23ste Jaargang
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1931
No. 7046
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De proefneming op kinderen in de
Leidsche Kliniek
BINNENLAND
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor LeideD 19 cent pei week f 2ü0 p« kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week 12.60 per kwartaal
Franoo per port ff 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal bij
▼ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad I oent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele ran het tarief berekend.
Kleine advertentiën, ran ten hoogste 30 woorden, *m
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V De dansexcessen.
Verschenen is een rapport van een door
de regeering ingestelde commissie inzake
het dansvraagstuk.
De commissie is eenstemmig van oor
deel, dat de vraag, of ook voor ons land
het dansen in het openbaar zoodanigen
omvang en aard heeft aangenomen, dat de
overheid hier een taak heeft, bevestigend
dient te worden beantwoord, doch dat het
hier allereerst een taak der gemeentelijke
overheid betreft.
Ingrijpen van de overheid wordt dus
noodzakelijk geacht. En dit moet volgens
de commissie uit wier rapport de „Tel."
een en ander publiceert geschieden door
eisohen te stellen aan de lokalen, waarin
publiek gedanst wordt, en door een ver
bod voor minderjarigen beneden achttien
jaar.
De commissie, in wier rapport voor
zoover althans nu gepubliceerd verder
niet veel positiefs ter bestrijding van het
dansen wordt gegeven, maakj. eenige be-
hartenswaardige opmerkingen:
Wat zij van de publieke dancing consta
teert is, helaas, volstrekt niet overdreven.
De publieke dancing bleek vooral
voor minderjarigen een uiterst gevaar
lijke plaats. Vooral daar waar perso
nen elkaar ontmoeten, die elkaar niet
kennen en zich dus ook niet voor el
kaar verantwoordelijk voelen; en dat
is de normale situatie in onze groo
tere bevolkingscentra. In vele dorpen
Is het niet veel anders, nu ten gevolge
van het betere verkeer ook daar in
de dansgelegenheid vreemden elkaar
vinden.
Men leze goed, dat de publieke dancing
vooral voor minderjarigen een uiterst
gevaarlijke plaats is. Er staat:
vooral voor minderjarigen, wat, te
recht, inhoudt, dat ook voor anderen daar
zeer groote gevaren liggen
Verder wordt in het rapport o.m. gecon
stateerd
Ivan men voor de grootste steden
zeggen dat de zucht naar dansen de
laatste jaren verminderd is, in de klei
nere steden is er van afneming van
het dansen nog geen sprake, althans
is het dansen daar zeker niet vermin
derd in die mate als waarvan sprake
is voor de grootste steden in ons
land.
De beteekenis van het dansvraag
stuk voor het platteland aangeven, is
zeer moeilijk. Er zijn streken in ons
land, die betrekkelijk verwijderd zijn
van steden of andere groote gemeen
ten en die in haar isolement nog verre
zijn van de zucht naar genot, waardoor
de grootere meer in het verkeer lig
gende plaatsen zich meer en meer
kenmerken.
Het dansen beteekent voor derge
lijke streken dan ook niets, behou
dens steeds gedurende de drie of vier
jaarlijksche kermisdagen, waarop wel
gedanst wordt. Daarentegen zijn er
dorpen, die gelegen in den naasten
omtrek van een grootere plaats met
moer ontspanningsgelegenheden wel
degelijk met het dansvraagstuk te ma
ken hebben, echter op een bijzondere
wijze. De jeugd trekt op Zaterdag en
Zondag naar elders om te dansen,
daar er in eigen gemeente daartoe
geen gelegenheid bestaat. Van over
heidswege wordt ten plattelande veel
al de zucht naar dansen, waar men
het noodig acht, zooveel doenlijk te
gengegaan, maar dit neemt niet weg,
dat het dansvraagstuk daar in de toe
komst- een vraagstuk van beteekenis
kan worden.
Overal, ook ten plattelande, grijpt rond
om zich heen de danswoede, in het rap
port terecht een „zedenverwildering" ge
noemd.
Tegenover de dansexcessen van dezen
tijd móeten ton krachtigste stelling ne
men allen, die in overheid zijn geplaatst!
MET HET VACCIN VAN CALMETTE.
Geen verband met de Lübecksche geschiedenis.
Dezer dagen vermeldden de bladen het
ontstellende feit, dat aan de Rijksuniversi
teit te Leiden inspuitingsproeven waren
genomen op zeer jonge kinderen met het
sinds de Lübecksche geschiedenis zoo be
kende vaccin van Calmette.
