23ste Jaargang
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1931
No. 7052
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
3)e ÊcidiclieöoiiAGmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Vooj Leiden 19 cent pen week f JL50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Fra-noo per port ff 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia roor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gawooe Advertentiën 30 cent per
regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V 13Y2 millioen bezuiniging I
Dertien en half millioen per jaar bezui
nigen aan salarissen.
Op slechts één tak van Rijksdienst
zij 't dan ook verreweg de uitgebreidste
en kostbaarste.
En dat zonder één cent salaris
verlaging!
En dat terwijl van deskundige zijde
wordt verklaard, dat deze bezuiniging rede
lijk is!
Is dat geen ideale manier om te bezui
nigen, in een tijd, dat de Rijksuitgaven in
gekrompen moeten worden, om het on
heil van tekort op de begrooting te voor
komen
Wij schreven Maandag in een artikeltje:
Onze overtuiging is, dat men beter
veel werk kan laten verrichten door zoo
weinig mogelijk goed beloonde arbeids
krachten dan dat men meer arbeids
krachten aan het nverk zet tegen een
zelfde bedrag aan loon, zoodat er even
veel wordt uitbetaald, maar individueel
minder wordt ontvangen. M.a.w.: Onze
overtuiging is, dat het inderdaad beter is,
om noodige (en óók niet absoluut noo-
dige) bezuiniging te zoeken in het aan
tal personeel, dan in de individueele
bezoldiging.
Dat is beter, wanneer 't mogelijk is.
En 't i s mogelijk althans op veel
terrein van overheidsdienst.
Deze laatste bewering willen wij nu met
een zeer sprekend voorbeeld illustreeren.
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek gingen er op 31 December 192.9
op de openbare en bijzondere gewone la
gere scholen hier te lande 1.161.411 leerlin
gen. Op dienzelfden datum dus nadat
de bovenomschreven gedifferentieerde
schaal weer ingevoerd was waren er aan
die scholen 24.878 volle leerkrachten ver
bonden en dientengevolge 34.878 lokalen
met toebehooren in gebruik. Gemiddeld
had dus iedere leerkracht 33 leerlingen,
precies becijferd 33.3 leerling.
Voert de Regeering door- wetswijziging
dat gemiddelde op tot 40 leerlingen, dan
zijn er maar 29.035 leerkraohten noodig of
5.843 minder. Stelt men het gemiddeld sa
laris op 2000.wat aan den lagen kant
is, dan bedraagt de besparing aan sala
rissen 4.843 X 2000.— 11.686.000,
ruim elf en een half millioen gulden; bo
vendien komen 5.843 schoollokalen met toe
behooren disponibel, wat practisch neer
komt op jarenlange beperking van den
scholenbouw.
Op de openbare en bijzondere scholen
voor U. L. O. gingen op 31 December 1929
volgens het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek 56.970 leerlingen, die onderwezen
werden door 3.003 volle leerkrachten. Het
gemiddeld aantal leerlingen per leerkracht
was alzoo 1S.97. Voert men dat op tot 24,
dan bespaart men 629 maal het gemiddeld
salaris, dat op 3000.— niet te hoog ge
raamd is, dus 1.877.000, en komen 629
schoollokalen met toebehooren ter beschik
king voor de toekomst.
Samenvattend komen we dus tot de con
clusie, dat als het gemiddeld aantal leer
lingen per leerkracht wordt opgevoerd bij
het gewoon L. O. tot 40 en bij het U. L. O.
tot 24, in totaal aan salarissen bespaard
wordt 13.573.000, ruim 13y3 millioen gul
den; bovendien komen dan voor de toe
komst ter beschikking 6472 schoollokalen
met toebehooren. Onze bedoeling zou zijn
die besparing geleidel ij k te verkrijgen
door ontstaande vacatures boven zekere
grens niet aan te vullen.
En nu worden tegen een dergelijke be
zuiniging wel uit onderwijzerskringen be
zwaren gemaakt maar het is zeker, dat
ook van andere deskundige zijde een der
gelijke bezuiniging als redelijk wordt aan
geprezen vooral in de tegenwoordige om
standigheden.
Zoo kan bezuinigd worden op onderwijs
terrein, zonder salarisverlaging.
TWEEDE KAMER.
BEHANDELING DER STAATS-
BEGROOTING.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
Gisteren zijn de replieken voortgezet.
Van de Katholieken heeft nog de heer
Max v. Poll (R..K.) het woord gevoerd.
