23ste Jaargang DONDERDAG 29 OCTOBER 1931 No. 7039 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Enorme nederlaag der Arbeiderspartij in Engeland. BINNENLAND S)e ^oidóobd ©oti/fö/itf DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Vooi Leiden 19 cent pei week 12.50 pei kwartaal Bij onze Agenten 20 cent pei week 12.60 per kwartaal Franoo per poit f2.95 per kwartaal Het G-eillustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné't ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij vooruitbetaling Afzonderlijke nummer» 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent. TEL INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regeL Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele vaD het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. De Conservatieven krijgen meer dan 460 zetels. Het einde van den Engelschen vrijhandel. DE LAATSTE UITSLAGEN. Gisteravond om 10 uur was de stand der verkiezingen in Engeland als volgt: Gekozen zijn: 13 Leden van de Nat. Arbeiderspartij. 472 Conservatieven. 50 Leden van de Oppositioneele Arbei ders Partij. 3 Leden der kleine partijen. 70 Liberalen van alle riohtingen, waar van 25 Simonieten. De vier laatste uitslagen der Engelsche verkiezingen voor de Westelijke eilanden, Inverness, de Universiteit van Londen en de gemeenschappelijke universiteiten, zul len eerst heden, Vrijdag, Zaterdagen Maan dag a.s. bekend zijn. Vergelijkt men bovenstaande cijfers met de zetelverdeehng in het oude Lagerhuis, dan blijkt de enorme zetelwinst der conser vatieven. In het oude Lagerhuis hadden: Conservatieven 262 zetels Liberalen 58 Labour 286 Ulster Un11 Onafhankelijken 5 Nationalisten 2 Kruisvaarders 1 Het record der conservatieve zetel winst is een unicum in de geschiedenis der ver kiezingen, daar zij geen enkelen zetel heb ben verloren, hetgeen nog nooit is voorge komen voor geen enkele partij. In het nieuwe parlement zullen de leden der oppositie amper twee van de vier ban ken der oppositie bezetten, en de ministe- rieelen zullen in het Lagerhuis in groot aantal aan de zijde der oppositie moeten plaats nemen. Het aantal Labour-afgevaardigden zal zelfs geringer zijn, dan de kleine groep li beralen in het vorige parlement, die nog ongeveer 60 leden telde. UITBREIDING VAN HET KABINET. Men verwacht, dat MacDonald vandaag een audiëntie zal vragen van den Koning. Hij zal ook met zijn collega's van het vroe gere nationale Kabinet besprekingen voe ren en waarschijnlijk ook een onderhoud hebben met Baldwin, Samuel en andere leiders over de reorganisatie van het Kabi net. Het schijnt vast te staan, dat het nieu we Kabinet veel meer leden zal omvatten dan het vroegere Kabinet van 10. Men spreekt van 20 leden. VERSLAGENHEID IN DE KRINGEN DER ARBEIDERSPARTIJ. De verslagenheid in de kringen der Ar beiderspartij is zeer groot. De vroegere Labouiministers zijn bij bos jes verslagen. Wij noemen slechts deze na men: Henderson, den leider der Laboar- paruj en Clynes zijn rechterhand, Margaret Bonciflied, Tom Slïaw, Trevelyan, Ben Tur ner, Alexander, Patrick Lawrence, Lees Smith. Clynes vindt zijn meerderheid van 6600 in een minderheid van 6000 veranderd. George Lansbury hield in Poplar zijn meerderheid, maar deze is aanmerkelijk ge slonken. Sir Oswald Mosley, de stichter der Nieu we Partij, is verslagen door een conserva tief. De oud-Labourminister J. H. Thomas, die deel uitmaakt van de nationale regee ring en in verband daarmede werd ontsla gen als secretaris van de nationale unie van spoorwegarbeiders, werd in zijn dis trict Derby tegenover den officieelen can- didaat van de Labourpartij herkozen. De Communisten kreegn in eenige geval len heelemaal geen stemmen. In andere dis trieten slechts enkele honderden. De vroegere socialistische kabinetsminis ter Attlee is een