73ste Jaargang
ZATERDAG 24 OCTOBER 1931
No. 7035
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
ONDERWIJS
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling
Vooi Leiden 19 cent pej «eek 12.50 pei kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per potl f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is rooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling tod 50 cent per kwartaal bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 0 oent
TEL INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regeL
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
V De critiek op de regeering.
Omtrent de passage, die in het afdee-
lingsverslag der Tweede Kamer over de
Rijksbegrooting aan het regeeringsbeleid
wordt gewijd, schreef het katholieke dag
blad „Ons Noorden", dat zij „eenvoudig
vernietigend voor dit kabinet" is, dat „een
Kamer, die zichzelf respecteert, uit zoo'n
voorloopig verslag de consequenties moet
weten te trekken" en dus het kabinet weg
moet zenden, en dat het ergste zou zijn
„een dergelijk kabinet, dat geen vertrou
wen meer heeft, voort te laten boeren."
Dit oordeel is gebaseerd op zinsneden uit
het afdeelingsverslag.
Wij wezen er Maandag op deze plaats
op, dat vaak een voorloopig verslag, en
speciaal d i t voorloopig verslag, niet juist
aangeeft, weike de onder de Kamerleden
overheerschende meening is.
Wij schreven:
Er staat dan in genoemd Voorloo
pig Verslag, dat het beleid van de re
geering „vrij algemeen" werd veroor
deeld.
't Is echter buiten twijfel, dat er in
deze „vrij algemeene" veroordeeling
een nuanceering bestond tusschen:
absolute afkeuring, alles-afbrekende-
eritiek, en: dit en dat kon en moest
anders en beter gedaan zijn en ge
daan worden.
Deze ongetwijfeld bestaande
nuanceering in de afkeuring van het
regeeringsbeleid komt in het Voor
loopig Verslag niet tot tastbare uit
drukking.
En intusschen is, dunkt ons, wel geble
ken, dat de „vrij algemeene" afkeuring
van het regeeringsbeleid niet zulk een
„eenvoudig vernietigende" afkeuring is,
als „Ons Noorden" meende
Dit is gebleken door de interpellatie-
v. d. Tempel in de Tweede Kamer, waarbij
de regeering zeker niet die critiek heeft
ontmoet, welke velen die het afdeelings
verslag der Tweede Kamer hadden gele
zen als „Ons Noorden" hadden ver
wacht.
Critiek op de regeering is er, ook vanuit
de Katholieke fractie, ook vanuit dq rech
terzijde. En een Katholiek blad, dat dit
feit door de bewierooking van regeerings-
personen aan het gezicht tracht te onttrek
ken en dat gebeurthandelt niet ver
standig.
Maar bij die critiek moet worden over
wogen, dat óók: alles te doen wat moge
lijk is, in dezen tijd, waarin de belangen en
de nooden der gemeenschap zooveel kan
ten hebben, buitengewoon moeilijk is. Deze
overweging móet den aard en den vorm der
critek bepalen en temperen wil men
niet onverstandig en onrechtvaardig zijn.
En onverstandige en onrechtvaardige
critiek is in dezen tijd tienmaal meer on
verstandig en onrechtvaardig, dan zij an
ders zou zijn
TWEEDE KAMER
Op bijzondere hartelijke wijze heeft de
Kamer gisteren afscheid genomen van
haar griffier, mr. dr. R. H. baron de Vos
van Steenwijk.
Als de Kamer weer bijeenkomt, op 3
November, zal de nieuwe griffier be
noemd worden. Dan vangt de begroo-
tingscampagne aan, waarvoor van 10 No
vember af twee avondvergaderingen per
week gereserveerd zijn. Voor het poli
tieke debat is de spreektijd, als naar
gewoonte, fractiegewijze gerantsoeneerd;
de eenmanspartijen krijgen 1 uur, de
grootste 3 uur, de anderen een daartus-
schen liggen den spreektijd.
Behalve wat kleingoed heeft de Kamer
gisteren twee wetsontwerpen afgedaan.
Het eerste betrof de heffing van een
bieraccijns in Indië.
Verder heeft de Kamer, eveneens zon
der stemming, het wetsontwerp goedge
keurd, houdende regelen betreffende den
rechtstoestand van de militaire ambte
naren.
DE BEGROOTING VAN
ZUID-HOLLAND.
