, toen hij met zijn collega's op 't stuk van het re ligieus probleem ernstig van meening ver schillen ging. Hij had aangekondigd, dat hij zich niet bij de grondwetsbepalingen, die de positie der Kerk en der kloosteror den grondig wijzigen, zou neerleggen, maar een campagne in het lanjl zou ontkete nen om het constitutioneelc onrecht onge daan te maken. Deze moedige verklaring vervulde zoowel radicalen als socialisten met zorg. Was het niet gevaarlijk voor de jonge republiek als haar stichter zich na zes maanden onder de vaan der oppositie ging scharen Zou dit de minderheid geen nieuwen strijdmoed, nieuwen invloed, nieu wen aanhang schenken? Zou het niet han diger en verkieslijker zijn de oppositie den wind uit de zeilen te nemen door haar te berooven van hem, die haar leider kon kunnen worden? En zou men haar niet dien toekomsligen leider ontnemen door hem, als belooning, de hooge functie aan te bie den. waartoe hij van den beginne af be stemd was De socialisten zijn gevoelig voor dit ar gument gebleken. Maar zou Zamora er in derdaad voor te vinden zijn zijn met veel ophef aangekondigde campagne te staken en trouw zweren aan een grondwet, die zijn diepste overtuigingen schendt? Wie die laatste vraag stelden, hebben buiten de menschelijke ijdelheid gerekend Alcala Zamora heeft inderdaad, en zonder omslag, zijn overtuigingen opgegeven voor het eere-nmbt. dat men hem in ruil daar voor aanbood. Hij is zelfs zoover gegaan te verklaren, dat hij tijdens de grondwets debatten geen mond meer zou opendoen, en, om maar niets meer te hooren of te zien, trok hij zich naar zijn bezitting bui ten de stad terug, „alleen met zijn wroe ging". Het is jammer voor de republiek Spanje, dat zij de reeks harer presidenten opent met een man, die zijn beginselen voor een eere-ambt verloochent. Het land krijgt niet de hooge integere figuur aan het hoofd, waarop het recht had. De politiek heeft zich in deze zaak van haar minst- fraaie zijde laten zien en van de aureool om Zamora's hoofd is niets over. Niettemin zal de verkiezing voor den stichter der republiek een succes worden. Hij heeft den Steun der meerderheid der Cortes. In de pers onthoudt men zich van veel commentaar. De publieke opinie zal zonder twijfel reageeren, maar de re geering. die de revisionistische vergaderin gen verboden heeft, zal de reactie gemak kelijk binnen de perken weten te hou den. Alcala' Zamora heeft zich reeds geheel in zijn toekomstige rol ingeleefd. Dat bleek wel tijdens de behandeling van het „proces" tegen den ex-koning, toen de oud- nremier het woord nam met een waardig heid, die bij een toekomstig president voortreffelijk past: „Ik heb" zeido Za mora „de vlucht van den monarch mo gelijk gemaakt, niet om hem aan de ge rechtigheid te onttrekken, maar om te ver mijden dat de glorieuse Spaansche revo lutie zich bevlekken zou met het bloed, van onw De geheele Cortes juichte die woorden met onbeschrijfelijke geestdrift toe. De mi nister-president alléén nam daarop nog even het woord om Zamora's woorden te onderstrepen en de zitting eindigde in een victorie-stemmine. Over de vcroordeeling van Alfonso XIII behoefde niet meer ge stemd te worden. Zijn oud-minister Alcala Zamora heeft den ex-koning den genade slag toegebracht. Na deze gebeurtenis is er aan Zamora's verkiezing tot president der republiek geen twijfel meer mogelijk. Cortes-ontbinding of niet? En daarna Zal na de aanneming der Grondwet en de presidentsverkiezing de Cortes worden ontbonden? Niets is minde- zeker. De meeningen zijn zeer verdeeld. Lerroux wil verkiezingen in Mei. Hij is van oordeel, dat de radicalen dan versterkt in het Parlement zullen terugkomen. De socialisten zien de toekomst met minder vertrouwen tegemoet en daarom zijn zij van meening. dat het leven der huidiec Cortes moet verlengd worden, tot ook de zoogenaamde „complementaire wetten", die het minimum