Daar dit bericht eenige onrust heeft ver
wekt, is een nadere beschouwing gewensebt.
Het betreft hier proeven, welke gedaan
zijn in de kinderkliniek van prof. Gorter
en onder diens verantwoordelijke leiding
verricht werden door dr. Boer te Wasse
naar ten behoeve van zijn dissertatie, waar
mede hij in Juli 1929 aan de Leidsche Uni
versiteit promoveerde.
Een recent geval is liet dus niet (do proe
ven werden genomen in de wintermaanden
van 19281929) en evenmin is er sprake
van een ontdekking of van een ontmaske
ring van geheime practijken, want het meer
dan twee jaar ouue proefschrift spreekt er
openlijk en uitvoerig over. Een geheimzin
nig tintje bezit deze kwestie dus aller
minst en uat neemt veei weg van het sen-
satioiieeie van net geval.
Hoewel het pi oef schrift van dr. Boer
dus reeds twee jaar lang voor ïeueren be
langstellende te veiKnjgtm was en oe daar
in neschreven en bestudeerde feiten voor
iedereen te lezen waren, is aan net geval
eerst ruchtbaarheid gegeven buiten nen
uiteraaicl beper&ien kring van de lezers
van het medische proexschrilt, door een
brochure van den Haagschen arts B. Bijl,
voorzitter van de stichting „Anti-vivisectie
bona welke brochure dezer dagen ver-
bciieen ander den titel „Vivisectie op men
seden".
Volgens het genoemde proefschrift wer
den de proeven 111 de kliniek genomen op
rU kind ei en; net uoel was de reactie van
deze kinderen te observeeren op onder-
nuiusche inspuitingen met het vaccin van
Galmette, in het proefschrift genaamd
B.G.G., hetgeen een afkorting is va^i: jJi-
lie-Gadmette- Guerin.
Dit vaccin is het zelfde als gebruikt weid
in Lubecü, waar het werd toegediend ui
den vorm van een praeparaat, in de voe
ding der zuigelingen vermengd, en waai
het praeparaat op de een of andere wijze
een zóó gevaarlijke uitw erkuig neeft gekre
gen, dat n bü a ïu kinaeren er aan gestor
ven zijn.
De oedoeling van dit vaccin is: kinderen,
die in de nabijheid van lijders aan z.g.
„open tuberculose moeten opgroeien, te ïin-
muniseeren, d.i. onvatbaar te maken voor
ue herhaalde besmetting met tuberkel
bacillen.
Het praeparaat van Galmette is reeds op
duizenuen milderen toegepast en heeft zeer
goede resultaten opgeleverd, zoodat er
niets tegen is, dit vooibehoedmiddef toe te
passen in gevallen, waar groot gevaar voor
besmetting bestaat. Hoe dit praeparaat in
Lu beek een zoo fatale uitw erlang kon heb
ben, is tot nog toe een raadsel en maakt op
het oogenblik een onderwerp uit van een
languurig proces te Lubeck en van veel
twisigescnrijf in medische kringen.
Waarschijnlijk is er te Lübeck een fout
gemaakt, maar de mogelijkheid bestaat,
dat het praeparaat niet altijd zoo onschul
dig is als men aanvankelijk meende. Eu
wanneer dit het geval mocht zijn met een
praeparaat, dat via de maag in het lichaam
wordt gebracht, dan moet men dubbel voor
zichtig zijn met onderhuideche inspuitin
gen, wier werking altijd krachtiger en di
recter is.
Zoowel in den tijd, toen dr. Boer zijn
proeven deed, als nu nog, zijn de medici
het niet eens over de werking van de inge
spoten B.C.G., evenmin trouwens als over
het Calmette-praeparaat.
Wij zijn het niet eens met degenen, die
beweren, dat nimmer proeven met men-
schen mogen worden genomen, maar achten
dergelijke proeven alleen verantwoord in
gevallen, waarin dat noodig is. Wanneer
een medicus een zieke meent te kunnen ge
nezen met een nieuw en na ernstig onder
zoek zich beter voordoend middel dan elk
vroeger geneesmiddel, dan is de toepas
sing van zoo'n nieuwe methode verant
woord.