Ged. Staten hebben aan de Staten aan
geboden de provinciale begrooting voor
193-2 Hieraan wordt het volgende ont eend:
De begrooting, be.oopende 7 252,978,83
aan gewone en 16 752.040.62 aan buitenge
wone inkomsten en uitgaven, wijst, verge
leken bij die van het loopende jaar, een
verschil van 284,000 in verhooging aan
welk bedrag ongeveer overeenkomt met dat
waarmee de raming van de opbrengst der
RijksinkocnslenbeLasting lager gesteld moest
worden tengevolge van de huidige econo
mische depressie.
Ged. Staten hebben gemeend dat bij het
zoeken naar dekking voor dit bedrag niet
anders dan in de uiterste noodzakelijkheid
het middel van belastingverhooging mocht
worden aangegrepen
De provincie ziet af van een vermoigens-
besparing, die zij zich in betere jaren heeft
willen getroosten.
Ged. Staten verheugen zich, dat het mo
gelijk is gebleken, op deze wijze de begroo
ting. ondanks het terug'oopen van de be
lastingopbrengst, sluitend te maken zonder
belastingverhooging Intusschen dient wel
in het oog gehouden, dat de begrooting
meer dan vorige jaren scherp is geraamd
en dat eenige speling tot het doen van
nieuwe uitgaven, buiten het kader der be
grooting dan ook niet aanwezg s.
DE HANDELSPOLITIEK DER
REGEERING.
Verdediging van de Nationale markt.
Zooals men zich herinnert, heeft Mi
nister Ruys de Beerenbrouck Dinsdag j.l.
in de Tweede Kamer meegedeeld, dat
van de regeering een wetsontwerp te ver
wachten is, dat verband houdt met de
vraagstukken, die in den allerlaatsten
tijd met betrekking tot den invoer zijn
gerezen.
Naar aanleiding hiervan schreef het
„Alg. Handelsblad", zooals wij reeds
meldden:
Een wetsontwerp is in overweging,
dat in de mogelijkheid voorziet bij
wijze van noodmaatregel bepaalde
voorzieningen te treffen. Hierin ligt
reeds opgesloten, dat dergelijke voor
zieningen steeds van tijdelijken aard
zullen zijn. Uitdrukkelijk werd ons
verzekerd, dat de regeering zich zal
blijven houden aan haar liberale
vrijhandelspolitiek, waaraan ze zich
internationaal heeft gebonden. In
dezen crisistijd moet het als hoogst
wenschelijk worden beschouwd, dat
men in Nederland vasthoudt aan de
tot dusver gevoerde handelspolitiek.
Men zal dan ook, zijn we wel inge
licht, van deze regeering geen wets
ontwerpen, houdende invoerverboden
of invoerbeperkingen, kunnen ver
wachten.
De „Msb." verneemt thans uit parle
mentairen kring, dat bij het wetsontwerp
niet de bedoeling vo^ .zit maatregelen op
het gebied van den invoer bij voorbaat
uit te stellen, indien aan dergelijke maat
regelen behoefte zou blijken.
Deze behoefte zal bestaan in gevallen,
dat er een overstrooming van de Neder-
landsche markt dreigt door een gefor-
ceerden uitvoer uit landen, die momen
teel maatregelen tegen elkaar nemen.
Het nieuwe wetsontwerp verschilt dus
in zooverre van de anti-aum^:ngwet, dat
deze zich meer richt tegen prijzen, geen
quantiteiten.
Het wetsontwerp zal natuurlijk niet
in strijd zijn met bestaande handelsver
dragen. Is het blad goed ingelicht, dan
denkt de regeering op de eerste plaats
aan maatregelen van contingenteering,
zooals verschillende landen, die ook door
handelsverdragen gebonden zijn, reeds
hebben getroffen, al stelt de Nederland-
sche regeering zich een elegantere wijze
van handelen voor dan elders wordt ge-
practiseerd.
Aan de verschillende landen zal dus
b.v. net zooveel invoer worden toege
staan als zij in een normaal jaar in Ne
derland hadden. De bedoeling is dus
onze binnenlandsche markt te behouden
als normaal afzetgebied voor eigen land
bouw en industrie. Slechts als alleruiter
ste maatregel zou aan een algeheel ver
bod van invoer worden gedacht.
Juist omdat absolute invoerverboden
ten principale niet in de bedoeling lig
gen, maar uitsluitend het behoud van
het gewone inlandsche afzetgebied voor
de binnenlandsche productie, kan de
nieuwe wet weinig onsympathiek zijn aan
het buitenland, dat zich zeer goed bewust
is-, hoe Nederland, vooral onder de tegen
woordige omstandigheden van alle kan
ten wordt bedreigd.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Burgemeester.