der weinige vooraanstaan de socialisten, die in het Lagerhuis terug- keeren. MANIFEST VAN MACDONALD. Gistermiddag is MacDonald, die per vliegtuig uit Beaham was vertrokken, te Lonaen teruggekeerd. Een groote menscken- menigte wachtte hem in Downing Street op en bestormde haast de auto, waarmede hij van het vliegveld kwam aangereden. Men kon het den premier aanzien, dat hij gedurende de laatste dagen maar weinig slaap had genoten. Tot de omstanders zei- de hij„Ik ben het land zeer dankbaar, dat MACDONALD het ons zoo heeft gesteund". De eerste-minister heeft een Boodschap tot de natie gericht, waarin hij, na de mil- lioenen van alle partijen, die de nationale regeering bij de verkiezingen hebben ge steund en voor een oogenblik hun partij- opvattingen aan de nationale behoeften ondergeschikt hebben gemaakt, te hebben bedankt, zegt: „De ongeëvenaarde meer derheid moet de geheele wereld ervan over tuigen, dat, wanneer Groot-Britannië om hulp vraagt, gewillige handen en boegewij de geesten te allen tijde hierop antwoor den. De nadruk, waarmede het antwoord werd gegeven, is verbijsterend, doch ik doe een beroep op verdraagzaamheid zoowel als op vertrouwen. Nu het volk ziet, dat onze taak moeilijk is, zullen wij het een duidelijk bewijs geven, dat de regeering er oprecht tegenover staat, en dat de man nen, die de gewone politieke vraagstukken niet in precies hetzelfde licht zien, één zijn in hart en ziel om den besten weg te vin den tot het overwinnen der huidige moei lijkheden". „Aan mijn politieke vrienden'" aldus MacDonald „die tegenslagen hebben on dervonden, en in het bijzonder aan hen, die met een schitterend vertrouwen en moed aan onze oproep om te helpen onze overwinning grooter te doen worden, kracht bijzetten, geef ik de vërzekering, dat onze zege in geen enkel opzicht zal be- teekenen, dat de belangen der arbeiders klasse over het hoofd zullen worden gezien bij het ten uitvoer brengen van de voor ons liggende taak"'. Verklaringen van Snowden, Baldwin en Henderson. Baldwin heeft verklaard, dat de Engel sche natie een groote, beslissende overwin ning heeft behaald, welke geen partij-over winning is, maar een duidelijke verklaring van het geheele volk ten gunste van natio nale samenwerking, om de welvaart van net land te herstellen. De overweldigende steun, welke aan de regeering is verleend, zal in de geheele wereld weerklank vinden en het vertrouwen in de stabiliteit en de grootheid van Engeland herstellen. BALDWIN Snowden verklaarde, dat millioenen man nen en vrouwen gestemd hebben voor can didates met wier politieke opvattingen zij het niet eens zijn. Zij deden dit alleen om de wereld te laten zien, dat Groot-Britan nië vast besloten is, de moeilijkheden te overwinnen. Snowden zegt verder, de ramp, welke de Arbeiderspartij heeft getroffen, te betreuren. Dit beteekent niet het einde van de Labour Party. Zij zal zich weer ner- stellen, maar alleen met andere, vooruit ziende en moedige leiders. De partij zal echter in elk geval de dingen vanuit een nationaal standpunt en niet vanuit, een klasse-standpunt moeten bezien. De verslagen leider der Arbeiderspartij, Henderson, verklaarde, dat het resultaat van de manoeuvre der conservatieve partij de meest optimistische verwachtingen van haar leiders heeft overtroffen en dat aan de Arbeiderspartij in het parlement een ver nietigende slag is toegebracht. Het nieuwe Lagerhuis, zegt Henderson verder, zal esn travesti zijn van parlementaire democrati sche vertegenwoordiging en uit een natio naal oogpunt bezien is dit een gevaar en een ramp. Lloyd George heeft geweigerd gister avond een verklaring af te leggen. NAAR BESCHERMENDE MAAT REGELEN. Eenige bezorgheyd te Washington. In officieele kringen te Washington volgt men de resultaten van de Engelsche verkiezingen met