Wat ons echter in dit geval zoo erger
lijk voorkomt is-:
Ten eerste, dat deze proeven genomen
werden niet met het doel de kinderen te
gen dreigende t.b.c. te beveiligen, maar al
leen om de reactie van het vaccin te ob
serveeren. De kinderen dienden als proef
konijn zonder eenig voor hen te verwach
ten nut.
Ten tweede, dat het hier kinderen be
treft. Wanneer volwassenen zich als proef
konijn laten gebruiken, moeten zij dat zelf
weten. Is hier de toestemming van de
ouders of voogden gevraagd en verkregen!
Ten derde, dat de' experimentator van
te voren wist, dat er niet alleen geen nut
was te verwachten voor de kinderen zelf,
maar dat er ook geen noemenswaardig we
tenschappelijk materiaal uit de proeven ie
halen was. ('t Is te lezen in het proef
schrift).
Het geval wordt nog ernstiger doordat
een der kinderen is overleden. Het kind
was herstellende van griep, werd ingespo
ten en stierf na eenigen tijd aan hersen
vliesontsteking. Het is heel goed mogelijk,
dat de doodsoorzaak niets met de inspui
tingen te maken heeft gehad, maar men
vraagt zich toch af, of de inspuitingen niet
hebben meegeholpen om het weerstands
vermogen van het kind te verzwakken.
Wij achten het voorgevallene in de kli
niek een ernstig en betreuren® waardig
feit, omdat het zoo moeizaam verworven
vertrouwen van het volk in de ziekenhuis-
verple-ging weer te loor dreigt te gaan.
Maar al te vaak is men bevreesd, speciaal
in het academisch ziekenhuis opgenomen te
worden, omdat men de gedachte bij zich
heeft, als proefkonijn te worden gebruikt.
En welke moeder zal haar kind willen af
staan als zij er maar aan denkt, dat er
proeven mee genomen worden, welke niet
in het belang van het kind zijn. Proeven
in het belang van de wetenschap zijn ge
oorloofd, maar een medicus wachte zich
ervoor, misbruik te maken van het vertrou
wen, dat in hem gesteld wordt, door zon
der volledig medeweten en volledige toe
stemming van hem dien het aangaat te be
schikken over een lichaam een van de
kostbaarste goederen van den inensch zij
het ook voor proefnemingen, welke hem
onschadelijk en ongevaarlijk mochten toe
schijnen.
ROOFMOORD TE GORCUM.
EEN NOTARIS OVERVALLEN EN
VERMOORD.
Van den dader geen spoor.
Toen hedenmorgen het personeel van
notaris W. J. Courrech Staal, wonende in
de Brugstraat 59 te Gorkum in het kan
toor verscheen, kwam het tot de ontstel
lende ontdekking, dat de notaris dood in
zijn kantoor lag.
De politie werd onmiddellijk gewaar
schuwd, die ter plaatse een uitgebreid
onderzoek instelde.
De heer Courrech Staal woonde alleen
in het gebouw, waar zoowel het woonhuis
als het kantoor waren ondergebracht. Ge
bleken is, dat de brandkast op normale
wijze was geopend, doch het schijnt dat
er op het kantoor een hevige worsteling
heeft plaats gehad.
Naar wij nader vernemen, staat het wel
vast, dat de heer W. J. Courrech Staal,
notaris in de gemeente Gorkum, het slacht
offer van een roofmoord is geworden.
De moord is ontdekt door de 17-jarige
dienstbode mej. W. van Hof. Deze kwam
schoorsteen, eveneens van marmer, is ont
wricht en op den grond is terecht geko
men.
Na het plegen van den moord heeft do
dader de sleutels van de brandkast geno
men en deze geopend. Een pak bankpa-pier
wordt vermist. Het juiste bedrag kan ech
ter nog niet worden opgegeven.
De politie heeft hedenmorgen op het
kantoor foto's laten maken en andere
waarnemingen laten verrichten, die kunnen
leiden tot het ontdekken van den tot nu
toe onbekenden dader. De eigenlijke
doodsoorzaak kon tot dusver nog niet wor
den vastgesteld, en hiervoor is dr. Hulst
uit Leiden ontboden om de sectie op het
lijk te verrichten.
Voor zoover op het oogenblik valt na te
gaan heeft men gisteren niets bijzonders
do omgeving van het huis van den no
taris bemerkt.
hedenmorgen als gewoonlijk te half acht
aan de woning van den notaris, waarvan zij
een sleutel heeft. Op het kantoor vond zij
haar meester dood op den grond liggen.