Bij Kon. besl. is benoemd tot burge
meester der gemeenten Kamperveen en
Zalk en Veecaten J. A. Hardenberg.
DE FRANSCHE INVOERBEPERKING.
Belangrijke besprekingen te Parijs.
Dp correspondent van de „Msbd." te
Parijs meldt:
Zooeven is hier de contingenteering van
visch afgekondigd. Men weet, dat ze in
de lucht hing. Frankrijk speelt daarmede
hoog spel. Die voor de snijbloemen kan,
eveneens spoedig volgen. Ons land
heeft intusschen troeven in handen. Dr.
Posthuma, die hier gekomen is voor de be
sprekingen over boter, kaas, gecondenseer
de melk en vleeschwaren, denkt daarbij in
de eerste plaats aan het gehalte zwavel
zuur, dat vooral de dure witte wijn uit
Frankrijk bevat. Dit gehalte kan als onge
oorloofd worden beschouwd. Het komt
voort uit de wijze, waarop de flesschen
worden gereinigd.
Voor bet overige is de heer Posthuma,
zooals in een voorloopig bericht al werd
gemeld, over het verloop van de gisteren
gehouden besprekingen zeer tevreden. Met
weinig verwachting weliswaar was hij hier
gekomen. Dr. Nederbragt leidde van Ne
derlandsche zijde het overleg in. De ver
gadering werd gepresideerd door den heer
Elbel, dircteur voor de internationale over
eenkomsten aan het deoarteraent van han
del, in tegenwoordigheid van de drie an
dere Nederlandsche gedelegeerden en van
vertegenwoordigers van de Fransche de
partementen van landbouw en van buiten-
landsche zaken. De Nederlandsche heeren
wisten, dat aan het beginsel van contingen
teering niet te tornen viel.
Voor boter zijn dq hóéveelheden tot Ja
nuari vastgesteld. Ten- opzichte van de
kaas is de voorloopige toezegging gedaan,
dat zij per land zal geschieden. Men tast
nog in het duister omtrent de hoeveelheid
en de jaren, waarover zij berekend zal wor
den. Het loopende jaar komt daarvoor
niet in aanmerking. De vraag is. of 1930
wel als maatstaf kan dienen. De Franschen
moeten daarbij rekening houden met nieu
we leverancies, gelijk Estland. Men weet
wel, dat het verder zijn houding ten deele
laat afhangen van een schikking met Ita
lië. Deze besprekingen schijnen mis te zul
len loopen. Zwitserland heeft niets van zich
laten hooren. Daarom verwacht dr. Posthu
ma, dat het betrokken decreet spoedig
zal afkomen. Met het oog daarop heeft
hij gisteren uiteengezet, tot welke hoogte
de Fransche en de Nederlandsche belangen
gelijk opgaan. De moeilijkheid bij elke
contigenteering is te verhinderen, dat de
eene leverancier bevoordeeld wordt ten
koste van den anderen. De Franschen zou
den met een bepaling van de in te voeren
hoeveelheden per drie maanden genoegen
willen nemen.
Hoofdzaak is, dat de uitvoerders tijdig
weten, waarop zij kunnen rekenen. De
Franschen toonden ten volle begrip voor
het Nederlandsche standpunt. Zij gaven
uitdrukking aan hun tevredenheid, dat onzo
landgenooten zich op een zoo breede basis
stelden. De Franschen onderling hebben
eenige moeite, hun standpunten te coördi-
neeren. Men weet. dat er tusschen den
handel en den landbouw ten opzichte van
de inkomende rechten eenige wrijving be
staat.
Voor de rest moet men hopen, dat 't met
de maatregelen meevalt. In dit opzicht
krijgt ir. Sevenster, landbouw-consulent
aan het Nederlandsche gezantschap te
Parijs, de handen vol. Hij had al zijn sta
tistieken ter beschikking van de onder
handelaars gesteld. Thans is het zaak voor
de belanghebbenden ten spoedigste te we
ten, waaraan zij zich te houden hebben.
NOG MEER UITVOER BEPERKING.
Onze vischuitvoer naar Frankrijk
ook beperkt.
Men seint uit Parijs aan het „Hbld.":
Gisteren is- ook de invoer van visch in
Frankrijk bij regeeringsbesluit gecontin-
genteerd.
HET BELGISCHE BROOD.
Thuis bezorgd, elf cents per brood te
Rotterdam.
Met betrekking tot den invoer van Bel
gisch brood wordt nog gemeld, dat dit
brood te Rotterdam zal worden verkocht
voor elf centen per brood (van 800 gram
dus), thuis bezorgd.