eenige ongerustheid, daar men meent, dat de verkiezing van zooveel conservatieven den weg zal openen naar de instelling van beschermende invoer rechten. Oordeel der Londensche pers. In een hoofdartikel spreekt de „Times" van een overweldigende overwinning der nationale regeering. De regeering zal vóór alles de koopkracht van het pond sterling te handhaven heb ben en dit zal geen onoverkomelijke moei lijkheden opleveren, als de begrooting in evenwicht wordt gebracht en de handels balans wordt verbeterd. Ten aanzien van de buitenlandsche-po- litieke vraagstukken, als de ontwapening, de veiligheid en de herziening der verdra gen, zal de regeering haar tot dusver ge volgde politiek niet wijzigen. De politiek, onj de Britsche markten open te stellen, zelfs voor die landen, die den Britschen handel van hun eigen mark ten uitsluiten door het heffen van bescher mende rechten, zal moeten worden gewij zigd. De vrijhandel zal worden opgegeven en voortaan zullen wij nog slechts van onze eigen klanten koopen. Dan za-1 het met lang duren, of ook de tarief-landen zullen hun politiek wijzigen. Maatregelen, die het overige deel der wereld kunnen schaden, zullen door Enge land vermeden worden, daar men weet, dat eigen welvaart nauw verbonden is met de algemeene welvaart. Duitsch perscommentaar. Het resultaat beteekent, schrijft het Acht Uhr Abendblatt, dat de Eage.scr.eA bij de organisatie der internationale economische problemen een zuiver natio naal standpunt zullen innemen en ten hoogste voor de dominions een politiek van tariefunies en preferente tarieven zullen aanvaarden. De Tories wenschen het Brit sche handelsgebied te sluiten, in het bij zonder voor den invoer van waardevolle fabricates Ze hopen door hun nieuwe xa- riefbill het pond weder te kunnen sta-bili- seeren. Te verwachten is, dat de belang stelling van Engeland voor een internatio nale, een verlaging van de tolmuren be- oogende, handelspolitiek gering zal zijn. Het blad schrijft tenslotte, dat sinds het einde van den oorlog geen Engelsch Par lement den door de Grondwet vastgestel- den leeftijd van vijf jaar heeft bereikt. Dit maal is echter de meerderheid van het na tionale blok zoo overwegend, dat de koers van de Engelsche politiek thans klaarblij kelijk voor vijf jaar is vastgesteld. Dit is het geheim van de geweldige ze gepraal der nationale regeering, schrijft <le Londensche correspondent van het Ber liner Tageblatt: MacDonald, die den kies strijd op meesterlijke wijze heeft geleid, heeft de kunst verstaan de aandacht af te leiden van de tarieven, de verhooging van de prijzen der levensmiddelen en de verla ging der ondersteuning voor de werkeloo- zen en te conoentreeren op het nationale vraagstuk.- De strijd ging niet meer tus- schen vrijhandel en protectie, maar tus- schen diegenen, die meenden nationaal te zijn, en diegenen, die zich als anti-nationa listen moesten laten brandmerken. Het wa ren geen verkiezingen, het was een mobili- sa tie De Vossische Zeitung schrijft oa.: De overweldigende nederlaag van de arbei derspartij is uitsluitend het gevolg van het beroep, dat op 't nationale gevoel en de va derlandsliefde der Engelschen is gedaan. Daarom heeft dit resultaat voor het bui tenland een indrukwekkende beteekenis. Intusschen is echter thans de tariefmuur om Engeland zoo goed als opgericht; aan de lijnen der Engelsche internationale po litiek zal niets worden veranderd, aange zien over de vraagstukken van de oorlogs schulden, van de reparaties en van de be wapening de conservatieven het vrijwel eens zijn met de overige bevolking. DE WERKING VAN HET ENGELSCHE KIESSTELSEL. De groote nederlaag der Arbeiderpartij is voor een deel te wij ben aan de gebreken van het Engelsche kiesstelsel, dat nog het zg districtenstelsel is Het land is verdeeld in 589 