Spr. gelooft niet, dat loonsverlaging
jdraagt tot oplossing van de crisis. Inte
gendeel gelooft hij, dat bij loonsverlaging
de overproductie nog grooter zal worden.
Hij bestrijdt de theorie, dat lage Joonen
ook lage prijzen beteekenen en maant de
regeering tot voorzichtigheid aan bij het
leiding geven ten deze.
Van de noodzakelijkheid, noch van de
billijkheid van de aangekondigde salaris
korting op dit oogenblik is sph overtuigd.
Tot voor kort had het loonpeil van groote
groepen nog niet het peil van koopkracht
van vóór 1914 bereikt. De ambtenaren
staan reeds achter bij het welvaartspeil
van 1914. Echter kan spr. niet voortuit
zien, hoe de toesband zal zijn na den kor
ten termijn van uitstel, die gevraagd is.
Stemt de regeering toe in dit uitstel, dan
acht spr. zich niet verantwoord, vóór de
motie te stemmen.
DE MINISTERS AAN 'T WOORD.
Minister Ruys de Beerenbrouck
repliceert.
Hij herhaalt, dat de regeering niet ver
der kan gaan met steun aan de werkeloo-
zenkassen. Het oogenblik is nog niet aan
gebroken om in dezen dwang uit te oefe
nen op de gemeenten. Het is spr. nog niet
gebleken, dat geen gevolg is gegeven over
sprekers verzoek om verbetering der steun
regeling. Mocht blijken, dat er onwillige ge
meentebesturen zijn, dan zal spr. overwe
gen, welke stappen moeten worden gedaan.
Het is sprekers streven te voorkomen, dat
waar te lande ook gebrek zal worden gele
den.
In verband met het rapport van de hoog
leeraren Kaag en Polak deelt spr. me
de, dat de minister van Arbeid meer derge
lijke onderzoeken overweegt.
De minister bestrijdt uitvoerig den heer
Albarda en zet uiteen 't verschil tusschen 't
Engelsehe en het vaste-lands-socialismo.
Henderson, die voor het vastelands socia
lisme d e man is, is doortrokken van reii-
gieuse gevoelens. Hiertegenover stelt spr.
de meening van Sam de Wolf, een Neder-
landsch sociaal-democraat, die gezegd
heeft, dat voor het religieuse geen plaats
is in de S.D.A.P. Ten betooge van het
a-religieuse karakter van het vastelands-
socialisme leest spr. eenige citaten voor uit
een werk van Hendrik de Man.
Spr. meent, dat meer aandacht geschon
ken moet worden aan practisohe maatrege
len voor het oogenblik, dat het oog gericht
moet worden op verre horizonnen. Hij
hoopt, dat de partijen zich thans zullen
stellen boven de partijgeschiillen en alleen
het landsbelang zullen zien.
Minister De Geer repliceert. Hij be
toogt, dat de besparing op Defensie van
2% millioen geen concessie was aan de
motie-Albarda.
Pe bezuinigingen op Onderwijs kunnen
het best besproken worden bij die begroo
ting. Spr. gaat terug in de geschiedenis der
wet op de financieele verhouding, om te
betoogen, dat 't verwijt, als zou hij nu min
der eervol handelen tegenover de gemeen
ten, ongegrond is. Nergens uit blijkt, dat
gedurende de periode van vijf jaren die
wet aan wijziging onttrokken zou zijn.
Spr. komt er tegen op, dat men de re-
geering een zekere vijandigheid in de
schoenen schuift.
Op de vraag van den heer Aalberse, of
een verandering in de salarisregeling zal
worden aangebracht als de indexcijfers
plotseling veranderen, beantwoordt spr. be
vestigend.
De regeering is bereid de salariskorting
uit te stellen tot 1 Maart met dien verstan
de, dat zij het eerst zal worden toegepast
aan het einde dier maand.
En zou dat op ander terrein ook niet mo
gelijk zijn? Wij twijfelen er niet aan; ook
daar zal het kunnen.
De salarisverlaging voor het Rijksperso
neel is uitgesteld tot einde Maart.
Er is dus nog betrekkelijk geruime tijd
voor overleg en beraadslaging, wat moge
leiden tot bezuinigingen als die wij hier
bepleiten, wat van grooten invloed zou
kunnen zijn op het regeeringsplan inzake
salarisverlaging.