De aanvoer geschiedt met groote auto's.
ONZE ZUIVELUITVOER IN
SEPTEMBER.
Zeer lage cijfers voor boter en kaas.
Het gaat met onzen uitvoer van botor
en kaas nog steeds achteruit.
Volgens de maandstatistiek van den in-,
uit- en doorvoer, bewerkt door het Centraal
Bureau voor de Statistiek, heeft de uit
voer van boter in September bedragen
2765 ton ter waarde van 3.299.000, tegen
3353 ton ter waarde van 5.051.000 in Sep
tember van het vorige jaar. En dat waren
al opmerkelijk lage cijfers; voor September
1929 waren ze: 4103 ton en ƒ7.915.000.
Aan het eind van het derde kwartaal
waren we met onzen boteruitvoer bij ver
leden jaar bijna 17 millioen gulden en bij
1929 ongeveer 33 Y, millioen gulden ten
achter.
Wij hebben in September naar Duitsch-
land gezonden 1494 ton boter, naar België
509 ton, naar Groot-Brittannië 501 ton en
naar Frankrijk 205 ton.
De uitvoer van kaas bedroeg in Septem
ber 7538 ton ter waarde van 4.531.000, te
gen 8120 ton ter waarde van 5.778.000 in
September 1930 en tegen 9056 ton ter waar
de van 7.513.000 in September 1929.
Met "den uitvoer van kaas zijn we nu
ruim 11 millioen gulden ten achter bij ver
leden jaar en ruim 18 millioen gulden bij
1929.
Naar Duitschland ging in September
2959 ton kaas, naar België 1727 ton, naar
Frankrijk 1242 ton, naar Groot-Brittannië
616 ton en naar Spanje 224 ton.
Van de uitgevoerde kaas was 1261 ton
volvette Goudsche, 1199 ton Goudsche 40
plus, 132 ton Goudsche 30 plus, 265 ton
Goudsche 20 plus, 2042 ton Edammer 40
plus, 174 ton Edammer 30 plus, 788 ton
Edammer 20 plus, 429 ton gemalen, korst-
looze, blok-, weeke, zachte, Limburgscho
en smeerkaas en 1197 ton andere kaas.
De uitvoer van gesuikerde gecondenseer
de volle melk heeft in September bedragen
2842 ton ter waarde van 822.000, tegen
2885 ton ter waarde van 982.000 in Sep
tember van het vorige jaar. Met den uit
voer van dit artikel waren we aan het ein
de van het derde kwartaal bij verleden
jaar bijna iy2 millioen gulden ten achter
en bij 1929 zoowat een half millioen gulden.
De voornaamste afnemers waren in Sep
tember: MaJakka met 1005 ton, Groot-Bnt-
tannië met 885 en Cuba met 221 ton.
Verder voerden we in September uit
10.965 ton (waarvan 9925 ton naar Grout-
Britannië) gesuikerde gecondenseerde on-
dermelk ter waarde van 1.799.000, tegen
8974 ton ter waarde van 1.699.000 in Sep
tember van het vorige jaar. De waarde
van den uitvoer van dit artikel in de 7er-
loopen drie kwartalen van dit jaar is na
genoeg gelijk aan die van den uitvoer in de
eerste negen maanden van 1930.
Voorts werden in September iutgevoerd
1771 ton ongesuikerde gecondenseerde vol
le melk (waarde 819 ton naar Groot-Britan-
nië en 154 ton naar Peru) ter waarde van
ƒ509.000, tegen 1132 ton ter waarde van
ƒ393.000 (met dit artikel zijn we bij verle
den jaar ruim 1 millioen gulden vooruit);
848 ton melkpoeder van volle melk (waar
van 233 ton naar Frankrijk, 198 ton naar
België en 181 ton naar Groot-Britannië) ter
waarde van 436.000, tegen 746 ton ter
waarde van ƒ454.000, en 273 ton (waarvan
161 ton naar Groot-Britannië) melkpoeder
van ondermelk ter waarde van 77.000, te
gen 466 ton ter waarde van 149.000 in Sep
tember van het vorige jaar.
'S PAUSEN RADIO-PORTRET.
Een bijzondere correspondent van de
„Daily Express" meldt uit de Vaticaan-
sche stad, dat bij gelegenheid van de
feestelijke opening van het Vaticaansche
televisie-station, welke hedenochtend
plaats vindt, een foto van Z. H. den Paus
en van andere kerkelijke hoogwaardig-
heidsbekleeders door het machtige Va
ticaansche zendstation zal worden uit
gezonden.