Onmiddellijk heeft zij de politie ge
waarschuwd, die onder leiding van den
commissaris, den heer W. van Marei, een
voorloopig onderzoek instelde.
Uit dit onderzoek is gebleken, dat de
moord gisteravond na het vertrek van het
kantoorpersoneel, toen de notaris alleen
in het gebouw vertoefde, heeft plaats ge
had. Het bed was niet beslapen en het is
waarschijnlijk, dat de moordenaar zich ge
woon als cliënt bij den notaris heeft aan
gediend. Uit de situatie op het kantoor,
zooals deze hedenmorgen werd gevonden,
valt op te maken, dat de heer Courrech
Staal moet zijn aangevallen terwij] hij
voor zijn schrijfbureau zat. Een hevige
worsteling moet hebben plaats gehad, wel
ke met den dood van den notaris is ge
ëindigd. Het slachtoffer lag hedenmorgen
met het hoofd tusschen de kachel en de
schoorsteen. De worsteling moet zoo he
vig zijn geweest en de val van het slacht
offer zoo zwaar, dat niet alleen de kachel
werd verschoven, doch dat tevens de mar
meren plaat van den schoorsteenmantel is
gebroken en de rechter zijstijl van den
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
AUTO DOOR TRAM GEGREPEN.
Eén doode, twee ernstig gewonden.
Hedenmorgen omstreeks half negen is
op den onbewaakten overweg over den
Oudelandschendijk onder de gemeente
Sommelsdijk de auto van een rondreizend
koopman in huishoudelijke artikelen, door
de tram gegrepen. De auto werd wegge
slingerd en zeer ernstig beschadigd. Van
de inzittenden werd de koopman direct
gedood. De chauffeur en een tweede pas
sagier werden ernstig gewond. Zij zijn
voorloopig naar hotel „Spee" te Sommels
dijk overgebracht. Een vierde inzittende
kreeg geen letsel.
Het uitzicht op dezen overweg is zeer
goed, doch vermoedelijk is het ongeval
te wijten aan den dikken mist, die op het
tijdstip van het ongeval hing.
TWEEDE KAMER
BEHANDELING DER STAATS-
BEGROOTING.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
Voortgezet worden de algemeene be
schouwingen over de Rijksbcgrooting.
De heer Colijn spreekt.
Do heer C o 1 ij n (A.-R.) wijst er op, dat
het hier een waar crisisdebat betreft. De
Regcering heeft haar handen vol aan de
crisis, maar toch mag spr. er zijn verwon
dering over uitspreken, dat het Kabinet
geen aandacht besteedt aan sommige an
dere volksbelangen, b.v. de Zondagsvie
ring. Intusschen erkent spr., dat het be
leid van het Kabinet thans beheerscht
wordt door de tijdsomstandigheden. Wat
do oorzaken der crisis betreft denkt spr.
aan den ontzaglijken schuldenlast, die is
aangegaan om oorlog te kunnen voeren.
Engeland zuchtte aan het einde van den
oorlog onder een oorlogsschuld van 96 mil
liard gulden, hetgeen zou neerkomen op 16
milliard voor Nederland.
Na den oorlog is het Verdrag van Ver
sailles gekomen, dat de heer Aalberse
reeds gekwaliiceerd heeft. Dan zijn er
herstelbetalingen, de tarieven, de groote
daling van het emigratiecijfer, en
de onoordeelkundige leeningspolitiek. Het
gevólg is nu een groote onderconsumptie,
die geen verband houdt met het huidigo
economische stelsel, maar met een aards-
domme economische politiek. Het groei
proces van het huidige stelsel gaat door.
Het vertoont zeker uitwassen. Hiertegen
moet de overheid krachtens haar roeping
optreden. Van een ander productie sys
teem weet niemand wat het brengen zal.
Het socialisme kan nationaal geen oplos
sing brengen en zou dit internationaal kun
nen als er een machthebber was, gelijk die
in het 13de Boek der Openbaring. Dc Rc-
gecring kan aiet anders doen dan afweer-
politiek voeren. Zij weet niet van welke
zijde haar de slagen zullen worden toege
bracht. Daarom kan men ook geen vast
plan eischen. Op één punt kan de Regee
ring meer doen, zij kan het volk behoe
den voor de grootste ramp, die het kan
overkomen de inflatie.