De heer Aalberse (R.K.) verklaart,
dat de Katholieken tegen de motie-Mar-
chant zullen stemmen, vooral ook om de
politieke en economische gevolgen, die aan
neming zou hebben. Van twee kwaden
wenschen zij het minste te kiezen.
De m o t i e-A 1 b a r d a (25 pCt. bespa
ring op Defensie) wordt verworpen 5535.
Vóór: socialisten en vrijz.-democraten,
communisten, Eloris Vos en Braat.
De moti e-M a r c h a n t (geen salaris
korting) wordt verworpen 5734.
Vóór: socialisten en vrij.-democraten, de
communisten en Eloris Vos.
Hoofdstuk I komt in stemming.
De heer Albarda verklaart, dat de
soc.-dem. genoegzaam hebben doen blijken,
dat zij het beleid der regeering niet goed
keuren. Zij hebben geen behoefte tegen dit
hoofdstuk te stemmen.
Hoofdstuk I wordt goedgekeurd 863.
Tegen: communisten en Floris Vos.
De vergadering wordt geschorst tot 8
uur 's avonds.
BEGROOTING VAN JUSTITIE.
Gisteravond was de begroot mg van Ju
stitie aan de orde.
Verschillende sprekers voerden het
woord.
De Minister, van Justitie, de
heer D o n n e r, beantwoordt de gemaakte
opmerkingen, en deelt o.m. het volgende
mede:
Na turalisatie. Indien men de kos
ten hiervan zou willen verlagen moet dit
geschieden door wetswijziging. Men kan
zeggen, dat het verkrijgen van het Neder
landerschap iemand wel iets waard behoort
te zijn. Men moet in ieder geval de zeker
heid hebben, dat iemand, die genaturali
seerd wil worden, üA. zelfstandig bosbaan
zal kunnen voeren.
Wie zonder verlof in vreemden staats
dienst treedt en in Rusland is elke
dienst feitelijk staatsdienst verliest het
N ederlanderschap.
Bestrijding der pornografie.
Deze kwestie is zeker heel ernstig; maar
de heer Zandt heeft niet het recht te zeg
gen, dat de maatregelen van den Minister
geen effect hebben. Wetswijziging acht spr.
voorloopig nog niet noodig. Intusschen
blijft spr. diligent.
De pers. Ten aanzien van de versla
gen over misdaden in de pers moet men
wat vertrouwen hebben in de pers zelf. Do
Journalistenkring overweegt of er niet iets
kan worden gedaan tegen het in bijzonder
heden mededeelen van verslagen van
moordzaken, e.d.
Dat de Tribnne betreft, vindt spr.
het niet aanbevelenswaardig om staaltjes
uit dat blad, die aanstoot geven, voor te le
zen en dus op staatskosten verder te pu-
bliceeren. Hij zal, indien de noodzakelijk
heid blijkt, n.l. als ernstige misdrijven door
de drukpers gepleegd, onvervolgbaar zou
den zijn, onverwijld de noodige voorstellen
doen.
Zondagswet. Den heer Duymaer
van Twist antwoordt spr., dat bij de de
monstratie van den R,. K. Werkliedenbond
te Utrecht geen klachten zijn ingekomen
over verstoring van godsdienstoefeningen.
Doodstraf. De wederinvoering van
de doodstraf vindt in spr. een principieel
voorstander, doch men moet die niet uit
opportuniteitsgronden eisohen. Spr. wil dit
punt verder laten rusten, omdat er éoch
geen meerderheid voor is te vinden, zoo
dat het van spr. een schijnbeweging zou
zijn.
Het verkeer. Do fietsers geven
tuurlijk gaarne de schuld aan de chauffeurs
en ook omgekeerd. Scherpere straffen zijn
gevraagd, doch spr. verwacht meer van
preventieve maatregelon. De intrekking
van het rijbewijs moet niet inhaerenb wor
den gemaakt aan een bepaald strafgeding.
De algemeene beraadslagingen worden
gesloten.
Hierna is een aanvang gemaakt met de
behandeling der artikelen.
De Tweede Kamer heeft nog zonder
hoofdelijke stemming aangenomen het ont
werp van wet, waarbij de minister van fi
nanciën wordt gemachtigd, over te gaan
tot het uitgeven van een of meer leeningen
tot een bedrag van ten hoogste 300 mil
lioen gulden, ter conversie van de 6 pet.
staats leeningen 1922 A en B in een of meer
leeningen met lageren rentevoet.
Eveneens is z. h. s. aangenomen het
wetsontwerp inzake onteigening voor den
aanleg van een weg van Aalsmeer naar
Uithoorn.