Het apparaat, waarmee de uitzending
geschiedt, is een geschenk van den Fran
schen uitvinder, Edouard Belin aan het
Vaticaan. Daarom zal de eerste officieele
transmissie dan ook naar Parijs plaats
vinden.
De officieele fotograaf van de Vati
caansche stad zal een foto maken van
de groep, die getuige is van de openings
plechtigheid, waaronder zich ook de H.
Vader bevindt.
De foto zal onmiddlelijk worden ont
wikkeld en uitgezonden naar Parijs, waar
zij ontvangen wordt in het laboratorium
van den heer Belin, waar mgr. Maglione,
de pauselijke nuntius in Frankrijk, een
boodschap zal schrijven aan den Paus.
Deze boodschap zal draadloos naar de
Vaticaansche stad worden overgebracht.
Het is zoo geregeld, dat de H. Vader
persoonlijk deze boodschap van het ap
paraat zal ontvangen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Japan verzet zich tegen de resolutie van
den Vo'kenbondsraad en dient tegenvoor
stellen in. (Buitenl. 2e blad).
De orde op Cyprus hersteld. (Buitenl. 2e
blad).
De besprekingen van Laval te Washing
ton begonnen. (Buitenl. 2e blad).
BINNENLAND.
Sensationeele mededeelingen uit het
communistisch archief. Jaarlijks 100.000
gld. voor de „Tribune". (2de blad).
De begrooting van Zuid-Holland. Geen
belastingverhooging. (1ste blad).
Nog een derde schuldige inzake de
fraude bij den Pensioenraad. (Gem. Ber.,
4de blad).
Verkeersongelukken en branden. (Gem.
Ber., 4de blad).
Nederland toch naar de Olympische
Spelen te Los Angeles. Tot beperkte
deelname besloten. (Sport, 4de blad).
WIJ GEVEN EEN GEÏLLUSTREERDE
PAGINA NAAR AANLEIDING VAN DE
ENGELSCHE VERKIEZINGEN. (2de
blad).
In den trein dood gebleven.
De heer B. Groenewegen, lid van de be
kende bloemkweekerij firma B. Groenewe
gen Zn. te Bilthoven, is gisteren in den
trein dicht bij Utrecht plotseling overle
den. Hij is 65 jaar oud geworden.
Uit de Textielindustrie
In de gisteravond gehouden vergade
ringen van de arbeiders, werkzaam bij de
firma G. Jannink Zn. te Enschede,
werd het voorstel van den rijksbemidde
laar behandeld, hetwelk inhoudt, dat een
onderzoek zal worden ingesteld naar de
gegrondheid der eischen van arbeiders
zijde, doch dat met het oog hierop het
ultimatum veertien dagen zal worden op
geschort. De werklieden hebben dit voor
stel aanvaard. Ook de Enschedesche Fa-
brikantenvereeniging heeft het voorstel
aangenomen, zoodat Maandag bij de
firma Jannink het werk niet zal worden
Examen Godsdienstdiploma B., te Leiden.
Bij het examen te Leiden gehouden op
8 en 15 October werd het Godsdienst-di
ploma B verleend aan de dames J. .M. L.
Engels, M. I. van Teylingen en J. J. Vree
burg, allen te Leiden.
Voor Godsdienst II en Kerkgeschiedenis
slaagden de eerw. Zuster Accursia (A. M.
Smits) van de Voorzienigheid te Leiden;
en mej. M. A. van Eisen te Oegstgeest.
Voor Godsdienst II alleen slaagden de
dames W. Agterof te Bodegraven en A. M.
Steynman te Warmond en de heer L. J. v.
Eisen te Oegstgeest.
INGEZONDEN STUKKEN
Groenendijk, 21 Oct. 1931.
Niet wachten tot het „kalf" verdrinkt.
Mijnheer de Redacteur,
Naar aanleiding van het stukje in de
courant van die twee boeren, die in het
water reden, een woordje. Vele lezers(es-
scn) zullen gezegd hebben: wat hebben
die boeren daar met hun collega's geboe
meld. Na afloop konden ze het water niet
meer zien, en daar dit toch heelemaal niet
het geval is, daarom dit stukje. Er zijn juist
op diezelfde plek binnen korten tijd 4 wiel
rijders te water geraakt en nu, op den 6den
j.l., ook zelfs een auto. De heele oorzaak is
de onvoldoende verlichting. Wij zullen
hopen, dat er spoedig verandering in mag
komen en men niet wacht tot het kalf ver
dronken is.
Met dank voor de plaatsruimte,
Een lid van de melkveilïng.