kieskringen; in het algemeen is er slechts één zetel per kieskring beschikbaar, maar m 14 kieskrin gen zijn twee zetee te verkrijgen. Als kiezers treden op alle mannen en vrouwen die Britsch onderdaan zijn, den leeftijd van 21 jaar hebben bereikt en na tuurlijk niet om de een of andere reden van het kiesrecht zijn beroofd. Men wordt op de kiezerslijsten ingeschreven in de plaats, waar men gedomicilieerd is alsmede in die waar men een bedrijfswinst heeft van min stens 10 pond (di thans gelijk aan bijna 100.Men kan dus in meer dan een plaats kiezen, doch dit recht is beperkt en buiten de plaats van het domicilie kan men slechts in één enkele andere plaats kiesrecht uitoefenen. Men berekent, dat op deze manier ongeveer 500.000 kiezers twee stemmen mogen uitbrengen. Het toekennen der zetels gaat heel een voudig in zijn werk daar de candidaat, die de meeste stemmen heeft verkregen, geko zen wordt verklaard. De betrekkelijke meer derheid volstaat al is deze ook nog zoo klein. In het vrijwel theoretische geval dat twee candid aten een gelijk aantal stemmen hebben behaald, komt een zeer gewichtig personage, de zoogenaamde „Returning Officer" naa-r voren. Hij moet stem-men tussohen de beide oandidaten en zijn stem is dan beslissend. Behalve de leden gekozen door het al gemeen kiezenkorps. worden ook 12 leden gekozen door de universiteiten Oxford en Cambridge beschikken elk over twee zetels, de universiteiten van Londen, Wales en Belfast elk over één zetel, die van Durham, Manchester, Liverpool, Sheffield, Birming ham, Bristol en Leeds samen over twee ze tels, en eindelijk die van St. Andrews Glas gow, Aberdeen en Edinburgh samen over drie zetels. Het getal kiezers voor de universitaire kieskringen wordt op 120.000 geschat, zooda-t hier 10.000 kiezers één af gevaardigde aanwijzen, terwijl er voor de overige kieskringen slechts één afgevaar digde is voor ongever 60 000 kiezers. De uni versitaire kiezers mogen bovendien ook nog een stem uitbrengen in den kring van hun domicilie. De stemming mag in dit geval steeds per brief geschieden. Het eenvoudige Engelsche kiesstelsel heeft ook wel zijn aanhangers op het vaste land van Europa, vroe-ger werd het zelfs vaak uitgespeeld tegen aanhangers van evenredige vertegenwoordiging, omdat in Engeland steeds een der partijen de abso lute meerderheid behaalde. Dit enthousias me is echter aanmerkelijk afgekoeld sedert twee na-oorlogsch verkiezingen, daar deze aan geen enkele partij de absolute meer derheid gaven. De regels van het spel wer den gewijzigd van af het oogenblik, dat niet meer twee, doch drie machtige partijen aan de verkiezingen deelnamen, en men heeft moeten opmerken, dat in vele gevallen de werking van het stelsel niet erg rechtvaar dig is Ook nu zou de uitslag er anders uitgezien hebben wanneer een stelsel van evenredi ge vertegenwoordiging zou zijn toegepast. Bij de verkiezingen in 1929 werden op de Labour Candida ten gezamenlijk 8.300.000 stemmen uitgebracht, waarmede Labour 287 zetels verwierf. In 1925 bedroeg het aantal La-bourstemanen 5.487 000 en het aantal ze tels 151. Thans bedragen deze getallen naar schatting 6-700.000 en 50 zetels (waarbij in aanmerking dient te worden genomen, dat een klein aantal uits'agen nog niet bekend is) Het verschil treedt duidelijk aan den dag. Terwijl bij de huidige verkiezingen La bour een mi'llioen stemmen meer uitbracht dan in 1925. kan de partij nauwelijks een derde van het aantal zetels ha'en, dat het in 1925 kreeg. Dit is een gevolg van de ano malie van het Britsche verkiezingsstelsel en tal van Labourmanncn zullen het thans betreuren, zich indertijd zoo sterk te heb ben verzet tegen Lloyd George's voorstel tot invoering van een stelsel van even redige vertegenwoordiging. Hieraan is ech ter iets meer te verhelpen en zij plukken