socialistisch program be vatten, behandeld en aangenomen zijn. Intusschen blijven de socialisten in de Cortes de eerste viool spelen. Prieto is er in geslaagd den radicaal Ielesias van het Corteslidmnatschan vervallen te doen verklaren. De radicalen verzetten er zich met inspanning van alle krachten tegen, dat hun partijgenoot Cuerra del Rio een geb'k lot ondergaat. Maar reeds thans vraagt men zPh af: wien zal Alcala Zamora de kabinetsforma tie opdragen, als Azana hem, na de ver kiezing, het ontslag van het ministerie fcomt aanbieden? Zal het een socialist zijn? Men is er büna zeker van, daar de socia listische fractie in de Cortes de sterkste is. Maar de socialisten zijn volstrekt niet allen eeneigd het aanbod te aanvaarden. Prof. Besteiro is er voor het af te slaan Largo Caballero daarentegen zou het wil len aannemen als het mogelijk blijkt met de radico-socialisten en de Republikeinsehe Actie een coalitie aan te gaan. Lerroux evenwel hoopt, na nieuwe ver kiezingen. op een republikeinsehe concen tratie met de radicalen in de leiding. De verkiezingen kunnen verrassingen opleveren. Yoor het eerst zullen dc vrou wen stemmen en dat feit schept een onze kerheid, die met alle voorspellingspogin gen spot. GEVECHT TUSSCHEN R0EMEENSCHE EN RUSSISCHE VISSCHERS. Na aanvaring op de Zwarte Zee. Door tot dusver nog niet opgehelderde oorzaken heeft op de Zwarte Zee een ern stige aanvariug tusschen Roemeensche en Sovjet-Russische visschersbooten plaats ge vonden. Volgens de tot dusver ontvangen berichten schijnt de aanvaring, die bij stormachtig weer gescheidde, tot een ge vecht te hebben geleid, dat een verbitterd karakter droeg. Als wapenen werden mes sen, dolken, roeispanen en haken gebruikt. Aan beide zijden zouden verschoiden boo ten omgeslagen zijn. üf er niensclienlevens te betreuren zijn, kon nog niet vastgesteld worden. Gemeld wordt echter, dat drie Roemeensche visschers gevangen genomen cn naar Sovjet-Rusland getransporteerd zijn. gas trouw gebleven, zoodat zijn zaak een lichtpunt vele lichtpunten zelfs in ter men van de door hem verfoeide electricitcit gesproken was in de duisternis. Een grafsteen op afbetaling. Het moderne afbetalingssysteem is wel haast in alle branches toegepast, maar dat men ook grafstoenen en graftombes op al betaling kan koopcu is nog iets nieuws on der de zon. Een Engelsch blad meldt, dat een weduwe, die het niet te b:eed had, op het graf van haar nran oen steen had ge plaatst. De kosten bedroegen driehonderd gulden en daar zij dit bedxag niet bezat, werd niet den steenhouwer overeengeko men, dat zij het bedrag in termijnen zou kunnen afdoen. Zooals het zoo dikwijls gaat, waren ook deze termijnen nog te zwaar voor de weduwe, met het gevolg, dat zij na twee jaar nog pas dertig gulden had betaald. De firma heeft haar thans aange zegd, het resteerende bedrag vlotter te be- taleu, zoo niet, dan zal de steen van het graf worden verwijderd. Een Aartsbisschop die aan een bomaanslag is ontsnapt. Zijn Em. Kardinaal Pacelli heeft pa- mens den H. Vader een telegrafische geluk- wensch gezonden aan mgr. Caruana, Apos tolisch Delegaat en Aartsbisschop van Ha vanna die onlangs aan een bomaanslag is ontsnapt. Op den vooravond van den Feestdag van Christus Koning, toen de Aartsbis schop vergezeld van zijn secretaris mgr. Liseruto een wandeling maakte in den tuit. der delegatie werd er plotseling een bom geworpen die groote verwoestingen aan richtte. De Aartsbisschop bleef ongedeerd daar hij de plaats waar de bom neerkwam reeds gepasseerd was. De ontploffing werd tot in den venen omtrek gehoord. De poli tie heeft een uitgebreid onderzoek inge steld, maar tot nu toe is het niet mogen gelukken om den dader te arresteeren. LONDEN IN DONKER. Tooneelen van groote verwarring. Veertig minuten lang is een groot deel van het drukste centrum van Londen Maandagavond in donker gehuld geweest