WEER EEN ROOFOVERVAL.
EEN KOOPMAN AANGERAND.
Beroofd van een bedrag van 1700 gulden.
Gisterenavond te ongeveer zeven uur is
de koopman I. Spier uit Amersfoort op
den Randenbroekerweg, aangerand door
twee betrekkelijk kleine personen, die bei
den een fiets bij zich hadden. Een hunner
bedreigde de heer S. met een revolver,
terwijl de ander hem met een hard voor
werp een klap op het hoofd gaf en hem
een bedrag van 1700.— afhandig maakte.
De heer S. werd aan het achterhoofd
lioht gewond, doch kon naar zijn woning
terugkeeren. De dadere zijn gevlucht in de
richting van den Hoogen Weg.
De politie stelt een uitgebreid onder
zoek in. Zij heeft de politie van de omlig
gende gemeenten telefonisch van het ge
beurde in kennis gesteld.
De heer S. kon nog mededeelen dat de
onverlaten geen jas droegen.
Nadere bijzonderheden.
Nader vernemen wij, dat de heer Spier
op den terugweg was van Barneveld naar
Amersfoort. Juist toen hij op een zeer stil
gedeelte van den Randerbroekerweg, nabij
de grens der gemeente Amersfoort, was
gekomen, kwam een fietser hom tegemoet
rijden .Deze stak plotseling den weg over,
waardoor de heer Spier, die in de veron
derstelling was, dat de hem tegemoetko
mende persoon beschonken was, afstapte,
teneinde een aanrijding te voorkomen.
Zoodra hij was afgestapt, werd hij door
den carbidlantaam van dén anderen per
soon verblind. Tegelijkertijd kreeg hij een
klap tegen het achterhoofd, waarna de heer
Spier over zijn fiets is gevallen en de kluts
is kv ':t geraakt. Vervolgens heeft men
zijn jas en vest opengetrokken en een
portefeuille die aan een nikkelen ketting
met ~en knoop aan het vest was bevestigd
van de ketting afgetrokken. De knoop i3
evenwel aan het vest blijven zitten.
Toen het slachtoffer zich daarop begon
tc verweren, kreeg hij nog een klap in het
aangezicht, terwijl een tweede persoon
hem een revolver voor den neu6 hield en
riep „stil of ik schiet".
Het slachtoffer vermoedt, dat de da
ders er op gerekend hadden, dat hij nog
bij zijn vorige firma in dienst was, aange
zien hij in dien tijd veel meer geld bij zich
droeg dan thans het geval is. Van de da
ders kon hij opgeven, dat zij klein van
postuur waren en geen overjas aan had
den. De tweede persoon had een electri-
sche lamp op zijn rijwiel. Zij zijn gevlucht
'in de richting van den Hoogeweg, welke
leidt naar de gemeente Hoevelaken.
De politie heeft de kleedingstukken
van het slachtoffer in beslag genomen voor
een nader onderzoek. Het slachtoffer is
zonder hoed thuisgekomen. De politie, die
de omgeving heeft afgezocht, heeft noch
de daders, noch den hoed gevongen.
DE INVOER IN FRANKRIJK.
Het contingent voor Nederland.
De directie van den Landbouw bericht,
dat blijkens telegrafische mededoeling
van Rijkslandbouwconsulent te Parijs in
het Journal Officiel van 11 dezer de contin
genten zijn vastgesteld voor den invoer,
o.a. van schapenvlecsch, eieren, gevogelte
(levend en geslacht), konijnen (lovend en
geslacht).
Voor Nederland zijn hiervan voorname
lijk van belang de contingenteeringen
van scha pen vleesch en eieren. Het totaal
contingent voZr versch en gekoeld scha-
penvleesch bedraagt voor November 200
ton, voor December 300 ton; hiervan zijn
aan Nederland toegewezen 96 ton voor
November en 144 ton voor December. Voor
eieren bedraagt het totaal contingent 340
ton voor November en 500 ton voor Decem
ber. Hiervan zijn toegewezen voor Novem
ber, aan België 176 ten, aan Polen 67 ton
en aan Turkije 40 ton, samen 283 ton
blijft dus over 57 ton, welke door andere
landen", waaronder ook Nederland kunnen
worden geleverd. Voor December zijn die
contingenten als volgt: België 265 ton, Po
len 100 ton, Turkije 60 ton, samen 425 ton
de overige 75 ton te leveren door „andere
landen", waaronder Nederland.