thans de wrange vruchten van hun vroege re oppositie. Dit nummer bestaat uit drie bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Geweldige debacle van de Arbeiderspar tij bij de Engelsche verkiezingen. (Ie blad.) Een Japansche nota aan den Volken bond inzake de houding van Japan in het Mandsjoerijsche conflict. (Buitcnl 2e blad). BINNENLAND. Ingediend is een wetsontwerp tot kor ting op de rijksuitkeeringen aan gemeen ten en provincies. Mogelijke verlaging van salaris gemeentepersoneel. (1ste blad) Plannen der Regeering, teneinde de be grooting sluitend te maken. Het plan inzake salarisverlaging blijft gehandhaafd. (lste blad). Het Kiesreglement der R. K. Staatspar tij. (lste blad). De gemeente Rotterdam is in financieele moeilijkheden, (lste blad). Te Venlo is een kindje in de wieg ver brand, terwijl de rroeder bij de buren was. (Gem. Berichten, 3de blad). Landbouwer te Ammerzodon van zijn wagen geslingerd en gedood. (Gem. Be richten, 3de blad). Motorschip op de Dongcaangevaren en gezonken. (Gem. Ber., 3de blad). Het Ned. elftal wint met 3—2 van de Eng. profclub Blackburn Rovers. (Sport, 3de blad). De indeeling der junioren-competitie van het District Leiden van den D. H. V. B. (Sport, 3de blad). ZUINIGHEID, DIE DE WIJSHEID BEDRIEGT. Vanwege den Algemeenen Nederland- schen Zuivelbond wordt medegedeeld: Door kortzichtigheid van het Ministerie van Binnen landsche Zaken en Landbouw heeft men een gunstige gelegenheid, om in Engeland een doeltreffende propaganda voor onze Nederlandsohe kaas te voeren, voorbij laten gaan. De Algemeene Xeiorlandsohe Zuivelbond had n.l. van de „Daily Mail", het groote En gelsche dagblad met een oplage van ruim 2 millioen exemplaren, duo jaarlijks de Ide al Heme Exhibition" te Londen organi seert, de uitnoodiging ontvangen om op zeer aannemelijke voorwaarden aan d^ze tentoonstel dng deel te nemen als vertegen woordigende eener typische, nationale in dustrie. Na gepleegd ovcr.eg met de betof- fende afdeeling van do Directie van den Landbouw, waar men zeer sympathiek te genover het plan stond en optimistisch ge stemd was omtrent de verkrijging eener regeeringsbijdrage, werci een schema voor een inzending, om''v,tenJe een demonstratie der kaasbereiding op de boerderij, zoowel als in de fabriek, de A lkimaarsche kaas markt, de verkoop van kaas aan het pu bliek, enz opgeteld, waarvan de kosten op 32.000.werden geraamd. De helft van dit bedrag zou worden opgebracht door den F. N. Z. en den BonJ van Kaasprodu- oenten te Gouda, welke hieromtrent tot overeenstemming en samenwerking waren gekomen.( De deelname was dus verzekerd, mits de regeering voor de ontbrekende 15.000.—, waarop bij den opzet der plannen gerekend was, instond. Tenslotte maakte de Minister van B.Z en Landbouw evenwel bezwaar tegen het bedrag der bijdrage en stelde deze op ten hoogste 25 pOt. der kosten maximaal, dus pl.m. 8000.—. Gezien het feit, dat geen der genoemde vereenigingen van te voren een regeerings bijdrage voor deelname aan oen buiten- Landsche tentoonstelling heeft gevraagd, de coöp. zuivelbereiding de laatste 10 jaar gemiddeld jaarlijks pl.m. 15.000.aan tentoonstellingen in het buitenland ten koste heeft gelegd is deze ervaring wol zeer teleurstellend. Deze teleurstelling slaat over in ontstemming, wanneer men ziet, dat de Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid terzelfder Lijd een voorstel aan de Staten-Generaal doet, om 100.000. beschikbaar te steilen vcor propaganda voor de artikelen van de Nederlansche nij verheid. De Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw heeft blijkbaar niet begrepen, welk een gunstige ge.egenhcid zich hier voordeed om een onzer belangrijkste or- portartikelen te helpen, nieuw afzetgebied te veroveren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1