door een defect aan de oentrale van de City. Overal ontstonden tooneelen van groote verwarring, op straat, in hotels, res taurants en café s, op kantoren en in wo ningen. Ook de krantenstraat Fleet-street werd er door getroffen. Bij de „News Chro nicle" had men gauw een groot aantal kaarsen bij de hand. Em deel der oplaag werd bij kaarslicht gi naakt. Tienduizen den menschen tastten in schier volledige duisternis rond op straat, in stations en in winkels. Een caféhouder in de buurt van Fleet- street glom. Hij had nooit iets van elec tricitcit willen weten en was steeds bet VAARTUIG IN DJAMBI OMGESLAGEN 24 Slachtoffers. Aneta seint uit Buitenzorg: De resident van Djanmbi seinde gistermorgen te 7.30, dat het gewestelijk vaartuig „Ophelia"' na een aanvaring met een kabelveerpont omgeslagen en gezonken is. Vermoedelijk zijn 'n twintigtal personen, onder wie pas sagiers, alsmede drie gestraften, omgeko men. Een nader telegram meldt, dat ook vijf leden van de bemanning verdronken zijn. Het aantal dooden is daardoor gestegen tot 24 personen, terwijl slechts drie opva renden zijn gered. De G.-G. droeg den hoofdinspecteur van de scheepvaart op een inspecteur van de scheepvaart naar Djambi te zenden om een onderzoek in' te stellen naar de plaats gehad hebbende ramp, om na te gaan de mogelijkheid of de „Ophe lia" te bergen is. De „Ophelia" is een hekwieler (een schip - dat gebruikt wordt voor de vaart op de rivieren en zeer weinig diepgang heeft) vau 25 Meter lengte en 4.85 Meter breedte. Het schip werd gebouwd in 1918. Hoe het ongeluk gebeurde. Aangaande de ramp van den hekwieler „Ophelia'' wordt nader gemeld, dat bij het vertrek van de boot gistermorgen om ze ven uur van Saroelangoen het schip tegen een kabel van de veerpont voer, welke bo ven de rivier hing. Door den sterken bandjir sloeg het sclup om. Aan boord be vonden zich de assistent-resident ter be schikking Blok met zijn echtgenoote cn twee zoons, een gast, de landbouwkundig ambtenaar der eerste klasse E. H. Stuul, benevens een militaire patrouille onder bevel van den kapitein der infanterie T. P. Fikenschcr. Bij deze ramp kwamen om mevr. Blok, de heer Stuut, de Europeesch sergeant der infanterie Van Bocliuni, der tien fuseliers, drie gestraften en vijf oj»- varenden. De andere aan boord aanwezigen werden gered, doch min of meer gewond. Het stoffelijk overschot van mevrouw Blok wordt morgen te Djambi begraven. Zoowel in Djambi en Palembang op Su matra, als in Borneo, zijn de rivieren, die deze uitgestrekte gebieden doorsnijden, verkeerswegen van groote beteekenis. Daar zij echter, voornamelijk in midden- en bo venloop, in den drogen tijd een lagen water stand hebben, waardoor zand- en grintpla- ten slechts op gerinsen afstand onder het wateroppervlak liggen, zijn zij ten allen tijde slechts bevaarbaar voor schepen met zeer geringen diepgang. Hekwielers wor den deze, ooor een groot scheprad voortbe wogen, rivierbooten gcncemd. Zij vervoe ren behalve passagiers ook goederen, waarvoor gewoonlijk nog enkele groote prauwen langszij worden meegesleept. Dat het manoeuvreeren met deze breede, hoog boven het water utistekende booten op' de vaak snel stroomende rivieren niet 1 altijd, even gemakkelijk is, bewees nog on langs het ongeval op de Barito, toen een hekwieler in een draaikolk terechtkwam en daarop plotseling zoo sterk begon over te hellen, dat eenige inlandsche passagier» in de rivier gleden en enkele van hen ver dronken. Erg stabiel bovenstaand Aneta- telegram bevestigt dit ook liggen deze hooge kasten dus niet op het water. De thans gemelde aanvaring heeft vermoede lijk plaats geliad op de Batagn-hari, de groote rivier, die langs de hoofdstad Djam bi, den zetel van den resident van het ge lijknamige gewest, stroomde, uitmondt in j Straat Berhala, ten Zuiden van den Riouw Archipel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 6