De Regeering moet voorzien in een dek
king van 95 millioen gulden. Het jaar 1933
zal nog heel veel slechter zijn dan 1932 en
ook daarna is veel verbetering nog niet te
verwachten, omdat spr. de crisis ziet als
een liquidatiecrisis, die ons brengt naar
een lager niveau. In dit verband be
schouwd acht spr. de voorgestelde maatre-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het nieuwe Britsche kabinet. (Buitenl.
2e blad.)
De situatie in Mandsjoerije verscherpt.
(Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Het begrootingsdebat in de Tweede Ka
mer. (lste blad).
De Minister van Waterstaat over het
vraagstuk van den Zenderbouw. (lste
blad.).
De nood der Wcst-Friesche tuinders.
Antwoord van de Regeering op de gestel
de vragen, (lste blad).
Roofmoord op een notaris te Gorcum.
(I'Sto blad).
Auto door tram op onbewaakten over
weg te Sommelsdijk gegrepen. Eén doo
de, twee gewonden, (lste blad).
Twee dooden bij een auto-ongeluk te
Foxhol. (Gem. Ber., 3de blad).
Ongelukken met vuurwapenen. (Gem.
Berichten, 3de blad.).
Een woonschuit met geroofde voorwer
pen ontdekt. (Gem. Berichten, 3do blad).
De voorzitter van den Kon. Ned. Voet
balbond over de verruwing van het voet
balspel. (Sport, 4de blad).
OMGEVING.
Juweelendief aangehouden door Wasse-
naarsche en Rotterdamsche politie, (lste
blad).
Wij' geven een beschouwing over de
proefneming op kinderen in de kliniek van
prof. Gorter te Leiden, (lste blad).
WIJ GEVEN EENIGE HISTORISCHE
BIJZONDERHEDEN OVER DE GE
MEENTE WASSENAAR.
gelen niet voldoende voor langoren tijd,
al behoeft men zich over een klein tokort
niet te zeer ongerust te maken.
Van de voorgestelde maatregelen ont
moet alleen de mindere storting in het in-
validiteitsfonds totaal geen bedenking bij
spr. Tegen de andere maatregelen bestaan
wol bezwaren maar toch gelooft spr., dat
het geheel aanvaard moet worden. Geen
enkele doeltreffende maatregel is aanbe
volen, die aanvaardbaar is.
De heer De Visser: Ik heb er een
hecle reeks genoemd
De heer C o 1 ij n herinnert aan dc cri
sisbelasting, die dc heer Albarda wilde.
Maar ook met deze maatregelen van de
regeering zal een crisisbelasting op den
duur niet te ontgaan zijn. De 25 pet. be
sparing op de militaire uitgaven is niet
mogelijk zonder aanzienlijke korting op
het personeel van land- en zeemacht. Ook
de andere maatregelen van den heer Al
barda lijken spr. volkomen verwerpelijk
Gaat men over de vroegere overschotten
beschikken, dan zal men moeten gaan lce-
nen on de leeningsmogelijkhid is niet
groot.
Het standpunt van de regeering ten op
zichte van de Zuiderzeewerken is spr. nog
niet duidelijk. Hij komt daarbij terug bij
de Zuiderzeefondsbegrooting. Voorts dient
dc regcering scherp toe te zien op het
beleid der gemeenten, dat óók inflatie kan
teweeg brengen.
Spr. maakt vervolgens eenige opmer
kingen over de handelsbalans en sluit
zich aan bij den heer Aalberse. De regee
ring beseft het gevaar van een groot de
ficit, blijkens het contingenteeringsont-
werp. Overtollige invoer dient bestreden
te worden. Het contingenteeringsontwerp
houdt het streven naar protectionisme te
gen. Met een verhooging van het tarief
tot 10 pet. is intusschen, naar spr. meent,
de fiscale grens bereikt.
Is beperking van den invoer dus goed,
ook onze uitvoer moet worden uitgebreid.
Daarbij is de kostprijs een factor, waarop
wij invloed kunnen uitoefenen.
Loonsverlaging is in sommige bedrij
ven noodzakelijk, vooral in de exportbe
drijven. Dat is geen kwaadwilligheid, maar
een betreurenswaardige noodzaak. Echter
zijn er andere factoren, die invloed uit
oefenen op den kostprijs. Generaliseeren
kan men hier niet. Wel zullen daarnaast
ook de loonen in de betere, b.v. ook in de
gemeentebedrijven moeten dalen, anders