Bepaald is voorts, dat eieren slechts
ten invoer worden toegelaten, indien de
naam van het land van herkomst met on-
uitwi6chbare inkt op de schaal is aange
geven in letter van tenminste 2 m.R.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Binnenkort zal MacDonald zijn stand
punt bekend maken inzake het dumping-
vraagstuk. (Buitenl., 2de blad).
Dreigende Japansche opmarsch in
Mandsjoerije. (Buitenl., 2de blad).
BINNENLAND.
De salariskorting voor het Rijkspersoneel
tot Maart 1932 uitgesteld. (1ste blad).
Weer een roofoverval. Een Amers-
foortsch koopman aangevallen en beroofd.
Onze uitvoer van gevogelte, eieren, ko
nijnen en vooral schapenvleesch naar
Frankrijk opnieuw ernstig bedreigd door
het vaststellen van contingenten. (1ste
blad).
Het nieuwe terrein der Leidsche Voet
bal- en Athletiekver. U. V. S. (.Sport, 4de
blad).
Wij geven een beschouwing over het
toezicht op het bankwezen. (4de blad),
(lste blad).
Wij geven een geïllustreerde pagina voor
de dames. (2de blad).
DE REGEERING EN HET ONDERWIJS.
Veel critiek.
In het Voorloopig Verslag clcr Tweede
Kamer op de begrooting van Onderwijs
lezen wij:
Vele leden verklaarden zich mot hel be
leid va.n den minister niet te kunnen ver
eenigen. Zij waren van meening. dat van
dezen bewindsman geen voldoende krach
tige leiding ten aanzien van de behartiging
der onderwijsbelangen uitgaat. Opbouwen
de wetgevende arbeid der verbetering van
het onderwijs blijft achterwege, vcelcpr
schijnt eeri' periode van afbraak te zijn in
getreden.
Deze leden meenden nadrukkelijk als
hun oordeel te moeten uitspreken, dat de
belangen van onderwijs bij dezen minister
niet veildg zijn.
Vooral in dezen tijd, 7.00 betoogden zij
o.m., is uitbreiding van de leerplicht noo
dig en zij betreurden dat de minister daar
toe niet wenscht mede te werken.
Verscheidene andere leden oordeelden
deze critiek op het beleid van den minister
niet gerechtvaardigd. Naar het gevoelen
van deze leden is in deze tijden van finan-
ciclcn nood aan een beperking ook van do
onderwijsuitgaven niet te ontkomen. Zij
betreurden daarom, dat zulk een hevige ac
tie wordt gevoerd tegen het wetsontwerp
tot herziening van de L.O.-wet, met name
tegen de daarin voorgestelde herziening der
leerlingenschaal, die juist voor de kosten
an ons Lager onderwijs van overwegend
Hiertegen werd nader aangevoerd, dat
het onderwijs niet behoorlijk tot zijn recht
kan komen, indien inen den onderwijzers
te groote klassen geeft.
Sommige leden merkten op, dat ook het
hooger onderwijs allengs te kostbaar is ge
worden. Zij wezen op de voortdurende uit
breiding van het aantal studenten. Tal van
dure voorzieningen zijn daarvoor noodig,
waarvan het nut somtijds in twijfel moet
worden getrokken. Men vroeg zich af, hoe
al deze studeerenden 11a hot volbrengen
van hun studie een hun passenden werk
kring in de maatschappij moeten vinden.
Eenige leden zouden het daarom gc wenscht
achten, indien de eischen om tot een uni
versitair examen toegelaten te worden,
werden verzwaard, zoodat een scherpere
selectie zou waarborgen, dat alleen jonge
lui met wetenschappelijken aanleg van het
universitair examen gebruik kunnen ma
ken.
Aangedrongen werd op herstel van de
theologische faculteit aan de openbare uni
versiteiten.
Enkele leden pleitten voor een verhoo
ging der collegelden, desnoods tot een zoo
danig bedrag, dat de kostprijs van het on
derwijs daarmede zou worden betaald.
Vele andere leden oordeelden dit denk
beeld practisch onuitvoerbaar cn tevens
in zichzelf orgewenscht.
DE CRISIS EN DE MIDDENSTAND.
Iu verband met de instelling van de cri-
siscommisie onder voorzitterschap van oud
minister Kan wordt gemeld, dat de regee
ring behalve met deze commissie tevens
afzonderlijk overleg zal plegen mot de groo
te middenstandsorganisaties.
